Hard of snel praten: een signaal van stress?

Hoor je anderen weleens zeggen dat je niet zo hoeft te schreeuwen? Of vragen ze je vaak te herhalen wat je hebt gezegd, omdat je veel te snel praat en alle woorden aan elkaar breidt? Het kan zijn dat je van nature een hardere stem hebt of dat je niet van jezelf doorhebt hoe snel je praat. Maar het kan ook zijn dat je harder praat, omdat je bang bent niet gehoord te worden of om geen autoriteit uit te stralen.

En het kan ook dat je alles zo snel mogelijk wilt zeggen, omdat je zenuwachtig of gestrest bent. De toon en het volume van je stem zijn erg belangrijk voor je publiek en ook je spreektempo is bepalend of anderen je kunnen volgen. Bovendien kan een verkeerd stemgebruik vervelende gevolgen hebben. Reden genoeg dus om je spraak eens onder de loep te nemen en stress onder controle proberen te krijgen.

De invloed van stress op je spraak

Als je een lange periode veel last van stress hebt, kun je zowel emotionele als lichamelijke klachten krijgen. In eerste instantie denk je misschien aan klachten als vermoeidheid, niet lekker in je vel zitten, een stijve nek of hoofdpijn. Maar wist je dat stress ook je stem en je spraak kan beïnvloeden?

Als je niet goed in je vel zit of veel stress hebt, kun je zelfs stemproblemen krijgen. Je gaat namelijk anders ademen wanneer je erg gestrest bent en je een gespannen houding hebt. En je ademhaling beïnvloed direct je stem. De toegenomen spanning in je nek en je schouders en een versnelde ademhaling zijn niet goed voor je stemkwaliteit.

Daarom kan iemand met een burn-out die veel stress ervaart, de spanning in zijn stem terug horen. Het kan zijn dat je stem vaker overslaat, dat je een krop in je keel voelt of dat je een hese stem krijgt. Maar je kunt ook harder of sneller gaan praten als je gestrest bent. Laten we eens kijken hoe dat komt.

Waarom ga je hard praten als je gestrest bent?

De een heeft van nature een zachtere of een hardere stem dan de ander. Naast je natuurlijke stemgeluid, kun je om verschillende redenen harder gaan praten. Het kan zijn dat je jezelf niet goed hoort en dat je daardoor niet doorhebt dat je je stem verheft. Het kan ook zijn dat je in een luidruchtige omgeving zit en jezelf hoorbaar wilt maken.

Maar ook stress en emoties hebben een grote invloed op je stem en kunnen ervoor zorgen dat je harder gaat praten. Dat merk je vooral wanneer je voor een groep moet spreken. Je hebt bij stress meer spanning in je nek en hals. Je spieren en ademhaling zijn minder goed op elkaar afgestemd waardoor je minder controle hebt op je stemgebruik.

Je stem kan overslaan of bibberig klinken. En dat wil je natuurlijk niet hebben als je voor een publiek staat. Juist nu wil je zeker overkomen. Om die reden ga je al gauw te hard praten en je stem forceren. Je zou dus kunnen zeggen dat je hard gaat praten om de zenuwen en de stress te verbergen. De vraag is echter of dat wel zo verstandig is.

Wat kunnen de gevolgen zijn van een verkeerd stemvolume? En wat kun je doen om minder hard te praten?

Wees zuinig op je stem: juiste stemvolume

Het is logisch dat je zeker over wilt komen als je voor een groep staat. Maar als je autoriteit wilt uitstralen door je stem te verheffen of je stress wilt verbergen door harder te gaan praten, kan dat nadelige gevolgen hebben. Je kunt stembandknobbeltjes krijgen als je je stem geforceerd gebruikt. Je stembanden kunnen dan niet meer goed sluiten.

Je krijgt keelpijn, je hebt een hese stem en het spreken maakt je moe. Het is een bekende klacht bij leerkrachten en verkopers. Uit onderzoek blijkt dat stress, zorgen en emoties de belangrijkste risicofactoren zijn voor stemklachten. Stemklachten veroorzaken vervolgens bezorgdheid en stress om je baan kwijt te raken en stress kan weer op je stem slaan. Het is daarom belangrijk het juiste stemvolume te leren behouden in stressvolle situaties.

