De burn-out lijkt als een epidemie om zich heen te grijpen. Bijna iedereen heeft wel een collega of kennis die thuis is komen te zitten met burn-out klachten. Dit kost werkgevers steeds meer geld. Zo waren zij in 2015 nog 2 miljard euro kwijt aan verzuim wegens werkstress, maar groeide dit bedrag tot wel 2,5 miljard euro in 2016. Per werknemer kwam dit neer op €7800 in 2015 en €8200 in 2016.
Sommigen beweren dat deze slopende klachten slechts een modeverschijnsel zijn. Zij menen dat aandoeningen zoals een burn-out, ASS of ADHD steeds meer voor lijken te komen, omdat mensen elkaar aansteken. Iemand voelt zich bijvoorbeeld wat gespannen en slaapt slecht. Op het moment dat deze persoon zijn of haar zorgen deelt met iemand uit de omgeving, wordt al gauw de link gelegd met een burn-out. Ook wanneer je deze klachten intypt in een zoekmachine op internet, wordt men al gauw naar webpagina’s over burn-out klachten geleid. Hierdoor stellen mensen vaak zelf al de diagnose nog alvorens zij een specialist hebben bezocht.
Daarnaast zouden behandelaren onnodig vaak diagnosen stellen, omdat zij daar zelf baat bij zouden hebben. Wie veel labeltjes uitdeelt, kan immers ook veel medicatie voorschrijven. En aan medicatie voorschrijven valt flink wat te verdienen. In dit artikel zetten wij uiteen of deze beweringen kloppen. Is de burn-out een modeziekte van de moderne tijd? En stellen de mensen die thuiszitten met een burn-out zich aan? Je leest het hier.
Vroeger had niemand een burn-out!
Soms worden mensen met een burn-out afgeschilderd als zwakkelingen. Vooral jonge mensen vallen ten prooi aan een burn-out. Hierdoor wordt de jongere generatie ervan beticht geen discipline te zitten. Dertig jaar geleden kwamen burn-outs toch niet voor? En wat dacht je van al die mensen die leefden ten tijde van de industriële revolutie?
De arbeidersklasse leefde in erbarmelijke omstandigheden. Zij moesten overleven in kleine huizen, waar zij op elkaar gepakt zaten en de hygiëne te wensen overliet. Ook maakten zij lange werkdagen in de fabrieken. Mannen, vrouwen, kinderen, bijna iedereen werkte mee. En toch hoor je nooit iets over de vele burn-out klachten van de 19e eeuw.
Dit soort vergelijkingen zijn natuurlijk eenvoudig te pareren: We leven nu twee eeuwen later en hebben hele andere standaarden. Ook zullen de mensen in de fabrieken destijds ongetwijfeld gebukt zijn gegaan onder aanhoudende (lichamelijke) stress. Maar in die tijd kon men niet anders. Vaak moesten deze arbeiders letterlijk de keuze maken tussen doorgaan of sterven. Als je niet doorwerkte, moest je dat met slaag of ontslag bekopen.
Helemaal stoppen met werken betekende ook dat je geen inkomsten meer had en dus geen geld had om te eten. De levensverwachting van fabrieksarbeiders lag tijdens de industriële revolutie dan ook schrikbarend laag. Gelukkig zijn de tijden veranderd en kan men zich tegenwoordig gewoon ziek melden wanneer het niet meer gaat.
Ontwikkeling in het aantal burn-out gevallen
Maar hoe zit het dan met de mensen die een paar decennia terug aan het werk waren? De burn-out lijkt echt iets te zijn van de laatste jaren. Stellen we ons dan nu toch aan? Zit een burn-out niet gewoon tussen de oren? Nee, helaas is dit niet het geval. Er zijn een aantal redenen te noemen waarom de burn-out tegenwoordig steeds vaker voorkomt.
Enerzijds rukt de burn-out op doordat de werkdruk steeds hoger wordt. De laatste jaren is er in veel organisaties bezuinigd. Vooral in de zorg en het onderwijs krijgen werknemers steeds meer taken. Ook worden er steeds meer eisen gesteld aan de ‘moderne werknemer’. Doorgroeien wordt steeds normaler. Mensen worden geacht om leergierig en autonoom te zijn. Dit kan zorgen voor veel stress. Ook zijn er aardig wat onderliggende oorzaken te noemen, die een burn-out in de hand werken.
Veel jongeren zijn tegenwoordig eenzaam. Wie eenzaam is, ervaart vaker stressgevoelens en is daardoor vatbaarder voor een burn-out. Hetzelfde geldt voor veel mensen die werken met tijdelijke contracten of als flex-kracht. De onzekerheid over werk en inkomen zet werknemers extra onder druk.
Gezonde stress en omgaan met stress
Een beetje stress is gezond. Iedereen ervaart in mindere of meerdere mate stressgevoelens en dat is helemaal niet erg, zo lang je na zo’n stressperiode maar voldoende tijd krijgt om weer te herstellen. Wie geen tijd krijgt of neemt om te ontstressen, gaat voor langere tijd gebukt onder de stress. Hierdoor kan een burn-out ontstaan. We spreken van een burn-out wanneer iemand meer dan zes maanden lang overspannen is door stressklachten.
Bepaalde mensen hebben meer kans om een burn-out te krijgen. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die het moeilijk vinden om soms een ‘nee’ te verkopen, en daardoor te veel hooi op hun vork nemen. Ook mensen die zichzelf omschrijven als ‘perfectionist’ lopen meer kans op een burn-out. Veel mensen weten niet hoe ze om moeten gaan met stress. Vooral wanneer mensen het gevoel hebben dat er veel op hen afkomt, lijken ze nogal eens vast te lopen.
Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)
Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.
