Leerdoelen voor werknemers om verzuim te verlagen

Leerdoelen voor werknemers die helpen om stress tegen te gaan, zijn persoonlijke punten waar werknemers aan kunnen, of zelfs moeten werken om stress te verminderen. Het doel is uiteindelijk een hogere productiviteit, meer plezier in het werk, minder stress en uiteindelijk zodoende ook een lager verzuim.

Hieronder hebben we een lijst uitgewerkt die helpt om leerdoelen te formuleren. Als leidinggevende kun je dit gebruiken bij het aangaan van een gesprek met een werknemer over bijvoorbeeld werkstress. Onder ieder punt is een artikel geplaatst dat helpt om meer verdieping te bieden.

Ontwikkelen van de assertiviteit

Bij het stimuleren van de persoonlijke ontwikkeling van een werknemer is één van de belangrijkste aandachtspunten het bevorderen van de assertiviteit. Heb jij je in het team te maken met een werknemer die het moeilijk vindt om een eigen mening te vormen, die elk conflict het liefst uit de weg gaat en nooit tegengas zal geven? Dan heb je zeer waarschijnlijk te maken met een subassertieve werknemer die uit alle macht probeert om de relaties met collega’s goed te houden ten koste van zichzelf. Deze werknemer is er op langere termijn erg bij gebaat om te leren wat zijn eigen behoeften en belangen zijn en hoe je daar voor op kan komen.

Deze werknemer is gebaat bij het ontwikkelen van een assertieve(re) houding die hem leert rekening te houden met een ander, terwijl hij ondertussen leert vooral goed voor zichzelf te zorgen. Een werknemer heeft het nodig om zijn eigen gevoelens te leren herkennen, anderen feedback te leren geven over wat hun gedrag met hem doet en tenslotte nee te durven zeggen tegen collega’s als dat nodig is. Relaties blijken dan veel meer aan te kunnen dan de werknemer in eerste instantie dacht. Het zelfvertrouwen van de werknemer zal zodoende zeker groeien!

De stress die een subassertieve werknemer kan opbouwen in de werksituatie is groot. Een burn-out ligt al snel op de loer. Daarom staat het ontwikkelen van een gezonde dosis assertiviteit op nummer één van de belangrijkste persoonlijke ontwikkelpunten voor iedere werknemer.

Het leren herkennen en aangeven van de eigen grenzen

Aan de basis van assertiviteit ligt het kunnen herkennen van de eigen grenzen. Voor iedere werknemer is het van belang te ontdekken waar de eigen fysieke, emotionele en mentale grenzen liggen. Een werknemer die van jongs af aan heeft gehoord dat hij niet te snel moet opgeven, zich niet moet aanstellen maar vooral door moet gaan, is het schoolvoorbeeld van een werknemer die er bij gebaat is om de eigen grenzen te leren kennen. Want hoe prettig het ook is om een werknemer met een hoog arbeidsethos in het bedrijf te hebben, voor de werknemer zelf is het een enorme valkuil.

Je kan gerust zeggen dat wanneer een werknemer niet geleerd heeft om zijn eigen behoeften te zien en te werken met als innerlijke motivatie zijn eigen waarden, er gevaar dreigt voor langdurig verzuim. Deze werknemer zal stress bij zichzelf niet herkennen of in ieder geval geneigd zijn dit te negeren. Het negeren van stresssignalen zorgt ervoor dat lichaam en geest zich niet meer ontspannen en herstellen van de stress. Een burnout ligt dan al snel op de loer.

Een werkgever doet er goed aan werknemers de kans te bieden om te leren wat hun eigen behoeften zijn en welke waarden zij belangrijk vinden in hun werk en in hun leven. Kunnen zij zichzelf kwijt in het werk dat ze doen of moeten ze boven hun kunnen presteren of nog erger werk doen wat in conflict is met hun eigen waarden? Misschien is een werknemer gebaat bij meer autonomie of juist bij een werkplek apart van de volle werkkamer waar hij eerst zat. Als een werknemer weet wat hij nodig heeft om goed te kunnen functioneren, dan zal hij ook beter kunnen aangeven wat niet bij hem past en daarin zijn grenzen aan kunnen geven. Op termijn zorgt dit voor minder stress en meer balans bij de werknemer.