Als je merkt dat je gespannen bent om te spreken, moet je allereerst goed op je ademhaling letten. Je ademhaling is namelijk bepalend voor je stem. Probeer rustig en diep adem te halen, bewuster te praten en beter te resoneren. Dat houdt in dat je de klinkers meer aandacht geeft waardoor je stem zonder moeite luider en duidelijker klinkt.

Je houding heeft ook invloed op je stem

Ook je houding heeft een grote invloed op je stem. Probeer rechtop te staan of te zitten en de spanning los te laten. Bij stress heb je vaak een gespannen nek en schouders. Je bent dan geneigd met je hoofd naar voren en een gestrekte hals te spreken. Hierdoor kunnen je stembanden niet meer zoveel trillen en zet je meer druk op je stembanden om het gewenste volume te behalen. Zorg daarom voor een ontspannen lichaamshouding om te voorkomen dat je je stem forceert.

Denk ook aan de oorzaak waarom je je stem verheft. Als je je zenuwen op die manier probeert te verbergen of zo meer autoriteit probeert uit te stralen, zou het goed zijn aan je zelfvertrouwen te werken. Zodra je steviger in je schoenen staat, straal je zekerheid uit en is het niet nodig harder te praten. Het kan ook verstandig zijn een logopedist te raadplegen. Door middel van stemtherapie kun je leren om je stem op een ontspannen manier te gebruiken, waardoor de draagkracht van je stem toeneemt.

Waarom ga je sneller praten als je gestrest bent?

Het blijkt dat je spreektempo te maken heeft met waar je geboren bent. In sommige provincies wordt sneller gesproken dan in andere en Nederlanders praten over het algemeen sneller dan Belgen. Maar waarschijnlijk ga je ook sneller praten als je stress hebt. De meesten versnellen hun spreektempo als ze voor een groep staan.

Misschien ben je van nature al een vlotte spreker en ben je als je een beetje onder spanning staat niet meer te volgen. Dit komt deels omdat je tijdsbesef tijdens een presentatie niet helemaal klopt. Voor je gevoel sta je wellicht heel lang voor de groep en wil je dat dit moment zo snel mogelijk voorbij is, maar in werkelijkheid was het helemaal niet zo lang.

Het kan ook zijn dat je gedachten heel snel gaan. Je wilt je gedachten volgen en je wilt niets vergeten te zeggen met als gevolg dat je heel snel praat. De kans is groot dat je door de snelheid woorden inslikt of over je woorden struikelt. Het is jammer als anderen je niet kunnen volgen vanwege je spreektempo. Wat kun je doen om langzamer te praten?

Tips om langzamer te praten

Voor jouw gevoel kan langzamer praten ook echt heel langzaam en onnatuurlijk voelen. Maar de werkelijkheid is heel anders. Je zou jezelf eens kunnen opnemen of aan iemand kunnen vragen naar je te luisteren. De kans is groot dat een ander het nog steeds snel vindt. Als het om een presentatie gaat helpt een goede voorbereiding al een heleboel.

Wanneer je zelfverzekerd bent over het thema en geoefend hebt, zul je minder zenuwachtig zijn en is de kans kleiner dat de stress je spreektempo beïnvloed. Je zou ook op je spreekschema ademhalingspauzes kunnen markeren. Je haalt dan even diep adem en maakt je bewust van je spreektempo.

Merk je dat je altijd te snel praat en kunnen anderen je moeilijk volgen? Dan zou logopedie je kunnen helpen om je spreektempo te reguleren. Onder begeleiding kun je jezelf een nieuw spreektempo eigen maken en zul je verstaanbaarder kunnen communiceren.

Stress en vermoeidheid hebben een grote invloed op je stemkwaliteit, zowel op hard praten als snel praten. Zorg daarom voor meer ontspanning en voldoende nachtrust. Je zou voordat je voor een groep moet spreken of als je merk dat je gestrest bent, wat ontspanningsoefeningen kunnen doen.

Ben je voortdurend gestrest? Dan zou het goed zijn de oorzaak van die stress te achterhalen om het probleem bij de kern aan te kunnen pakken.

Hulp bij burn out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

• Stress coaching
• Burn out coaching
• Ondernemerscoaching

Gerelateerde artikelen

• Stress preventie: verlaag het ziekteverzuim én verhoog de werksfeer
• Hulp bij burn-out behandeling: hoe pak je je burn-out herstel goed aan?
• Nervositeit: hoe voel ik me minder zenuwachtig?