Stressoren bij ondernemers, zzp-ers, zelfstandigen

Stressoren bij ondernemers: Werken als zelfstandig ondernemer lijkt mooi: Geen mensen die op je vingers kijken, je eigen tijd indelen en zelf bepalen hoeveel je wilt verdienen. Toch hebben ondernemers niet minder stress dan mensen die in dienstverband werken.

De grootste valkuil voor een zelfstandige is dat werk wel een heel belangrijke factor wordt in het leven, waardoor andere belangrijke zaken (gezin, vrije tijd) op de achtergrond raken. Als zelfstandige heb je andere stressoren dan wanneer je in loondienst werkt, maar deze stress is zeker niet minder. Dit zijn de achttien meest voorkomende stressoren bij zelfstandig ondernemers.

Altijd bereikbaar zijn

Je werkt voor jezelf, alleen, dat wil vaak zeggen dat jij de enige bent die je werktelefoon aan kan nemen. Je wilt geen enkel telefoontje van klanten missen, dus heb je hem altijd aanstaan. Hierdoor ben je altijd en overal bereikbaar. Dat is fijn, zo pak je alle nieuwe klanten en ben je er altijd voor reeds bestaande klanten. Dat je telefoon altijd maar afgaat, wordt door je partner, kinderen, vrienden en bekenden niet gewaardeerd.

Hoewel je voor je klanten altijd bereikbaar bent, ben je dat niet voor hen. Het is zelfs zo dat je door al die telefoongesprekken, die even tussendoor moeten, razendsnel afgeleid bent en niet kunt focussen. Dit levert je strijd met je tijd op en dat is erg onprettig.

Kon je jezelf maar in tweeën splitsen, dan kon je er altijd voor je klanten zijn en er ook volop zijn voor je gezin, maar dat gaat nu eenmaal niet en dat levert je stress. Je kunt helaas maar aan één ding tegelijk denken en daarop focussen. Dit vraagt om moedige keuzes.

Een overvolle mailbox

Niet alleen je telefoon staat roodgloeiend, ook je mailbox staat altijd vol met nieuwe mailtjes met vragen die ‘direct’ moeten worden beantwoord en opdrachten die nú moeten worden uitgevoerd. Je hebt er moeite mee om prioriteiten te stellen; alles is belangrijk en wil je zo snel mogelijk doen, maar dat gaat niet.

Je probeert zo snel mogelijk alles tegelijk te lezen en uit te voeren, wat eigenlijk niet kan, omdat er ook nog andere dingen zijn die gedaan moeten worden en dan weer blijven liggen. Kortom, er ontstaat stress.

Geen grenzen kennen

De sky is the limit. Je wilt alles doen voor je klanten. Ze gaan boven alles en daarom plaats je ze allemaal op nummer 1. Klant is koning, toch? Je voert zo snel en zo goed mogelijk alles uit wat ze van jou vragen. Al het andere in je leven kan wachten of gebeurt gewoon niet. Lang doorwerken is voor jou geen probleem. Ben je te moe om te werken? Die slaap haal je een andere keer wel in of je haalt het niet in, dan komt het ook wel goed.

Ook een voetbalwedstrijd van je zoontje, de balletvoorstelling van je dochter en een etentje met vrienden zeg je gemakkelijk af als klanten je op dat moment echt nodig (denken te) hebben. Kortom als het om je werk gaat, ken je geen grenzen. De stress die je hierdoor krijgt, komt doordat je niet of nauwelijks toekomt aan je geliefden en aan jezelf. Die krijgen dan niet de aandacht die ze eigenlijk verdienen.

Veel stess bij zzp-ers en ondernemers ontstaan dus door het slecht (h)erkennen van grenzen.

Alles zelf willen doen

Veel zelfstandigen werken erg solistisch, onafhankelijk van anderen. Dat vind je prettig. Zo hoef je weinig te overleggen met anderen; kun je lekker je eigen plan trekken. Het succes van je onderneming wordt bepaald door je inzet en betrokkenheid. Een ander voelt of ziet dit anders en gaat er minder ‘vol’ voor. Werk uitbesteden aan anderen is dan best een hele grote stap

Dingen zelf doen vind je fijn, maar eigenlijk is het werk je veel te veel en is het niet te doen voor een persoon. Het lukt wel, maar dan moet je heel hard en heel veel werken; eigenlijk te veel. De vraag is of je dan wel bezig bent met je core-business, of dat je je teveel bezig houdt met datgene wat een ander veel beter/ sneller kan. Het voordeel van zaken uitbesteden, is dat jij je bezig kunt houden met je vakgebied!