Timemanagement

Hoe ga ik effectief om met mijn tijd? Dat is voor veel werknemers een vraag. De meeste werknemers zijn gewend om bezig te gaan met de dingen die dringend nodig zijn. Deadlines die er aan komen, projecten die af moeten of problemen die opgelost moeten worden. Dringende zaken slokken zo al de tijd van je werknemers op. Maar de vraag is of zij hun tijd op deze manier effectief besteden. Stephen Covey, de schrijver van het boek ‘de zeven eigenschappen van effectief leiderschap’ die mensen al jarenlang inspireert op het gebied van persoonlijke effectiviteit, wijst erop dat het niet gaat om de organisatie van tijd, maar om de organisatie van jezelf.

De vraag is of de dingen waarvan een werknemer denkt dat ze dringend zijn en daarom direct gedaan moeten worden, ook echt belangrijk zijn. Vaak blijkt dat mensen zich bezig houden met zaken die in de kern van de zaak minder belangrijk zijn.

Timemanagement betekent dat een werknemer zich meer gaat bezighouden met de dingen die echt belangrijk zijn. Timemanagement kan niet zonder duidelijkheid over de eigen waarden en een eigen visie op het werk. Als een werknemer weet waar hij uit wil komen, welk belang en doel zijn werk heeft, zal hij zijn activiteiten makkelijker kunnen prioriteren en daarmee de belangrijke dingen gaan doen in plaats van de dringende dingen die toch niet zo belangrijk blijken te zijn.

Werknemers zullen minder stress ervaren in hun werk als je ze helpt timemanagement te ontwikkelen. Het zal hen helpen bij het prioriteren en maken van keuzes en daarmee zorgen voor veel overzicht en duidelijkheid. Ook zal het hen helpen bij het vergoten van hun persoonlijke effectiviteit.

Vergroten van de persoonlijke effectiviteit

Iedere werknemer is uniek. Iedere werknemer heeft geheel eigen persoonlijkheidskenmerken. Dat vinden we een heel vanzelfsprekend iets. Tegelijk is het maar de vraag in hoeverre je als werkgever stil staat bij de diversiteit in het bedrijf. Iedere werknemer is uniek. Oké. Maar wat maakt die werknemer uniek? En hoe kan je als werkgever gebruik maken van die diversiteit aan talenten en mogelijkheden die je werknemers te bieden hebben?

Wanneer een werknemer de dingen waar hij goed in is verder kan ontwikkelen, zal dit zorgen voor een groter zelfvertrouwen en daarmee ook de effectiviteit van de werknemer vergroten. Veel mensen zijn zich helemaal niet bewust van de kwaliteiten die ze hebben. Het is goed om af en toe je werknemers een coachingstraject aan te bieden, waarin ze kunnen ontdekken wie ze zijn en wat ze nodig hebben om goed te kunnen functioneren.

Zo zijn er alleen al grote verschillen aan te wijzen in wat mensen prettig vinden qua verscheidenheid aan taken. De één wil graag veel en uitdagend werk en houdt zich liever niet teveel bezig met de uitwerking van details. De ander houdt zich juist liever met één taak bezig en werkt die uit tot in de finesses. Vraag werknemers datgene te doen waar ze goed in zijn en loop niet onbewust aan hun talenten en competenties voorbij.

Leer werknemers ruimte in te nemen om voor zichzelf datgene te vragen en misschien op te eisen wat belangrijk is voor een optimaal functioneren en daarmee voor hun effectiviteit. Om de persoonlijke effectiviteit van werknemers te vergroten is het van belang dat je de randvoorwaarden kent waaronder zij optimaal kunnen presteren en functioneren. En hoe kom je daar zelf beter achter dan door af en toe met ze in gesprek te gaan en te vragen hoe het gaat en wat ze nodig hebben?

Stimuleer de persoonlijke ontwikkeling

Jezelf persoonlijk ontwikkelen heeft alles te maken met goed voor jezelf zorgen. Het vraagt om persoonlijk leiderschap, leidinggeven aan jezelf. Daarom is het een prima investering in je werknemer wanneer je deze de mogelijkheden biedt om persoonlijk leiderschap te ontwikkelen. Een werknemer kan bijvoorbeeld in zo’n coachingstraject ontdekken waar zijn energiebronnen liggen. Waar wordt de werknemer blij van en raakt hij gemotiveerd van? En ook het is het belangrijk om te ontdekken waar de kernkwaliteiten van de werknemer liggen en daaraan gekoppeld de valkuilen. De werknemer die hier goed zicht op krijgt groeit als persoonlijkheid en zal ook in de contacten met collega’s veel meer zichzelf kunnen zijn.

