Vlekken voor de ogen door vermoeidheid, stress en/of een burn-out

Heb je last van vlekken en flitsen voor je ogen? Hoewel je je niet direct hele grote zorgen hoeft te maken, is het ongetwijfeld fijn om te weten wat deze vlekken voor de ogen betekenen. Veel mensen zien weleens vlekjes of sliertjes voor hun ogen. Misschien heb je net naar een heldere lucht of een wit scherm gekeken of ben je te snel opgestaan. Maar vlekken voor de ogen, lichtflitsen en mouches volantes worden vaak veroorzaakt door langdurige stress. Hoe weet je nu of het onschuldige klachten zijn of dat je een ernstige aandoening hebt? En wanneer worden vlekken voor de ogen door stress veroorzaakt?

Iedereen heeft waarschijnlijk wel eens zwarte vlekken voor de ogen ervaren, maar het is belangrijk om te begrijpen wanneer deze door stress worden veroorzaakt. Vlekken voor de ogen kunnen ook het gevolg zijn van een snelle positieveranderingen, zoals opstaan vanuit een zittende of liggende positie, wat kan leiden tot het zien van “sterretjes”.

De symptomen van zwarte vlekken voor de ogen variëren, en het is waardevol om de onderliggende oorzaken te identificeren. Wanneer deze vlekken regelmatig voorkomen in combinatie met stress, kunnen ze wijzen op fysieke en mentale overbelasting.

Oorzaken van vlekken voor de ogen

Wat zijn mouches volantes en wat is de relatie met stress?

Mouches volantes [1] betekent letterlijk “vliegende vliegjes”. Je hebt last van bewegende vlekjes of puntjes in je gezichtsveld. Ze bewegen mee met waar je naar je kijkt en je ziet ze vaak duidelijker tegen een lichte achtergrond. Het zijn onschuldige vlekjes die ontstaan door kleine veranderingen of klontjes in het glasvocht van het oog.

Het glasvlocht of het glasachtig lichaam is een soort gel die het grootste gedeelte van het oog opvult. Normaal glasvocht laat lichtstralen ongehinderd door, maar als er troebelingen in het glasvocht ontstaan, zie je zwevende of zwarte vlekjes die soms gepaard gaan met flitsen. Je kunt lichtflitsen zien wanneer het glasvocht aan het netvlies trekt. Sommigen zien de zwevende vlekjes met een oog en anderen met beide ogen tegelijk.

Hoewel deze glasvochttroebelingen hinderlijk zijn, gaat het meestal om een onschuldige aandoening. De meest voorkomende oorzaak van troebelingen in het glasvocht is veroudering en bijziende mensen hebben hier meer aanleg voor. Maar de klachten kunnen erger worden als je veel stress hebt en het dagelijks functioneren beperken. Als je gestrest bent, raakt het zenuwstelsel namelijk overprikkeld en neemt de spierspanning in je nek, schouders en gezicht toe. Dit kan leiden tot verminderde doorbloeding richting de ogen, waardoor bestaande vlekken duidelijker zichtbaar worden. Daarnaast ben je door stress gevoeliger voor prikkels, waardoor je je bewuster wordt van de vlekken die in je gezichtsveld bewegen.

De relatie tussen stress en vlekken voor de ogen

Stress heeft invloed op je hele lichaam en zo ook op je ogen. Het zien van vlekken en flitsen kan verschillende oorzaken hebben, maar meestal gaat het om een fysieke oorzaak, zoals problemen die in het glasvocht ontstaan door ouderdom of problemen die in het netvlies ontstaan. Stress kan zulke klachten verergeren of zelfs triggeren.

1. Verhoogde spierspanning

Als je een lange tijd te veel stress ervaart, staan je spieren meer gespannen dan normaal. Je voelt deze verhoogde spierspanning bijvoorbeeld in je nek en in je schouders of je krijgt last van de bekende spanningshoofdpijn. Maar deze spierspanning kan ook de doorbloeding naar je hoofd en je ogen verminderen. Je krijgt last van vermoeide ogen, je ziet wazig of je ziet vlekken.

2. Verstoorde ademhaling

Je kunt door stress anders gaan ademhalen. Je hebt bijvoorbeeld een oppervlakkige of snelle ademhaling of je gaat zelfs hyperventileren. Deze verstoorde ademhaling verandert de zuurstof- en koolstofdioxidebalans in je bloed, waardoor je last krijgt van lichtflitsen, zwarte vlekken voor je ogen of een tunnelzicht.