Ondernemers die alles willen doen en kunnen, worden al snel een allrounder. Oftewel: nergens ècht goed in.
Meer hierover: Durven kiezen als ondernemer

Aarzelen om keuzes te maken (twijfelen)

Wat voor werk je ook doet, je moet keuzes maken. Dat geldt voor een zelfstandig ondernemer nog meer dan voor iemand die in dienstverband werkt. Wat ga je precies aanbieden aan klanten? Hoe haal jij je klanten binnen? Wat is je tarief?

Allemaal vragen waar je als ondernemer mee te maken krijgt en overal moet je zelf een keuze in maken. Je hebt weinigen om mee te overleggen en dat is soms best lastig. Blijven hangen en aarzelen levert veel stress op. Vaak is een minder handige keuze dan nog beter dan geen keuze.

Meer over twijfel: Twijfel bij ondernemers

Gebrek aan leiderschap over personeelsleden

Veel ondernemers zijn begonnen als ZZP-er, kregen een flink klantenbestand en namen naarmate die groeide, mensen aan. Opeens ben je naast ZZP-er ook leidinggevende. Dit kan lastig zijn, want je hebt nooit geleerd om als leider op te treden. Daar ben je niet voor opgeleid. Je weet alleen veel over je bedrijf, wat je te bieden hebt, maar weet niks over leiderschap. Je merkt dat je het moeilijk vindt om duidelijk te zijn naar je personeel.

Ze lopen de kantjes er vanaf (zo voelt het), nemen een loopje met je. Hierdoor doen ze veel minder voor je dan je eigenlijk zou willen. Je werkt nog steeds keihard om alles draaiende te houden, terwijl je juist personeel had ingehuurd om het zelf iets rustiger aan te doen. Je weet dat je op moet treden, maar durft niet en weet niet hoe.

Een gebrek aan helder, krachtig leiderschap, vraagt opleiding en ontwikkeling. Ook vanuit jou als ondernemer naar personeelsleden toe!

Tekort aan persoonlijke ontwikkeling

Je weet veel over je bedrijf. Je weet precies hoe je jouw klanten op de juiste manier moet behandelen en steeds weer lukt het je om je klanten tevreden te houden. Toch knaagt er iets aan je. Je hebt het gevoel dat je stil staat, dat je niet vooruit komt als mens. Eigenlijk doe je dag in dag uit hetzelfde voor je klanten, daarin verandert niks.

Je hebt het gevoel dat je meer kunt en wilt dit graag ontwikkelen, maar je weet niet hoe. Je hebt er de tijd niet voor om je erin te verdiepen wat je precies zou willen leren en ontwikkelen.

Misschien is er naast wat je nu doet heel iets anders waar je ook goed in bent? Misschien kun je jouw werk nog beter uitvoeren als je een cursus of studie zou volgen? Je weet dat dit veel waarheid bevat, maar kunt je dromen niet waar laten maken, omdat je het te druk hebt met je huidige werk en dat knaagt.

Geen regie nemen en afwachten

Succesvol zijn als ondernemer voelt goed. Het geeft je een bepaalde status. Aan de andere kant is het doodeng. Je laat aan de buitenwereld zien dat je het allemaal wel kunt en er helemaal voor gaat, maar jij weet als enige dat dit helemaal niet zo is. Je zit achter je computer en weet dat het tijd is voor nieuwe klanten, maar de drempel om ze te benaderen is soms huizenhoog. Voor de klanten die je al hebt, wil je eigenlijk meer doen; je wilt meer geld aan ze verdienen, maar je weet niet hoe je dit moet brengen.

Dus zit je daar achter je computer, soms uren achter elkaar te peinzen en te piekeren over hoe je het aan gaat pakken, hoe je je effectiviteit kunt vergroten. Ondertussen verdien je geen cent meer en sta je stil. Je durft geen regie te nemen en wacht af. Hoewel je maar weinig doet, vreet dit energie. Je loopt als het ware achter je eigen staart aan.

Stress bij zzp-ers/ ondernemers komt dus vaak doordat ze geen of te weinig regie nemen.

Jezelf verstoppen achter je bedrijf

Wellicht wat rechtstreeks: Maar je bent als ondernemer niet je bedrijf. Je eigen identiteit komt niet overeen met die van het bedrijf. Daarmee bedoel ik: Als je bedrijf failliet gaat, wil dat nog niet zeggen dat je als mens er aan onderdoor hoeft te gaan. We kiezen er daarom vaak voor, om te zeggen dat je ‘aan je bedrijf’ werkt, in plaat voor ‘in je bedrijf’. Enige emotionele afstand is voor veel ondernemers erg lastig.

Stressoren bij ondernemers onstaan doordat de betrokkenheid te groot wordt. Keuzes worden steeds moeilijker gemaakt. Het ‘roest een beetje vast’. Een ondernemer verstopt zijn authentieke ik, achter het imago van het bedrijf. Erg ongezond.

Per slot van rekening ben je als ondernemer iemand. Het bedrijf is maar een ding. Veelal wordt zo een stuk ongelukkig gevoel, onvrede, maar ook relatieproblemen weggepoetst. De drukte en imago van het bedrijf zijn de zogenaamde oorzaken

Zichzelf te veel bekritiseren

Doordat je voor jezelf werkt, kijkt er niemand op je vingers. Je krijgt nauwelijks feedback van anderen. Dat vind je best jammer. Je zou willen dat iemand je een keer zou zeggen wat er niet goed gaat en wat je zou kunnen verbeteren. Je wilt graag weten wat jouw minpunten zijn en dus ga je er zelf naar op zoek.

De realiteit raakt zodoende vaak buiten het gezichtsveld. Je ziet van alles dat niet goed genoeg is en beter moet. Je probeert jezelf te verbeteren, maar dat lukt je niet. Veel ondernemers vinden dat het steeds beter moet. Het gevolg hiervan is dat je bijft stilstaan en geen steek verder komt. Niks is goed genoeg. Eigenlijk heb jij niet alleen mensen nodig om je negatieve feedback te geven, maar ook om jou positieve feedback te geven.

Stressoren bij zelfstandige ondernemers ontstaan dus ook doordat er nooit iemand over de schouder meekijkt. De trots van een ondernemer speelt daar ook zeker een rol in.

Een zeer verschillende compagnon

Jij en je compagnon hebben een gezamenlijke passie en dus leek het jullie een goed idee om samen een bedrijf te beginnen. Achteraf gezien was dit misschien geen goed idee. Dat jullie een passie delen, wil niet zeggen dat jullie goed kunnen samenwerken. Je bent er achter gekomen dat jullie karakters op vele vlakken botsen.

Dit maakt dat jullie vaak discussies hebben als er belangrijke beslissingen moeten worden genomen en keuzes moeten worden gemaakt. Veelal houdt uiteindelijk een van de compagnons zijn mond, en kiest de ander. Handig?

Stressoren bij ondernemers ontstaan dus ook doordat compagnons niet zakelijk genoeg met elkaar omgaan.

Angst en onzekerheid

Bij een eigen bedrijf beginnen, hoort onzekerheid. Je weet niet of het je lukt om voldoende klanten binnen te halen, genoeg geld te verdienen en of dit, als het eenmaal lukt, ook blijvend is. De toekomst blijft altijd onzeker. Je grootste klant kan ineens wegvallen, je leverancier kan ermee stoppen en ook jij kunt een ongeluk krijgen, waardoor je geen enkele cent meer binnen kunt halen. Al deze scenario’s maken menig ondernemer onzeker en bang. Hoe goed het ook gaat met een bedrijf. Bij iedere terugval kent een ondernemer

Het bedrijf is te snel gegroeid

Het gaat goed met je bedrijf; de klanten zijn binnengestroomd. Ze zijn super enthousiast over je service. Allemaal heel fijn, maar je ziet door de bomen het bos niet meer. Dit was nou ook weer niet de bedoeling. Je wilde het rustig opbouwen, stap voor stap en nu staan er ineens tig klanten voor je neus. Het is onmogelijk om het werk nog zo te doen zoals je dat graag zou willen. De weg terug is echter zeer lastig.

