Hoe los je ethische dilemma’s in stressmanagementstrategieën op?

Stressmanagement is erg belangrijk voor een bedrijf. Wanneer medewerkers goed met stress kunnen omgaan, is het risico op een burn-out veel kleiner. HR-professionals en leidinggevenden doen er daarom alles aan om stressmanagementstrategieën te implementeren en medewerkers gezond en inzetbaar te houden.

Maar wat doe je als je stressmanagementmaatregelen wilt nemen die in strijd zijn met andere morele normen?

Wat zijn ethische dilemma’s?

Ethiek [1] is kritisch nadenken over wat moreel goed is om te doen. Moraal is het geheel van waarden en normen dat voor een persoon of groep van belang is. Maar soms kunnen morele waarden met elkaar botsen. Hoe maak je dan een beslissing? Wat is dan moreel verantwoord?

Op het werk doen zich ook ethische dilemma’s voor. Wat doe je bijvoorbeeld als iemand je vraagt om een klant voor de gek te houden? In hoeverre moet je een klant waarschuwen voor alle mogelijke gebreken van een product? En hoeveel verlof is rechtvaardig, en hoe reken je dit?

Ethische dilemma’s in stressmanagementstrategieën

Vanwege de toename van stressklachten en uitval door burn-out, besteden veel bedrijven meer aandacht aan stressmanagement. Het is voor leidinggevenden en HR-professionals een hele uitdaging om inzicht te hebben in de werkdruk en werkstress en burn-out te voorkomen. Daarnaast kun je tegen ethische dilemma’s aanlopen die het nog lastiger maken.

Privé en organisatie

Je wilt bijvoorbeeld medewerkers gezond en inzetbaar houden en werkstress zoveel mogelijk terugdringen. Je moet daarvoor op de hoogte zijn van hoe het met je medewerkers gaat en of ze de werkdruk aankunnen. Vaak hebben privézaken ook een grote invloed op de draaglast van medewerkers. Maar in hoeverre kun je op de hoogte zijn van hun privéleven?

Aan de ene kant wil je stressmanagement serieus nemen voor het belang van de organisatie en het welzijn van collega’s. En aan de andere kant wil je hun privézaken respecteren. Hoe blijf je dus op de hoogte van de problemen waar medewerkers mee te maken hebben? Is het ethisch wel verantwoord om je te bemoeien met hun privéleven?

Autonomie en rechtvaardigheid

Daarnaast wordt autonomie steeds meer aangemoedigd om stress terug te dringen. Je besluit daarom als leidinggevende wellicht om meer vrijheid te geven. Maar wat doe je als je ziet dat een medewerker die vrijheid niet goed gebruikt? Wat als een medewerkers overwerkt en een ander ervoor kiest naar zijn gezin te gaan?

En stel dat je ziet dat een medewerker te veel over zijn grenzen gaat, veel stress heeft en veel overwerkt. Kun je als leidinggevende dan ingrijpen? En wanneer er sterk aangedrongen wordt dat die medewerker gas moet terugnemen en hij dat niet doet, is het dan rechtvaardig dat de werkgever het loon moet doorbetalen als hij een burn-out krijgt?

Bereikbaarheid en werk-privébalans

Een ander belangrijk aandachtspunt in stressmanagement is een gezonde werk-privébalans. Als werkgever vind je het waarschijnlijk prettig wanneer het personeel altijd bereikbaar is. Maar altijd bereikbaar zijn voor je werk verhoogt de werkdruk en geeft meer stress. In hoeverre is het dus juist als een werkgever het personeel aanmoedigt om de werkmail op hun smartphone te gebruiken? En in hoeverre is het moreel juist als een werkgever van een ziek iemand verwacht dat hij zijn mail bekijkt?

Hulp wordt afgeslagen

Leidinggevenden en HR-professionals kunnen ook stress terugdringen door een gezonde leefstijl aan te moedigen. Ze moedigen bijvoorbeeld het personeel aan om regelmatig pauzes te nemen of ze bieden een coachingsprogramma aan en organiseren workshops. Maar wat doe je als medewerkers geen gebruik maken van dergelijke programma’s? Hoe kun je medewerkers aanmoedigen veranderingen aan te brengen in hun leefstijl? In hoeverre mag je een goede leefstijl opdringen?

