De oorzaken van hoge werkdruk zijn divers. Hoge werkdruk leidt tot stress, overspannenheid, overbelasting en burn-out. De hoge werkdruk is dus vaak een belangrijke oorzaak van langdurig ziekteverzuim. Een stevige burn-out kost al snel €80.000,-

In dit artikel laten we veel voorkomende oorzaken van hoge werkdruk zien. Het begin van het artikel zal bekend zijn. Aan het eind van het artikel zullen we meer en meer de diepte ingaan.

Hoge werkdruk en stress en burnout

Relatie werkdruk en burn-out (is werkdruk de oorzaak?)

Drukte, stress en deadlines, iedereen heeft er mee te maken in zijn of haar carrière, toch? Tegenwoordig vallen steeds meer werknemers uit door een burn-out door werkdruk. Niet alleen voor de werknemer heeft dit enorme impact, ook voor het bedrijf en leidinggevenden.

Het kan soms als Chinees klinken dat de oorzaak van de burn-out komt door werkdruk. Jij kunt dit bijvoorbeeld heel anders ervaren en kunt het gevoel krijgen dat de werknemer zich aanstelt. Toch is het belangrijk om jezelf eerst goed te informeren voordat er verkeerde conclusies worden genomen.

Leidt hard werken tot burn-out?

Werkdruk dé oorzaak van burn-out? Ja en nee, werkdruk en stress spelen de grootste rol in het ontstaan van een burn-out, maar er zijn vele andere factoren die een handje meehelpen. Zo ontstaat een burn-out vaak wanneer er zowel op werk, als persoonlijk gebied problemen zijn.

Zo kan een stressvolle baan in combinatie met een scheiding de druk extra verhogen. Een burn-out is een totale uitputting die ontstaat door een gebrek aan autonomie. Het leven neemt de regie over van een werknemer waardoor deze uiteindelijk van alles doet om dit maar vol te houden. Het gevolg is helder: uitval en ziekteverzuim.

Wanneer iemand door een moeilijke tijd gaat en daar bovenop stress ervaart op het werk, kan dit de druppel zijn die de emmer doet overlopen. Een burn-out wordt in de meeste gevallen niet alleen veroorzaakt door werkdruk; het is een combinatie van stressvolle factoren. De oorzaak is dus te vinden in zowel privéfactoren, als werkfactoren.

Hoge werkdruk en stress en burnout

Relatie werkdruk en burn-out

Kun je echt niet geloven dat de medewerker uitvalt door werkdruk of stress? Een burn-out is altijd stressgerelateerd. In 9 van de 10 gevallen heeft stress op het werk de grootste invloed op het ontstaan van een burn-out. Er spelen ook meestal andere factoren een rol die het ontstaan van een burn-out kunnen beïnvloeden.

Tragische persoonlijke gebeurtenissen dragen bij aan het ontstaan. Heeft de werknemer recent een dierbaar persoon verloren, heeft hij of zij problemen thuis of zijn er andere persoonlijke problemen? Dan kan de burn-out niet voor 100% worden toegeschreven aan de werkdruk.

Is werkdruk een illusie?

Als de werkdruk zo hoog zou zijn, dan zouden er toch meer werknemers moeten uitvallen? Waarom raakt de één wel burn-out en de ander niet? Dit is een gedachte dat bij veel werkgevers speelt. Werkdruk en stress, dat hoort er nu eenmaal bij en is noodzakelijk voor de beste prestaties. Toch mag de impact van werkdruk niet onder stoelen of banken geschoven worden. Wanneer iemand met een burn-out te maken krijgt, is de werkdruk dus zeker te hoog. Het is net alsof je tegen iemand met voedselvergiftiging zou zeggen dat die vis echt niet bedorven was.

Wanneer een werknemer uitvalt door een burn-out, dan zou er juist een lampje moeten gaan branden. Wellicht vraag je als leidinggevende wel te veel van je mensen. Dat iemand die dezelfde functie heeft geen klachten vertoond, wil niet zeggen dat het normaal of gezond is om met zo veel stress te werken. Wil je voorkomen dat er meer werknemers uitvallen? Dan is het belangrijk om juist meer aandacht te schenken aan de invloed van werkdruk en stress op de werkvloer.

Dat jij als werkgever de werkdruk niet als drastisch ervaart, betekent niet dat deze niet aanwezig is. Een burn-out ontstaat altijd door een combinatie van factoren, maar stress is hiervan de grootste oorzaak.

Hoge werkdruk en stress en burnout

Stelt de medewerker zich soms aan?

