Vind jij jezelf verlegen? Of hoor je anderen vaak beweren dat je zo ontzettend verlegen bent? Vind je dat vervelend? Misschien vraag je jezelf dan af hoe het komt dat je zo bent of zo angstig reageert in gezelschap. Verlegenheid kan je veel stress geven en je kunt je eenzaam voelen. Maar het kan je helpen deze eigenschap vanuit een kernkwadrant te benaderen en je kunt extreme verlegenheid overwinnen met meer zelfvertrouwen.
Wat is verlegenheid?
Verlegen zijn betekent dat je terughoudend bent in de omgang. Je kunt bang of beschroomd zijn in het gezelschap van anderen en je erg onzeker voelen. Het kan een onaangenaam gevoel zijn wanneer je denkt dat je wordt beoordeeld op alles wat je zegt en doet en als dat je ervan weerhoudt je te uiten. Hierdoor kun je sociale situaties gaan vermijden en meer in jezelf gekeerd zijn.
Verlegenheid bestaat in verschillende gradaties. Je kunt een beetje verlegen zijn en moeite hebben om je te uiten in grote groepen of er kan sprake zijn van een sociale angst. Bij een sociale-angststoornis ervaar je letterlijk angst en ben je erg bang dat anderen je raar of vreemd vinden. Je vermijdt sociale situaties zoveel mogelijk.
De verlegenheid kan zich op verschillende manieren uiten. Je kunt gaan blozen, wat door anderen misschien lief en schattig wordt gevonden, maar wat jou misschien nog onzekerder maakt. Anderen gaan zweten, vermijden oogcontact, praten binnensmonds of worden zelfs misselijk.
Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)
Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.
Aangeboren of aangeleerd?
Het kan zijn dat verlegenheid van kinds af aan een deel van je karakter is, maar het kan ook dat verlegenheid zich tijdens je leven heeft ontwikkeld. Of deze eigenschap aangeboren of aangeleerd is, is niet helemaal duidelijk.
Soms kan iemand ten onrechte met verlegenheid worden bestempeld. Je kunt bijvoorbeeld hoogsensitief zijn en graag de kat uit de boom kijken. Maar als je van kinds af aan altijd te horen hebt gekregen dat je verlegen bent, kun je je ook zo gaan gedragen en je steeds meer terugtrekken.
Verlegenheid kan wel voortkomen uit je persoonlijkheid. Sommige mensen zijn extravert en assertief, terwijl anderen liever een afwachtende houding aannemen en zich eerst op hun gemak willen voelen voordat ze zich uiten.
Het kan ook zijn dat verlegenheid zich tijdens je leven heeft ontwikkeld. Werd je bijvoorbeeld als kind gepest of uitgelachen? Dan kan een gebrek aan zelfvertrouwen de reden zijn dat je nu verlegen bent. Ook opvoeding speelt een belangrijke rol. Heb je heel bezorgde ouders die je voor alles wilden beschermen? Dan kan je nu het idee hebben dat de wereld gevaarlijk is en dat kan je onzeker en verlegen maken.
Wat is het verschil tussen introvert en verlegen?
Verlegenheid wordt soms verward met introversie. Toch is dit niet hetzelfde. Verlegenheid komt vaak voort uit een gevoel van onzekerheid of schaamte. Uit de angst om afgewezen te worden. Een introvert wordt geleid door de drang om solo activiteiten te ondernemen. Een introvert heeft het nodig om alleen te zijn zodat hij/zij kan opladen. Iemand die verlegen is, wil alleen zijn omdat hij ongemakkelijk is in contact met andere mensen. Vergeet: je kunt ook extravert en verlegen zijn. Er is dus geen directe relatie tusssen introvert en verlegen zijn.
Verlegenheid kent twee gezichten
Is het echt zo erg dat je verlegen bent? Zolang jij het zelf niet als een probleem ervaart, is er niets aan de hand. Je wordt door anderen wellicht gewaardeerd en aardig gevonden vanwege deze eigenschap. Verlegen mensen zijn ook vaak bescheiden en prettig in de omgang. Bovendien ben je iemand die veel nadenkt en snel een oplossing voor een probleem vindt.
Aan de andere kant kun je het moeilijk vinden om goed te functioneren in groepen. Het kan een belemmering zijn op je werk of in het sluiten van vriendschappen. Bovendien kun je veel last hebben van een laag zelfbeeld. In zo’n geval kan verlegenheid een valkuil voor je zijn.
