Waarom is het zo moeilijk om als vrouwelijke leider je staande te houden in een mannencultuur? Vrouwen aan de top kunnen je dat het beste zelf vertellen. Omdat de zakenwereld nog steeds wordt gedomineerd door mannen, hebben vrouwen extra vaardigheden nodig om zich staande te houden. Maar gekwalificeerde vrouwen zijn daarnaast vaak ook nog moeder en echtgenote.
Marieke is zo’n vrouw. Ze heeft een leger aan apps, een schoonmaakster en een oppas nodig om haar gezin op rolletjes te laten lopen. Maar er waren tijden dat ze de dag door struikelde en niet meer van haar topfunctie, maar ook niet meer van haar gezin kon genieten. De druk liep zo hoog op, dat ze belandde in een zware burn-out.
Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)
Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.
Van ridders tot vrouwenquotum
Tijdens onze 1-op-1 coaching kennis maakten wij kennis met Marieke, een intelligente vrouw met een geweldige humor. Ambitie werd haar met de paplepel ingegoten. Maar ze was zich ook bewust van de traditionele rol van de vrouw. Ze geeft ons als voorbeeld de legende van de ridders. Hoe de dappere krijgers altijd hun zwaarden in de kathedralen scherpten om hun vrouwen en kinderen te beschermen al voor er een aanval plaatsvond.
Ze had al op jonge leeftijd geleerd dat mannen weliswaar fysiek sterker waren, maar de vrouwen belangrijker. De vrouwen waren tenslotte degenen die nieuwe generaties baarden, de opvoeding voor hun rekening namen, hun mannen begeleidden en stabiliteit boden aan hun gezinnen en de boerderijen.
In Nederland voldoet de overheid aan het door henzelf ingestelde vrouwenquotum van 30%. Inmiddels zijn ook grotere bedrijven verplicht om minimaal 30 procent vrouwen te benoemen in hoge functies. Het bedrijfsleven laat weliswaar een geleidelijke groei zien, maar blijft hangen bij iets meer dan de helft van het streefpercentage.
Het vrouwenquotum maakt de weg wettelijk vrij voor ambitieuze vrouwen. Maar niet letterlijk.
Vrouwen aan de top voelen zich namelijk ook nog steeds net zo verantwoordelijk voor het huishouden en het welzijn van kinderen en familie als welke vrouw dan ook. Ze zijn naast hun werk dus ook CEO opvoeding, huishouden en mantelzorg. En dat kan enorm veel stress veroorzaken.
Wij verzorgen exclusieve coaching voor executives. Zie ook: executive coaching
Wat slaat vrouwelijke leiders uit het lood?
Marieke had het ver geschopt: ze bekleedde een topfunctie bij een internationale organisatie in hartje Amsterdam. Ze werkte met hart en ziel bij dit – voornamelijk uit mannen bestaande – bedrijf en stichtte ondertussen een gezin.
Maar haar enthousiasme en doorzettingsvermogen brokkelden langzaam af. Ze voelde zich na al die jaren in de organisatie nog steeds:
- gediscrimineerd
- niet gehoord
- niet gewaardeerd en
- onvoldoende eerlijk behandeld.
Ze vond het lastig om ermee om te gaan, het raakte haar zowel zakelijk als op het persoonlijke vlak.
Maar de traditionele, formele cultuur binnen de organisatie weerhield haar ervan de betreffende heren erop aan te spreken.
Discriminatie: vrouwelijke leidinggevenden vormen een zakelijk risico
Discriminatie op de werkvloer kent vele vormen. Het gaat niet alleen om etniciteit, maar ook om bijvoorbeeld overgewicht of een specifieke karaktereigenschap. Bij discriminatie gaan we voorbij aan de unieke eigenschappen die ieder mens heeft.
