Durf jij je als leidinggevende kwetsbaar op te stellen? Op de term kwetsbaarheid rust in organisaties vaak het stigma van zwakte en gebrek aan leiderschap. Maar het klimaat is veranderd.
Waarom is kwetsbaarheid inmiddels een essentiële eigenschap van een leidinggevende? Hoe kan kwetsbaarheid je kracht zijn?
Verandering
Organisaties van nu zijn continu in beweging. Niet alleen bedrijfsprocessen zijn aan verandering onderhevig, ook de mensen zelf staan niet stil. Desondanks zijn veranderingen vaak een heet hangijzer. Want mensen lijken vaak toch minder flexibel dan je zou willen: ze houden zaken graag bij het oude.
Dat vergt voor jou, als leidinggevende, inzicht in menselijke drijfveren, die de onderstroom van weerstand binnen een team blootleggen. Door het realiseren van een aangenaam werkklimaat, waarin begrip, ruimte en acceptatie zijn verankerd, stimuleer je als leider het innovatievermogen binnen de organisatie. Daarbij is het jezelf kwetsbaar durven opstellen een onmisbaar element voor duurzaam succes.
Leiderskwaliteiten
Als leidinggevende heb je een grote verantwoording voor het reilen en zeilen binnen de organisatie. Niet alleen voor de te behalen resultaten, maar ook voor een gezonde werksfeer, waarbij ook de ontwikkeling van je medewerkers tot jouw takenpakket behoort. Het aansturen van een team vergt dan ook de nodige knowhow over groepsdynamica, waarin zoveel verschillende karakters met hun eigen belangen vertegenwoordigd zijn.
Dat kan gemakkelijk tot misverstanden leiden, en dan is het essentieel als leider respectvol tussen partijen te kunnen interveniëren.
Mensen effectief managen zonder aan geloofwaardigheid in te boeten vraagt om de juiste technieken en skills. Vaardigheden om een gezonde relatie met je team te ontwikkelen, waarbij een open communicatie de basis vormt voor wederzijds vertrouwen.
Mentale weerbaarheid
In balans blijven in een veeleisende omgeving vraagt dan ook veel van je, als leider en als mens. Een hoge werkdruk leidt vaak tot stress: een factor die frustrerend werkt en die de organisatie bovendien veel geld kost. Je werk dan toch met plezier blijven doen, vereist een mentale weerbaarheid die het je mogelijk maakt je medewerkers te blijven stimuleren en motiveren.
Een duurzame betrokkenheid die van cruciaal belang is om ontwikkelingen in de organisatie soepel te laten verlopen. Daarmee bouw je doelgericht aan een stevig fundament voor de hele organisatie.
Weerstand
Het klinkt misschien simpel: door inzet en betrokkenheid je team motiveren. Maar elke medewerker heeft zijn eigen specifieke kwaliteiten en vraagt dus om een andere aanpak. Dat vergt soms diplomatie, inzicht en begrip. Zeker als mensen zich verzetten tegen jouw beleid.
De daaruit voortvloeiende conflicten kunnen de groei binnen de organisatie dan danig in de weg zitten. Desondanks dient een leidinggevende altijd op een constructieve manier te reageren op weerstand en emoties. Een niet geringe opdracht!
Meedenksessie aanvragen
In een meedenksessie denken we een uur met je mee. Onze ervaring is dat we de kern op tafel krijgen. De meedenksessie is geheel kosteloos, wij begrijpen ook dat je wilt weten met wie je te maken hebt.
PS: je bent niks verplicht, de eerste kennismaking is altijd vrijblijvend.
De menselijke maat
Als er alleen maar gestuurd wordt op het behalen van resultaat, verdwijnt de menselijke maat. Het gevolg is dat betrokken medewerkers zich steeds minder gewaardeerd voelen in hun werk. Het vertrouwen neemt sluipenderwijs af, terwijl energie verdwijnt en (ziekte)verzuim toeneemt. Met een dalende productiviteit tot gevolg.
Als er echter ruimte is om te delen wat er in je omgaat, dan stelt dat je in staat om te kijken welke blokkades de gevoelens van onmacht veroorzaken. Door dat gevoel van onvrede serieus te nemen, schep je ruimte voor nieuwe oplossingen, die rust en ontspanning brengen.
Inzicht in belemmerende denkpatronen draagt ertoe bij de onrust te identificeren. Want weerstand wordt vaak gevormd door een onderhuidse onderstroom van negatieve emoties van één specifieke medewerker, of van een heel team. Een negatieve mentaliteit die vaak onbewust ten koste gaat van de creativiteit en innovatie van het bedrijf. Door je bewust te worden van de valkuilen die weerstand opleveren, kun je je ertegen wapenen en leren deze te doorbreken.