Verlegenheid in een kernkwadrant
Om meer inzicht te krijgen in je verlegenheid en hoe je kunt groeien, kan het helpen om verlegenheid in een kernkwadrant te plaatsen. Een kernkwadrant is een model dat bestaat uit je kernkwaliteit, valkuil, uitdaging en allergie.
Je kernkwaliteit is een eigenschap die er bij jou uitspringt en waar je vaak complimenten over krijgt. Je valkuil is een eigenschap waar je aan wilt werken. Je allergie is een eigenschap die je irriteert wanneer je die bij anderen ziet. En je uitdaging is een eigenschap die je belemmert om te groeien.
Verlegenheid kan er bijvoorbeeld zo uitzien in een kernkwadrant:
Verlegenheid als valkuil
Wanneer verlegenheid een grote belemmering voor je vormt op het werk of in vriendschappen en relaties, kan deze eigenschap een valkuil voor je zijn. Je kunt er veel moeite mee hebben om een sollicitatiegesprek te voeren, een presentatie te houden of jezelf te bewijzen voor een bepaalde functie. En vooral wanneer je verlegen bent door een laag zelfbeeld, zou het goed zijn om aan deze eigenschap te werken.
Verlegenheid met bescheidenheid als kernkwaliteit
Zoals je in de kernkwadrant kunt zien, past er bij elke valkuil ook een kernkwaliteit. Als jij verlegen bent, kan bescheidenheid bijvoorbeeld jouw kernkwaliteit zijn. Dit maakt jou voor anderen prettig in de omgang en je zult gauw vriendelijk gevonden worden. Ook kun je betrouwbaarheid uitstralen, omdat je rustig bent en dat maakt je benaderbaar voor anderen. Bovendien loop je minder risico verkeerde beslissingen te nemen, omdat je voorzichtiger en bescheiden bent.
Verlegenheid met zelfvertrouwen als uitdaging
Aangezien verlegenheid nauw samengaat met onzekerheid, kan het een uitdaging voor je zijn om zelfverzekerder te zijn. Je denkt erg veel na over de mening van anderen en daardoor kun je je minder dan een ander gaan voelen. De negatieve gedachten die je over jezelf hebt, maken je angstig en onzeker waardoor je je verlegen gaat gedragen.
Hoe overwin je extreme verlegenheid?
Je kunt verlegenheid overwinnen door jezelf ten eerste af te vragen waar jouw verlegenheid vandaan komt. Loop je constant met negatieve gedachten over jezelf rond? Of ben je vooral verlegen in bepaalde situaties?
Kweek meer zelfvertrouwen
Iedereen heeft kwaliteiten en gebreken en zo heb jij ook redenen om trots op jezelf te zijn. Maak daarom voor jezelf een lijstje met je positieve eigenschappen en van waar je goed in bent. En verwacht niet meer van jezelf dan je kunt. Je bent niet minder waard dan een ander vanwege je verlegenheid.
Vergelijk jezelf niet met anderen
Anderen kunnen populair zijn en altijd het hoogste woord hebben, maar dat betekent niet dat jij net zo moet zijn. Iedereen is uniek en anderen zullen jouw waarderen om jouw persoonlijkheid. Vergelijk jezelf daarom niet met anderen, want dat maakt je alleen maar verdrietig en nog onzekerder.
Train jezelf
Ga persoonlijk contact niet uit de weg. Je kunt jezelf trainen in het voeren van gesprekken. Je kunt bijvoorbeeld familie of vrienden om hulp vragen of je kunt professionele hulp inschakelen van een psycholoog. Er bestaat bijvoorbeeld cognitieve therapie waarin je leert negatieve denkpatronen te doorbreken. Voor anderen werkt gedragstherapie goed waarin ze leren assertiever te zijn en uit hun isolement te komen.
Let op je lichaamstaal
Ten slotte is je lichaamstaal belangrijk bij het overwinnen van verlegenheid. Door een zelfverzekerde houding aan te nemen, kun je je ook daadwerkelijk zo gaan voelen. Sta daarom rechtop, glimlach en durf om je heen te kijken. Anderen zullen dan eerder geneigd zijn met je in gesprek te gaan. Wees vervolgens geïnteresseerd en stel vragen.
Is verlegenheid voor jou een valkuil geweest? Heeft deze eigenschap veel stress veroorzaakt of er zelfs toe geleid dat je uiteindelijk burn-out raakte? Wat heeft jou geholpen om verlegenheid te overwinnen?
Zie ook: Wil je meer zelfvertrouwen?
Hulp bij burn out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Gerelateerde artikelen
In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