Het idee dat een medewerker zich slechts aanstelt of dat de medewerker te zwak was voor de functie, is een slimme vluchtroute. Ziek door werkdruk? Nee, dat kan echt niet, de werknemer was gewoon niet geschikt! Het is belangrijk om vast te stellen dat iedereen een burn-out kan krijgen.

Of de baan nu stressvol lijkt of niet. Iemand met een burn-out stelt zich zeker niet aan. Het moet allereerst worden vastgesteld door een bedrijfsarts. Deze kun je moeilijk manipuleren. Zij zien dagelijks werknemers die lijden aan een burn-out en die niets liever zouden willen dan gewoon weer voor de volle 100% werken.

Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)

Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.

e-book-symptomen-burnout

 21 oorzaken van hoge werkdruk

Onderstaand een lijst van oorzaken van hoge werkdruk die we regelmatig tegenkomen als we onze stresspreventie trainingen geven bij bedrijven:

1 | Tijdsdruk

Eenieder in een team heeft last van tijdsdruk. De druk om alles voor elkaar te maken. In de basis is deze druk niet heel erg. Het wordt vervelend wanneer iemand geen grip heeft op deze druk. Veel dingen moeten af, een klant of collega zit te wachten of van bovenaf wordt er veel druk uitgeoefend om targets of doelstellingen te halen.

2 | Timemanagement & prioriteiten stellen

Een belangrijke oorzaak van tijdsdruk is dat tijd niet goed ingedeeld wordt, of dat teamleden niet weten hoe ze hun tijd zo effectief mogelijk weten te gebruiken. Veel tijd gaat verloren aan onbelangrijke zaken. Voorbeelden hiervan zijn een ‘cc-cultuur’, of aan oeverloos vergaderen zonder duidelijke afspraken over tijd en agenda.

Een gebrek aan timemanagement herken je aan het feit dat er veel onbelangrijke taken een belangrijke plaats op de agenda innemen. Hoofd en bijzaken worden geregeerd door de tijd. Onbelangrijke zaken worden naar voren geschoven omdat het lijkt dat een klant of collega op een antwoord zit te wachten. Belangrijke zaken worden vergeten, of er wordt te weinig aandacht aan besteed.

Hoge werkdruk en stress en burnout

3 | Brandjes blussen en ad-hoc bezig zijn

Een groot nadeel van een te hoge tijdsdruk is het ontstaan van een ‘brandjes-blus-cultuur’. Een werkwijze die door de waan van de dag geleidt wordt, door bijvoorbeeld continue vragen of klachten van klanten op te lossen. Er gebeurt iets en er wordt op gereageerd in plaats van strategisch dingen uitdenken en uitvoeren. Het gevolg is dat teamleden hard in de weer zijn om alles maar op te lossen, dit wanhopig proberen af te ronden om vervolgens weer geconfronteerd te worden met het volgende.

4 | Medewerkers die te veel uren maken

Het gevolg van brandjes blussen is dat medewerkers te veel (meer dan contractueel afgesproken en meer dan goed voor ze is) uren gaan maken om het werk maar af te krijgen. Uren die ten koste gaan van een stabiele thuissituatie, sport en mentaal herstel.

5 | Niet gehoord, gezien en gewaardeerd

Teamleden die in een organisatie werken waar veel werkdruk heerst, voelen zich vaak niet gehoord en gezien. Toch snakken we met z’n allen naar deze waardering (prof. James). De hoge werkdruk zorgt voor een ‘ratrace’. Continu doorvliegen om toch maar het werk af te krijgen waarbij er geen moment is om het ‘nu’ te beseffen en even stil te staan om overzicht te krijgen. Vanuit het ‘nu’ kunnen er weer effectieve plannen gemaakt om slim door te werken.

Hoge werkdruk en stress en burnout

6 | Geen duidelijk beleid voor telefoon en mail

Veelal zorgt de telefoon en mail voor extra stress bij medewerkers. Een duidelijk beleid is terug te voeren op de cultuur van een bedrijf. Is het wenselijk dat werknemers dag en nacht bereikbaar zijn? Of is het goed dat er ook veel aandacht besteed wordt aan het terugdringen van hoge werkdruk? Als het terugdringen van hoge werkdruk een belangrijk speerpunt is, is het noodzakelijk om hier duidelijke afspraken over te maken. Sommige bedrijven als Samsung en Audi, zetten de mailservers uit na 18.00 uur.

7 | Cultuur

Veel organisaties kennen een cultuur waarbij veel uren maken aanzien geeft. Het aantal uren laten zien hoe zo’n goede werknemer je bent. Hoe meer uren, hoe betrokkener je bent, is de algehele opvatting. Hetzelfde geldt overigens ook voor het aantal kilometers dat je rijdt.

Iemand die 60 a 70 uur werkt per week wordt snel gezien als succesvol en betrokken. Vergeten wordt dat de arbeids/rust balans dan vaak ver te zoeken is, waardoor er juist minder effectief gewerkt wordt.

8 | Geen heldere kaders

Veel stress in een team ontstaat doordat er geen heldere kaders zijn waarbinnen mensen kunnen werken. Heldere kaders in de zin van: weten waar je aan toe bent als werknemer, weten wat je van je leidinggevende mag verwachten en weten wat ervan jouzelf verwacht mag worden.

Een helder kader geeft rust in een team. Men weet waar men aan toe is en wat er verwacht wordt. Het eerst moeten uitzoeken van een kader zorgt altijd voor tijdverlies, stress en strubbelingen.

9 | Bedrijfscultuur en uitstraling komen niet overeen

Wanneer een bedrijf een andere uitstraling heeft dan de heersende cultuur, zijn er werknemers die de ‘redderrol’ opnemen en dit proberen recht te zetten. Dit gebeurt veelal tot onbegrip van collega’s of leidinggevenden. De gevolgen zijn helder: De reddende werknemer brandt op, of gaat uiteindelijk weg naar een bedrijf waarbij hij zijn tijd effectiever kan besteden. In de huidige krapte op de arbeidsmarkt is dit in beide gevallen niet wenselijk

Hoge werkdruk en stress en burnout

10 | Elkaars talenten niet inzetten

Niet iedereen is overal goed in. De ene heeft kwaliteiten die de ander niet heeft. Gelukkig maar, dat vormt juist een team. Echter: angstvallig worden taken zelf maar gedaan. Onderzoek laat zien dat als eenieder zou doen waar hij/ zij echt goed in is, men tot wel negenmaal zo effectief zou zijn. Wat zou er gebeuren met een team als eenieder negenmaal zo effectief is?

Het niet kennen en erkennen van elkaars vaardigheden en talenten leidt tot een hoop tijdsverlies. Bovendien zorgt het juist wel inzetten van elkaars vaardigheden tot eenheid en tijdswinst doordat teamleden doen waar ze goed in zijn.

Het inzetten van elkaars talenten wil dus concreet zeggen dat je sommige dingen uit handen geeft als teamlid, omdat een ander ergens vele malen handiger in is. Visa versa gebeurt dit dan natuurlijk ook.

11 | Dingen zelf maar doen en naar zich toe trekken

Het wantrouwen naar elkaar toe in een team, een verschillende visie in hoe dingen moeten, of een verschil in inzet voor bepaalde zaken, leidt er vaak toe dat teamleden dingen ‘zelf maar doen’.

‘als ik het zelf doe weet ik tenminste zeker dat het goed komt’ hoor je dan vaak. Het gevolg: een aantal teamleden liggen in hun (vaak kritische) hangmat waarbij anderen zich het vuur uit de sloffen lopen om het werk maar gedaan te krijgen.

Zaken delegeren begint altijd met het goed opleiden van degene aan wie je de taken delegeert.

Hoge werkdruk en stress en burnout

12 | Niet samenwerken

Teamleden die niet of slecht samenwerken lopen tegen een hoge werkdruk op. Ze willen niet alleen omdat ze alles zelf gaan doen, maar ook doordat de communicatie verslechtert:

Vaak hoor je dan:

  • Het team hangt als los zand in elkaar
  • De groep mensen werken langs elkaar heen
  • Samen zijn we zwak

13 | Onduidelijke communicatie

Een van de belangrijke oorzaken van hoge werkdruk is onduidelijke communicatie. Onduidelijke communicatie ontstaat vaak vanuit onbegrip. Onbegrip ontstaat vaak doordat mensen signalen uitleggen op hun eigen manier en daarbij niet het overzicht hebben hoe een ander zo’n signaal oppikt. Er wordt dan gecommuniceerd met een ontzettende hoeveelheid ‘ruis’ op de lijn. De één praat wel, de ander ontvangt ook, maar de boodschap wordt niet overgebracht.

Een klassiek voorbeeld hiervan is een groep mensen dat een liedje moet tikken op een raam van een afgesloten ruimte waarbij de mensen aan de andere kant van het raam moeten proberen te raden welk liedje het is. NB: het gaat hier om super eenvoudige liedjes als ‘vader jakob’, ‘berend botje’ etc.