3. Verhoogde alertheid en overprikkeling

Door stress blijft je lichaam in een verhoogde staat van alertheid. Wanneer je lichaam en je hoofd altijd scherp staan, ben je extra gevoelig voor prikkels. Hierdoor kunnen vlekken voor je ogen je ineens heel erg gaan storen, terwijl je die voorheen niet opmerkte.

4. Oogmigraine, vlekken en flitsen en stress

Oogmigraine kan onder andere uitgelokt worden door stress. Het is een vorm van migriane waarbij je tijdelijk minder goed ziet of helemaal niet ziet. Je kunt vlekken en flitsen zien, dubbelzien, wazig zien of vreemde kleuren en vormen zien. Sommigen zien lichtverschijnselen die zich als sterren of gekartelde lijnen voordoen en langzaam uitbreiden. Het kan heel eng zijn als de vlekken verminderd zicht veroorzaken, maar oogmigraine richt geen blijvende schade aan.

5. Indirecte effecten via slaaptekort en vermoeidheid

Door stress kun je vaak minder goed slapen en daardoor raak je vermoeid. Wanneer je erg moe bent, kun je ook oogklachten krijgen, zoals droge ogen, moeilijk focussen of vlekken voor je ogen.

Andere oorzaken van bewegende vlekjes en vlekken voor de ogen

Wat als je een plotselinge duidelijke verergering van de vlekken en flitsen ervaart? Lichtflitsen verdwijnen meestal vanzelf, maar als de vlekken en flitsen blijven of erger worden, kun je met een ernstigere aantasting te maken hebben.

Netvliesloslating of -scheurtjes

Wanneer er een gaatje in het netvlies ontstaat, kan er vocht achter je netvlies komen en kan het netvlies losraken. Dit heet een netvliesloslating [2], een ernstige aandoening die het zicht bedreigt. Een plotseling ontstaan van vlekjes in combinatie met lichtflitsen wijst meestal op een plotseling krimpen van het glasvocht. Je kunt opeens flitsen, vlekken of kleine stipjes zien en je kunt ook minder goed zien. Een netvliesontsteking is een medisch spoedgeval.

Oogproblemen door diabetes

Als je diabetes hebt, kunnen er bloedvaatjes in je ogen kapotgaan. Er kan een bloeding ontstaan en als er bloed in het glasvocht komt, ontstaat er schade aan je ogen. Wanneer er veel bloedvaatjes kapot zijn, kun je minder goed zien, dubbel zien of je ziet bewegende vlekjes of slierten. Bij glasvochtbloeding door diabetes is vaak een uitgebreide laserbehandeling van het netvlies nodig.

Andere oorzaken van oogklachten

Je kunt last hebben van een waziger wordend zicht, een branderig gevoel in je ogen of toegenomen gevoeligheid voor licht als je droge ogen hebt. Je kunt ook plotseling wazig of dubbel zien door een beroerte en mensen die aan epilepsie lijden, kunnen tijdens een aanval lichtflitsen, vlekken of kleuren zien.

Wat kun je doen aan vlekken voor de ogen?

Heb je last van stress of van een burn-out? Dan kun je de vlekken voor je ogen zien als een waarschuwing van je lichaam dat je over je eigen grens heen bent gegaan en dat het nu tijd is om het rustig aan te doen. Doe er dan ook alles aan om die rust zo snel mogelijk te vinden. Naast je klachten kunnen andere oogklachten soms optreden:

• Trillend ooglid
• Wazig zien
• Wallen onder de ogen
• Lichtflitsen zien door stress, oververmoeidheid of een burn-out

Strategieën om vlekken voor ogen te verminderen.

Je wilt natuurlijk zo snel mogelijk van je klachten af. Wat kun je zelf doen om de klachten van stressgerelateerde vlekken en flitsen te verminderen?

1. Regelmatige ontspanning en stressregulatie

Als langdurige stress je gevoeliger maakt voor de kleine vlekjes, is het erg belangrijk dat je dagelijkse rustmomentjes gaat inbouwen. Door rust te nemen, kan je zenuwstelsel tot rust komen en zul je minder overprikkeld zijn en zullen de vlekjes minder hinderlijk zijn. Maak daarom regelmatig een wandeling in de natuur of doe vaker ademhalingsoefeningen.

2. Minimaliseer overprikkeling van de ogen

Je klachten kunnen erger worden wanneer je een lange tijd naar een scherm of naar fel licht kijkt. Probeer blauw licht daarom te beperken en werk met rustgevende verlichting. Wanneer je achter een beeldscherm werkt, kun je schermpauzes inlassen. Gebruik bijvoorbeeld de 20-20-20-regel. Kijk elke 20 minuten, 20 seconden naar iets op 20 meter afstand.

