Leiders versus volgers: wie hebben meer stress?

Er zijn veel boeken geschreven over leiderschap en over hoe je een goede leider wordt. Maar in verhouding zijn er meer volgers dan leiders. Waarin verschillen leiders van volgers? Hoe weet je of je een geboren leider of een natuurlijke volger bent? En wie hebben meer stress en lopen meer risico burn-out te raken?

Welke eigenschappen heeft een leider?

Een leider is niet iemand die de baas wilt zijn en het leuk vindt anderen te vertellen wat ze moeten doen. Om een gezamenlijk doel te bereiken, is er een leider nodig die inspireert en het team helpt beter te presteren. Niet iedereen heeft het in zich om een goede leider te zijn. Je hebt daar bepaalde eigenschappen voor nodig.

Verantwoordelijk

De belangrijkste karaktereigenschap waarin leiders van volgers verschillen is dat een leider in staat is verantwoordelijkheid voor anderen te dragen. Durf jij zonder volledige zekerheid keuzes te maken voor anderen? En durf je ook de verantwoordelijkheid te nemen wanneer er iets misgaat? Dan kan het zijn dat je een echte leider bent.

Besluitvaardig

Als leider durf je de verantwoordelijkheid voor anderen te nemen en daardoor ben je ook besluitvaardig. Wanneer je een bedrijf runt of voor de klas staat, hebben jouw beslissingen gevolgen voor anderen. Je hebt als leider minder moeite om beslissingen te nemen die ook anderen beïnvloeden. Besluitvaardigheid is een belangrijke eigenschap bij leiderschap. Je weet duidelijk waar je voor staat, je kent jezelf goed en je weet wat je waarden zijn en waar je in gelooft.

Ontwikkelingsvermogen

Wanneer je een echte leider bent, raak je nooit uitgeleerd. Je bent van nature nieuwsgierig en leergierig. Het maakt niet uit hoeveel ervaring je al hebt opgedaan of hoeveel successen je hebt behaald. Je staat altijd open om nieuwe dingen te leren en jezelf verder te ontwikkelen.

Communicatief

Een goede leider heeft niet alleen zelf een heldere visie voor de toekomst, maar kan deze ook met anderen delen. Het is belangrijk dat je team of je collega’s dezelfde visie hebben en dat je anderen enthousiast kunt maken om aan hetzelfde doel te werken.

Welke eigenschappen heeft een volger?

Herken jij je niet in de eigenschappen van een leider? Dat geeft helemaal niets. Er zijn namelijk meer volgers dan leiders nodig. Wat kan een leider nu beginnen zonder volgers? Als volger bezit je andere mooie eigenschappen.

Inlevingsvermogen

Als volger heb je waarschijnlijk een sterk inlevingsvermogen. Je maakt je druk om het welzijn van anderen en je vindt de mening van anderen belangrijk. Daarom neem je liever niet te veel verantwoordelijkheid op je. Je maakt je snel druk over de gevolgen van een beslissing voor anderen.

Betrouwbaar

Daarnaast zijn leiders erg blij met betrouwbare volgers. Je bent bekwaam in je werk en voldoet aan de verwachtingen van de mensen in je professionele omgeving. Je collega’s en klanten kunnen op je vertrouwen. Wanneer je leidinggevende je een opdracht doorspeelt, weet je wat er van je verwacht wordt.

IJverig

Volgers zijn meestal harde werkers. Je doet je werk graag en je doet je werk goed. Je houdt er niet van om de kantjes ervan af te lopen. Om aan de verwachtingen van je leidinggevende te voldoen, zet je je graag in en je hebt doorzettingsvermogen.

Aanpassingsvermogen

Je leidinggevende kan ineens met nieuwe ideeën komen en soms heb je te maken met veranderingen op de werkvloer. Daarom is aanpassingsvermogen belangrijk. Deze eigenschap helpt je om je aan te sluiten bij de toekomstvisie van je leidinggevende en om goed samen te werken in teamverband.

Stressfactoren waar leiders mee te maken krijgen

Wanneer het leiderschap je goed ligt, heb je het waarschijnlijk naar je zin op je werk. Toch brengt het leiderschap ook uitdagingen met zich mee en is het belangrijk om je bewust te zijn van de stressoren.

