Stimuleer authenticiteit bij je werknemers

Authenticiteit. Steeds meer werkgevers en organisaties vinden het belangrijk dat hun werknemers authentiek zijn. Wat is authenticiteit precies? Is het een modeterm of kun je er als organisatie echt wat aan hebben? En hoe zorg je ervoor dat je een sfeer creëert waarbinnen authenticiteit ruimte krijgt? Lees in deze blog alles over authenticiteit bij je werknemers

Wat is authenticiteit?

Authenticiteit heeft te maken met echtheid, originaliteit en geloofwaardigheid. Een werknemer die authentiek is, durft zichzelf te zijn. Hij is ‘echt’ en probeert niet iemand anders te zijn door zich in bochten te wringen om aan een bepaald beeld te voldoen. Een medewerker met die eigenschap weet duidelijk wat zijn identiteit is en verbergt die niet. Het is natuurlijk prettig als iemand deze eigenschap van nature heeft, maar in de praktijk blijkt dat veel werknemers hulp nodig hebben om te groeien in authenticiteit.

Geen egoïsme

Soms verwart men authenticiteit met alleen maar aan jezelf denken en je laten gaan als iets je niet zint. Maar jezelf durven zijn is niet hetzelfde als geen rekening houden met anderen. Het is geen egoïsme. Als je authentiek bent, ben je in staat rekening te houden met anderen zonder compromissen te sluiten als het gaat om je eigen identiteit.

Gebrek aan authenticiteit

Sommige werknemers hebben het idee dat ze moeten voldoen aan een bepaald beeld om de goedkeuring te krijgen van collega’s en leidinggevenden. Daarom verbergen ze bepaalde kanten van zichzelf en zijn daarmee minder authentiek. Iemand is dan namelijk niet wie hij is, en wordt daardoor onzeker, ontplooit minder initiatieven en heeft minder werkgeluk en juist meer werkstress. Hij haalt niet alleen minder uit zichzelf; hij haalt ongewild ook het niveau van zijn collega’s omlaag.

Kenmerken van een authentieke werknemer

Hieronder zetten we enkele kenmerken van een werknemer met authenticiteit op een rij:

• Eigen mening
• Originaliteit
• Oprecht
• Verantwoordelijkheidsbesef
• Autonomie
• Zelfvertrouwen
• Initiatiefrijk
• Tevreden

Voordelen voor werknemers en werkgevers

Het is duidelijk dat authenticiteit op de werkvloer leidt tot voordelen voor zowel de werknemers als de werkgever. Wat zijn enkele effecten van bovenstaande kenmerken?

Werkgeluk

Werkgeluk is misschien wel het overkoepelende positieve effect van authenticiteit. Iemand die zichzelf kan zijn, haalt meer voldoening uit wat hij doet, ook omdat hij weet wat hij kan. Als je bovendien het gevoel hebt dat je geaccepteerd wordt om wie je bent en wat je kunt, hoef je je geen zorgen te maken over randzaken. Je doet je wat je doet vanuit je talent en vanuit wie je bent. Deze werknemer staat voor wie hij is.

Minder stress op de werkvloer

Iemand die niet weet wat zijn kwaliteiten zijn, komt steeds in situaties terecht waarin hij taken moet verrichten waar hij eigenlijk niet geschikt voor is. Dat kan simpelweg komen omdat hij het niet weet, of omdat hij het niet durft aan te geven. Dit wordt een stressfactor voor hem, wat kan leiden tot stressklachten en uiteindelijk tot een burn-out. Een authentieke werknemer komt niet in zo’n situatie terecht en zal daarom ook minder snel langdurig ziek zijn.

Meer productiviteit

Als je werk doet dat bij je past, word je productiever. Werknemers met authenticiteit zijn eerder in staat aan te geven wat ze wel en niet kunnen en waar ze goed in zijn. Net als bij elk ander team is de teamopstelling cruciaal. De juiste mensen op de juiste plaats is een formule voor succes.

Betere werksfeer

Met wie is het leuker samenwerken? Met een collega die steeds iemand probeert te zijn die hij niet is, of een die zichzelf is? Het antwoord mag duidelijk zijn. Iemand die steeds zichzelf forceert om te doen wat hij eigenlijk niet kan of om te zijn wie hij niet is, wordt al snel vermoeiend voor de omgeving. Helaas resulteert zijn onzekerheid in ergernis bij de rest. Bovendien zal hij zichzelf eerder uitputten, waardoor hijzelf ook sneller irritaties zal hebben. Een vicieuze cirkel.

Collega’s die zichzelf durven zijn, zijn zekerder van zichzelf, zijn ontspannener en hebben meestal een stabiliserende invloed op de werksfeer: minder frustraties, werkconflicten en meer gezelligheid.

Meer persoonlijke ontwikkeling

Een authentieke werknemer weet beter wat zijn talenten zijn en wat hij wil. Hij weet daarom ook beter waar hij naartoe wil: welke ambities hij heeft binnen de organisatie, welke opleiding hij nodig heeft om te kunnen groeien en welke cursussen hem nog meer werkplezier kunnen opleveren. Hij staat open voor nieuwe uitdagingen. Natuurlijk zit hier ook een duidelijk voordeel voor de werkgever in. Hij ziet een werknemer die steeds bruikbaarder worden binnen de organisatie.

Duurzame inzetbaarheid

Een werknemer die zichzelf mag zijn, zal over de hele linie meer tevredenheid ervaren. Tevredenheid en geluk zijn eigenschappen die aan elkaar gerelateerd zijn. Het is daarom veilig om te stellen dat een authentieke werknemer langer inzetbaar zal zijn voor een bedrijf. Ook is het voor het bedrijf makkelijker om hem tevreden te houden, want het is duidelijk wat hij wil. Het is ook duidelijker wat hij nodig heeft om tevreden te blijven. Uit onderzoek is gebleken dat een werknemer die zich helemaal geaccepteerd voelt op zijn werk, een veel sterker loyaliteitsbesef heeft naar het bedrijf. Dat is voor beide partijen iets waardevols.

Hoe stimuleer je authenticiteit?

‘Iedereen moet zichzelf kunnen zijn.’ Dat is makkelijk gezegd. Vaak roepen we dit soort dingen, maar geven we een ander signaal. We zeggen eigenlijk: ‘Wees jezelf, zolang je maar doet wat er van je verwacht wordt.’ Zoals eerder beredeneerd, leidt dat tot stress (zowel mentaal als fysiek), minder productiviteit en minder geluk. Waarom? Iemand moet zijn persoonlijkheid verstoppen.

Voorkom stereotyperingen

In onze hersenen proberen we mensen te beoordelen, zodat we meer grip op ze krijgen. De neiging bestaat iemand in een hokje te plaatsen. Op de werkvloer betekent dit dat collega’s vooroordelen kunnen hebben op basis van dingen als achtergrond en sekse. Een voorbeeld dat daarbij weleens gebruikt is:

‘Een vader en zijn zoon raken betrokken bij een auto-ongeluk. De vader komt hierbij om het leven. Zijn zoon wordt zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht en de operatiekamer ingereden. Daar zegt de chirurg: ‘Hem kan ik niet opereren, want hij is mijn zoon!’ Hoe is dit mogelijk? Het antwoord: de chirurg is de moeder.’

Chirurg blijkt vaak te worden gezien als een mannenberoep. Vandaar dat veel mensen dit antwoord niet zien aankomen. Bij stereotyperingen op de werkvloer kan het ook zo gaan. Een sfeer van vooroordeel en vooringenomen verwachtingspatronen is geen voedingsbodem voor authenticiteit. Overigens, in deze blog gebruik ik meestal het persoonlijk voornaamwoord ‘hij’ om terug te verwijzen naar werknemers, vanwege de leesbaarheid. Hopelijk wordt dat niet als een stereotypering gezien.

Zelfkennis door bewustwording

Het is belangrijk dat elke werknemer zeker weet dat de organisatie echt wil dat iedereen een bijdrage levert als zichzelf, niet als iemand anders. Het begint met een organisatie zonder vooroordelen. Het kan ook nodig zijn om werknemers te helpen te ontdekken wie ze zijn en wat belangrijk voor ze is. Laat ze ontdekken wat hun sterke maar ook zwakke punten zijn. Dat vraagt om openheid en eerlijkheid. Maar deze zelfkennis is een grote stap in de ontwikkeling van authenticiteit.

Authenticiteit bij sollicitanten

Bij sollicitaties gaan werkgevers vaak af op cv en onderbuikgevoel. Toch kun je bij een sollicitatiegesprek al onderzoeken hoe authentiek iemand is. Natuurlijk is hier geen wiskundige som voor waarin je dit kunt berekenen, maar je kunt wel ruimte geven aan authenticiteit in de vragen die je stelt. Durft de sollicitant eerlijke antwoorden te geven die misschien niet sociaal wenselijk zijn? Komt hij of zij met concrete voorbeelden om te laten zien wat zijn of haar visie is? Is hij of zij zich bewust van de kwaliteiten en zwakke punten?

Modeterm of niet?

De term authenticiteit wordt makkelijk gebruikt binnen organisaties. ‘Blijf maar dicht bij jezelf, wees authentiek, dan komt het goed.’ Managers praten soms zonder na te denken over wat ze zeggen. Op zulke momenten ontstaat het gevaar de echte betekenis van een woord verloren gaat. Maar in de kern is en blijft authenticiteit iets essentieels voor werknemers en werkgevers, zolang de daad bij het woord gevoegd wordt.

Werk voor de organisatie

Organisaties die aandacht besteden en ruimte geven aan echte authenticiteit, zijn veruit effectiever en productiever. Wij adviseren dan ook om kritisch te blijven kijken naar dit thema. Maar al te vaak zien we dat organisaties naar buiten uitdragen dat iedereen zichzelf mag zijn, maar in werkelijkheid dit niet ondersteunen. Toch zien we ook voorbeelden waarbij authenticiteit een de aandacht krijgt die het verdient. De resultaten daarvan zijn niet te onderschatten: blijere werknemers en dus blijere werkgevers.

Gerelateerde informatie

In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:

• Time management op de werkvloer, help werknemers hun tijd beter gebruiken
• Interne mobiliteit en de gevolgen voor stress, werkplezier en duurzame inzetbaarheid
• Conflicten op de werkvloer effectief oplossen