RSI-klachten en stress: wat is RSI en wat is de relatie met stress?

RSI staat voor Repetitive Strain Injury. Dit is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen, maar komt neer op pijn tijdens of na het werken. Door hele dagen achter de laptop te zitten, gaat ons lichaam op deze manier tegenwerken. RSI heeft ook een relatie met stress: mensen met stress hebben meer kans op last van RSI. 

Wat is RSI?

Repetitive Strain Injury betekent ‘letsel door een herhaalde beweging’. Het is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen die je waarschijnlijk wel kent; de tennisarm, de muisarm, nekklachten en pijn in de schouders en polsen [1]. Vroeger was dit een bekend fenomeen voor bijvoorbeeld kappers. Kappers werken veel met hun armen, en hebben een relatief hoog risico op RSI. 

Toch is RSI tegenwoordig een probleem dat iedereen kan overkomen. Door hele dagen achter de laptop te spenderen, liggen de klachten zo op de loer. De klachten zijn in het begin nog vaag en niet goed herkenbaar, maar uiteindelijk kan dit oplopen tot chronische pijn. Als het eenmaal zo ver is, kunnen er ook andere klachten bij komen. Denk aan prikkelingen, functieverlies van de handen of temperatuurverschillen. Goed naar je lichaam luisteren is daarmee de eerste stap naar voorkomen van verdere problemen.

Herstellen van RSI

Herstellen van RSI is vaak een lang proces. Ook zijn de klachten zo weer terug. Je wilt dus zo goed mogelijk voorkomen dat jij last krijgt van RSI. 

Binnen RSI zijn er drie fasen:

1. Je hebt lichte klachten. Je voelt vermoeidheid en pijn aan je vingers, polsen, handen, armen, schouders of nek tijdens of na het werk. Maar zodra je stopt, verdwijnen de klachten ook snel. 
2. Ook ’s avonds en in het weekend blijf je de pijn voelen. De pijn kan ook gaan uitstralen. 
3. De pijn is in fase 3 altijd aanwezig. Je vingers, hand of arm kan ook verlamd aanvoelen en tintelen. RSI heeft in deze fase veel invloed op je werk. 

Naast de pijn aan armen, nek, schouders en handen, zijn enkele andere symptomen:

• Bleke of verkleurde huid
• Zwellingen
• Krachtverlies 
• Stijfheid
• Hoofdpijn door uitstraling

Wat is de oorzaak?

RSI ontstaat als je eenzelfde beweging vaak herhaalt. Hierbij hoef je geen kracht te zetten. Wat er gebeurt, is dat bij de herhalende beweging de weefsels over elkaar heen schuren. Er ontstaat een ontstekingsreactie in spieren en pezen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een muisarm. Je zet geen kracht, en het is een relatief kleine beweging, maar wel constant dezelfde. 

RSI kan zich ook uiten in nek- of schouderklachten. Als je hele dagen een gespannen houding hebt, spannen spieren in de schouders en nek zich aan. Het aanspannen zorgt ervoor dat de doorbloeding op deze plekken wordt belemmerd. Hierdoor ontstaan er pijnprikkels, waardoor je je nog meer aanspant. Je belandt in een vicieuze cirkel. 

Ook een slechte werkhouding kan RSI veroorzaken. Je werkt bijvoorbeeld te hoog of laag, waardoor je je spieren niet op de juiste manier gebruikt. Of je hebt last van de kou, waardoor je onbewust je schouders optrekt en je schouder- en nekspieren aanspant. 

RSI kan dan ook bij elk beroep voorkomen. De meeste mensen krijgen rond hun 40e de klachten. 

RSI en stress

Uit onderzoeken blijkt dat mensen met veel stress ook een grote kans hebben op RSI. Want ook als je veel stress hebt, doet dit onbewust veel met je lichaam. Je gaat onbewust anders zitten, anders bewegen. Vaak zorgt de stress ervoor dat je een hoge spierspanning hebt. Dit zorgt dan weer voor de overbelaste pezen en spieren, het veranderen van de houding, en daarmee het verergeren van de overbelasting. 

Hoe kan je RSI voorkomen?

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Als je er al in fase 1 bij bent, zijn ook je klachten zo weer weg. Onderstaande tips zijn om RSI te voorkomen, en om beginnende RSI klachten te verminderen:

• Blijf niet te lang in dezelfde houding zitten. Ben je rechts? Probeer eens met links te werken. Sta vaak op om even een praatje te maken of een kopje koffie te halen. 
• Werk vanaf een ergonomische werkplek. Bespreek dit met een fysiotherapeut of bedrijfsarts. 
• Werk – waar mogelijk – af en toe staand. 
• Werk niet langer dan zes uur per dag achter je laptop. Heb je een kantoorbaan? Plan dan twee uur per dag in om te brainstormen of voor andere meetings. Zonder laptops, en het liefst tijdens een rondje lopen. 
• Voel je stress? Let dan op hoe je zit. Waarschijnlijk zit je in een gespannen houding. Neem even een momentje voor jezelf om je gevoel weer op een rijtje te krijgen. Schrijf even op waar je mee zit of waar je je zorgen om maakt. Of doe even een korte ademhalingsoefening. Heb je dagelijks last van stress? Dan is het goed om eerst je stress aan te pakken. 

Oefening

Het is een goed idee om onderstaande oefening een paar keer per week uit te voeren. Naast dat het RSI voorkomt, is het ook even een momentje om voor jezelf te zorgen. 

• Masseer zachtes je vingers, één voor één. 
• Stretch je polsen. Strek je arm met de handpalm naar boven. Ontspan je schouder. Duw dan met de andere hand je vingers naar beneden. Houd dit 30 seconden vol, en ga dan verder met de andere hand. 
• Rol je polsen. Maak vuisten en rol je polsen beide kanten op. Maak 20 rondjes per hand. 
• Vouw je handen in elkaar. Strek vervolgens je armen vooruit, met je handpalmen van je af. Reik je handen, in dezelfde positie, dan over je hoofd en hou dit even vast. 
• Rol je schouders. Net als bij de polsen, doe je dit 20 keer. 10 keer met de klok mee, en 10 keer tegen de klok in. 

Bronnen

1. https://www.hetrugcentrum.nl/