In de slachtofferrol

Als je als zelfstandig ondernemer bij tegenslagen te veel bij de pakken neer gaat zitten, dan ga je het waarschijnlijk niet ver schoppen. Je schiet niks op met gedachtes als: dat overkomt mij altijd, ik heb ook altijd pech of ze moeten mij weer hebben(de belastingdienst/ overheid). Het is namelijk zo, dat wanneer jij jezelf als slachtoffer ziet, van bijvoorbeeld je klanten, je geen steek vooruit komt. Je blijft zitten waar je zit en gaat daar zitten mokken.

De grote valkuil van de slachtofferrol is dat je de verantwoordelijkheid buiten jezelf legt. Je zegt eigenlijk: ‘Ik kan er niks aan doen, kan het niet veranderen.’ Als iets even tegenzit, dan heb je twee opties: Je gaat zitten mopperen of je pakt het probleem aan. Als je kiest voor de positieve aanpak: er weer voor gaan, dan is de kans veel groter dat de zaken straks weer goed gaan en dat je stress zal verminderen.

Succesangst

Veel ondernemers dromen van succes. Vaak niet eens zozeer om de verdiensten die ermee gemoeid zijn. Het hebben van succes geeft je een bepaalde status. Uiteindelijk smacht iedereen naar erkenning en waardering (William James 1939)

Toch kent het hebben van (veel) succes ook een keerzijde. Het vraagt andere vaardigheden van je als ondernemer. Zo sta je opeens meer in de schijnwerpers. Letten mensen meer op je. Kom je vaker voorbij op televisie, radio en social media.

Ook gaan mensen opeens anders met je om. Ze bezien je anders. Waar je eerst nog een normale jongen of meisje was, ben je nu opeens een gevierd zakenman/ vrouw.

Veel ondernemers in deze positie, realiseren zich ook dat het succes zomaar weer voorbij kan zijn. Een reactie kan zijn dat ervoor gevochten wordt om dit succes hoog te houden. Ook passief en teruggetrokken gedrag kan een gevolg zijn. Een ondernemer gaat dan als het ware onderpresteren.

Te veel werken

Vrijheid is de vaak de belangrijkste reden, waarom ondernemers ervoor gekozen hebben om als zelfstandige aan de slag te gaan. Nu je voor jezelf werkt, kun je zelf je tijd indelen. Je kunt werken waar, wanneer en hoeveel jij wilt. Dat dacht je. De realiteit is anders. Doordat er altijd werk op je ligt te wachten, kies je er op elk moment dat je even niks anders te doen hebt voor om te gaan werken.

Werktijd levert je immers geld. De kan bestaat zo dat je in je privéleven alleen nog maar de noodzakelijke dingen doet: slapen, eten, koken en af en toe een beetje schoonmaken. Alle andere tijd ben je bezig met je werk. Waar is je vrije tijd gebleven? Die is opgeslokt door je werk. Weg vrijheid.

Stressoren bij ondernemers: Veel stressfactoren van ondernemers ontstaat doordat ze dag en nacht bezig zijn met het bedrijf

Uitstelgedrag

Je bepaalt als zelfstandige zelf wanneer je iets doet. Dat is fijn, maar kan ook een grote valkuil zijn, want wanneer is voor jou het juiste moment om te werken? Er is altijd wel iets anders te verzinnen dat belangrijker is dan werken. Het kan ook zijn dat je je agenda juist volstopt met alles wat juist niet belangrijk is. De grote, belangrijke zaken schuif je voor je uit. Dat komt wel.

In meer of mindere mate herkent iedere zelfstandige dit wel. Stressoren bij ondernemers ontstaan dus regelmatig door het uitstelgedrag. Moeten we als ondernemer soms ook niet een beetje geprikkeld worden? Dit is niet erg, totdat het leidt tot een propvolle agenda waarin een zelstandige geen prioriteiten stelt.

Perfectionisme

Het voelt goed dat je een eigen bedrijf bent begonnen, maar je vindt het lastig om de juiste keuzes te maken. Niks lijkt goed genoeg voor jou. Welke naam is het meest geschikt voor je bedrijf? Hoe komt je logo eruit te zien? Wat is jouw ideale visitekaartje? Je blijft er maar over wikken en wegen en vindt het eigenlijk allemaal niet goed genoeg en blijft eraan sleutelen.

De opdrachten die je al binnen hebt gehaald, wil je zo goed mogelijk uitvoeren. Je neemt er de tijd voor, maar telkens als je denkt dat je klaar bent en het nog eens bekijkt, dan vind je weer dat het beter kan. Je wordt soms doodmoe van jezelf en van al dat harde werken. Het moet perfect, maar dat lijkt bijna niet te bestaan. Je weet dat goed ook goed genoeg is, maar kunt je perfectionisme niet loslaten en dat levert jou stress.

Stressoren bij ondernemers ontstaan dus ook vaak door perfectionisme. Zeker wanneer je bij je klanten bekend staat om je perfectionistische stijl, is het lastig om dat terug te draaien.

Te veel zelf willen doen/ niets willen uitbesteden

Veel ondernemers hebben er een handje van: Te veel zelf willen doen. De gedachte is: ‘als ik het zelf doe, is het tenminste goed’. Het tegendeel is waar. Als ondernemer kun je gewoon niet alles goed doen. Blijf bij je core-business als ondernemer. Ga niet lopen te klooien met marketing, websites, de kerstboom optuigen, etc, wanneer je dit niet zelf kunt, of wanneer een ander dit veel beter kan.

Door specialist te zijn (en te blijven) ben je vele malen effectiever in je werk. Bovendien is het nog veel leuker ook. Stressoren bij ondernemers komen dus ook doordat ondernemers zich wensen te bemoeien met van alles wat niet hun kerntaak is.

Vanuit huis werken/ thuiswerken

Wanneer je een goed antwoord wilt geven op de vraag; Is thuiswerken verstandig? zul je eerst de beide kanten moeten belichten: Waarom wel? of juist waarom niet?

Uiteraard zitten er grote voordelen aan thuiswerken. Denk maar eens aan:

Je bent minder tijd kwijt aan forensen
Het is daardoor ook duurzamer: minder CO2-uitstoot
Kosten besparing door minder reiskosten, maar ook minder benodigde kantoorruimte (die ook weer verwarmd moet worden)
Werknemers zijn flexibeler, de dag is beter zelf in te delen
Sommige medewerkers zijn productiever (anderen overigens helemaal niet)

Voordat je begint aan thuiswerken doe je er goed aan jezelf een aantal zaken af te vragen:

Overwegingen om vanuit huis te werken als ondernemer:

De grote vraag is: Is thuiswerken wel verstandig? Je zou ook kunnen stellen dat door het thuiswerken, je altijd de mogelijkheid hebt om te werken. De deur achter je dicht trekken en je gedachten op iets anders zetten (ontspanning bijvoorbeeld) wordt zo wel heel erg lastig. De kans op extra stress, chronische stress en uiteindelijk opgebrand raken wordt zo groter

Mocht je nu al thuiswerken, of als je van plan bent om (meer) thuis te gaan werken, of je bent een ZZP-er, vraag je dan de volgende dingen af:

Werkplek

Heb je een werkplek waar je je echt terug kunt trekken? Een professionele omgeving draagt bij aan het werkproces. Een plek dus waar je echt jezelf terug kunt trekken en de deur achter je dicht kunt trekken op het moment dat je klaar bent. Als je werkplek zich in de woonkamer bevindt, ben je dus ook in het weekend nog op je werk!

Als je werkplek zich in de woonkamer bevindt, ben je dus ook in het weekend nog op je werk!

Familie

Lopen partner en kinderen thuis rond als je aan het werk bent? Je concentratie is weg op het moment dat je je kinderen hoort huilen, of op het moment dat je partner toch nog wat te vragen heeft. Een collega kun je nog een moment negeren, maar hoe doe je dat bij je partner?

Discipline

Gebruik je het thuiswerken om je optimaal te concentreren of is je koffiebonenmachine toch je grootste vriend? Of is de social media aantrek te groot voor je? Ga alleen thuiswerken als je de discipline hebt om op tijd te beginnen en op tijd te stoppen. Dit voorkomt dat je dingen niet afkrijgt dat weer stress oplevert.

Werken in het weekend/ avonduren.

Als je nu al regelmatig in het weekend of in de avonduren werkt, ga dan niet thuiswerken. Ongetwijfeld zullen velen nu zeggen dat juist thuiswerken de oplossing is om tijd te besparen. Echter: de ervaring leert dat meer werken geen oplossing is om dingen af te krijgen. Gestructureerder of effectiever werken juist wel. Voorkom dat je met thuiswerken niet ondergesneeuwd raakt door je werk.

Eenzaamheid

Onderhoud contact met collega’s. Voorkom eenzaamheid en bureaucratie door regelmatig contact te hebben met je collega’s. Door thuis te werken zijn de ‘koffieautomaatgesprekken’ niet aanwezig. Hoewel ze vaak van sociale aard zijn, ben je als mens wel afhankelijk van sociale contacten. Je bent nou eenmaal geen robot die getrouw zijn werk doet.

Uitstelgedrag

Stel je werk niet uit: Doordat je thuis werkt, en dus geen controle op je werkzaamheden hebt/ ervaart, is het een kans om zaken voor je uit te schuiven. Houd in gedachten: belangrijke dingen eerst. Begin daar dus ook de dag mee.

Thuiswerktips

Werk aan discipline: Doe de belangrijke dingen eerst, sta op tijd op en begin op tijd. Maak een planning (eventueel aan het eind van de voorgaande dag) en hou je daar precies aan.
Werk in blokken: werk in 4 blokken van 2 uur en doe er tussenin iets anders. Je werkt thuis, dus je kunt heel eenvoudig iets anders doen met de tijd die je overhoudt. Bovendien ben je veel geconcentreerder als de boog niet volledig gespannen staat. Per persoon is het verschillend wat werkt: Persoonlijk vind ik het heerlijk om tussen de middag een eindje hard te lopen. (het is overigens niet handig gelijk een marathon te lopen)
Werk en privé moeten gescheiden kunnen worden. Natuurlijk: je bent 1 persoon en zowel op je werk als thuis hetzelfde. Maar je moet wel nee kunnen zeggen. Soms is dat tegen thuis, soms is dat tegen werk. Het is dus niet erg als het wat door elkaar heen loopt, zolang je maar de keuze houdt om ergens mee te stoppen.

‘Bescherm je werktijd!’

Bescherm je werktijd: Ook als ondernemer heb je een max in je aantal uren: hou je hieraan. Bovendien blijkt uit onderzoek dat meer werken dan 40 uur per week weinig uithaalt met de hoeveelheid werk die je verzet. Maar je beschermt je werktijd ook door je werk echt te blokken in je agenda. Het is namelijk heel verleidelijk om die oude bank naar de stort te brengen omdat je toch toevallig thuis was. ’s Avonds zit je met de gebakken peren en ontstaat er alsnog stress
Zoek gelijkgestemden op (zeker ZZP-ers of zeer zelfstandige werknemers): Er zijn talloze ‘werkcafé’s’ waar je kunt gaan werken. Zoek een werkcafé waarbij je je omringt met gelijkgestemden: mensen die een gelijke werkhouding hebben als jij. Tijdens een pauze kun je hen vragen wat zij in jouw situaties zouden doen. Dit werkt ongelooflijk inspirerend.

Werken vanuit huis of een kantoor huren?

Het antwoord op de vraag: Is thuiswerken verstandig? is dus per persoon en situatie verschillend. Ben je een ontzettend gedisciplineerd persoon dat altijd alles af wil hebben? Dan doe je er waarschijnlijk goed aan om niet thuis te gaan werken.

Heb je een gezonde mate van luiheid in je? (we zijn dan trots op je!) dan kun je waarschijnlijk goed thuis werken, zonder daar schade aan te gaan ondervinden

Een ieder zal de vraag dus voor zichzelf moeten beantwoorden. Bedenk dat het herstellen van burnout vaak 1 a 2 jaar in beslag neemt, en dat je beter voorzichtig kunt zijn met altijd maar kunnen werken.

Hulp bij burn-out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

Adviesgesprek
aanvragen