Faalangst is de angst iets dat je belangrijk vindt helemaal te verprutsen. Je voelt het wanneer je een spannende gebeurtenis hebt waarbij je moet presteren, maar zoveel aan jezelf twijfelt dat het je hele functioneren beperkt.

Je twijfelt aan jezelf, je eigen vermogens en het liefst zou je je omdraaien en met een kleed op de bank gaan zitten.

Toch ervaart niet iedereen faalangst als hetzelfde. Sommigen denken: ‘ik ben niet goed genoeg‘. Vaak ben je te bang om afgewezen te worden. Maar of je nou faalangst hebt, niet goed genoeg denkt te zijn, of bang bent om afgewezen te worden: weet dat iedereen deze gevoelens in meer of mindere mate heeft.

Faalangst is een eigenschap die vaak leidt tot extra stress en zelfs burnout. Herken een burnout tijdig, download gratis ons e-book: symptomen burn-out

Wat is faalangst?

We noemden het net al even: faalangst (atychifobie) is een vorm van angst waarbij we bang zijn om te mislukken, te kort te schieten en daardoor niet aan de verwachtingen van onszelf of van anderen te kunnen voldoen. Heb je wel eens last van faalangst dan zal je misschien een van deze situaties wel herkennen:

  • sociale faalangst: angst die ontstaat als je een lezing moet geven of iets moet presteren in een groep (plankenkoorts)
  • motorische faalangst: angst dat een sportieve prestatie mislukt, zoals een sportwedstrijd
  • cognitieve faalangst: angst voor een proefwerk (examenvrees) of een rijexamen
  • angst die wordt opgeroepen door je eigen uiterlijk, je seksuele prestaties of je gedrag naar anderen.

Extreme faalangst wordt als een angststoornis gezien. Bij deze extreme vorm gaan we transpireren, piekeren, we krijgen hartkloppingen, we kunnen niet meer goed slapen etc. De angst en stress om te falen kan er zelfs voor zorgen dat we dingen ineens vergeten die we in normale omstandigheden wel zouden weten. Dat noemen we een black-out.

Mensen met faalangst presteren door de angst en stress onder de maat, wat ervoor zorgt dat de faalangst alleen maar toeneemt. Ze komen in een vicieuze cirkel terecht: de faalangst blijft in stand omdat goed presteren onder beangstigende, stressvolle situaties nauwelijks mogelijk is. Hierdoor wordt het gevoel van iets niet kunnen alleen maar bevestigd.

Vaak ben je te bang om…

Ben je vaak bang? Dan heb je angstklachten. Angst = stress! Normaal krijgen we te maken met angst bij gevaar; zodra de bedreigende situatie is verdwenen, neemt onze angst af en verdwijnt deze uiteindelijk.
Bij faalangst is er praktisch nooit sprake van een gevaarlijke situatie. Toch heeft bang zijn veel impact op je leven. Je gaat onder andere situaties of mensen vermijden. Sommige mensen trekken zich zelfs helemaal terug uit hun omgeving. In ons artikel ‘Angst – hoe reken je ermee af en hoe ga je om met angst?’ lees je alles over onder andere de gevolgen van angst.

Het is heel moeilijk de vicieuze cirkel van faalangst te doorbreken, maar absoluut mogelijk voor iedereen. Hieronder gaan we dieper in op het verminderen van faalangst. Maar wij begrijpen dat het niet altijd makkelijk is om in je eentje dit probleem te tackelen.  Heb je ondersteuning nodig, dan helpen we je graag. Want een leven zonder faalangst is een veel mooier leven dat jij gewoonweg verdient!

Waarom faalangst?

Iedereen heeft de behoefte aan grootheid (Freud) en iedereen snakt naar gewaardeerd te worden (W. James). Iedereen wenst dus iets bijzonders te kunnen doen wat hem groot maakt. Voor velen betekent dat helemaal niet dat je de allerbeste bent, maar gewoon het gevoel te hebben dat je er bij hoort en bewonderd wordt om datgene wat je kunt.

In het streven hiernaar kunnen irreële verwachtingen ontstaan waardoor gevoelsmatig de kans op falen heel groot wordt. Op het moment dat de verwachting niet gelijk is aan de beleving ontstaat er stress, uit stress ontstaat chronische stress en uiteindelijk een burnout.

Lees ook: Bang om niet goed genoeg te zijn

Is faalangst erg?

De twijfel of je iets goed doet, is niet erg. Het laat juist zien dat je een mooi mens bent. Je wilt het immers gewoon heel erg goed doen! Je bent hiervoor te prijzen. De twijfel wordt ongezond wanneer het je hele leven in beslag neemt en het je lamslaat.

Gevolgen van faalangst

Faalangst kan uiteindelijk leiden tot:

De gevolgen van faalangst zijn talrijk. In dit artikel de risico’s op burnout en teveel stress door faalangst

Faalangst, oftewel: bang zijn iets verkeerd te doen, ervaar je als je iets moet doen dat je lastig, of moeilijk vindt maar wel graag heel goed wilt doen. Een moeilijk examen, een presentatie voor een directie, opvoeden van een kind of een lastige klus voor een klant, zijn enkele voorbeelden.

