Dominante ouders: de gevolgen van een dominante vader en/of moeder

Dominante ouders kunnen het leven van hun kinderen op zo’n manier controleren, dat zij later veel moeite krijgen met op eigen benen staan. Een dominante ouder kan de moeder of vader zijn, maar ook beiden. Een dominante vader, of dominante moeder, leert hun kind in feite niet om zelf na te denken. Dit resulteert erin dat deze kinderen er niet in slagen om zelfstandig hun leven te gaan leiden.

Er werd vroeger namelijk altijd voor hen gekozen. Vaak leidt dit tot een gebrek aan zelfsturendheid, of te wel een gebrek aan autonomie. Een gebrek aan autonomie is de belangrijkste oorzaak van een burn-out. Bij een gebrek aan autonomie kun je niet zelfstandig je leven leiden, als gevolg van het gedrag van je ouders. Dit kan tot late leeftijd een grote invloed hebben.

Lees ook: Autonoom zijn, autonomie en zelf de regie nemen: wat betekent dit?

Dominante ouders

Een dominante opvoeding wordt ook wel autoritaire opvoeding genoemd. Een zeer dominante, autoritaire opvoeding is nooit ten gunste van een kind doordat een kind van jongs af aan leert zichzelf weg te cijferen voor een ouder.

Kinderen van dominante ouders leren het dominante gedrag vaak pas kennen als zij een tiener zijn of nog vele jaren later. Dominant gedrag is dan misschien voor buitenstaanders wel makkelijk te herkennen, voor kinderen van dominante ouders is dit een stuk moeilijker. Kinderen groeien op met de gedragspatronen van hun ouders. Zij weten niet beter dan wat hen is aangeleerd of wat ze hebben meegemaakt.

Ook worden de kinderen van dominante ouders moeilijker losgelaten. De kinderen leren vaak pas op een latere leeftijd om zichzelf uit te spreken en voor zichzelf te zorgen.

Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)

Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.

Dominant gedrag herkennen

Ouders kunnen zich op veel verschillende manieren dominant gedragen. Men denkt bij het woord dominant vaak meteen aan ouders die alleen maar schreeuwen en veel straffen. Dit hoeft echter niet zo te zijn. Wat wel altijd een kenmerk is van dominante ouders, is dat zij altijd overheersend zijn. Bepaald gedrag van de dominante ouders is te veel en te sterk aanwezig. Hierbij speelt het ouderlijk gezag of respect bijna geen rol meer.

Een aantal vormen van dominant gedrag zijn:

Het continu streven naar perfectie,
Alles willen controleren,
Zichzelf beter doen voorkomen (bijvoorbeeld naar visite)
Altijd een weerwoord klaar hebben,
Het persoonlijk opnemen van kritiek

Perfectie

Dominante ouders streven continu naar perfectie. Ze verlangen alleen het beste van hun kinderen. Het maakt niet uit hoe hard een kind zijn of haar best zal doen, het zal niet goed genoeg zijn voor de ouders. Dit komt doordat de dominante ouders altijd een ‘maar’ kanttekening maken. Bijvoorbeeld: ‘Je hebt de opdracht goed volbracht, maar je had een hoger cijfer kunnen halen.’

Controle

Ook willen dominante ouders graag alles controleren. Ze willen bewijzen dat ze superieur zijn boven hun kinderen en dat zij de macht hebben over alles. Daarnaast vinden dominante ouders het belangrijk om zichzelf zo goed mogelijk te laten voorkomen. Zo zullen zij niet negatief over zichzelf praten en geven ze geen fouten toe.

Zwakte

Dominante personen houden er niet van om hun eigen zwaktes bloot te leggen. Ze zorgen er daarom voor dat ze zo goed mogelijk over komen bij andere mensen en praten alleen maar positief over zichzelf. Zo zullen ze bijvoorbeeld aan iedereen vertellen hoe veel geld ze op de bankrekening hebben staan.

Weerwoord

Een ander kenmerk van een dominante ouder is dat deze altijd een weerwoord klaar heeft. Dominante personen hebben altijd hetzelfde meegemaakt als wat jij vertelt, alleen dan een stuk leuker of beter. Dominante mensen willen anderen overheersen met wat zij zeggen. Daarom hebben zij altijd wel een weerwoord klaarliggen.

Als een kind een succes behaalt op bijvoorbeeld school, zal een dominante ouder hier overdreven blij om zijn. Dominante ouders scheppen graag op over de overwinningen van hun kinderen en nemen deze successen zeer persoonlijk op. Als een kind faalt, zal dit als een persoonlijk falen voor de dominante ouder worden gezien. De dominante ouders zullen dan alles doen wat mogelijk is om het kind alsnog te laten ‘slagen’.

Gevolgen van een dominante vader of moeder

Bij dominante ouders kunnen beiden ouders dominant zijn, of alleen de vader of moeder. Het komt vaak voor dat de ene ouder, bijvoorbeeld de vader, de dominante rol heeft in het gezin en dat de moeder zichzelf wegcijfert. Dit kan natuurlijk ook andersom het geval zijn. De dominante ouder is een ‘voorbeeld’ voor het kind. De dominante opvoeder bepaalt het referentiekader en de verwachtingen voor het kind waar het kind later aan zal moeten gaan voldoen.

Door een autoritaire opvoeding ontstaan er veel spanningen. Kinderen worden niet opgevoed om te groeien, maar worden ingeperkt door de dominante ouder omdat deze denkt dat hij/zij alles het beste weet en alles wil controleren. De spanningen ontstaan doordat het kind wil ontsnappen aan deze ‘controle’ van de ouder, maar de opvoeder wil dit juist voorkomen.

Een dominante opvoeding zal leiden tot passiviteit van de kinderen. De kinderen zullen het opgeven door de grote druk waarin zij zich bevinden. Dit zal ervoor zorgen dat de kinderen geen eigen wil meer hebben en alleen nog luisteren naar wat hun opvoeder zegt. De kinderen worden dan eigenlijk gewoon een soort robots: ze zijn onderdanen van hun opvoeder. Doordat ze alleen nog doen wat hun dominante ouder wil, hebben ze hun eigen wil moeten opgeven.

Beperkt in ontwikkeling

Door een dominante opvoeding worden kinderen ernstig in hun ontwikkeling beperkt. Bij een normale opvoeding staat centraal dat een kind zich ontwikkelt en ontplooit. Bij een dominante opvoeding worden deze aspecten beperkt. Dit zorgt ervoor dat kinderen aan zichzelf gaan twijfelen en weerstand creëren, doordat de dominante ouders bepalen wat het kind denkt.

Bij het opvoeden van kinderen is het juist van belang om kinderen te leren om te denken en niet om te denken voor het kind. Natuurlijk mag je als ouder grenzen stellen, maar dit is iets heel anders dan het beperken van je kind zijn ontwikkeling. Bij autoritaire opvoeding zijn de ouders alleen maar bezig met het oplossen van de problemen van de kinderen en wordt er geen vooruitgang geboekt. Dit belemmert de ontwikkeling van een kind.

Vechten of vluchten?

Kinderen die zijn opgegroeid met dominante ouders zullen dit, zonder de juiste ontwikkeling, de rest van hun leven met zich mee dragen. Het karakter van een mens wordt in de opgroeiperiode gevormd. Als dit niet goed verlopen is, kun je daar knap last van hebben.

Zo kun je last hebben van opgekropte emoties zoals depressie of agressie. De gevolgen van een autoritaire opvoeding zijn echter te herstellen. Het is belangrijk om hier niet voor te vluchten. Praten met professionals over je opvoeding zal hierbij helpen.

Je eigen weg gaan

Het aangaan van de confrontatie met ouders is vaak zinloos. Ouders kun je niet veranderen. Een optie is het nemen van afstand van je ouders, maar de echte oplossing is het ontdekken wie je bent. Ontdek waar je persoonlijk voor staat en wat jou mening is om de rust en kalmte in jezelf te vinden. Dit zal herhaling voorkomen. Door meer te gaan nadenken, kun je vertrouwen krijgen in jouw eigen mening. Ga je leven leiden zoals jij dat wil en niet op de manier zoals je dominante ouders denken dat je zou moeten leven.

Maak je eigen keuzes en vindt jouw manieren hoe je je leven graag wil in vullen. Je hebt de vrijheid om te doen met je leven wat je wil. Dominante ouders kunnen alleen maar dominant blijven als jij je laat blijven domineren. Sla dus je eigen weg en leef je leven op jouw manier, ook al is dat lastig. Het kan hierbij helpen om de nodige afstand te nemen van je dominante ouders. Hierdoor kan je herhaling voorkomen.

Lees ook: Assertiever worden of gebukt gaan onder stress?

Hulp bij burn out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

Adviesgesprek
aanvragen