Je kan oude patronen doorbreken om ongewenste gewoontes los te laten, maar hoe kan je je gedrag veranderen? Oude patronen belemmeren je alleen maar om bepaalde stappen stappen te zetten, maar het is niet altijd makkelijk om vastgeroeste oude patronen af te leren.
Bij mensen die last hebben van een burn-out of stress merk ik vaak op dat hun oude patronen belangrijke oorzaken zijn voor hun welzijn. Denk aan een ongezonde leefstijl, te streng zijn voor jezelf, onregelmatig slaap- en werkritme of een belemmerende overtuigingen die niet bijdragen aan een gelukkig en ontspannen leven zonder stress.
Dit kan anders. Sterker nog, dit moet anders vind ik zelf. Daarom ontdek je in deze blog ook mijn visie op hoe je jouw oude patronen kan doorbreken om meer voldoening en plezier te ervaren door gedragsverandering!
Bevrijd jezelf van oude patronen
- Welke oude patronen kan je doorbreken?
- Waarom is het doorbreken van oude patronen zo moeilijk?
- De 5 fases van gedragsverandering
- Drie vragen om je obstakels te aanvaarden voor wat het is
Welke oude patronen kan je doorbreken?
Ieder van ons heeft van die vaste gewoontes die je zeker zult herkennen. Als de vakantie voorbij is en het “normale” leven weer op gang komt val je – ook al zou je het patroon van de vakantie willen vasthouden – terug in dezelfde gewoontes. ’s Morgens op dezelfde tijd wakker worden, douchen, aankleden, ontbijten. Die vaste rituelen lijken zo simpel, maar ook bij de activiteiten op de vroege ochtend heb je jouw eigen stramien waar je niet bij nadenkt. De meeste mensen weten ook precies hoeveel tijd alle handelingen in de vroege ochtend in beslag nemen. Daardoor komen ze keurig op tijd op hun werk.
In de huishouding liggen de oude patronen ook vaak vast. Ieder heeft zijn taak, althans zijn belangrijkste taak. Als er opgroeiende kinderen zijn bestaan er meestal patronen in de benadering. De moeder behandelt de kinderen vaak anders dan de vader en dit gebeurt bijna altijd onbewust. Die gewoontes in de benadering van de kinderen liggen vast en zijn moeilijk te doorbreken. Zelfs als die patronen ten koste gaan van jezelf, blijken ze moeilijk aan te passen.
Bij jouw vaste gewoontes handel je zonder dat je hierover hoeft na te denken. Ons onbewuste stuurt ons gedrag voor verreweg het grootste deel aan en dat heeft veel voordelen. Je hoeft je hoofd niet te breken over de vraag hoe je iets gaat doen en dat zorgt voor ritme en veiligheid. De leefpatronen zijn zo geautomatiseerd in ons functioneren dat wij niet merken dat ze er zijn (Vandamme, 2007).
Waarom is het doorbreken van oude patronen zo moeilijk?
Ik hoor heel veel mensen die graag willen veranderen: ander werk, meer voldoening, meer waardering, meer loon, meer tijd voor thuis, etc.
De vraag die ik dan vaak stel: Hoe lang zou je dat al willen? Laatst antwoordde een vrouw: eigenlijk al 10 jaar. Ze gaf toe dat ze de afgelopen 10 jaar ook geen stappen had ondernomen om ook echt anders te gaan doen.
Vreemd? Naar schatting gebeurt dit bij 90% van de mensen. Nog vreemder is het dat bij al van deze 90% een overvloed bestaat uit plannen. Vraag jij jezelf vaak af: Waarom is veranderen moeilijk?
Veel voorkomende plannen
Plannen als:
- Zelfstandig ondernemer worden
- Een wereldreis maken
- Verhuizen om ergens opnieuw te beginnen (emigratie)
- Een droomauto kopen
- Met vriendinnen op vakantie gaan
- Minder werken
- Een carrièreswitch
- Etc.
Er zit dus een gat tussen het plan en het doen. Hoe kan dat?
Nadruk op resultaat
Ten eerste ligt er te veel nadruk op het resultaat, maar te weinig op het gedrag dat hierbij benodigd is. Het gedrag is de ontbrekende schakel tussen het plan en het uiteindelijke resultaat. Stel je wilt voor jezelf beginnen(ondernemer worden): Doe en denk je gelijk als een ondernemer? Begrijp je wat je moet doen als je nieuwe klanten wilt aantrekken? Hoe zet je jezelf zichtbaar in de markt? De kans is groot van niet. Dit leer je gaandeweg het proces.
Prikkels uit de omgeving
Ten tweede wordt ons gedrag niet alleen bepaald door onze intenties, maar ook prikkels uit de omgeving. Stel je wilt nog steeds voor jezelf beginnen, maar je merkt dat veel mensen denken dat je het niet gaat redden als zelfstandige, of er worden veel bezwaren geuit door de mensen met wie je je plan bespreekt. Heb je dan nog steeds dezelfde intenties? Of nemen ze dan al af?
Succesvol veranderen vereist dat je je eigen intenties weet te managen, maar ook je omgeving hierop aanpast. Ons gedrag wordt namelijk (vaak) onbewust beïnvloedt door onze omgeving. Immers: als je dagelijks met positieve, opgewekte ondernemers praat die een succesvol 1e jaar hebben gehad, krijg je dan ook geen zin om voor jezelf aan de slag te gaan?
Lees meer over de inloed van de omgeving op ons gedrag
Ongeduldig en ongestructureerd
Ten derde zijn we ongeduldig en werken we te ongestructureerd. Een grote verandering vereist al snel een jaar! De meeste verandermethodes houden hier geen rekening mee. Dit zijn de meest voorkomende factoren waardoor het plan vaak niet lukt:
- Onzekerheid: De vraag of je wel in staat bent een eigen onderneming op te zetten, of je dan je huidige levensstandaard wel kunt volhouden en of je wel genoeg geld binnen krijgt, etc. Misschien ben je in je leven al zo vaak bespot en belachelijk gemaakt, dat je zelfvertrouwen verdwenen is.
- Pessimisme: Ongetwijfeld zijn er genoeg mensen te vinden die jammerlijk gefaald zijn met het starten van een eigen bedrijf. Maar: Wist je dat Steve Jobs in zijn eigen garage is begonnen met het maken van computers? (Nadat hij jammerlijk had gefaald op de universiteit)
- Faalangst: Straks mislukt jouw fantastisch idee nog! Bedenk bij jouw fantastisch idee, dat een fantastisch idee alleen goed slaagt met een fantastisch plan!
- Leeftijd: Te jong? Te oud? Iedereen kan veranderen, ongeacht de leeftijd!
De 5 fases van gedragsverandering
Oude patronen doorbreken kan makkelijker zijn dan je denkt. Met de nadruk op ‘kan’, want je wilt natuurlijk wel weten welke stappen je kan zetten om van je oude patronen af te komen. Om gedragsverandering tot stand te laten komen kan je vijf fases doorlopen die je houvast bieden om een betere versie van jezelf te worden.
Fase #1: Nadenken over het doorbreken van oude patronen
Er komt een keer het moment dat je denkt: “Nu ga ik het anders doen” Je beseft je dat jouw oude patronen niet meer bijdragen aan je persoonlijke of zakelijke doelen. Misschien sta je nu wel op zo’n punt. Dat je je realiseert je gewoontes wilt afleren om meer uit jezelf te halen.
De eerste belangrijke stap is dat je je onderliggende motieven helder krijgt. Want waarom wil je zo graag je oude patronen doorbreken? Zonder een helder verlangen wordt het er niet makkelijker op om gedragsverandering te realiseren. Wat je kan helpen om het vuurtje in je aan te wakkeren is door bij jezelf 5x door te vragen met de vraag…
“Waarom is dit zo belangrijk voor me en wil ik dit zo graag?”
Stel je voor: je wilt graag meer sporten. De reden hiervoor ligt dieper. Want waarom is dit zo belangrijk voor je en wil je dit zo graag? Misschien geef je dan als antwoord: “Ik wil meer energie ervaren.” Oké, dit is dan interessant, want waarom is het ervaren van meer energie zo belangrijk voor je en wat maakt dat je dit zo graag wilt? Zo kan je alsmaar doorvragen bij jezelf totdat je bij een eindpunt komt en je diepere verlangen meer ontdekt.
Fase #2: Voorbereiding inclusief plan van aanpak
Om je gedrag te veranderen kan je niet zonder noodzaak. Je kan het beste de urgentie vergroten om bepaalde patronen achter te laten. Dit kan je doen door eens in te beelden wat het gevolg is van als je geen actie onderneemt. Dat je blijft doen wat je altijd al deed, waardoor je patronen niet gaan veranderen.
“Een doel zonder plan is slechts een wens.”
Welke kleine stapjes kan je blijven zetten om gedragsverandering te realiseren? Hoe ga je het volhouden? Maak je doelen zichtbaar in je woonruimte en schrijf je stappenplan op. Of maak desnoods een dag- en weekschema’s voor jezelf om je progressie bij te houden. Zo kan je iedere stap die je zet in de goede richting, afvinken om jezelf te blijven motiveren.
Fase #3: Tijd voor actie
Wat zijn de obstakels die jou tegenhouden? De obstakels om écht te gaan leven? De obstakels die tussen jou aangeleerde gedrag en je echte authentieke zelf staan? Als je deze obstakels overwint en achter je laat, kan je doorbraak na doorbraak realiseren.
Ga het systeem zien waarin je leeft. De patronen die je zijn aangeleerd. Je kunt ‘nee’ zeggen. Je kunt grenzen stellen en vaarwel zeggen tegen een leven waar je niet in gelooft.
Word wakker, neem het initiatief en zet je eigen verandering in gang. Niemand anders gaat het voor je doen. Jij bent de enige die 100% invloed op je leven kan uitoefenen.
“Vooruitgang gebeurt niet door te zitten en te luisteren, maar door te ervaren en te doen.”
Weet wel dat meer kennis niet altijd per se leidt tot meer resultaat op korte termijn. Er is een verschil tussen weten en doen. Dus het is tijd voor actie. Uiteindelijk zorgen jouw gewoontes en routines ervoor hoeveel stappen je vooruit kan zetten. Consistentie is key!
Fase #4: Doorzetten en volhouden
“Je hoeft niet altijd veel te veranderen om veel te veranderen.”
Ja, je leest het goed. Laat dit even op je inwerken. Je hoeft niet veel te veranderen om veel te veranderen. Werk slim in plaats van hard alsof je je gaspedaal altijd in de zesde versnelling hebt. Soms ben je maar één kleine stap, keuze of contactpersoon verwijderd van een nieuwe doorbraak. Het is de kunst om te draaien aan de juiste knoppen die zin aan jouw leven geven. Je bent vaak dichterbij je doel dan je denkt. Een kleine aanpassing kan ergens al een enorm verschil in maken.
Dus beantwoord nu voor jezelf de volgende vragen om kleine stapjes te zetten richting je doelen en dromen:
- Waar ga je deze week mee door?
- Waar start je mee deze week?
- Waarmee stop je deze week?
Heb je ergens een keertje geen zin in? Doe het toch als je het diep van binnen wel wilt en weet hoe belangrijk het voor je is. Met deze mentaliteit wil ik deze week mijn to do’s wegwerken, omdat ik realiseer hoeveel meer voldoening dit mij geeft.
Dus heb je geen zin om te sporten? Doe het toch.
Kijk je er tegenop om die vervelende taak uit te voeren? Doe het toch.
Vind je het lastig om iets tegen iemand te zeggen? Doe het toch.
Je hebt zoveel meer in je dan je denkt. Waarom zou je genoegen nemen deze week met minder? Ga ervoor. Zet je stappen vooruit. Hoe klein ze ook zijn, maar begin. Doe het, ook al heb je geen zin. Zo blijf je je discipline en doorzettingsvermogen trainen om meer uit je dagen te halen. Moet je eens kijken waartoe je in staat bent. Je zult versteld raken, dus het is tijd om jezelf te verbazen. Word stapsgewijs die betere versie van jezelf en laat je niet tegenhouden door de stemmetjes in je kop. Zet ‘m op!
Fase #5: Terugval in oude patronen
De kans dat je terugvalt in oude patronen ligt natuurlijk altijd op de loer. Op zich geen ramp natuurlijk, want dit kan de beste overkomen. Maar het is wel weer aan jou om de draad op te pakken, want iedere keuze die je maakt beïnvloedt de kwaliteit van je leven.
Je wordt gelukkig als je continu het gevoel hebt dat je je ontwikkelt en vooruitgang boekt. Daarom wil je dus blijven groeien. De makkelijkste manier om dit te doen is door alles in je leven te zien als een les. Elk persoon als een leermeester. En elke dag als een nieuwe kans om het beste ervan te maken.
Zie ook: Hoe kom je in de flow en hoe zorg je ervoor dat de flow elke dag terugkomt?
Drie vragen om je obstakels te aanvaarden voor wat het is
Vaak weten we pas achteraf wat er positief is aan een situatie. Als je middenin een groeiproces, voelt een terugval in je oude patronen niet direct als iets positiefs. Maar toch kunnen jouw dieptepunten je kracht geven door het positieve ervan in te zien.
“Hoe kijk je terug op jouw terugval in je oude patronen? Wat heeft dit dieptepunt je gebracht?”
Daarnaast kan je je weerstand verminderen door je blik te verbreden en je creativiteit weer volop te laten stromen door je aandacht te richten op datgene wat je van de situatie kan leren. Zo creëer je direct nieuwe mogelijkheden voor jezelf en ontstaat er meer hoop.
“Wat kan ik leren van deze terugval in mijn oude patronen?”
Ook al ervaar je jouw terugval als iets vervelends, besef je goed dat er altijd iets is waar je dankbaar voor kan zijn. Er schijnt als het ware altijd een lichtje aan het einde van de tunnel.
Zodra je dankbaarheid ervaart is het makkelijker om de situatie te aanvaarden zonder dat jouw terugval voelt als een mislukking.
“Waar ben je dankbaar voor nu je bent teruggevallen in oude patronen?”
Hulp bij burn out en stress
Het omgaan met stress en burn-out is niet altijd eenvoudig. Natuurlijk wil je graag doen waar je goed in bent en bezig zijn met de dingen die je energie geven en jezelf opbouwen. Echter zijn er altijd factoren die dit weer in de weg staan. Een grote behoefte om een ander een plezier te doen bijvoorbeeld, of je wens een taak geweldig uit te voeren.
Om stress en burn-out de baas te zijn, doe je er goed aan om het wiel niet opnieuw uit te gaan vinden. Velen proberen dit namelijk wel. Ze gaan zelf op zoek naar antwoorden, terwijl deze antwoorden voor het oprapen liggen bij een goede coach. Een coach helpt je bovendien inzicht te krijgen in jezelf, waardoor je een gezond en evenwichtig zelfbeeld opbouwt en zelf de regie over je leven opbouwt.
Ben jij hier klaar voor?
Bekijk ons aanbod voor:
Gerelateerde artikelen
In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
