Jouw kijk op het leven noemen we een levensvisie. Daaronder vallen onder andere jouw normen en waarden, dus wat je belangrijk vindt in het leven. De manier waarop jij kijkt naar het leven, bepaalt jouw persoonlijke mate van stress (hierover later meer) Zo kun je het belangrijk vinden om altijd klaar te staan voor andere mensen. Een ander kenmerk van jouw levensvisie is hoe je vindt dat je jouw leven moet leven. De een streeft een carrière na, de ander zoekt ware liefde of wil zijn kinderen graag goed opvoeden.
Het lijkt een beetje op een levensfilosofie, maar zo’n filosofie is met name gebaseerd op rationele redenen. Levensvisies kunnen ook gebaseerd zijn op gevoelens, religie of culturele tradities. Jouw levensvisie is eigenlijk het antwoord op de vraag: ‘hoe vind ik dat je hoort te leven?’
Een levensvisie die bij je past als individu, is een gezonde levensvisie. Vraag je hiervoor af: wie ben ik eigenlijk?
Hoe onstaat een levensvisie?
Onze levensvisie is het resultaat van de dingen die we meemaken in het leven. Een belangrijk onderdeel daarvan is de opvoeding. In je jeugd krijg je van je ouders en/of ouderfiguren belangrijke lessen mee die je de rest van je leven bij je draagt. Deze vormen vaak jouw visie op de wereld. Rond je twaalfde levensjaar, als je in de puberteit komt, ga je je afzetten tegen deze door anderen opgelegde visies.
Je wilt je eigen wereldbeeld ontwikkelen. Alleen of samen met je leeftijdsgenoten probeer je andere antwoorden te vinden dan die je door de oudere generatie worden aangereikt. Daarom is een levensvisie ook gedeeltelijk afhankelijk van de tijdsgeest waarin je opgroeit. De babyboomers hebben daarom een vaak een andere levensvisie dan de millenials.
Zo rond je twintigste levensjaar, als je (bijna) klaar bent met je opleiding of net aan het werk bent, is je levensvisie redelijk standvastig. De vormende jaren zijn bijna voorbij. Je levensvisie wordt hooguit nog hier en daar wat bijgeschaafd door de nieuwe ervaringen die je opdoet. Tenminste, dat denk je. Het is op je twintigste heel moeilijk om je voor te stellen dat er iets gebeurt wat je kijk op de wereld nog extreem kan veranderen. Tot er een levensveranderende gebeurtenis plaatsvindt.
De ontwikkeling van de persoonlijke kijk op het leven
Zo’n gebeurtenis kan van alles zijn. Misschien krijg je een auto-ongeluk en verlies je beide benen. Of gaat de liefde van je leven vreemd, waardoor je alle vertrouwen in je medemens verliest. Vaak zijn het traumatische ervaringen die onze levenswijze veranderen (zoals een burn-out). Deze negatieve gebeurtenissen hebben een veel grotere impact dan de vele positieve dingen die we elke dag meemaken. Ons brein is zo ingesteld dat we veel leren van onze fouten. Een negatieve ervaring, een fout, heeft daardoor een veel grotere uitwerking op ons gedrag en onze gedachten.
Veel mensen staan niet vaak stil bij hun levensvisie. Ze werken hun dagelijkse routine af zonder zichzelf af te vragen waarom ze het eigenlijk allemaal doen. Pas als er jaren voorbij zijn, kijken ze eens om zich heen en beseffen zich waar ze terecht zijn gekomen. Soms is dit op de juiste plek, maar vaak bevinden ze zich ook in een situatie waar ze helemaal niet willen zijn. Dit is lang niet altijd het gevolg van slechte keuzes of ondoordacht gedrag, maar het simpele gevolg van het feit dat we bang zijn om dingen te veranderen.
In de huidige situatie weten we wat we hebben. Een nieuwe situatie brengt veel onzekerheid met zich mee. Daarom blijven veel mensen liever in een onplezierige, bekende situatie zitten dan dat ze de overstap maken naar een onzekere, maar veel fijnere situatie. Zowel blijven zitten in een onplezierige situatie als het veranderen van een situatie veroorzaakt stress.
Een persoonlijke visie die niet gezond is leidt tot een burn-out.
Een burn-out herken je aan de symptomen
Download hiervoor gratis ons boek vol met alle symptomen:
Hoe verander je een levensvisie?
Eerder stelden we dat er een negatieve gebeurtenis voor nodig is om een levensvisie te veranderen. Dit is zeker het geval wanneer we een plotselinge verandering van onze levensvisie doormaken.
