Heb je het gevoel dat je onmisbaar bent: een enorme stressfactor

Heb je het gevoel dat je onmisbaar bent thuis voor je gezin of op het werk? Krijg je het gevoel ‘als ik het niet doe, wie dan wel?’ Dit zorgt voor behoorlijk veel stress. In deze blog lees je over het gevoel van onmisbaar zijn, de gevolgen en geven we tips hoe je hier mee kunt omgaan.

Wat is onmisbaar?

Onmisbaar betekent dat je niet gemist kunt worden. De meeste mensen die het gevoel krijgen dat ze onmisbaar zijn, voelen zich vaak enorm verantwoordelijk. Deze gevoelens zorgen er op den duur voor dat je kwetsbaar wordt voor het krijgen van een burn-out. We vertellen je hier in deze blog meer over.

Hoe herken je het gevoel dat je onmisbaar denkt te zijn

Mensen die het gevoel hebben dat ze onmisbaar zijn, hebben een extreem gevoel van verantwoordelijkheid. Hierdoor zijn ze kwetsbaar voor het krijgen van een burn-out. Als de stress oploopt en je het gevoel krijgt dat je onmisbaar bent, dan krijg je geen ruimte voor ontspanning, doordat je continu actief bezig bent. 

In welke situaties herken je het?

Je kunt dit gevoel vaak krijgen op het werk. Je collega vraagt bijvoorbeeld of je haar kunt helpen met het overnemen van een taak of vraagt of jij een wisseldienst wil draaien. Het gevoel van onmisbaar zijn en het schuldgevoel zijn dan zo groot, dat je geen ‘nee’ durft te zeggen. Je denkt dan: ik moet het wel doen, want wie anders? En dat is waar het probleem begint.

Oorzaken stress door onmisbaar zijn

Het gevoel dat je continu overal onmisbaar bent, zorgt ervoor dat je volledig uitgeput raakt en de hele dag door veel stress ervaart. Je kunt dit gevoel krijgen als je bijvoorbeeld denkt dat niemand anders je werk kan doen. Ook thuis kun je het gevoel krijgen dat je onmisbaar bent, omdat je dan bijvoorbeeld denkt dan niemand zo goed voor je kinderen en je partner kan zorgen als dat jij dat kan. 

Wat als je doorschiet in een bepaalde eigenschap?

Vaak gaan mensen op hun werk over hun grenzen, omdat ze het idee hebben dat ze onmisbaar zijn. Ze vallen uit, omdat al hun energie is opgebruikt. Vervolgens merken ze dat het werk dat ze deden gewoon wordt overgenomen door collega’s, dat de organisatie waar ze werken niet in elkaar stort, maar gewoon doorgaat. Mensen die dit niet inzien gaan zo lang door dat ze in de ergste gevallen een burn-out krijgen.

Gevolgen van het gevoel dat je onmisbaar bent

Je kunt ziek worden van het gevoel dat je onmisbaar bent. Vaak is er een angst dat als je niet alles zelf regelt of doet, het misgaat. Het gaat er niet alleen om dat je de richting van alles en iedereen om je heen wilt bepalen, het gaat er vooral om dat je niet los kunt laten. Je hebt het gevoel dat je onmisbaar bent. Je hebt moeite om bepaalde taken of dingen los te laten, omdat je over alles controle wilt hebben en daardoor vraag je te veel van jezelf. En soms veel te lang! Je wilt het liefst iedereen tevreden houden en iedereen helpen, maar dat gaat niet altijd. Dit zorgt voor enorm veel stress en oververmoeidheid.

Ben ik nou echt onmisbaar?

In de praktijk komt het vaak voor dat mensen het gevoel ervaren dat ze onmisbaar zijn. Soms is het fijn om te horen dat je onmisbaar bent, maar als het gevoel bij jezelf extreem is, dan kun je hierdoor overspannen raken. Vraag jezelf dan af: ben ik nou echt onmisbaar? Of: kan niemand anders het doen? Vaak zul je zien dat het allemaal wel meevalt. Er is vast wel iemand op bijvoorbeeld je werk die ook even de administratie kan bijhouden. 

Relatie met stress en burn-out

Je ‘hoort’ jezelf niet meer. Het gevolg van nooit ‘stilstaan’ en blijven ‘voortjakkeren’. Tot je lichaam signalen begint af te geven door de stress en oververmoeidheid die je ervaart. Als dat gebeurt, is het zaak die signalen serieus te nemen. Het is nú tijd, anders zegt het lichaam: “Stop!”. Al deze factoren dragen bij aan het opgejaagde gevoel en de zelfgecreëerde stress en oververmoeidheid. Toch is het noodzakelijk tijd en ruimte voor jezelf vrij te maken. Te lang rondlopen met stress leidt vaak tot een burn-out. 

Praktische tips

Mediteer om de rust te vinden in jezelf. Luister goed naar wat je lichaam je vertelt. Het is helemaal niet zo erg om taken of bepaalde zaken uit handen te geven. Hoe je ook bent, probeer dit even te bannen! Perfectionisme heb je vaak wanneer je alles zelf wilt doen en alles onder controle wilt houden. Dat gaat nou eenmaal niet zonder dat je veel stress ervaart. Bedenk dat er altijd wel iemand anders is die ook zou kunnen doen wat jij doet. Uiteraard misschien niet precies hetzelfde, maar hierdoor hoef je niet het gevoel te hebben dat je onmisbaar bent. Ga eens lekker op vakantie om te merken dat ook zonder jou alles wel doordraait op het werk.