Ethisch leiderschap

Sommige ethische overwegingen lossen zich vanzelf op wanneer leidinggevenden sterke morele principes hebben. Bij ethisch leiderschap houden leidinggevenden zich vast aan principes, zoals eerlijkheid, respect, vertrouwen, openheid en medeleven.

Door aan dergelijke principes vast te houden, kunnen leidinggevenden hun medewerkers inspireren en motiveren. Wanneer medewerkers zich verantwoordelijk voelen voor hun werk, zullen ze autonomer zijn en meer plezier hebben in hun werk.

Bovendien zullen medewerkers zich vrijer voelen om eventuele problemen sneller aan te kaarten. Ze zullen eerlijk zijn over de werkdruk en ze durven zich eerder te uiten als ze veel stress hebben. Wanneer ethische leiders zelf het goede voorbeeld geven, zullen medewerkers eerder geneigd zijn hun voorbeeld te volgen.

Meer stress en burn-out door ethische dilemma’s

Kunnen ethische dilemma’s meer stress veroorzaken? Uit onderzoek blijkt dat ethische dilemma’s inderdaad meer stress veroorzaken en het risico op een burn-out verhogen. Medewerkers raken sneller vermoeid door ethische overwegingen en hebben minder werkplezier.

Bovendien kun je door stress moeilijk een keuze maken in een moreel dilemma. Je kunt door stress bijvoorbeeld minder helder nadenken en het beïnvloedt je beoordelingsvermogen. Je laat je hierdoor sneller door je gevoel leiden of je vermijdt het om een keuze te moeten maken. Ethische overwegingen veroorzaken dus aan de ene kant meer stress en stress maakt het ook moeilijk om een goede keuzes te maken.

Hoe los je een ethisch dilemma op het werk op?

Als je nadenkt over ethische dilemma’s waar je tegenaan kunt lopen in stressmanagementstrategieën, klinkt het tegenstrijdig dat die meer stress kunnen veroorzaken. Je wilt juist bepaalde strategieën implementeren om stress terug te dringen. Alles wat meer stress veroorzaakt, wil je zoveel mogelijk vermijden. Probeer ethische dilemma’s op het werk daarom zo snel mogelijk op te lossen.

Identificeer het dilemma

Voordat je een beslissing neemt over een ethische kwestie, moet je een duidelijk beeld hebben over de zaak. Bekijk de situatie van een afstandje en verzamel alle feiten. Tegen welk dilemma loop je aan? Waarom doet zich dit dilemma voor? En wie zijn erbij betrokken?

Analyseer de situatie

Nu je een duidelijk beeld hebt van het dilemma, kun je de situatie analyseren. Wat zijn de opties waaruit je moet kiezen? Wat zijn de voor- en nadelen van elke keuze? Welke normen en waarden spelen een rol? En welke belangen spelen een rol?

Neem een besluit

Wanneer je alle normen, waarden en belangen aan elkaar afweegt, welke wegen dan het zwaarst? Welke alternatieven zijn er? Zou je de oplossing kunnen accepteren als het om jou ging? Heb je voldoende overlegd met medewerkers? Kun je jouw beslissing verantwoorden?

Conclusie: Hoe los je ethische dilemma’s in stressmanagementstrategieën op?

Stressmanagement is essentieel voor je bedrijf om je medewerkers gezond en inzetbaar te houden. Laat je er daarom niet van weerhouden stressmanagementstrategieën te implementeren als je tegen een ethisch dilemma aanloopt.

Probeer het dilemma zo snel mogelijk te identificeren en verzamel alle feiten. Analyseer vervolgens de situatie en zet de voor- en nadelen tegenover elkaar. Overleg met je medewerkers en neem een besluit. Door het dilemma zo snel mogelijk op te lossen, voorkom je dat het probleem meer stress geeft in je organisatie.

Veelgestelde vragen

Referenties

1. Wikipedia.org – Ethiek – gevonden op 23/05/2024
   Link naar pagina op wikipedia.org