3. Ontspan je nek- en schouderspieren

De spieren in je nek en je schouders zijn vaak gespannen als je gestrest bent. Door deze spanning neemt de bloedtoevoer naar je hoofd en ogen af, waardoor je slechter zicht of meer last van zwevende vlekjes krijgt. Probeer daarom meer op je houding te letten, doe wat rekoefeningen en kom regelmatig in beweging.

4. Verbeter je slaappatroon

Voldoende nachtrust is essentieel om te herstellen van stress en een gebrek aan slaap zal altijd je klachten verergeren. Zorg daarom voor een vast slaapritme, vermijd cafeïne laat op de dag en beperk je schermgebruik in de avond. Op die manier kun je dieper slapen en kan je zenuwstelsel herstellen.

5. Leer omgaan met de angst rond de vlekjes

Je kunt door stress en angst in een vicieuze cirkel terechtkomen. De vlekjes geven je stress en door de stress vallen de vlekjes meer op, waardoor je nog meer stress ervaart. Het is daarom belangrijk om beter om te leren gaan met je klachten.

Wat je beter níet doet bij stressgerelateerde vlekken voor je ogen

1. Obsessief focussen op de vlekjes: Hoe meer je erop let, hoe storender ze worden. Door voortdurend te checken of ze er nog zijn, geef je ze juist meer aandacht, wat de stressreactie versterkt en het probleem groter maakt.
2. Zelfdiagnoses stellen of online paniek zoeken: Als je gaat googelen op oogklachten, denk je al gauw dat je iets heel ernstigs hebt, terwijl de meeste vlekjes onschuldig zijn. Je maakt je onnodig zorgen en je raakt er gestrest van, waardoor je klachten erger worden.
3. Overmatig beeldschermgebruik zonder pauze: Je ogen raken vermoeid als je naar een scherm staart, zoals naar je telefoon, computer of tv. Hierdoor kun je meer last krijgen van verminderd zicht en vlekjes voor je ogen. Neem daarom regelmatig pauze.
4. Negeren van ernstige of plotselinge veranderingen: Neem je klachten altijd serieus. Als je plotseling meer vlekken en flitsen ziet, is het altijd verstandig een oogarts te raadplegen om ernstige oorzaken uit te sluiten.
5. Caféïne, nicotine en alcohol als ‘stressremmers’ gebruiken: Deze middelen kunnen de doorbloeding beïnvloeden, het zenuwstelsel verder ontregelen en je slaap verslechteren, waardoor klachten juist verergeren.

De blijvende oplossing tegen vlekken voor de ogen

Merk je dat je oogklachten erger worden door stress of dat stress de vlekken voor het grootste gedeelte veroorzaakt? Dan is het heel erg belangrijk om erachter te komen wat bij jou zo veel stress veroorzaakt. Door de onderliggende oorzaken aan te pakken, werk je aan een blijvende oplossing.

In de maatschappij waarin we leven, sta je waarschijnlijk voortdurend onder druk. Het is daarom essentieel dat je leert je grenzen te bewaken en stress tijdig te herkennen. Als je een lange tijd te veel stress ervaart, kun je namelijk burn-out raken. Het is verstandig om hulp te zoeken en het niet zover te laten komen.

Een stress coach kan je helpen om de diepere oorzaak te achterhalen en stress op een efficiënte manier aan te pakken. Deze coaching helpt je niet alleen om minder last te hebben van vlekken voor je ogen, maar helpt je ook je algehele fysieke en mentale gezondheid te verbeteren. Je leert beter om te gaan met stress en je eigen grenzen te respecteren.

Conclusie

De meest voorkomende oorzaak van het zien van vlekjes is ouderdom. Er kunnen troebelingen ontstaan in het glasvocht en die geven een schaduw op het netvlies. De vlekken kunnen allerlei vormen hebben. Sommigen zien puntvormige vlekjes, cirkels of slierten. Stress kan de klachten verergeren of triggeren.

Het is daarom cruciaal om de diepere oorzaken van stress te herkennen en aan te pakken voor blijvende verbetering. Als stress en vermoeidheid je leven domineren en je gezondheid beïnvloeden, is het tijd om actie te ondernemen. Zoek professionele hulp en coaching om de onderliggende oorzaken van je stress aan te pakken.

Veelgestelde vragen

Referenties

1. Wikipedia.org – Glasvochttroebeling – Gevonden op 08/07/2024
   Link naar de pagina op wikipedia.org
2. Umcutrecht.nl – Netvliesloslating – Gevonden op 22/05/2025
   Link naar de pagina op umcutrecht.nl