Bij vrouwen aan de top komt discriminatie om geslacht helaas nog steeds voor. In bepaalde organisaties worden alleenstaande moeders minder snel aangenomen, omdat de zorg voor de kinderen een belemmering kan vormen bij de continuïteit van hun werk. Dit geldt ook voor jonge vrouwen met een kinderwens. De kans dat zij in de toekomst aanspraak zouden kunnen gaan maken op zwangerschapsverlof, wordt als een zakelijk risico beschouwd.
Marieke stichtte een gezin in de tijd dat ze al deel uitmaakte van de top van haar bedrijf. Toch voelde zij zich regelmatig gediscrimineerd. Zo werd ze nog wel eens ‘over het hoofd gezien’ als er bijvoorbeeld een informeel diner met een grote klant plaatsvond.
Vond er een overleg van de leiding plaats op een andere locatie, dan werd deze steevast afgesloten op de golfbaan. Marieke was de enige die niet golf speelde. Deze steekjes onder water zorgden er natuurlijk voor dat Marieke zich achtergesteld voelde als vrouw.
Onbewuste discriminatie: het kloonsyndroom
Het kloonsyndroom is een psychologisch verschijnsel dat er ook voor zorgt dat gekwalificeerde vrouwen moeilijker een toppositie kunnen bereiken.
De ideale kandidaat voor een vacature is het evenbeeld van degene die voorheen de functie met succes vervulde.
Een executive die op zoek gaat naar een opvolger, zal dan ook onbewust kiezen voor iemand die op hem lijkt. Omdat de mannelijke executives in de meerderheid zijn in Nederland, hebben mannelijke opvolgers daarom meer kans.
Als vrouwen niet gehoord en gewaardeerd worden in een mannencultuur
Waardering is essentieel voor ieder mens. Van kinds af aan hebben wij waardering nodig van onze ouders. We hebben deze waardering nodig om ons goed te voelen: het is de voedingsbodem van onze eigenwaarde. Wordt onze inspanning niet beloond, dan kunnen we ons daar onzeker en verdrietig over voelen.
Het hoe en waarom over waardering hebben we beschreven in ons artikel ‘Niet gewaardeerd worden (op het werk) – zo haal je de waardering uit jezelf’.
Vrouwen hebben een natuurlijke achterstand op een overwegend mannelijke werkvloer, omdat ze wat betreft emoties anders reageren dan de heren. Dat is simpelweg genetisch bepaald. Emoties en taal bevinden zich bij een vrouw in hetzelfde hersengebied. Daarom praten vrouwen vaker en makkelijker over hun emoties dan mannen.
Doet zich er een probleem voor, dan gaan mannen direct op zoek naar de oplossing, terwijl vrouwen meer behoefte hebben aan een luisterend oor.
Je niet gehoord en gewaardeerd voelen heeft dus ook te maken met het aangelegde verschil tussen een man en een vrouw.
Marieke voelde zich ondergewaardeerd, omdat ze harder haar best moest doen om een voorstel er doorheen te krijgen dan haar mannelijke collega’s. Haar inbreng werd ook vaak niet op waarde geschat. Omdat mannen het lastig vinden een complimentje of schouderklopje te geven, kreeg de weerstand tegen haar werk uiteindelijk de overhand. Haar motivatie smolt als sneeuw voor de zon, haar energie brandde op en haar humeur daalde met de dag.
Wij verzorgen exclusieve coaching voor executives. Zie ook: executive coaching
Mooie woorden zijn niet altijd eerlijk
Voor mensen met een sterk rechtvaardigheidsgevoel is eerlijkheid een groot goed. Marieke was zo’n vrouw die een vreselijke hekel had aan dubbele agenda’s en manipulatie.
Wanneer ze een collega aansprak over het geven van onjuiste informatie, werd ze direct op haar plaats gezet. Ze moest zich vooral bezig blijven houden met haar eigen verantwoordelijkheden en zich niet bemoeien met zaken die haar vakgebied niet raakten.
Ze was gewoonweg niet opgewassen tegen de mannelijke overmacht. Dus liet ze het maar gebeuren. De frustraties liepen hoog op.
De klassieke, sociale rolverdeling tussen man en vrouw
Marieke was zich uitstekend bewust van de rol van vrouwen in de samenleving. Haar verhaal over de ridders was daar een mooi voorbeeld van. Alhoewel niemand haar ambitie een strobreed in de weg legde, nam ze haar taak als moeder, partner, dochter en vriendin ook serieus. Als ze eens niet aanwezig kon zijn bij een sociale activiteit, nam niemand haar dat kwalijk. Ze maakte het altijd achteraf weer ruimschoots goed.
Haar man had een leuke, ook best wel drukke baan. Maar hij nam zonder moeite vrij als een van de kinderen ziek werd of speciale aandacht nodig had.
Bij executives is er vaak sprake van disbalans tussen werk en privé (link naar artikel Balans werk privé). Bij vrouwen ligt de druk om de tijd eerlijk te verdelen extra hoog, omdat ze zich ook verantwoordelijk voelen voor de zorg thuis. In de klassieke rolverdeling tussen man en vrouw zijn de laatste decennia de grenzen gelukkig al verlegd in het voordeel van vrouwen.
Bovendien kunnen we tegenwoordig allerlei hulptroepen inschakelen om het thuis beter op rolletjes te laten lopen. Toch zien wij vaak dat vrouwen zich desondanks schuldig voelen omdat ze te weinig tijd kunnen doorbrengen met hun gezin.
Marieke had dit probleem niet: haar gezin functioneerde uitstekend en haar sociale leven was nog steeds bloeiende.
Waarom executives een groter risico lopen op een burn-out
Executives zijn intelligente mensen met ambitie en doorzettingsvermogen. Passie voor hun werk is een belangrijke drijfveer om succesvol te zijn.
Krijgt een executive stressklachten, dan zal hij niet snel geneigd zijn om aan de bel te trekken. Symptoombehandeling in de vorm van een aspirientje of een slaappil ligt voor hen meer voor de hand.
Maar stress verdwijnt niet met een aspirientje, maar groeit uit tot chronische stress. Worden de alarmbellen dan nog steeds gedempt, dan is een burn-out onvermijdelijk. Alhoewel er talloze stress gerelateerde klachten zijn, is er wel een bepaald patroon herkenbaar. Dat patroon zagen wij ook bij Marieke.
Marieke was een vlotte, sympathieke vrouw met geweldige humor. Ze was slim en had de nodige mensenkennis. Mooie eigenschappen die voor haar veranderden in valkuilen. Want ze raakte steeds vaker gefrustreerd door haar ondergewaardeerde rol als vrouw binnen een mannenteam. Ze kreeg steeds vaker last van stress: ze kon slechter slapen en was er niet altijd met haar koppie bij.
Na een drukke dag beloonde ze zichzelf met een wijntje (symptoombestrijding). De lichamelijke klachten werden steeds erger. Ze joeg er wekelijks een doosje aspirine doorheen om de hoofdpijn onder controle te krijgen.
Een van de kenmerken van een burn-out is oververmoeidheid en uitputting. Ondanks haar klachten bleef Marieke trouw naar haar werk gaan. Ze vond dat ze het zich niet kon permitteren thuis te blijven, ze had tenslotte een voorbeeldfunctie. Maar het kostte haar steeds meer moeite om ’s morgens haar bed uit te komen en zag op een gegeven moment tegen de dagen op.
Alhoewel ze thuis alle ruimte kreeg om in het weekend bij te tanken, kwam ze ook daar niet meer tot rust. Ze kon zich nauwelijks meer ontspannen en werd kribbig en emotioneel. Ze at slecht, ze sliep slecht en was somber.
Toen haar partner haar eindelijk zover kreeg om een arts te bezoeken, was het te laat: Marieke had een burn-out.
