Nervositeit: hoe voel ik me minder zenuwachtig?

Iedereen is weleens zenuwachtig. Je voelt je gespannen voor een examen. Je staat onder tijdsdruk om je werk af te leveren of je voelt je ongemakkelijk bij mensen die je niet goed kent. Een beetje zenuwachtig zijn is normaal. Maar wat nu als je constant nerveus bent? Of als je bang bent voor sociale situaties waarin je je zenuwen niet onder controle kunt houden? Wanneer je vaak of lang last hebt van nervositeit kan dat slecht zijn voor je gezondheid. Is er iets wat je kunt doen om je minder nerveus te voelen?

Lichamelijke en psychische klachten

De klachten van nervositeit verschillen per persoon. Maar welke klachten je ook hebt, het is belangrijk de waarschuwingssignalen van je lichaam serieus te nemen. Als je de klachten namelijk negeert, kunnen ze erger worden en kun je overspannen of burn-out raken. De symptomen die veel voorkomen bij nervositeit kunnen we onderverdelen in lichamelijke en psychische klachten.

Lichamelijke klachten

Nervositeit kan zich op verschillende manieren lichamelijk uiten. Veelvoorkomende lichamelijke klachten zijn onder andere:

• Hartkloppingen: Een snelle of onregelmatige hartslag die vaak gepaard gaat met een benauwd gevoel.
• Zweten: Overmatig transpireren, zelfs in rust of bij koele temperaturen.
• Trillen: Oncontroleerbare tremors in handen, benen of andere lichaamsdelen.
• Spierpijn en -spanning: Een constant gespannen gevoel in spieren, wat kan leiden tot pijn en ongemak.
• Duizeligheid en licht in het hoofd: Een gevoel van draaierigheid of alsof je elk moment kunt flauwvallen.
• Maag- en darmproblemen: Klachten zoals misselijkheid, buikpijn, diarree of een opgeblazen gevoel.

Psychische klachten

Naast lichamelijke symptomen kan nervositeit ook verschillende psychische klachten veroorzaken. Deze omvatten:

• Constante zorgen: Een voortdurende stroom van angstige gedachten over diverse onderwerpen, vaak zonder duidelijke aanleiding.
• Angstgevoelens: Een algemene staat van angst of paniek, soms zonder duidelijke oorzaak.
• Concentratieproblemen: Moeite met focussen of helder denken, wat dagelijkse taken bemoeilijkt.
• Slaapproblemen: Problemen met inslapen, doorslapen of een niet-verkwikkende slaap.
• Prikkelbaarheid: Een verhoogde gevoeligheid voor stress en irritatie, wat kan leiden tot stemmingswisselingen.
• Overmatige alertheid: Een constant gevoel van alertheid of spanning, alsof er continu gevaar dreigt.

Nervositeit en prikkelbaar zijn

Nerveuze mensen zijn vaak heel gevoelig en prikkelbaar. Deze eigenschappen kunnen in stressvolle situaties overdreven geuit worden in irritatie, angst of extreme onzekerheid. Je kunt sterke stemmingswisselingen hebben of innerlijke onrust ervaren. Ook kun je concentratieproblemen krijgen en als je niet ingrijpt, kun je in een depressie belanden. Om het niet zover te laten komen, is het goed de oorzaak van je zenuwen te achterhalen. Hoe kom je toch aan deze klachten? Wat veroorzaakt het nerveuze gevoel?

Wat zijn bekende oorzaken van nervositeit?

Iedereen is anders. Daarom kunnen de oorzaken van nervositeit heel uiteenlopend zijn. Wat voor de een als gezonde spanning voelt, kan door de ander als enorm stressvol ervaren worden. Het is daarom een persoonlijke zoektocht om de oorzaak van je nervositeit te achterhalen.

Nervositeit kan door een breed scala aan factoren worden veroorzaakt, die vaak onderverdeeld kunnen worden in interne en externe oorzaken.

Interne oorzaken

• Genetische aanleg: Gevoeligheid voor nervositeit kan erfelijk zijn. Als familieleden hier last van hebben, is de kans groter dat je er zelf ook mee te maken krijgt.
• Onzekerheid en zelfopgekropte emoties: Innerlijke gevoelens van onzekerheid, perfectionisme of onverwerkte emoties kunnen leiden tot een verhoogde staat van nervositeit.
• Medische aandoeningen: Bepaalde medische problemen, zoals schildklierafwijkingen, hartziekten, en hormonale onevenwichtigheden, kunnen bijdragen aan nervositeit. Ook het gebruik of de ontwenningsverschijnselen van bepaalde medicijnen en drugs kunnen symptomen verergeren.

Externe oorzaken

• Stressvolle gebeurtenissen: Dit kunnen grote levensveranderingen zijn zoals het verlies van een baan, een scheiding, of de dood van een geliefde. Ook alledaagse stressoren, zoals werkdruk of financiële problemen, kunnen een rol spelen.
• Relatieproblemen: Problemen binnen persoonlijke relaties, zoals conflicten met familie, vrienden of partners, kunnen aanzienlijke stress en nervositeit veroorzaken.
• Trauma: Eerdere traumatische ervaringen, zoals een ongeluk, mishandeling of natuurrampen, kunnen langdurige angst en nervositeit teweegbrengen.