Opleiding
Je kunt je levensvisie echter ook stapsgewijs veranderen. Bijvoorbeeld door een opleiding te volgen in een richting die je interesseert. Zo’n opleiding verbreedt je horizon, zorgt ervoor dat je nieuwe mensen ontmoet en je kunt daarna misschien wel aan de slag in een vakgebied wat je écht interesseert.
In gesprek met mensen om je heen
Maar een opleiding is duur en kost veel tijd en energie. Niet iedereen heeft daar tijd (en energie) voor. Een andere manier om je levensvisie te veranderen of te verbreden, is in gesprek te gaan met de mensen om je heen. Waarschijnlijk weet je van meer dan de helft van al je vrienden, kennissen en familie niet hoe zij naar de wereld kijken. Door met elkaar in discussie te gaan, maak je gebruik van de levenservaring van de ander.
Vroeger vonden dit soort gesprekken met name plaats tijdens de thee of in de kroeg. Tegenwoordig kun je ook uitgebreide discussies lezen en voeren via het internet.
Lezen en kennis vergroten
Dat brengt ons bij de derde manier om je levensvisie aan te passen, lezen. Het lezen van boeken, kranten, internetsites en ga zo maar door kan ook je levensvisie veranderen. Een goed verhaal zet je namelijk aan het denken. Het haalt je uit jouw ‘comfort zone’ en doorbreekt je gedachtenpatronen. Ben je nooit zo’n lezer geweest? Het internet staat tegenwoordig ook vol met fimpjes over allerlei gedachten en ideeën. Bovendien is ook kunst een goede manier om je vertrouwde wereldbeeld eens flink door elkaar te schudden. Je hoeft het niet per se mooi te vinden, zolang je maar door het kunstwerk aan het denken wordt gezet!
Het aanpassen van je levensvisie lukt alleen als je daarvoor openstaat. Als je overtuigt bent van je eigen gelijk, zonder te willen luisteren naar de mening van een ander, zul je namelijk nooit je oude gedachtenpatronen en gedrag kunnen veranderen. Je moet dus wel openstaan voor nieuwe ideeën en je oude ideeën durven aan te kijken en aan te passen.
Lees ook: Het doorbreken van gewoonten
Welke invloed heeft onze levensvisie op stress?
Daarnet hadden we het al even over de stress die we op sommige momenten in het leven ervaren. Als we in een onpleziere situatie blijven zitten, levert dat veel stress op.
Bijvoorbeeld:
- Het is jouw visie dat hard werken loont en dat je door moet zetten. De baan past eigenlijk niet bij wat je kunt en wilt, maar je bent van mening dat je moet doorzetten en het beste ervan moet maken
- Je hebt al jarenlang ruzie met je ouders, omdat jullie allebei vasthouden aan je eigen gelijk. Beide partijen willen hiervoor niet hun verontschuldigingen aanbieden. Op bijeenkomsten heerst daardoor elk jaar een gespannen sfeer.
- Bepaalde veranderingen in je leven stel je uit: bijvoorbeeld emigratie, part-time werken, een relatie, nieuwe mensen ontmoeten, bepaalde vakanties, omdat je vindt dat het niet kan, of niet hoort. Van tijd tot tijd steekt echter een ander gevoel de kop op: je wilt het eigenlijk anders.
Het blijven zitten in zo’n situatie levert veel stress op. Maar ook het veranderen kan stress met zich meebrengen. Het voordeel van die verandering is echter, dat de stress op een gegeven moment verdwijnt. Zodra je vertrouwt raakt met de nieuwe situatie, verdwijnt de onzekerheid en daarmee de stress. Als je een tijdlang stress ervaart, kun je daardoor in een burn-out terecht komen.
Lees ook: Wat is normaal?
Wat als veranderen geen optie is?
Als de situatie veranderen geen optie is, kun je ook jouw kijk op de situatie, oftewel je levensvisie veranderen. Dat klinkt voor de hand liggend, maar toch wordt die optie maar zelden gebruikt. Als je veel stress ervaart door een bepaalde situatie, moet je onderzoeken welke gedachten aan de stress ten grondslag liggen. Met deze vragen krijg je die gedachten boven tafel:
- Heb je last van stress? Tekenen van stress zijn o.a. slecht slapen, snel vermoeid, prikkelbaar en weinig energie over hebben voor je hobby’s.
- In welke situatie doet die stress zich voor? Op je werk, thuis, bij specifieke personen? Zodra je de bron van de stress achterhaalt, kun je daar iets aan doen.