Zware verantwoordelijkheid

Het woord leider staat gelijk aan meer verantwoordelijkheid dragen. Het is jouw taak om je medewerkers gemotiveerd te houden, het beste in ze naar boven te halen en om samen aan hetzelfde doel te werken. Maar soms heb je maken met tegengestelde belangen binnen de organisatie en moeten er toch beslissingen genomen worden. En soms pakt iets niet zo uit als gehoopt. Als leidinggevende neem je ook dan de verantwoordelijkheid op je wanneer iets misgaat.

Perfectionisme

Een leider is ambitieus en leergierig. Maar deze eigenschappen zouden een valkuil voor je kunnen worden als je daarnaast ook perfectionistisch bent. Je wilt natuurlijk goede resultaten behalen, maar wanneer je perfectie van jezelf of van anderen verwacht, zul je meer stress hebben.

Niet kunnen delegeren

Het is als leidinggevende belangrijk dat je taken uit handen geeft. Wanneer je moeite hebt om te delegeren, haal je jezelf te veel werk op de hals. Je zult vaker moeten overwerken en misschien neem je zelfs werk mee naar huis.

Werk-privébalans

Je verantwoordelijkheidsgevoel en je wens alles zo goed mogelijk te doen kan voor een verstoorde werk-privébalans zorgen. Je voelt je bijvoorbeeld verplicht om telefoontjes en e-mail van het werk ´s avonds of in het weekend te beantwoorden.

Stressfactoren waar volgers mee te maken hebben

Geen leider zijn betekent niet per definitie dat je minder stress hebt. Je hebt wellicht niet met dezelfde stressoren te maken, maar wel met andere factoren die je veel stress kunnen bezorgen.

Hoge werkdruk

Je kunt bijvoorbeeld stress krijgen als de werkdruk te hoog is. Je wilt meewerken aan de visie van het bedrijf, maar leidinggevenden hebben niet altijd zicht op de werkdruk. Wanneer je moet voldoen aan te hoge eisen of wanneer je te strakke deadlines hebt, zul je daar veel stress aan ondervinden.

Jezelf blijven ontwikkelen

Aan de ene kant wil je niet vastroesten in je werk. Je wilt up-to-date blijven en een specialist zijn in je vakgebied. Zelfontwikkeling is dus voor zowel leiders als volgers belangrijk. Maar aan de andere kant wordt ontwikkeling je soms ook door je leidinggevende opgelegd. Wanneer er veranderingen doorgevoerd moeten worden, wordt er van jou verwacht dat je je aanpast en zo nodig bijschoolt.

Geen grenzen aangeven

Werkdruk en zelfontwikkeling hoeven op zich geen stressfactor te zijn. Het wordt pas een probleem wanneer de druk voor jou te hoog is en je over je grenzen gaat. Het is mooi als je een ijverige en betrouwbare medewerker wilt zijn. Maar geen ‘nee’ durven zeggen en niet je grenzen aan durven geven, kan gevaarlijk zijn.

Werk past niet bij je

Een andere stressfactor voor een volger kan zijn dat je als het ware meeloopt en niet kijkt naar hoe jij je op het werk voelt. Je zult veel stress hebben wanneer je werk doet dat niet bij je past. Werk kan om verschillende redenen niet bij je passen. Je kunt bijvoorbeeld boven of juist onder je niveau werken. En het kan ook dat je niet achter de bedrijfsvisie [1] van het bedrijf staat, waardoor je je niet op je plek voelt op het werk.

Leiders en volgers kunnen burn-out raken

Aangezien leiders en volgers allebei met stress te maken hebben, is het belangrijk dat je voor jezelf stresssignalen in de gaten houdt. Hoe voel je je de laatste tijd op het werk? Hoe voel je je als je thuiskomt? Kun je ’s avonds en het weekend ontspannen en opladen? Merk je vreemde klachten, zoals vaker hoofdpijn, spierpijn of buikpijn? Heb je last van vermoeidheid?