Psychologische factoren

• Persoonlijkheidstrekken: Mensen met bepaalde persoonlijkheidstrekken, zoals een hoog niveau van neuroticisme, zijn vatbaarder voor nervositeit.
• Opvoeding en omgevingsfactoren: Een opvoeding waarin veel controle en weinig autonomie was, kan bijdragen aan de ontwikkeling van nervositeit. Daarnaast kunnen langdurige blootstelling aan stress of chronische medische aandoeningen binnen de familie ook een rol spelen.

Door een goed begrip van deze oorzaken kun je beter inzicht krijgen in je eigen situatie en effectievere stappen nemen om nervositeit te verminderen.

Is voortdurende stress de bron voor nervositeit?

Als je een blijvend nerveus gevoel hebt, heb je ook vaak voortdurend stress. Kan stress bij jou de oorzaak zijn van de nervositeit? Het kan zijn dat er momenteel iets in je leven veel stress veroorzaakt, maar het kan ook zijn dat je je nerveus blijft voelen over iets wat al voorbij is. De gebeurtenis blijft zich maar in je hoofd opnieuw afspelen en je blijft piekeren over hoe je situatie beter had moeten aanpakken.

Meestal heeft nervositeit geen lichamelijke oorzaak. Maar er is een kleine kans. Nervositeit kan namelijk een van de symptomen zijn van een te snel werkende schildklier. Ook veranderingen in je hormonale huishouding, zoals tijdens de menstruatie, de puberteit of zwangerschap, kan je nerveuzer maken. Als je veel last hebt van nervositeit en het moeilijk vindt de oorzaak te achterhalen, kun je het beste een arts raadplegen.

Je nervositeit overwinnen

Afhankelijk van wat jou nerveus maakt, kun je de zenuwen overwinnen. In het algemeen kan het helpen om minder cafeïne en alcohol te drinken. Cafeïne en alcohol zullen het zenuwachtige gevoel alleen maar versterken. Maar je kunt meer doen om je minder nerveus te voelen.

Wees minder druk

Als jouw nervositeit wordt veroorzaakt door een stressvol bestaan, is de oplossing voor de hand liggend. Maar de drukte in je leven verminderen is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Je verandert niet van de ene op de andere dag van baan en je zet niet je gezinsverantwoordelijkheden aan de kant.

Wat je wel kunt doen is reorganiseren. Plan eerst in wat voor jou prioriteit heeft en daarna de rest. Probeer je agenda beter bij te houden en plan voldoende tijd in voor elke activiteit. Kun je bepaalde taken delegeren? Kun je meer rustmomentjes inplannen? Je zult zien dat wanneer je beter georganiseerd bent en de tijd neemt om tot rust te komen, je minder zenuwachtig en gestrest door het leven gaat.

Uit je gevoelens

Je gevoelens uiten kan voor jou een hele opgave zijn als je gewend bent alles voor jezelf te houden. Toch is het heel belangrijk om je gevoelens te leren uiten. Als je altijd maar alles opkropt, kun je de spanning niet kwijtraken waardoor je je nerveus voelt. Terwijl als je iemand in vertrouwen neemt, je de spanning kwijt kunt raken en je beter in je vel komt te zitten. Spreek daarom af met een vriend, vriendin of een familielid bij wie je je op je gemak voelt en van wie je weet dat hij of zij je serieus zal nemen en goed kan luisteren, en lucht je hart.

Vergroot je zelfvertrouwen

Als je weinig of geen zelfvertrouwen hebt, voel je je snel zenuwachtig. Je voelt je niet op je gemak in sociale situaties of je hebt geen vertrouwen dat je kunt slagen voor een examen. Om je zelfvertrouwen te vergroten, moet je allereerst jezelf goed leren kennen. Wat zijn je sterke en minder sterke eigenschappen? Vervolgens is het belangrijk jezelf te accepteren en te waarderen. Je hoeft niet perfect te zijn. Je mag fouten maken. Je zult zien dat naarmate je zelfvertrouwen toeneemt, je relaxter door het leven gaat en minder nerveus bent.

Conclusie

Nervositeit is een veelvoorkomend probleem dat verschillende lichamelijke en psychische klachten kan veroorzaken. Het kan voortkomen uit externe factoren zoals stressvolle gebeurtenissen, relatieproblemen, of interne factoren zoals onzekerheid en opgekropte emoties. Om nervositeit te verminderen, is het belangrijk om je leven beter te organiseren, je gevoelens te uiten, en je zelfvertrouwen te vergroten. Professionele hulp kan ook effectief zijn. Bij Ruud Meulenberg staan ervaren coaches klaar om je te ondersteunen bij stress- en burn-outklachten, zodat je een rustiger en gelukkiger leven kunt leiden.

Veelgestelde vragen

Referenties

1. Mayoclinic.org – Anxiety disorders – gevonden op 26/06/2024
   Link naar een pagina op mayoclinic.org.