Op een juiste manier om leren gaan met stress kan dan ook een hele hoop narigheid voorkomen. Werkgevers doen er daarom goed aan om hun werknemers te leren hoe ze omgaan met stress. Dit kunnen zij doen door cursussen aan te bieden of een lezing te laten geven. Ook helpt het veel wanneer organisaties leren hoe zij stressklachten bij hun personeel leren herkennen. Op die manier kan het probleem vroegtijdig worden aangekaart en gesproken.
Organisaties die deze klachten kunnen signaleren en met hun werknemers in gesprek kunnen gaan, kunnen op die manier burn-outs voor zijn. Als werknemer kun je ook het een en ander ondernemen om beter om te leren gaan met stress. Veel mensen hebben er bijvoorbeeld baat bij om een preventief coachingstraject te volgen. Tijdens zo’n traject leer je anders om te gaan met emoties en stress. Ook een training plannen kan heel wat zoden aan de dijk zetten. Als je alles goed kunt plannen, behoud je immers het overzicht.
Steken mensen elkaar aan?
Tegenwoordig ervaart 16% van alle medewerkers stressklachten. De laatste jaren is het aantal mensen met stressklachten of een burn-out alleen maar gestegen. Dit komt niet doordat mensen elkaar ‘aansteken’. Wel kan het zo zijn dat burn-outs in bepaalde organisaties vaker voorkomen. Het is dan ook van groot belang dat deze organisaties onderzoek doen naar de oorzaak hiervan. Een grote oorzaak van stressklachten is bijvoorbeeld een onprettige organisatiecultuur.
Als mensen het gevoel hebben dat ze constant overvraagd worden en er niet naar ze geluisterd wordt, kunnen ze daar flink gespannen van raken. 21% van de werknemers heeft het idee dat hun leidinggevende geen oog heeft voor het welzijn van haar werknemers en 19% voelt zich niet gehoord door zijn of haar meerderen.
Wat wel aanstekelijk is, is plezier op de werkvloer. Wanneer een organisatie een prettige omgeving creëert, waarin werknemers zich gehoord en gewaardeerd voelen, zie je een afname van ziekmeldingen en stressgevoelens. Een goede band met collega’s is voor veel mensen erg belangrijk. 96% van de werknemers geeft zelfs aan veel steun te krijgen van collega’s (bron: TNO). Wat ook bijdraagt aan de reductie van stressklachten is de mogelijkheid om je te ontwikkelen.
74% van de werkenden heeft het gevoel dat zijn of haar werkgever hier voldoende mogelijkheden en stimulans voor biedt. Ook thuiswerken kan bijdragen aan plezier op de werkvloer. Tegenwoordig kan maar al meer dan de helft van de werknemers meebepalen over de eigen werktijden. Dit soort maatregelen leveren dus niet alleen veel geld op, maar zorgen ook nog eens voor gelukkigere werknemers.
Wordt er onnodig veel medicatie voorgeschreven?
Vorig jaar kwam het vaak in het nieuws: te veel Nederlanders kregen antidepressiva voorgeschreven voor klachten zoals angst of een burn-out. In totaal bleken wel een miljoen Nederlanders antidepressiva te gebruiken. Een gigantisch aantal. Vaak raken mensen afhankelijk van dergelijke medicatie, wanneer zij dit voor langere tijd gebruiken. Ook zorgt medicatie vaak niet voor een duurzame oplossing voor het probleem. Het is beter wanneer er een goed plan van aanpak wordt gemaakt, om ervoor te zorgen dat mensen in het geheel van hun klachten afkomen.
Gelukkig is het de meeste artsen inmiddels wel duidelijk dat patiënten voornamelijk gebaat zijn bij een goede behandeling en niet bij medicatie. Medicatie remt het proces alleen maar af en werk in veel gevallen zelfs averechts. Iemand met een burn-out heeft niet veel baat bij zware medicatie of langdurige therapie. Het werkt meestal beter om iemand stukje bij beetje weer te laten integreren in het arbeidsproces. Ondertussen heeft men er baat bij om zijn valkuilen te leren kennen en om met stress om te leren gaan. Op die manier zullen zij de volgende keer meer kans hebben om de burn-out in de kiem te smoren als deze de kop weer opsteekt.
Is burnout een modeverschijnsel?
Als je een burn-out hebt, ben je dus absoluut geen aansteller. Ook is de burn-out geen modeverschijnsel, maar is er een duidelijke verklaring te vinden voor de stijging van het aantal burn-outs. Het kan zijn dat mensen zelf onterecht de diagnose bij zichzelf stellen, maar om daadwerkelijk de diagnose ‘burn-out’ te krijgen van een (bedrijfs-)arts, moet zo’n arts wel er eerst wel overtuigd zijn dat het daadwerkelijk een burn-out betreft.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Wie zijn wij?
Meulenberg Training en Coaching ondersteunt, met een team van ervaren trainers, organisaties bij de preventie van stress en het (her)vinden van werkgeluk op de werkvloer. Onze trainingen zijn gericht op leidinggevenden binnen bedrijven. Een burn-out kost de organisatie al snel € 70.000.
Naast het financiële leed is het menselijk leed groot. Niet alleen voor de werknemer maar ook voor naaste collega’s die de klappen op moeten vangen. Voor je het weet zit je in een negatieve vicieuze cirkel.
Wil je een effectieve aanpak voor langdurig verzuim en het vergroten van werkplezier? (in plaats van continue brandjes te blussen). Wil je je dat we met je meedenken? In een meedenksessie denken we een uur met je mee. Onze ervaring is dat we de kern op tafel krijgen. De meedenksessie is geheel kosteloos, wij begrijpen ook dat je wilt weten met wie je te maken hebt.
Gerelateerde informatie
In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