Het gevolg? Slechts 4% van de mensen raadden het juiste melodietje. Dit tot verbazing van de ‘kloppers’. Ze speelden het melodietje af in hun hoofd en klopten op de maat mee, tot grote verbazing van de ‘luisteraars’. De boodschap werd in het geheeld niet overgebracht.

Een geschikte communicatie bestaat dus uit het begrijpen van de ander en daarop de manier van spreken en luisteren afstemmen. Begrip van de ander is hierin dus cruciaal! We zien daarom communicatie niet zozeer als een vaardigheid, maar juist als het ontwikkelen van extra sociale vermogens.

Hoge werkdruk en stress en burnout

14 | Geroddel

Veel teams krijgen stress door geroddel. Geroddel over van alles en nog wat: de schoenen van een collega, de keuzes die iemand maakt, het huis waarin iemand woont, of de auto waarin een collega rijdt. Eigenlijk met alles waarin een collega verschilt van het gemiddelde van het team of van het bedrijf kan geroddeld worden.

15 | Ruzies/ onuitgesproken frustraties.

Veel ruzies in een team ontstaan doordat er veel situaties niet of nauwelijks uitgesproken worden. Ook hierin is begrip een zeer belangrijke factor.

Dit blijkt wel uit de ’talking stick’ van Stephen Covey. Ik zette deze in tijdens een conflict met twee zeer verschillende teamleden die elkaar totaal niet lagen. De stick houdt in dat degene die de stick heeft (ik gebruikte bij gebrek aan beter een benzinestift) mag praten en zijn/ haar verhaal mag doen, waarbij de ander luistert zonder onderbrekingen. Als degene met de stick zijn verhaal afgerond heeft, vat de ander het verhaal samen en wanneer deze samenvatting klopt, doet de ander zijn verhaal.

Het resultaat van dat beide teamleden hun verhaal mochten doen en zich begrepen voelden door de ander, leidde tot duidelijkheid. Een letterlijke zin was: ‘als ik dit van te voren geweten had, had ik nooit zo gereageerd’.

Onuitgesproken frustraties leiden vaak tot ruzies. Eén ding is zeker: ruzies dragen nooit bij tot het goed laten presteren van een team.

Hoge werkdruk en stress en burnout

16 | Onvermogen van een leidinggevende

Een verkeerde aansturing van een team kan leiden tot veel stress. Hierboven omschreven we reeds het stellen van onduidelijke kaders waardoor teamleden onzeker worden, of juist gaan rebelleren.

Een verkeerde aansturing komt vaak door:

  • Een leidinggevende die graag ieder teamlid te vriend wil houden
  • Leidinggevende die te dominant is en te veel mensen zijn wil op legt.
  • Een leidinggevende die alles wil oplossen en niet de verantwoordelijkheid bij de mensen zelf neerlegt.
  • Een leidinggevende die vindt dat teamleden zelf niet na kunnen denken en alles moet oplossen
  • Leidinggevenden die geen keuzes maken en verzanden in regelgeving.
  • Etc.

17 | Geen wij gevoel

In een team dat geen ‘wij-gevoel’ kent, heb je veel eilandjes die niet samenwerken. Natuurlijk vraagt een ‘wij- gevoel’ om een duidelijke visie en missie van een organisatie. Echter draagt een ‘wij-gevoel’ bij aan het samen (verbinding) willen bereiken van doelstellingen. De leus ‘alleen ga je hard, samen kom je ver’ is hierop van toepassing.

18 | Geen eigen regie van werknemers

Teamleden nemen geen eigen regie (bedoeld wordt: regie over eigen leven en werk) en laten zich meevoeren door wat de directie, of de klant wil. Het gevolg is dat teamleden reactief gaan acteren op gebeurtenissen. Een gebrek aan eigen regie kenmerkt zich door:

  • Een gebrek aan pro activiteit
  • Weinig inbreng in vergaderingen
  • Nooit buiten gebaande paden denken
  • Weinig voldoening hebben van eigen werk
  • Te weinig plezier

Een gebrek aan autonomie (zelfsturendheid) kenmerkt zich doordat teamleden geen keuzes durven te nemen, geen fouten willen maken (alles te veilig doen), geen verantwoording willen afleggen.

Zelfsturendheid (kapitein zijn over het eigen schip) begint bij het bepalen van ‘wie ben ik’ (hoe ziet mijn schip eruit?). Dit gevolgd door leren weten en begrijpen hoe je dit kunt inzetten, zonder jezelf (het schip) te verkopen aan een ander.

19 | Weinig authenticiteit van medewerkers

Wanneer het team een eenheidsworst wordt, en iedereen elkaar imiteert, zijn er altijd teamleden die zich teveel aanpassen aan de ander. Het aanpassen zorgt ervoor dat iemand minder presteert als dat hij eigenlijk zou kunnen, of juist op z’n tenen loopt om mee te kunnen doen.

Ieder teamlid is uniek. Wanneer iemand zijn unieke kanten gebruikt en gefundeerd in kan zetten, wordt iemand authentiek. Authentieke mensen hebben weinig last van stress.

Hoge werkdruk en stress en burnout

20 | Te weinig persoonlijke ontwikkeling

Te weinig persoonlijke ontwikkeling van medewerkers leidt vreemd genoeg tot extra stress. Medewerkers willen niet stilstaan. Ze willen zich ontwikkelen. Je kunt ook zeggen dat medewerkers die zich continu door ontwikkelen, per definitie al een grote mate van autonomie bezitten. Een ander kan de medewerker niet ontwikkelen namelijk. Intrinsieke motivatie is daarom altijd gemoeid met persoonlijke ontwikkeling.

21 | Te weinig mobiliteit

Te weinig mobiliteit zorgt voor een extra hoge werkdruk. Werknemers houden ervan om zich zowel horizontaal als verticaal door een organisatie te verschuiven. Dit levert uitdaging op en verlaagt de hoge werkdruk. Het faciliteren hiervan ligt vaak bij de leidinggevende of een mobiliteitsbureau.

Wil je dat wij je helpen?

Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.

Werkdruk tijdens re-integratie

Wanneer de werknemer na een lange ziekteperiode weer aan de slag wilt, wordt er een re-integratie traject gestart. Het is belangrijk om vanaf het begin de zaken goed te bespreken. Maak het onderwerp werkdruk goed bespreekbaar en zorg voor een open houding als leidinggevende. Dat jij de werkdruk wellicht niet als zo extreem ervaart, betekent niet dat de werknemer dit niet op deze manier kan ervaren.

Het is belangrijk om aanpassingen te maken waardoor de werkdruk verlaagd kan worden. Dit kan betekenen dat je taken verdeeld of thuiswerken als een mogelijkheid maakt. Wanneer de burn-out grotendeels is ontstaan door werkdruk, is het belangrijk dat je het deze keer beter aanpakt. Door de werkdruk te verlagen, voorkom je de kans op een terugval. Maak het onderwerp ook zeker bespreekbaar op de werkvloer. Iedereen kan een steentje bijdragen aan het verlagen van de werkdruk en stress op de werkvloer.

Hoge werkdruk en stress en burnout

Conclusie: Te hoge werkdruk

Een burn-out kan niet voor de volle 100% worden toegeschreven aan werkdruk. Een burn-out ontstaan uit een combinatie van factoren. Hiervan is stress en werkdruk zeker de hoofdrolspeler, maar er moet ook gekeken worden naar het effect van negatieve persoonlijke omstandigheden.

Wil je dat de werknemer weer succesvol kan terugkeren op de werkvloer en wil je voorkomen dat meer werknemers uitvallen door een te hoge werkdruk? Zorg dan dat je de nodige aanpassingen maakt en zorg dat dit thema geen taboe wordt op de werkvloer.

Burnoutbegeleiding werkgevers en werknemers

Wie zijn wij?

Meulenberg Training en Coaching ondersteunt, met een team van ervaren trainers, organisaties bij de preventie van stress en het (her)vinden van werkgeluk op de werkvloer. Onze trainingen zijn gericht op leidinggevenden binnen bedrijven. Een burn-out kost de organisatie al snel € 70.000.

Naast het financiële leed is het menselijk leed groot. Niet alleen voor de werknemer maar ook voor naaste collega’s die de klappen op moeten vangen. Voor je het weet zit je in een negatieve vicieuze cirkel.

Wil je een effectieve aanpak voor langdurig verzuim en het vergroten van werkplezier? (in plaats van continue brandjes te blussen). Wil je  je dat we met je meedenken? In een meedenksessie denken we een uur met je mee. Onze ervaring is dat we de kern op tafel krijgen. De meedenksessie is geheel kosteloos, wij begrijpen ook dat je wilt weten met wie je te maken hebt.

Gerelateerde informatie

In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:

Vergelijkbare berichten

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *