Stress door overwerk: tijd om in te grijpen!

Stress door overwerk: De gemiddelde Nederlander werkt zo’n drie uur per week over. Toch zijn 4 op de 5 mensen hier ontevreden over. De één na de andere werknemer valt hierdoor uit vanwege stressklachten of zelfs een burnout. Waarom doen we dan toch alsof overwerken zo normaal is?

Wat is overwerk?

Overwerk is alles dat je voor je werk doet buiten de uren die in je contract staan. Je zal het snel vergeten, maar ook elk appje in het weekend hoort bijvoorbeeld bij overwerken. Daarnaast zijn we vaak ’s avonds nog aan de slag met voorbereidingen van een klantmeeting, of stellen we alvast to-do lijstjes op voor de volgende dag. Allemaal overwerk. 

Misschien vind je dat wat overdreven, maar dat ene appje of mailtje heeft meer gevolgen dan je zou denken. Elke keer dat je met je werk bezig bent, is je brein even geactiveerd. Op deze manier kan je lichaam niet ontspannen. Je lichaam weet dus eigenlijk dat je geen vrije tijd hebt. Op deze manier kom je snel op de drie uur aan overwerk. 

Sociale druk

Overwerken zit in sommige bedrijven sterk in de bedrijfscultuur. Hierdoor voel je een grote sociale druk. Het is lastig om nee te zeggen. Plus, je hebt een kwartiertje met een collega staan kletsen. Je hebt toen niet gewerkt, en moet dus wel iets langer blijven. Vaak gaat het overwerken ook niet over het werk dat nog gedaan moet worden, maar om het feit dat je niet weg dúrft te gaan, omdat al je collega’s ook blijven zitten. Je bent bang dat ze je zullen veroordelen. 

Het is goed om te weten dat niemand acht uur per dag productief kan zijn. Het lijkt misschien soms zo bij andere mensen, maar – zeker bij kantoorbanen – is acht uur productief werken onhaalbaar. Voel je niet schuldig over de praatjes bij de koffiemachine; deze horen juist ook bij het werk. Door dat praatje krijg je weer wat ruimte in je hoofd en kan je erna weer focussen. 

Gevolgen van overwerken

Overwerken heeft vooral veel invloed op het privéleven. Zo hebben veel werknemers minder tijd en motivatie om te sporten, en zorgt het vaak voor slaapproblemen. Een terrasje pakken met vrienden zit er minder vaak in. Ook voor romantiek is er minder aandacht en tijd. Door constant maar over te werken, heb je op een gegeven moment nergens meer écht genoeg tijd voor te hebben. Je ziet je familie en partner te weinig, je vrienden ook, maar je moet ook je werk nog afmaken. Dit zorgt voor stress in je hoofd. 

Als je langere tijd structureel overwerkt, heb je veel stressmomenten zonder dat je je lichaam tijd geeft om te herstellen. Je vergroot hiermee aanzienlijk de kans op een burnout. 

Overwerk – hoe dan wel?

Wat kan je werkgever dan wel van je vragen? Dat hangt natuurlijk af van je functie. In essentie gaat het erom dat het werk – in ieder geval voor jou – niet 24/7 doorgaat. Een stressmomentje op zijn tijd kan geen kwaad, maar structurele stress wel. 

Door over te werken is er minder tijd voor sport, ontspanning en privéleven. Op een gegeven moment heeft ook je werkgever hier last van. Je werkgever moet dus niet verwachten dat je altijd maar aan staat. Het is begrijpelijk dat een ondernemer het bedrijf ziet als zijn of haar kindje, en daar met alle liefde hele dagen aan werkt. Maar van werknemers kan je gewoon niet hetzelfde verwachten. 

Merk jij zelf dat je veel overwerkt, en dat dit een negatieve invloed op je stressniveau heeft? Probeer dan eens onderstaande tips te implementeren. 

• Hoort regelmatig overwerken bij de bedrijfscultuur, en merk je dat echt iedereen het doet? Dan wordt het waarschijnlijk ook van jou verwacht. Als je merkt dat je hierdoor veel stress ondervindt, is het misschien een goed idee om eens te kijken naar een andere baan. Want de kans is klein dat de gehele bedrijfscultuur op korte termijn zal gaan veranderen (al zou dat voor de rest van de medewerkers wel een stuk beter zijn!). 
• Merk je dat je de enige, of één van de weinigen, bent die extra uren maakt? Misschien ligt het probleem dan bij jou. Pak je contract er eens bij, en kijk waarvoor je bent aangenomen. Probeer één of twee weken alleen maar te werken aan hetgeen waarvoor je bent aangenomen, en kijk hoeveel taken je al kunt laten vallen. 
• Let eens op wat je met je tijd doet. Door een online timetracker aan te zetten, krijg je inzicht in je tijd en efficiëntie. Schrijf echt alles op; van koffie halen, tot meetings, tot lunches. Na een week zal je al kunnen zien wat jou veel tijd kost, en welke taken je allemaal oppakt. Houd hierbij weer jouw takenpakket in gedachten: waar ben je voor aangenomen, en gaat je tijd hier ook naartoe?
• Doe alleen je eigen werk! Hoe vaker je collega’s helpt, hoe vaker ze het opnieuw van je zullen verwachten. Hoe lastig het ook is: het is heel goed om af en toe ‘nee’ te zeggen. Op deze manier zal je kunnen gaan doen waarvoor jij bent aangenomen.