Medewerker gestresst, overspannen of burn-out? Er wordt tegenwoordig veel gesproken over medewerkers die gestrest, gestresst of overspannen zijn of een burn-out hebben. De termen worden zeer vaak door elkaar gehaald. Is het allemaal hetzelfde? Hoe herken je als leidinggevende de verschillen? Hoe weet je nu wat er met je medewerker aan de hand is, zodat je weet wanneer je moet ingrijpen en je gerichte hulp kunt bieden?
Tijdig ingrijpen is in iedere situatie gewenst. Toch ervaren we dagelijks dat leidinggevenden het lastig vinden om een gestresste werknemer aan te spreken. Een belangrijke oorzaak hiervan is niet zozeer onkunde van de leidingevende, maar een gebrek aan kennis over deze onderwerpen. Met dit artikel helpen we leidinggevenden meer inzicht hierin te krijgen, zodat het aantal burn-out gevallen teruggedrongen kunnen worden.
De termen ‘gestresst’, ‘overspannen’ en ‘burn-out’ hebben allemaal met stress en teveel inspanning te maken. Je zou het kunnen vergelijken met een batterij. Als je wilt dat je medewerkers optimaal presteren moet hun batterij 100% opgeladen zijn. Als de batterij niet wordt opgeladen, raakt een medewerker gestresst. Wordt er niet ingegrepen, raakt hij overspannen. Wordt er nog steeds niet ingegrepen, raakt de batterij volledig leeg: de medewerker eindigt met een burn-out.
Gestresste medewerker
Een medewerker raakt gestresst wanneer hij een lange tijd teveel inspanning levert. Als hij daarbij onvoldoende uitrust of er wordt meer van hem gevraagd dan hij eigenlijk aankan, is de kans op stress groot. Hij neemt geen tijd om te herstellen van de geleverde inspanning en daardoor ontstaat er een hersteltekort. Zijn batterij loopt als het ware leeg, maar hij wordt niet opgeladen. Een gestresste medewerker heeft vaak last van vermoeidheid, stemmingswisselingen en concentratieproblemen en hij reageert snel en overdreven.
Dit kan zich uiten in steeds meer fouten maken, beloften maken die hij niet kan nakomen, minder creatief zijn en steeds vaker te laat komen. Herken je dit bij een van je medewerkers? Het is raadzaam om stressklachten en stress serieus te nemen en tijdig in te grijpen. Als je er op tijd bij bent is de kans groot dat de medewerker zich na een goede week rust alweer goed voelt. Zou je de oorzaak kunnen achterhalen waarom een medewerker stress is?
Kenmerken gestresste medewerker
Een gestresste medewerker herkent (als het goed is) iedere leidinggevende. In ons artikel ‘stresssignalen herkennen bij medewerkers’, omschrijven we alle signalen die gestresste medewerkers kenmerken. Veel voorkomende kenmerken van een gestresste medewerker zijn:
- Ongeconcentreerd
- Kortaf en knorrig
- Kringen onder de ogen
- Onnodige fouten en geklungel
- Regelmatig verzuim
Overspannen medewerker
Als een medewerker lange tijd gestresst is en hij een lange tijd te grote druk heeft ervaren, loopt hij het risico overspannen te worden. Bij een overspannen medewerker is de stress chronisch geworden. Zijn hormonale stelsel is ontwricht en zijn lichaam houdt zelf de stress in stand. Je ziet dezelfde klachten als bij een gestresste medewerker, maar in ergere mate. Hij piekert veel en drukte wordt hem gauw teveel. Hij lijkt het werk niet meer aan te kunnen en heeft moeite om normaal te functioneren. Ook kan hij last krijgen van lichamelijk klachten als spierpijn of maagklachten.
Overspannenheid kenmerkt zich vooral door grote lichamelijk en mentale uitputting, maar de vermoeidheid is nog niet zo extreem als bij een burn-out. In vergelijking met een burn-out ontstaat overspannenheid in een relatief korte periode en kan een medewerker in een korte tijd herstellen als er op tijd wordt ingegrepen.
