Burn-out door eenzaamheid: waarom extra stress door eenzaam zijn?

Burn-out door eenzaamheid: Steeds meer mensen voelen zich moe en eenzaam op het werk, zo blijkt uit een onderzoek van Emma Seppala en Marissa King [1]. In hun analyse van het algemene sociale onderzoek van 2016 hebben ze gevonden dat, vergeleken met ruwweg 20 jaar geleden, de kans twee keer zo groot is dat mensen aangeven dat ze zich altijd uitgeput voelen.

Bijna 50 % van de werknemers zeggen dat ze zich vaak of altijd uitgeput voelen als gevolg van hun werk. Dat is een schokkend hoog percentage en het is een stijging van 32 % ten opzichte van twee decennia geleden! En daar komt nog bij dat er een betekenisvol (significant) verband is tussen zich eenzaam voelen en uitputting op het werk. Hoe uitgeputter mensen zich voelen, hoe eenzamer ze zich voelen.

Waardoor raken mensen eenzaam?

Het gevoel van eenzaamheid is niet het gevolg van pestgedrag of zich terug trekken uit sociale contacten. Het wordt vooral veroorzaakt door emotionele uitputting (emotionele burn-out). Met andere woorden: als werknemers zich uitgeput voelen, dan gaat het ten koste van hun sociale relaties en het leidt soms tot een gevoel van alleen staan, alleen zijn en sociale isolatie.

Wie raken er eenzaam?

Dit is niet alleen een probleem voor drukke, overbelaste leidinggevenden. Het geldt voor alle beroepen en alle opleidingsniveaus. Iedereen die het punt bereikt waarop er sprake is van totale uitputting, kan te maken krijgen met het gevoel van eenzaamheid en onbegrepen voelen door anderen.

Gevolgen van eenzaamheid

Eenzaamheid heeft ernstige consequenties voor werknemers. Het heeft invloed op zowel het lijf, het denken als de levensverwachting. Om daar even bij stil te staan het volgende. Door obesitas daalt de levensverwachting met 20%, door drank met 30%, door roken met 50%. Door eenzaamheid zelfs met 70%! Er zijn onderzoeken waaruit blijkt dat eenzaamheid de kans op hartinfarcten of beroertes met 30% doet toenemen. Aan de andere kant versterken gevoelens van verbondenheid en sociale contacten ons immuunsysteem, doen ze angst en depressie dalen en verlengen ze ons leven.

Iedereen kan zich voorstellen dat eenzaamheid een pijnlijk gevoel is. Het wordt door de hersenen net zo gevoeld als echte pijn. Hierdoor is er minder aandacht voor en betrokkenheid bij het werk

Juist dat heeft ook weer een direct effect op de hoeveelheid werk die geleverd wordt en de kwaliteit er van. Het lijdt tot een 37% hoger verzuim, 49% meer ongelukken, 16% minder winst en 65% lagere aandelenkoers op de langere termijn.

Verminderen van het aantal burnouts

Er zijn veel onderzoeken naar burn-out geweest die allemaal gericht zijn op het verminderen van het aantal burn-outs. Er worden aanbevelingen gedaan als: ga ontspannen, doe aan mindfulness, verlaag de werkdruk en werkomvang. Dit is allemaal gericht op de individuele werknemer. Maar zou het, door het verband tussen burn-out en eenzaamheid, niet belangrijker zijn om te streven naar een hechter team en een hechtere organisatie?

Het resultaat van verbondenheid

Onderzoek heeft uitgewezen dat er een verband is tussen (sociale) ondersteuning op het werk en lagere aantallen burn-outs, hogere tevredenheid op het werk en een hogere productiviteit. In een Engelse studie is gebleken dat een positieve sociale contacten met collega’s de belangrijkste factor zijn voor tevredenheid op het werk. Mensen voelen zich daardoor gewaardeerd, ondersteund, gerespecteerd en veilig. Het resultaat van deze sociale verbondenheid is dat mensen zich beter voelen en dat vertaalt zich in een hogere productiviteit en betere prestaties.

Bovendien krijgen mensen een groter gevoel van eigenwaarde en dat geeft weer meer vertrouwen. Ook meer empathie (inleving naar elkaar toe) en samenwerking. Bedenk daarnaast wat de kosten zijn als medewerkers zich eenzaam voelen en in een burn-out belanden. In Engeland en Amerika schatten ze dat de kosten in de miljoenen per jaar lopen. Kortom, het lijkt zeker de moeite waard om aandacht te besteden aan het team en een goede onderlinge samenwerking.

Beschermende factor

Uit onderzoek van de universiteit van Michigan (Kim Cameron) blijkt dat er in een werkomgeving waarin mensen voor elkaar zorgen, elkaar helpen, respectvol, eerlijk en vergevingsgezind zijn, meer geproduceerd wordt. Saamhorigheid, warme, vriendelijke en begripvolle relaties zijn daar belangrijk bij. Vooral het inleven van mensen in elkaar lijkt een beschermende factor tegen burn-out en uitputting te zijn.

Sociale factoren voor het voorkomen van burn-out

In veel organisaties worden de onderlinge contacten aan toeval overgelaten. Maar als een onderneming het opzetten van kleine groepen (netwerkjes) gaat promoten, dan levert dat grote voordelen op. Via een kleine groep collega’s die zowel op zakelijk, vakinhoudelijk en emotioneel gebied bij elkaar te rade kunnen gaan, kan een die beschermende factor gecreëerd worden.