Het tonen van emoties
Velen van ons zijn opgevoed met de overtuiging dat je je eigen onzekerheid beter niet kunt laten zien. Dat zou een teken van zwakte zijn, een bewijs dat je niet over genoeg daadkracht en gezag beschikt. Maar dat is een stelling waar je vraagtekens bij kunt plaatsen.
Het is immers niet meer dan natuurlijk dat ook leiders niet altijd alles beter weten, dat ze wel eens onzeker zijn en sommige zaken als lastig ervaren. Niets menselijks is hen vreemd!
Toch ontkennen we deze lastige emoties liever; ze blijken soms moeilijker dan je zou denken. Maar als je jezelf niet toestaat te zeggen wat je denkt en je je eigen gevoel onderdrukt, kan dat resulteren in een ontwrichtend dilemma dat tussen jou en je werk in kom te staan.
Controle loslaten
Meestal ligt er een diepgewortelde angst om de controle kwijt te raken aan ten grondslag. Want in jouw rol als leidinggevende wil je er zeker van zijn de zaken stevig in de hand te houden. Discussies en conflicten maken je kwetsbaar, iets waar je als leidinggevende niet mee geconfronteerd wilt worden.
Maar jezelf als leider respecteren gaat niet alleen om het kunnen delegeren van bevoegdheden en taken. Het vraagt om de nodige zelfkennis en inzicht in de drijfveren van anderen én die van jezelf. Het vraagt om het loslaten van controle en bereid zijn jezelf kwetsbaar op te stellen.
Wat betekent kwetsbaarheid precies?
Als je het woord kwetsbaarheid opzoekt, stuit je direct op woorden als breekbaar, broos, weerloos, machteloos en zwak. Termen die je niet graag verbonden ziet aan jouw manier van leidinggeven, omdat ze een associatie met weerloos en zwakte suggereren. Een oeroude overlevingsdrift die nog steeds in ons brein verankerd zit.
Want de aanname dat het openlijk tonen van emoties je tot een makkelijke prooi in het zakenleven maakt, is nog altijd een diepgeworteld idee in de samenleving. Niet zo vreemd dus dat we niet graag als kwetsbaar gezien worden. Een standpunt waarmee we onze leiders echter voor een onmogelijk dilemma plaatsen.
Het effect op je medewerkers
Als jij als leidinggevende jezelf niet kwetsbaar opstelt, zal ook jouw team zich geremd voelen als het om lastige kwesties gaat. Ze zullen wel 2x nadenken voor ze het achterste van hun tong laten zien. En dat is een gemiste kans! Want als openheid geen optie is, wordt ook het achterhalen van blokkades en drijfveren een stuk lastiger.
Terwijl het als manager essentieel is om te weten wat er omgaat in je medewerkers. Als gevoelens van onzekerheid of onvrede niet geuit kunnen worden, gaan ze ondergronds. Uiteindelijk resulteert dat in een knelpunt waar je geen vat meer op hebt.
Kwetsbaarheid als leiderscapaciteit
Vandaag de dag groeit de behoefte om meer menselijkheid in organisaties te brengen. Er komt meer aandacht voor leiders die zich kwetsbaar op durven te stellen, terwijl die eigenschap tegelijk meer en meer wordt gezien als een positieve kwaliteit. Een cruciale leiderschapscapaciteit om vanuit gelijkwaardigheid tot openheid en dialoog te komen. En dat komt niet alleen de organisatie, maar de gehele samenleving ten goede.
Want de noodzaak om voeling te houden met wat er in de markt én onderling speelt, moge duidelijk zijn. Daarbij is relevante feedback een waardevol instrument voor de verdere groei van de organisatie en van de onderlinge medewerkers. Een open en veilig werkklimaat geeft medewerkers immers kansen om talenten te benutten en zich verder te ontwikkelen.
De kracht van je kwetsbaar durven opstellen
Jezelf kwetsbaar opstellen geeft je medewerkers een referentiekader waarin kwetsbaarheid de juiste combinatie vormt van kracht én gevoel. Desondanks blijkt in de praktijk dat kwetsbaarheid tonen makkelijker gezegd is dan gedaan. Want in de cultuur van top-down organisaties wordt het nog altijd beschouwd als een teken van zwakte, een risicofactor.
Dus waarom zou je je als leider blootgeven als het je geloofwaardigheid in gevaar brengt? Het moge inmiddels duidelijk zijn dat dit een achterhaald idee is, waarmee we het onze leidinggevenden echter onnodig moeilijk maken. Tijd om actie te ondernemen en eens nader te bekijken hoe we dit probleem in de praktijk het beste kunnen aanpakken.
Je openstellen zonder kwetsbaar te zijn
Je kwetsbaar opstellen wil niet zeggen dat je weerloos bent, dat iedereen over je heen kan lopen. Zeker niet. Het houdt in dat je openstaat voor nieuwe perspectieven, zonder echter continu van koers te veranderen. Als blijkt dat een andere oplossing een beter, effectiever resultaat oplevert, ben je bereid je beleid bij te stellen.