- Welke gedachten heb je bij die specifieke stressvolle situatie?
- Welke gevoelens ervaar je daarbij? Het is belangrijk hierbij emoties en gedachten van elkaar te scheiden.
Gedachten en gevoelens
Veel mensen halen gedachten en gevoelens door elkaar. Een emotie is echter iets wat je tijdelijk ervaart. Woede, vrolijkheid en verdriet gaan altijd weer voorbij. Bepaalde gedachten kunnen emoties oproepen en andersom. Het zijn echter twee verschillende dingen. Het is belangrijk om te bekijken of je gedachten het gevolg zijn van je gevoelens. In dat geval moet je bedenken dat je nooit zonder meer naar je gevoelens moet handelen. Ze zijn, hoe vervelend ook, van voorbijgaande aard. Het is veel waardevoller om de situatie te analyseren zodra je weer tot rust bent gekomen en dan een doordachte beslissing te nemen.
Zijn je gevoelens het gevolg zijn van je gedachten? Dan is het raadzaam om die gedachte vast te pakken zodra die zich voordoet. Anders raak je namelijk in een neerwaartse spiraal. Je hoeft die gedachte niet weg te drukken, maar met een achtereenvolgende gedachte probeer je die neerwaartse spiraal te doorbreken.
In plaats van ‘ik doe mijn werk niet goed, ik ben waardeloos, ik voel me ellendig’ te volgen, krijg je dan bijvoorbeeld ‘ik doe mijn werk niet goed, ik doe wel mijn best, ik zal om hulp vragen’. Ook dit klinkt gemakkelijker dan het is. Als je die gedachtepatronen echt wilt veranderen, kun je het beste om hulp vragen bij een professional!
Verander je levensvisie, verlaag je stress!
Gun jezelf een stressvrij bestaand
Bekijk hier de persoonlijke coaching bij stress
Je persoonlijke kijk op leven in relatie tot stress en burn-out
Samenvattend kun je dus zeggen dat jouw persoonlijke kijk op het leven zorgt voor de hoeveelheid stress die je ervaart. Het veranderen van deze persoonlijke visie helpt dus ook om stress te verlagen.
Voorbeeld:
De persoonlijke visie van velen is dat tijgers enge, kwaadaardige beesten zijn. Op het moment dat je een tijger ziet, maakt je lichaam zich gelijk klaar om te vechten of te vluchten. Maar op een dag krijg je een andere ervaring. Je leert van een expert een truc waarmee je elke tijger de baas bent. Met een zacht handgebaar maak jij vanaf nu iedere tijger zo zacht als een pasgeboren kitten.
Het gevolg? Jouw kijk, jouw visie op tijgers verandert. De volgende keer dat je een tijger ziet, maakt je lijf niet langer cortisol aan en kun je stressvrij omgaan met tijgers.
Lees meer over hoe je stresshormonen werken
Waarom een burn-out een unieke kans is voor je levensvisie
Een burn-out is een ingrijpende manier om een levensvisie te veranderen. Jouw levensvisie, het geheel van overtuigingen van wat je had, maar ook van datgene wat je groot heeft gemaakt, heeft geleid tot een burn-out. Het heeft ertoe geleid dat je niet op tijd bent opgehouden, puur omdat je (om wat voor reden dan ook) vond dat je door moest gaan.
Je lichaam fluit je terug bij een burn-out. Het kan zo niet langer! Er moet iets veranderen. Telkens als je het probeert op je oude manier, word je teruggefloten met een terugval in burn-out, of hevige stress. Je lichaam vraagt je om je levensvisie te veranderen naar een gezondere, passende manier van leven.
Het ‘her ijken’ van je persoonlijke overtuigingen helpt om meer balans aan te brengen in je leven.
Bijvoorbeeld:
- Wil ik echt altijd 110% geven op mijn werk?
- Moet ik echt mezelf helemaal weggeven aan een ander?
- Moet iets fantastisch zijn voor ik tevreden ben?
- Doe ik dit voor mijzelf of voor een ander?
Het veranderen van je levensvisie, dat past bij jou als uniek individu, helpt enorm bij het herstellen van burn-out, maar ook bij het leiden van een stressvrij, autonoom leven.
Levenskunst: omgaan met stress
Gerelateerde artikelen:
- Een negatief zelfbeeld als oorzaak van een burn-out?
- Omgaan met angst
- Simpel leven – Het geheim van een stressvrij bestaan
Hulp bij stress en burn-out
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