Wil je faalangst, stress en de vervelende gevolgen hiervan stoppen?

Maak kennis met onze stresscoaching.

"Faalangst of bang niet goed genoeg te zijn?

Faalangst herkennen

Als je gedachten niet meer lijken te willen stoppen en de gedachte aan dat ene spannende ding dat komen gaat het normaal functioneren beïnvloedt, spreek je over faalangst. Je blijft maar tobben en nadenken en jee weet het zeker: de kans dat het je gaat lukken is heel klein!

Je weet het zeker: de kans dat het je gaat lukken is heel klein!

Bovendien:

  • Pieker je veel
  • Heb je klamme handen van het zweet
  • Voel je je vaak moe
  • Heb je een stijve nek
  • Ervaar je stress
  • Voelt je hoofd overvol

Op ten duur wordt het een ‘self fulfilling prophecy’: door de stress en druk die je jezelf oplegt wordt je kracht om te presteren kleiner, je zelfvertrouwen neemt af en de volgende keer is je faalangst weer een beetje groter.

De relatie faalangst en burnout

De kans op een burnout als gevolg van faalangst is groot. Ik hoor deze reden erg vaak. De reden is niet heel moeilijk te begrijpen: mensen met faalangst willen hier graag van af (logisch, want het is onprettig) Ze gaan erg hard werken om van die angst af te komen en werken op die manier zichzelf voorbij. Ze gaan dingen doen die niet meer bij zich passen, of die ze eigenlijk helemaal niet kunnen.

De verstoring van het zelfbeeld die dit oplevert, is alarmerend en verdient veel aandacht.

De omgeving

Sta je wel eens stil bij jouw omgeving? De omgeving bepaalt voor een groot deel de kwaliteit van jouw prestatie. Stel je bent een profvoetballer. Jarenlang heb je niet alleen heel hard getraind, maar ook je complete leven gewijd aan het halen van jouw doelen en je bent goed, echt super goed! Je wordt door iedereen gezien als de held van het veld en elk schot op doel eindigt in een doelpunt.

Vraag je dan nu eens af: Welke waarde heeft deze prestatie op het moment dat je in een oorlogssituatie terecht komt? Je wordt waarschijnlijk herinnerd als een goede voetballer, maar de prestatie wordt niet meer gewaardeerd.

Wat is faalangst: definitie en betekenis

Of anders:

  • Het halen van jouw salesdoelstellingen op miraculeuze wijze worden niet begrepen op de boot van Greenpeace
  • Het uitvoeren van een keizersnede op de steppe in Zuid-Afrika is geweldig, maar wordt in het ziekenhuis in Den Haag als normaal beschouwd
  • Het aankopen van een dure, klassieke, maar trage oldtimer wordt niet begrepen door de oud student die net zijn nieuwe lease auto mag uitzoeken.

Het gevoel dat je ervaart wanneer je jezelf geweldig voelt, komt doordat je dit kunt spiegelen aan je omgeving.

Met andere woorden: De context bepaalt de beleving

Lees ook: De invloed van de omgeving op jezelf

Faalangst verminderen:

Hieronder delen we 5 eerste stappen die je kunt inzetten om faalangst te gaan verminderen. Belangrijk is hierbij dat je niet gelijk alles wilt aanpakken, maar dat je de eerste kleine stapjes zet op weg naar een leven dat meer ontspanning biedt.

Stap 1: Maak keuzes

Je hoort wel eens dat wanneer je overal goed in bent, je nergens echt goed in bent. Zo is het maar net: Door op elk front te willen presteren, ga je nooit de voldoening halen die je wilt. Let op: dit is echt lastig! Vaak hebben mensen meer dan voldoende ideeën, maar durven ze geen afscheid te nemen van oude keuzes.

Als je een keuze hebt gemaakt ga je je hier ook aan houden. Ook al zit het tegen, ook al vindt niemand het een goed idee, ook al heb je zo af en toe enorme twijfels, gewoon doorgaan.

Om een paar voorbeelden te geven van mensen die ‘gewoon door zijn gegaan’: Jobs, Ghandi, Mandela, Gates, Laura Dekker (het zeilmeisje)

Lees ook: Keuzestress

Stap 2: Een plan

Maak een plan met welk succes jij over een jaar gaat vieren. Bedenk vervolgens: als ik dit doel wil halen, wat betekent dit dan over een half jaar? Een kwartaal? Een maand? Een week? En welke keuze ga ik maken binnen een uur?

Bedenk ook wie jou kan helpen bij het volbrengen van dit plan

Lees ook: een levensmissie schrijven

Faalangst: stress en burnout

Stap 3: Zet de eerste stap

De eerste effectieve stap is het lastigst. Het is alsof je in je eentje een stoomtrein op gang moet helpen. Dit kun je, maar het kost kracht en doorzettingsvermogen. Als hij eenmaal rolt, gaat het een stuk gemakkelijker.