Maar een koerswijziging hoeft niet meteen een ommekeer in je persoonlijke stijl of visie te betekenen. Het kenmerkt je flexibiliteit om aanpassingen door te voeren die een grote impact kunnen hebben op het resultaat van het project. En juist die veerkracht maakt je sterker in toekomstige beslissingen.
Een daadkrachtig stappenplan
Een veilige bedrijfscultuur begint bij de voorbeeldfunctie van de leidinggevende, die het ‘boegbeeld’ van de organisatie vormt. Een cultuur van openheid, waarin mensen uitgenodigd worden om mee te denken en een eigen mening te laten horen, draagt bij aan een veilige werkomgeving waarin mensen kunnen excelleren.
Essentieel daarin is de visie dat kwetsbaarheid geen zwaktebod is, maar een noodzakelijk element om een vertrouwensband in je bedrijf op te bouwen. Als de communicatie open en eerlijk is, en mensen met respect worden behandeld, zullen medewerkers zich veilig genoeg voelen om buiten de kaders te denken. Daardoor ontstaan nieuwe mogelijkheden om de effectiviteit van de organisatie te vergroten.
Kwetsbaarheid als kracht
Bedrijven die kwetsbaarheid niet als zwakte maar als kracht zien, blijken doorgaans innovatiever en succesvoller. Innovaties krijgen geen immers geen kans als het nemen van risico’s een no-go is.
Jezelf open stellen
Het proces van openheid begint bij jezelf. Jezelf een spiegel voorhouden, met je eigen beperkingen geconfronteerd durven worden, en daarbij trouw blijven aan waar je voor staat.
Creëer een veilig werkklimaat
Door openlijk je fouten en tekortkomingen te tonen, laat je je menselijke kant zien. Daarmee geef je medewerkers het signaal dat onzeker zijn of ergens in vastlopen geen probleem is.
Erken dat je niet alles (beter) weet
Als je er als leidinggevende vanuit gaat dat je altijd gelijk hebt, sluit je zowel voor jezelf als voor je gesprekspartner de deur tot misschien wel de oplossingen voor een bepaald probleem. Voorkom dat je gesprekspartners in de verdediging gaan, of de tegenaanval openen. Door te erkennen dat je niet alles weet, geef je jezelf en anderen de ruimte voor een open gesprek.
Ga het gesprek met jezelf aan
Complexe vraagstukken doorgronden en drijfveren, aannames en overtuigingen onder de loep nemen vergt inzicht in de diepere laag van je geest. Door open vragen stel je jezelf in staat dieper door te dringen in je eigen gevoelens, die ertoe bijdragen je begrip en empathie voor jezelf en anderen te vergroten.
Organiseer open gesprekken
Ga eens een open gesprek aan met je medewerkers en laat thema’s als persoonlijk leiderschap, samenwerking, verbinding en succes aan bod komen om elkaar beter te leren begrijpen. Het zal je (misschien niet) verrassen dat medewerkers zich na een dergelijk vertrouwelijk contact makkelijker openstellen.
Eerlijke, constructieve feedback
Een eerlijke, positieve feedback stimuleert medewerkers uit hun comfortzone te stappen. Alleen dan zullen ze zich buiten de gebaande paden durven wagen, en met nieuwe onverwachte oplossingen aankomen.
Je kwetsbaar opstellen als kracht
Organisaties van nu hebben leidinggevenden nodig die zich kwetsbaar durven opstellen. Deze eigenschap leidt tot organisaties die niet geremd worden door leidinggevenden die star bij hun mening blijven. Kwetsbaarheid is wat anders dan onzekerheid.
Het is beseffen dat de input van iedereen uiteindelijk essentieel is om een project tot een succes te brengen. Het is diep in jezelf graven naar je zwakke punten en je sterktes. Kwetsbaarheid is een onmisbaar element voor duurzaam succes binnen de organisatie.
Wie zijn wij?
Meulenberg Training en Coaching ondersteunt, met een team van ervaren trainers, organisaties bij de preventie van stress en het (her)vinden van werkgeluk op de werkvloer. Onze trainingen zijn gericht op leidinggevenden binnen bedrijven. Een burn-out kost de organisatie al snel € 70.000.
Naast het financiële leed is het menselijk leed groot. Niet alleen voor de werknemer maar ook voor naaste collega’s die de klappen op moeten vangen. Voor je het weet zit je in een negatieve vicieuze cirkel.
Wil je een effectieve aanpak voor langdurig verzuim en het vergroten van werkplezier? (in plaats van continue brandjes te blussen). Wil je je dat we met je meedenken? In een meedenksessie denken we een uur met je mee. Onze ervaring is dat we de kern op tafel krijgen. De meedenksessie is geheel kosteloos, wij begrijpen ook dat je wilt weten met wie je te maken hebt.
Gerelateerde informatie
In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