Kenmerken overspannen medewerker
Een medewerker die overspannen raakt, is een groot aantal stappen te ver gegaan. De vele fouten stapelen zich op en een medewerker is totaal niet meer effectief. Het heeft allemaal niet zo veel zin meer waar de medewerker nog mee bezig is. Het roer glijdt uit zijn handen en de medewerker gaat veelal er tegen werken om alles af te blijven krijgen. Dit is een gevaarlijke ontwikkeling, omdat juist rust en ontspanning noodzakelijk is. Vaak adviseert een huisarts of bedrijfsarts een paar weken rust.
- Afstand tot het werk
- Minder gemotiveerd
- Kort lontje
- Slecht kunnen concentreren
- Verzuimt veel
Medewerker met burn-out
Een medewerker met een burn-out is mentaal, emotioneel en lichamelijk volledig uitgeput. Hij is een te lange tijd over zijn grens gegaan en zijn reserves zijn volledig opgebruikt. Er is een complete hormonale uitputting opgetreden. Zijn batterij is helemaal leeg en niets lukt meer. Hoe lager de batterij hoe langer het duurt voor hij weer is opgeladen. Een medewerker met een burn-out heeft daarom een langere hersteltijd nodig dan een overspannen medewerker. Meestal resulteert een burn-out in een langdurige ziekteperiode.
Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)
Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.
Kenmerken medewerker met burn-out
De kenmerken van een medewerker met burnout zijn natuurlijk eindeloos. In ons E-book: Symptomen van burn-out, omschrijven we vrijwel alle symptomen van een burnout. Dit E-book is gratis te downloaden.
- Volledige uitval
- Niet meer verder kunnen
- Emotioneel: kwaad/ huilerig
- Reddeloos
- Paniek en angstgevoelens
- Vecht en vluchtgedrag
Medewerker gestresst, overspannen of burn-out?
De verschillen tussen een gestresste, een overspannen of een medewerker met burn-out, is vaak lastig te zien. We hebben daarom een schematisch overzicht gemaakt om dit beter te kunnen duiden:
Of een medewerker gestresst, overspannen of burn-out is, hangt af van heel veel factoren. We zijn van mening dat een medewerker met iedere stresssignalen serieus genomen moet worden. Als leidinggevende doe je er daarom goed aan de veiligheid te borgen. Met veiligheid wordt bedoeld dat een medewerker zich vrij voelt om zich te uiten, zonder dat daar consequenties aan vast zitten. Tevens is het aanmoedigen van een actieve levensstijl belangrijk. Het behoeft verder geen uitleg dat een goede communicatie essentieel is.
Wil je er als leidinggevende voor zorgen dat stress, overspannenheid of burn-out volledig de organisatie uitgewerkt wordt, is het van belang dat het volledige bedrijf hierin meegaat. We hebben het dan over cultuurverandering. De basisvoorwaarden van deze cultuurverandering hebben we omschreven in dit artikel: Verzuimpreventie vraagt op cultuurverandering
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Wie zijn wij?
Meulenberg Training en Coaching ondersteunt, met een team van ervaren trainers, organisaties bij de preventie van stress en het (her)vinden van werkgeluk op de werkvloer. Onze trainingen zijn gericht op leidinggevenden binnen bedrijven. Een burn-out kost de organisatie al snel € 70.000.
Naast het financiële leed is het menselijk leed groot. Niet alleen voor de werknemer maar ook voor naaste collega’s die de klappen op moeten vangen. Voor je het weet zit je in een negatieve vicieuze cirkel.
Wil je een effectieve aanpak voor langdurig verzuim en het vergroten van werkplezier? (in plaats van continue brandjes te blussen). Wil je je dat we met je meedenken? In een meedenksessie denken we een uur met je mee. Onze ervaring is dat we de kern op tafel krijgen. De meedenksessie is geheel kosteloos, wij begrijpen ook dat je wilt weten met wie je te maken hebt.
Gerelateerde informatie
In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