Natuurlijk is het eng en onzeker. Maar bedenk dat faalangst ook geen prettig gevoel geeft

Kortweg heb je drie manieren om te leren: Een traumatische ervaring (niet aan te raden) je omgeving te veranderen door alle schepen achter je te verbranden (ook niet aan te raden) of stapje voor stapje voorwaarts te gaan en dingen bereiken (zeker aan te raden!) Hoe meer stapjes je durft te zetten, des te groter jouw gevoel van eigenwaarde gaat worden

Lees ook: doorbreken van gewoontes

Stap 4: Zoek de juiste omgeving

Ga op zoek naar gelijkgestemden die je inspireren. Doordat jouw intrinsieke motivatie gelijk is aan die van hen, komt je leercurve op de springplank. Je leert vele malen sneller, je verdiept je makkelijker en je weet het geleerde beter toe te passen. Kennis is macht zeggen ze dan. Wat zou deze kennis gaan doen met jouw faalangst?

Meer info: Uit je comfortzone stappen

Stap 5: Vier jouw succes uitgebreid

Elke stap die een succesje behaald, vier je. Ook al snapt niemand jouw blijdschap: gewoon lekker vieren. Spring in de lucht, juich onder je bureau, omhels de hond, zoen je moeder, doe iets om je blijdschap te kunnen uiten!

Lees ook: Genieten van kleine dingen

Hulp bij burn-out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

Vergelijkbare berichten

4 reacties

  1. Hoi Ruud,
    Wat en inspirerend artikel. Ik ben je hele website aan het uitpluizen naar de, inmiddels herkenbare, oorzaken van burn-out. Faalangst en onzekerheid zijn hier zeker onderdeel van. Dit herken ik in mijn dagelijkse leven. Zowel op mijn werk als in mijn privéleven. Wat dit laatste betreft ben ik vorig jaar juni de confrontatie en uitdaging met mezelf aangegaan en ben ik begonnen met autorijlessen. Dit had ik door extreme examenvrees en faalangst altijd voor me uit geschoven. De eerste lessen maakte ik me nergens druk om, omdat ik erg leergierig ben en het ook heel graag wilde. Maar naarmate de lessen en mijn vaardigheden vorderden, maakte de faalangst zich weer van mij meester. Ik stond mezelf totaal niet toe om fouten te maken. Als ik dan bijv. een rotonde naderde en moest toepassen wat ik geleerd had, schoot ik in een soort krampachtigheid, waardoor de kans een fout te maken alleen maar groter werd. Het frustrerende was, dat ik goed besefte dat dit tussen mijn oren zat. Ook de oorzaak hiervan, die terug te vinden is in mijn jeugd, was me al heel snel duidelijk. Maar ik had er totaal geen controle over. Ergens in november droomde ik dat in een situatie was waarin ik, onder zeer lastige omstandigheden, een auto uit een drukke straat moest zien te krijgen. In mijn droom had ik totaal geen stress, en ging alles van een leien dakje. Toen ik wakker werd zei ik tegen mezelf: “Je kunt dit gewoon”. Sindsdien gaat het al een stukje beter. Volgende week heb ik mijn tussentijdse toets en daar begin ik al wat nerveus voor te worden. Maar ik probeer mezelf toe te spreken dat ik daarvan alleen maar kan leren. Wel merk ik dat ik al met het examen in mijn achterhoofd zit en me daar al druk om kan maken soms. Dat probeer ik dan te relativeren door tegen mezelf te zeggen dat dit geheel mijn eigen keuze is, dat ik autorijden leuk vind en dat ik niet kan wachten totdat ik mijn rijbewijs heb.

    Verder heb ik door mijn onzekerheid en faalangst nooit echt gedaan wat ik echt leuk vind, en heb ik ook kansen aan me voorbij laten gaan. Vorige maand heb ik besloten om, als ik straks mijn burn-out voorbij ben, me te verdiepen in mijn hobby fotografie. Ik ben er al achter welk soort mij het meest aanspreekt en ben me al voorzichtig aan het oriënteren op cursussen daaromtrent. Omdat het landschapsfotografie betreft zijn veel locaties niet met het OV bereikbaar. Ik zal dus eerst mijn rijbewijs moeten hebben, haha.
    Ik ben een behoorlijk creatief persoon op veelzijdig gebied, maar heb daar nooit keuzes in kunnen en durven maken. Nu ik heb besloten dat ik verder wil met fotografie, is het wat dat betreft ook wat rustiger geworden in mijn hoofd, en ben ik ervan overtuigd dat ik me daar straks stukje bij beetje op wil gaan focussen. Ik heb ook wel een doel voor ogen, maar zo als gezegd: mijn faalangst en onzekerheid moet ik eerst onder controle zien te krijgen.

    1. Hoi Gerard,

      Enorm bedankt dat je dit deelt! Echt fijn .

      Wat ik in jouw verhaal lees, en erg herken, is dat wanneer je niet meer nadenkt, het opeens wel lukt. Dit is biologisch ook te verklaren. Lees eens het artikel over ‘arousel

  2. onder het kopje omgeving: het moet zijn: je complete leven gewijd aan het halen….
    deze reactie hoef je niet te plaatsen hoor maar het wijzigen van ei naar ij zou fijn zijn. .

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *