Werken op vakantie? Veel mensen kijken uit naar het heerlijkste moment van het jaar. De zomervakantie. Soms wordt de bestemming in oktober of november van het jaar daarvoor al bepaald. Naarmate de vakantie dichterbij komt, wordt het verlangen er naar ook groter.
Maar het heeft een keerzijde. Vakantie betekent ook een hoop stress. Het werk moet afgerond worden en overgedragen aan collega’s. Of klanten moeten geïnformeerd worden in de hoop dat het werk tot na de vakantie kan blijven liggen. Na een heel jaar hard werken zijn veel mensen al moe en juist dan moet er nog wat extra gas gegeven worden om met een gerust hart weg te gaan. Velen storten daarom de eerste drie dagen van de vakantie volledig in.
Stress voordat de vakantie begint
Daarnaast is het thuis ook vaak druk. De spullen moeten gepakt worden voor de vakantie, allerlei dingen moeten nog even aangeschaft of geregeld worden. Die korte broek of zwembroek kan echt niet meer en zonnebrand is misschien erg duur in het vakantieland.
Bovendien moet het huis ook netjes achtergelaten worden. Want als je na drie weken terug komt en je bent vergeten je vuilnis naar buiten te doen, dan kan je voor minder aangename verrassingen komen te staan.
Werken op vakantie
Dus al met al, een drukke periode voordat we aan de dik verdiende en zo gewenste vakantie kunnen beginnen. Maar gaan we dan wel met een gerust hart weg? Of is de verleiding groot om tijdens de vakantie toch nog even de mail te checken? Door de mobiele telefoon en internet zijn we vrijwel altijd en overal bereikbaar en het is lastig om je daarvan los te maken. En wat verwacht je werkgever?
Grofweg een derde van de vakantiegangers werkt door op het vakantieadres, tien procent doet dat zelfs dagelijks. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Multiscope. Het gaat dan met name om het beantwoorden van e-mails. Van een op de vijf medewerkers wordt expliciet verwacht dat ze bereikbaar zijn voor hun werk.
“Bij sommige banen ontkom je daar natuurlijk niet aan”, zegt Jaap van den Broek, arbeidspsycholoog. “Als je manager, advocaat, coach of marketeer bent moet je soms wel. Maar, vindt hij, juist dan is heel bewust rust inplannen heel belangrijk.
Een geschikte balans tussen werk en vakantie
“Mensen zijn nog altijd gemaakt om een dier te vangen, dat op te eten en dan even uit te rusten”, zegt de arbeidspsycholoog. “Ons brein heeft verschillende functies en daarvan is de cognitieve functie waarmee we intellectueel werk verzetten er maar één. Als daar te lange tijd een beroep op wordt gedaan, overschaduwt het de rest van de hersenfuncties. Dan kun je bijvoorbeeld plots niet meer tegen licht en stort je letterlijk in.” Oftewel een burn-out.
Tot zover het pleidooi voor vakantie. Maar hoe regel je dat ook echt rust krijgt?
Grenzen stellen
Mensen hebben de neiging om aan te geven dat ze in de vakantie ook best wel bereikbaar zijn als het nodig is. Je hoeft dan niet alles los te laten en weet zeker dat zaken goed door kunnen lopen.
De oorzaak ligt zelden bij de baas. Mensen die last hebben van te veel stress op vakantie of kunnen niet loskomen van het bedrijf, zijn vaak te overijverig en blijven zich bemoeien met projecten thuis.
Van den Broek raadt zeer ambitieuze mensen die bewust kiezen voor hard doorwerken aan om tenminste eens in de acht weken een lang weekend volledige rust in te plannen. “Telefoon uit en geen e-mail. Dat kan dan de functie van een vakantie een beetje vervangen.” (zeker lastig voor ondernemers!)
Geef aan wat je niet wil
Het is heel goed mogelijk om aan te geven dat er tijden zijn dat je pertinent niet gestoord wil worden. Of de afspraak te maken dat je de telefoon niet opneemt, maar wel de voicemails afluistert en naar aanleiding daarvan wel of niet reageert. Of reageert op een moment dat het jou goed uitkomt.
Naast de werkdruk die mensen zichzelf opleggen, doen collega’s elkaar de vakantiestress aan. Al ligt ook daar de oplossing bij de werknemer zelf.
“Als je vooraf heel helder laat weten wanneer je weg bent en in welke mate je betrokken wil zijn, snappen collega’s dat best wel”, zegt Gort. Als je daar onduidelijkheid over laat bestaan loop je het risico toch te werken terwijl je dat aanvankelijk niet wilde.
Daarnaast is het belangrijk om te realiseren dat die overdracht ook werk is. Veel Nederlanders werken vlak voor de vakantie nog even keihard om alles af te krijgen.
Vertel wat je wel wil!
“Ben je toe aan rust of zit je er doorheen? Of wil je gewoon eens volledig focussen op je gezin? Zeg dat dan!” aldus Gort.
Volgens haar is volledige openheid geven over waarom je bepaalde zaken overdraagt en tot je keuze bent gekomen slim. Een keuze die eerst raar leek is dan plots heel logisch geworden omdat mensen de beweegredenen snappen.
Aan de andere kant hoef je je in principe nergens voor te verantwoorden (al kan dat wel consequenties hebben).
Je moet zelf ‘nee’ zeggen
In een ‘recht op onbereikbaarheid’, zoals ze in Frankrijk in de wet hebben verankerd, geloven de experts niet. Lodewijk Asscher stelde namens de PvdA in verkiezingstijd een vergelijkbare wet voor om te voorkomen dat mensen thuis blijven doorwerken en zo onbetaalde arbeid verrichten.
“Het is veel beter als mensen zelf nee leren zeggen en daarbij aangeven wanneer ze bepaalde taken wel kunnen uitvoeren”, volgens Van den Broek. Daarnaast komen bedrijven soms zelf al tot de conclusie dat werknemers loslaten op de lange termijn beter werkt. “Ook zij winnen niets bij een burn-out. Sommige bedrijven blokkeren daarom na werktijd de werklaptop.”
Uiteindelijk voelt de werknemer ook veel eerder aan wanneer het te veel wordt. “Jonge mensen gaan al beter om met de snellere samenleving waarin we leven.” zegt Van den Broek. “Dat is belangrijk. Want we schuren soms wel tegen de grenzen van wat we kunnen aan.”
Maar toch, opgevoed met calvinistische waarden en het idee dat je niet mag gaan zitten voordat je werk af is, maakt het lastig om nee te zeggen. Veel mensen die bij ons aankloppen vinden het moeilijk om hun grens te bepalen, hun grens vast te houden en te zeggen waar de grens ligt.
Uitgerust na de vakantie
Juist dat is zo ongelooflijk belangrijk om er voor te zorgen dat je de grens niet over gaat en thuis komt te zitten met stress, uitputting of burn-out. We zijn dan weer terug bij het begin. Mensen die heel hard doorwerken tot aan de vakantie en dan hopen dat ze daarna weer vol energie en opgeladen aan het werk kunnen, komen vaak bedrogen uit. Juist dan wordt de moeheid voelbaar, juist dan vloeit de energie weg en wordt zichtbaar en voelbaar hoe veel druk het werk op hen legt.
Heb je vragen over hoe je dat kan voorkomen of zit je er al in en wil je er zo snel mogelijk uit? Informeer naar de mogelijkheden.
Gerelateerde artikelen
- Moe na de vakantie? Tips om je vakantiegevoel vast te houden!
- Je werk loslaten in het weekend of op vakantie?
Hulp bij burn out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