Hij begrijpt waarom hij zich aan sommige collega’s zo snel ergert en ziet wat dit met zijn eigen persoonlijkheid te maken heeft. Ook ziet hij in voor welke uitdagingen hij zelf staat. Jezelf ontwikkelen betekent ook dat je nieuwe dingen leert. Als een werknemer ontdekt wat voor hem de beste manier is om te leren, kan je daar als werkgever op aan sluiten. Geef je de gelegenheid om eerst eens bij een andere collega mee te lopen, of geef je je werknemer het vertrouwen en mag deze gelijk zelf aan de slag met zijn nieuwe taken? Alles is er zo op gericht dat de werknemers in jouw bedrijf krijgen wat past bij hun behoeften. Hoe meer aandacht en ruimte je geeft voor persoonlijke ontwikkeling, hoe meer jouw werknemers ieder voor zich tot hun recht zullen komen.

Stressmanagement

Als werkgever wil je graag voorkomen dat werknemers ziek thuis zitten. Met name het langdurige ziekteverzuim van de overspannen werknemer of van de werknemer die nu al bijna een jaar thuis zit met een burnout, had je graag willen voorkomen. Maar is dat mogelijk? Een belangrijke oorzaak van met name langdurig ziekteverzuim is stress. En hoe meer je over stress weet, hoe meer je eraan wil doen om het te vermijden voor alle werknemers.

Stress op zich is niet erg. Het vergroot zelfs even de concentratie en de alertheid van een werknemer waardoor deze goed kan presteren. Dit is het gevolg van een reactie vanuit het autonome zenuwstelsel dat er voor zorgt dat we bij gevaar kunnen vluchten of vechten. Als de bedreigende situatie voorbij is, herstelt het lichaam zich weer en komt weer in een ruststand met dank aan het parasympatische deel van ons zenuwstelsel. De hartslag daalt bijvoorbeeld weer.

Maar wat gebeurt er nu bij chronische stress? Het parasympatische deel van het zenuwstelsel wordt als het ware stilgelegd. Ook als er geen gevaar meer dreigt, blijft ons lichaam en daarmee onze geest in een alerte positie. Hierdoor kan emotionele en lichamelijke uitputting ontstaan. Maar ook het immuunsysteem krijgt het hierdoor zwaar te verduren. Het is daarom voor elke werkgever en werknemer pure noodzaak om zicht te krijgen op de stressoren die zich in het werk voordoen. Met name die dingen die zorgen voor langdurige belasting moeten worden opgespoord.

Ook hier geldt dat het voor elke werknemer weer anders is wat juist wel of geen stress oplevert. Bied je werknemers de mogelijkheid om hierover na te denken met een professional en hen zo inzicht te geven en handvatten voor een eigen stressmanagement. Dit alles voor het behoud van de geestelijke en lichamelijke gezondheid van je werknemer.

Kwaliteiten en valkuilen

Je hebt van die werknemers waar je altijd van op aan kunt. Als je ze vraagt om raad denken ze mee. Ze zullen nooit onder hun verantwoordelijkheid proberen uit te komen, integendeel ze doen hun werk zeer consciëntieus. Dit zijn ook de werknemers die lang nadenken over problemen en alle voors en tegens op een rijtje willen zetten voordat ze vinden dat er een beslissing genomen of actie ondernomen kan worden. De analytische werknemer kan soms doorschieten in zijn analyses van een probleem. Soms moet er gewoon snel gehandeld worden.

Tegelijk zijn er de werknemers die juist in paniek raken bij een probleem en alle ontspanning kwijt zijn die nodig is om de juiste stappen te kunnen zetten. Voor iedere werkgever is het daarom aan te raden om werknemers hun kwaliteiten en valkuilen te laten ontdekken. Waar zijn ze goed in en wat zouden ze nog kunnen ontwikkelen? Wat zijn de patronen die er in de loop van het leven ingeslopen zijn die ervoor zorgen dat iemand niet effectief met problemen kan omgaan die zich nu eenmaal in elke werksituatie voor kunnen doen? En vergeet daarbij dan niet de emotionele belemmeringen die vaak samengaan met bepaalde gedachtepatronen. Ze zijn onbewust altijd aanwezig en vaak hardnekkiger dan verwacht.

Werkvloer zonder pesterijen, utopie of werkelijkheid?

Waar jij als werkgever enorm op van invloed kan zijn, is de sfeer in je bedrijf. Als er één ding is wat je medewerkers dagelijks veel stress kan opleveren is dat wel emotionele onveiligheid ten gevolge van pesterijen op de werkvloer. Dit kan zich op allerlei verschillende manieren voordoen. Aan de basis van pestgedrag ligt vaak een gebrek aan respect, gebrek aan sociale vaardigheden of aan goede omgangsvormen. Jij kan als werkgever in je bedrijf een sfeer creëren van openheid en betrokkenheid door hierin zelf het goede voorbeeld te geven en tijdens een werkoverleg te bespreken wat de manier is waarop de werknemers verwachten dat er binnen het bedrijf met elkaar omgegaan wordt.

Stel jezelf altijd laagdrempelig op voor die werknemer die met schroom zijn verhaal bij je komt doen wanneer er sprake is van pestgedrag door een collega. Denk niet dat dit in jouw bedrijf nooit zal gebeuren, maar neem de verhalen uiterst serieus. Zorg ervoor dat er een vertrouwenspersoon beschikbaar is waar werknemers veilig hun verhaal kwijt kunnen. Wees duidelijk in wat je wel en niet acceptabel vindt in je bedrijf door het opstellen van gedragsregels.

Je kan je werknemers helpen met het bestand zijn tegen pesterijen door juist de zwakkere werknemer te ondersteunen met een assertiviteitstraining. De weerbaarheid vergroten van degene die slachtoffer is, kan voor deze werknemer veel stress wegnemen, als het niet al te laat is. Wees dus als werkgever enorm alert op kleine signalen van gedrag dat wijst op pesten op de werkvloer.

Aandacht voor verlies en rouw

Eén van de grootste stressoren voor een mens is het verliezen van een dierbare. Waar voor degene die achterblijven alles stil lijkt te staan, gaat het leven van de buitenwereld gewoon door. Ook in jouw bedrijf zullen er werknemers zijn die in meerdere of mindere mate te maken hebben met verlies. Dit kan het verlies van een geliefde zijn, maar ook het verlies van een relatie. Het aantal scheidingen is hoog en dat zul je in je eigen team ook merken. De vraag is nu wat je als werkgever voor deze werknemer ter ondersteuning kunt doen om de stress die komt kijken bij zo’n intense verlieservaring in de werksituatie behapbaar te maken.

Als werkgever ben je zelf van groot belang voor een werknemer. Rouwende werknemers vinden steun bij een werkgever die open staat voor hun verhaal en naar hen luistert. Het is belangrijk om van de werknemer te horen hoe deze tegenover zijn huidige takenpakket staat.

Is dat op dit moment nog haalbaar, of moeten er nu juist taken van af? Ook voor rouwende mensen is het soms juist fijn om bezig te kunnen zijn met het werk. Het geeft structuur en afleiding. Maar het moet niet zorgen voor extra stress. Heb het daar met elkaar over. En neem heel geregeld tijd voor een kort overleg om te horen hoe het ondertussen met de werknemer gaat. Heeft deze genoeg steun? Is er eventueel begeleiding nodig door de bedrijfsmaatschappelijk werker?

Stel alles in het werk zodat deze werknemer zijn rouwproces kan doorlopen en tegelijk in zijn werk staande kan blijven. Ook een scheiding zorgt voor een rouwproces. Als werkgever ben je er bij gebaat dat een werknemer die een scheiding meemaakt goede hulp krijgt. Zet je hiervoor in. Het werk is soms voor deze werknemer nog de enige reden om zijn bed uit te komen. Daarmee voorkom je verzuim en bereik je toewijding. Werknemers voelen zich erkend. Dit voorkomt extra stress en helpt hen deze periode door.

Gerelateerde informatie

In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:

• Faalangst of bang niet goed genoeg te zijn?
• Meest voorkomende problemen binnen bedrijven, en hoe jij die voorkomt
• Rusteloos: innerlijke onrust in je lichaam en je hoofd