Hoe je door executive coaching de touwtjes weer in handen krijgt
Wanneer je de diagnose burn-out krijgt, zal jouw arts je adviseren hulp te zoeken. In de loop naar de burn-out toe heb je namelijk vaak een bepaald gedrag ontwikkeld dat niet goed voor je is. Dit gedrag is heel moeilijk te veranderen in je eentje.
Marieke koos voor executive coaching, omdat ze ook graag haar leiderschapskwaliteiten onder de loep wilde nemen. Ze wilde vooral leren om te gaan met weerstand, ze wilde haar eigenwaarde terug vinden en weer de inspirator zijn voor haar medewerkers. Daarnaast besefte dat ze niet goed genoeg voor haarzelf zorgde, nauwelijks meer aan sport had gedaan en te veel van de wijntjes was gaan houden.
De BERG-methode sprak haar erg aan. Deze methode is gebaseerd op bewegen, eten, rust en gedrag. Ze kon direct met ons aan de slag; binnen een week hadden wij ons eerste gesprek in een mooi en rustig park in haar woonplaats.
Inmiddels zijn we een half jaar verder. Het gaat Marieke weer voor de wind. Ze heeft de beste versie van haarzelf gevonden en heeft haar humor weer terug.
Hoe kunnen wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland en zeer ervaren in het oplossen van stress en burn-out klachten.
De 7 tips om als vrouw te slagen in een mannenwereld
Er zijn verschillende vaardigheden die je helpen je staande te houden in een door mannen gedomineerde wereld.
Tip 1: Wees authentiek
Verspil je tijd niet door te proberen iemand anders te zijn, streef altijd wel naar een betere versie van jezelf. Met de nodige zelfkennis weet je waar jouw talenten en valkuilen liggen. Neem de tijd om je kernwaarden te begrijpen en betrek ze bij de keuzes die je maakt.
Tip 2: Geloof in jezelf
Het is belangrijk om een positief zelfbeeld te hebben. Negatieve gedachten over jezelf komen vaak voort uit angst en belemmerende overtuigingen. En wat je denkt is ook vaak wat je voelt.
Geloven in jezelf geeft je meer zelfvertrouwen, maakt je gelukkiger en productiever.
> Lees ook: Eigenwaarde en zelfrespect: hoe goed ken jij jezelf? – Een objectieve blik op je zelfbeeld en zelfvertrouwen
Tip 3: Zet de sluizen open voor zelfontwikkeling
Alles is overal en continu in ontwikkeling. Blijf niet stil staan, maar investeer in jezelf als je nieuwe vaardigheden of extra expertise nodig hebt. Sta open voor verandering. Mannen krijgen vaker promotie omdat vrouwen zich te bescheiden opstellen. Wees de uitzondering op de regel.
Tip 4: Concentreer je op je acties en je houding
Oefen je vermogen om je mening op een constructieve manier te uiten en hou vast aan je overtuigingen. Wees consistent in je gedrag. Zeg niet iets toe zonder dat je het nakomt. Als mensen weten wat ze aan je hebben, zullen ze pas op je gaan bouwen.
Tip 5: Laat je stem horen
Mannen domineren vaak het gesprek. Heb je het gevoel dat je er niet bovenuit komt, ga dan niet luider of agressiever je mening geven, maar betrek meerdere mensen in de discussie. Bouw aan je relaties en zoek steun bij collega’s, ook buiten de vergaderzaal.
Tip 6: Vertrouw op je intuïtie
Mannen hebben de neiging om beslissingen te nemen op basis van data. Neem kennis van deze data en vertrouw dan op je gevoel. Mensen zorgen voor successen, cijfers niet.
> Lees ook: Kun je op je intuïtie vertrouwen? Hoe betrouwbaar is je gevoel?
Tip 7: Maak gebruik van je netwerk
Neem de tijd om te investeren in relaties. Zoek raakvlakken tussen jou en anderen en beperk je niet tot alleen tot de zakelijke relaties. Maak ook gebruik van mensen die je kunnen helpen bij het op orde houden van je thuissituatie en het geluk van je gezin.
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor: