Reorganisatie? – Anti stress tips voor managers en werknemers

Stress tijdens een reorganisatie: Bij 41% van de mensen die een reorganisatie meemaakten, leidde deze veranderingen tot gezondheidsklachten. Stress tijdens een reorganisatie is dus zeker een veelvoorkomend probleem. De oorzaak hiervan was stress en resulteerde bij sommigen tot een burn-out, zeker net nadat de reorganisatie afgelopen was.

Reorganisaties

Tegenwoordig is een reorganisatie in een bedrijf meer regel dan uitzondering. Soms kan een reorganisatie positief zijn, bijvoorbeeld wanneer er door de snelle groei van een bedrijf nieuwe banen worden gecreëerd. Er komen nieuwe werknemers over de vloer, er komen nieuwe functies bij en business is booming. Dit kan wel wat stress met zich meebrengen, maar dit zal waarschijnlijk van korte duur zijn.

Over het algemeen is reorganisatie echter iets negatiefs en alleen het horen van het woord geeft velen al de koude rillingen. Reorganisatie leidt namelijk vaak tot (gedwongen) ontslagen. In sommige gevallen wordt er groots te werk gedaan door enkele lagen in de hiërarchie weg te nemen. Bepaalde leidinggevende functies komen hierdoor te vervallen, waardoor de loonkosten minder zwaar op de balans drukken.

Ook kan een reorganisatie leiden tot meer werk van bestaande werknemers, doordat ze dubbele functies op zich moeten nemen ten gevolge van gevallen ontslagen. Denkend aan de stress, het mogelijke ontslag en de onzekerheid ontstaat er al weerstand onder werknemer voordat het proces in gang is gebracht.

• Hoe kun je als leidinggevende nu omgaan met de angst en eventuele weerstand van je werknemers?
• Wat kunnen werknemers zelf doen om het negatieve effect van een reorganisatie op hun welzijn zo veel mogelijk te beperken?

Waarom stress tijdens een reorganisatie?

Een mens heeft behoefte aan zekerheid en duidelijkheid. Even heel platvloers gezegd: de enige zekerheid die je in het leven hebt is dat je oud wordt en sterft. Het leven is dus heel betrekkelijk. Toch hechten heel veel mensen belang bij zekerheid.

Vaak in de vorm van:

• Een vast contract
• Uitgebreide verzekeringen
• Spaargeld
• Carrière

Zekerheid en duidelijkheid tijdens reorganisaties

De reden dat mensen streven naar zekerheid is dat ze graag duidelijkheid willen. Duidelijkheid in de zin van: weten waar je aan toe bent.

Zekerheid = duidelijkheid

Voor veel mensen is daarom ontslag, hoewel dit als vervelend en stressvol wordt ervaren, eenvoudiger te accepteren dan een slopende reorganisatie van zes maanden.

Zes maanden reorganiseren betekent ontzettend veel onduidelijkheid over de toekomst. Bij een ontslag is de toekomst ook onzeker, maar ben je zelf aan de gang weer vorm te geven aan deze toekomst. Je kunt dan invloed uitoefenen op de situatie, in tegenstelling tot een reorganisatie

Doordat er door slechts weinigen invloed uit is te oefenen op een reorganisatie, ontstaat er stress bij de medewerkers die geen invloed hebben op het proces. Tevens hebben de mensen met invloed minder stress als de mensen die moeten toekijken hoe het proces verloopt. Een afwachtende houding moeten aannemen is dus stressvol.

Reactie op een reorganisatie

Het is opmerkelijk hoe mensen verschillend reageren op een reorganisatie. Hieronder vatten we een aantal veel gehoorde reacties samen:

• Er zijn mensen die erg nadrukkelijk aanwezig zijn tijdens een reorganisatie. Ze proberen hun onzekere gevoelens te maskeren voor de buitenwereld. Ze willen graag laten zien dat ze er, ondanks alle onduidelijkheid, toch nog zijn en er prima mee om kunnen gaan.
• Er zijn ook mensen die zelf zekerheid gaan creëren. Vaak zijn dit de dominante mensen die zelf de touwtjes in handen nemen. Meestal ontstaat hierdoor nog meer onduidelijkheid doordat er veel verschillende stromingen en zienswijzen ontstaan
• Er zijn ook mensen die erg op de regels gaan letten. Dit zijn mensen die goed gedijen op vaste gewoontes en graag eerst alle ins en outs willen weten voordat ze stappen kunnen gaan zetten. Zeker halverwege een reorganisatie is dit nog niet mogelijk.
• Er zijn ook mensen die erg gaan verbinden. Ze zoeken medestanders op om hun gevoel kwijt te kunnen. Ze voelen zich ervoor verantwoordelijk dat iedereen zich, ondanks de onduidelijkheid, lekker voelt en zijn werk kan blijven doen.

Tips voor leidinggevenden

Wat je als leidinggevende kunt doen:

1. Heb begrip voor je werknemers

Tijdens een reorganisatie kan het zomaar zijn dat een van je topwerknemers die zijn werk altijd doeltreffend heeft gedaan, nu opeens zijn motivatie kwijt is. Er kan zelfs openlijke weerstand ontstaan doordat zo’n werknemer bij elke verandering de discussie aangaat. Je kunt hier vol tegenin gaan, maar beter is om te bedenken waar dit gedrag vandaan komt. Over het algemeen zullen werknemers niet al te blij zijn met veranderingen. Het brengt onzekerheid en stress met zich mee. Misschien zijn ze bang om burn-out te raken, hun positie vaarwel te moeten zeggen of dat geliefde collega’s ontslagen worden. Het is dus logisch dat je op wat weerstand stuit.

Vaak kan zelfs gezegd worden dat de werknemers die opeens zeer opstandig worden bij verandering juist degenen zijn die het meest om het bedrijf geven. Ze hebben altijd plezier gehad in hun werk en willen dit graag zo houden. Verwijt je werknemers dus niets, maar probeer de reorganisatie zo goed mogelijk te laten verlopen.

2. Communicatie is de sleutel

Zoals gezegd houden mensen niet van onzekerheid. Je kan je werknemers een gevoel van eenheid en controle geven door goed met ze te blijven communiceren. Dit zullen je werknemers zeker appreciëren, zelfs al kom je met de kleinste details naar ze toe. Een bijkomend voordeel van goede communicatie is dat het geroddel en speculaties vermindert.

3 werknemers ondersteunen

Vergeet niet dat goede communicatie bestaat uit tweerichtingsverkeer. Je werknemers op de hoogte houden van het laatste nieuws is dus belangrijk, maar vergeet ook vooral niet om goed naar de zorgen en suggesties te luisteren van je personeel. Wanneer je je oprecht interesseert voor de zorgen van hen, zal dit eventuele tegenstand al een stuk verminderen. Ga individuele gesprekken aan en laat ze hun emoties uiten.

Vertel de werknemer welke kant de reorganisatie opgaat en verzeker ze dat er goed voor hen gezorgd wordt in geval van ontslag. Indien een werknemer een nieuwe functie toegewezen krijgt is het belangrijk goede begeleiding aan te bieden om hem hierop voor te bereiden. Het luisteren naar je personeel zal jou bovendien helpen om de reorganisatie goed te laten verlopen.

4. Bezie feedback als opbouwende kritiek

Feedback krijgen is niet altijd leuk, zeker niet wanneer je je in een hoekje gedrukt voelt door je werknemers. Bezie feedback echter niet als weerstand of opstand, maar als een weg naar een oplossing. Kritiek kan leiden tot meer inzicht, waardoor een reorganisatie beter kan verlopen. Je hebt je werknemers bovendien niet voor niets aangenomen. Ze zijn specialisten en spenderen veel tijd op de werkvloer. Zij zullen hierdoor bepaalde knelpunten makkelijker kunnen spotten en komen vaak met goede en creatieve suggesties.

5. Blijf zelf positief

Kat je werknemers zo min mogelijk af vanwege hun weerstand. Het is beter om de werknemers die wel makkelijk meegaan met alle veranderingen in het bedrijf te prijzen voor hun flexibiliteit. Op deze manier worden deze medewerkers goede rolmodellen voor de anderen. Ook medewerkers die wel opstandige neigingen hebben kun je prijzen door naar hun positieve kanten te kijken. Wanneer iemand zich gewaardeerd voelt is de kans groot dat een verloren motivatie snel terug gevonden wordt.

Omgaan met een reorganisatie als werknemer (tips)

Hier vind je een aantal handige tips:

Blijf rustig

Blijf de situatie overzien en zorg ervoor dat het je niet te veel wordt. Je hebt geen invloed helaas, dus hoe druk je je ook maakt, het heeft vaak geen zin. Je bent te prijzen om je werklust en je wens het allemaal goed op te lossen. Ongetwijfeld zie je ook de fouten die er bij de bedrijfstop gemaakt worden. Bedenk dan goed: Jouw leven bestaat niet uit jouw werk. Je hebt de keuze om te blijven en af te wachten, of juist om je heen te kijken naar een geschiktere functie.

Blijf gewoon je werk doen

Doe jezelf en je leidinggevende een plezier en doe je werk gewoon goed. Tijdens een reorganisatie is er behoefte aan normaal harde werkers die hun werk oppakken en afronden.

Stop geroddel.

Hoewel de meeste cowboyverhalen in het rookhok ontstaan, is het goed hier niet in mee te gaan. De meeste roddels worden uiteindelijk geen waarheid en om je druk te maken om roddels vraagt alleen maar extra inspanning en daarmee stress.

Hoed je voor een burn-out.

Als de spanningen te veel worden en je de druk niet meer aankunt, ga dan praten met je leidinggevende of een vertrouwenspersoon. Een reorganisatie is het niet waard om ervan burn-out te geraken. Bovendien ben je als je thuis zit, niet meer bruikbaar voor de organisatie.

Zorg voor goede balans

Herstel draait om beweging, eten, rust en gedrag

Lees meer over de berg-methode

Wat je kunt doen tijdens een reorganisatie (werknemer)

Een reorganisatie lijkt onlosmakelijk gekoppeld te zijn aan stress. Er zijn wel bepaalde dingen die je kunt doen om de stress te verlagen, maar stress helemaal de kop indrukken lukt vaak niet. Stress kan erg nare gevolgen hebben en dat is waar de meeste werknemers bang voor zijn. De nare gevolgen kunnen echter omzeild worden indien de vrees voor stress vermindert. De manier waarop je met stress omgaat is hierbij de sleutel. Zie de veranderingen die de reorganisatie teweegbrengt als nieuwe kansen en niet als obstakels. In het ergste geval word je ontslagen, maar zelfs dit kan deuren openen tot nieuwe uitdagingen.

Sta open

Sta hier open voor. Misschien krijg je een nieuwe functie op je werk en doe je nieuwe werkervaring op of leer je andere collega’s beter kennen. Probeer mogelijke problemen enigszins te bagatelliseren en maak je niet teveel zorgen om doemscenario’s. Dit zal namelijk niets veranderen aan wat er echt gaat gebeuren. Je kan je stress bovendien verminderen door te sporten, goed te slapen en gezond te eten. Daarnaast is open communicatie met je leidinggevende of een vertrouwenspersoon een goede manier om je hart te luchten.

Heb je het gevoel dat je je na de reorganisatie niet meer thuis zult voelen in het bedrijf en wordt de stress je teveel? Je hoeft natuurlijk niet af te wachten. Je kan er voor kiezen om de touwtjes in handen te nemen en rond te kijken naar een andere baan. Zoals gezegd houden mensen van controle en op deze manier open je misschien zelf een deur naar een nieuwe carriere.