Het is voor leiders en volgers cruciaal om stressklachten op tijd te herkennen om een burn-out te kunnen voorkomen. Een burn-out ontstaat wanneer je een te lange tijd te veel stress hebt. Je lichaam maakt dan te veel van het stresshormoon cortisol aan om door te kunnen gaan, totdat je lichaam niet meer kan en je burn-out raakt.

4 tips voor leiders

Je kunt stressklachten en een burn-out voorkomen en een succesvolle leider zijn als je leert delegeren, minder perfectionistisch wordt en een goede werk-privébalans houdt.

Leer werk uit handen te geven

Je kunt als leidinggevende bepaalde verantwoordelijkheden aan medewerkers overdragen. Je wint daarmee niet alleen tijd, maar je geeft medewerkers daardoor ook de kans om zich te ontplooien. Je geeft vertrouwen aan je team en vergroot het werkplezier bij je medewerkers.

Laat controledrang en perfectionisme los

Het is niet verkeerd om kwaliteit te willen leveren en kritisch te zijn. Maar pas op dat je medewerkers niet het gevoel geeft dat het nooit goed genoeg is. Geef regelmatig complimenten, vertel wat er goed gaat en welke doelen zijn bereikt. Je zult zien dat dit de werksfeer ten goede komt en dat er betere resultaten bereikt worden.

Neem afstand van je werk

Een goede leider is zichtbaar en bereikbaar voor de medewerkers. Maar een goede leider zijn betekent niet dat je altijd met je werk bezig moet zijn. Leer daarom je werk en je privé beter gescheiden te houden.

Zie je collega’s als medewerkers

Een leider zijn betekent niet dat je de baas moet spelen. Je zult een betere relatie met je teamleden hebben wanneer je ze niet als volgers, maar als medewerkers behandelt. Dit zal de communicatie en samenwerking ten goede komen. Je wilt immers samen aan hetzelfde doel werken.

4 tips voor volgers

Een volger zijn betekent niet dat je geen inbreng hebt en niet je mening mag geven. Je kunt pas echt een bijdrage op het werk leveren door voor eerlijke communicatie te zorgen, goede ideeën te steunen en goed samen te werken.

Leer tegendruk te geven en ‘nee’ te zeggen

Het is belangrijk dat je goede ideeën steunt en dat je meewerkt aan hetzelfde doel. Maar daarnaast is het niet verkeerd tegendruk te geven als je het niet eens bent met een plan. Goede leiders waarderen zelfs tegenspraak en af en toe kan het nodig zijn ‘nee’ te zeggen.

Zorg voor goede communicatie

Leidinggevenden weten niet altijd hoe de werkdruk voor medewerkers is en zien niet altijd de gevolgen van het doorvoeren van veranderingen. Open en eerlijke communicatie is daarom erg belangrijk en jij kunt daarin het initiatief nemen.

Blijf nieuwsgierig

Een volger zijn betekent niet dat je passief moet zijn en geen inbreng hebt. Wees nieuwsgierig en leergierig om voldoening uit je werk te blijven halen. Stel persoonlijke doelen en blijf jezelf verder ontwikkelen.

Wees bewust van je eigen verantwoordelijkheid

Het is makkelijk om de schuld naar anderen te schuiven en te klagen. Maar het is voor je eigen werkplezier belangrijk dat je je bewust bent van je eigen verantwoordelijkheid. Je kiest er zelf voor of je een leider of een volger wilt zijn.

Conclusie: hebben leiders of volgers meer stress?

Meer verantwoordelijkheid dragen hoeft niet automatisch te betekenen dat je meer stress hebt. Zowel leiders als volgers kunnen veel stress hebben. Sommigen zijn van nature stressgevoeliger dan anderen. En je kunt ook meer stress hebben als je perfectionistisch bent of moeite hebt je grenzen aan te geven.

Gelukkig kun je leren om beter met stress om te gaan en vervelende stressklachten voorkomen. Dit is voor zowel leiders als volgers belangrijk om meer werkplezier te hebben en het risico op een burn-out te verkleinen.

Veelgestelde vragen

Referenties

1. Teamleidersacademie.nl – Wat is het verschil tussen visie, missie en strategie? – gevonden op 15/11/2023
   Link naar pagina op teamleidersacademie.nl