Zo’n groep kan op verschillende manieren opgebouwd worden, met leeftijdsgenoten (peers), vakgenoten, een mentor en/of een coach. Door barrières weg te nemen en mogelijkheden aan te bieden kunnen dergelijke groepen binnen een organisatie ‘groeien’. Het organiseren van ‘koffiemomenten’, borrels, uitjes, brainstormsessies of bedrijfsteams bij sportwedstrijden zijn mogelijkheden om de onderlinge contacten en het ontstaat en onderhouden van netwerken te stimuleren.

Hoe te starten in een niet draaiend team?

Niet elke groep mensen heeft van nature een klik met elkaar. Mensen hebben soms vervelende ervaringen met elkaar gehad of er is een onderlinge strijd ontstaan. Dan is de vraag hoe dat weer recht getrokken kan worden. Een coach, die samen met het team, gericht aan de slag gaat met het vergroten van het onderling begrip en het wegnemen van de ruis in de communicatie, kan een belangrijke aanzet leveren om te komen tot de gewenste samenwerking.

Veel stress in een team

Stress komt in ieder team voor. Bovendien is dit vaak onderhevig aan zeer veel externe factoren, waardoor je er weinig grip of controle op zult kunnen krijgen. Dat accepterende is het goed om verder te gaan kijken naar het omgaan met stress, om daar de gunstige gevolgen van te gaan ervaren. Als alle randvoorwaarden voor effectief samenwerken goed zijn ingevuld creëer je met een team iets extra’s, een veilige werkomgeving en een sfeer waarin je voelt dat je talenten worden gebruikt en je volledig tot je recht komt. Inspirerend, groeiend, gelukkig.

Hoe ontstaat stress in een team?

Leer je collega’s/ medewerkers eens echt kennen!

Ken hun kwaliteiten, hun valkuilen, hun angsten en onzekerheden, maar ook hun dromen en ambities. Start de week met een 5 minuten start-up waarbij iedereen aangeeft wat die week een uitdaging is, wat lastig is. Kijk hoe je elkaar kunt helpen hiermee. Zo bouw je aan zowel relatie als aan vertrouwen.

Sociale verbinding tegen stress

Als team sta je sterker dan alleen. Het met elkaar kunnen overleggen over processen die niet bijdragen aan het teamsucces werkt stressverlagend. Onderzoek wijst uit dat als je bij stressvolle momenten bewust mensen opzoekt, er in je lijf extra oxytocine (ook wel knuffelhormoon genoemd) wordt aangemaakt. Een stof die er voor zorgt dat je sneller herstelt van stress. Een van de andere taken van oxytocine is je cardiovasculaire systeem (hart- en bloedvaten) te beschermen tegen de effecten van stress (helpt bloedvaten te ontspannen/verwijden).

Als team stress verminderen

Door even op de rem te trappen en stil te staan bij wat de bijdrage van het team is, waar het team voor staat en wat het kan en wil bereiken! En zeer zeker ook helder hebben hoe het team met elkaar samenwerkt, wat hun waarden zijn en gedragsafspraken met elkaar maken. Dit zorgt voor duidelijkheid naar elkaar toe en naar buiten toe.

Even ophouden met alsmaar doorgaan!

Randvoorwaarden in een team

Het verlagen van stress in teams vraagt om het benoemen van randvoorwaarden als:

1. Waarom ben je bij elkaar?
2. Voor wie werk je eigenlijk?
3. Hoe wil je je persoonlijke doelen bereiken?
4. Welke doelen wil je als team bereiken?
5. Met wie werk je?
6. Hoe zorg je voor verbinding tussen de teamleden

Borging

Natuurlijk is het fijn als er een goed draaiend team is, maar hoe kan je er voor zorgen dat het zo blijft? Door gezamenlijke activiteiten te blijven doen en te blijven promoten. Mensen vertonen gewenst gedrag als het ze een ‘beloning’ oplevert die ze leuk vinden. In dit geval bestaat de beloning uit zaken als gezelligheid, ergens bij horen en samen delen.

Een andere belangrijke factor om het teamgevoel te versterken is het samen vieren van successen. Mensen willen graag behoren bij een succesvolle organisatie. Het vieren van een nieuwe order, een hoge omzet, een tevreden klant, maken dat de onderlinge solidariteit en het gevoel van er bij horen toenemen. Dit zijn, zoals gezegd, een belangrijke beschermende factoren tegen burn-out.

Stress verlagen door teamwork 

Als team kun je aan de slag om de werkdruk met z’n allen te verlagen. We zullen je een aantal eenvoudige tips geven die je zullen helpen om vandaag al aan de gang te gaan om stress te verminderen in het team.

6 tips om stress te verlagen in het team

1. Sta stil en creëer een solide en gezonde basis. Vraag jezelf hierbij af: zijn wij op deze manier op een duurzaam, ambitieuze manier bezig? Of houden we het op deze wijze de komende 25 jaar het niet vol? Bespreek met elkaar wat het team nodig heeft om stress en werkdruk te minimaliseren en bepaal hoe het team gezond om kan gaan met tegenslagen.
2. Bepaal kernwaarden. Dit zorgt voor binding, duidelijkheid en maakt het makkelijker om prioriteiten te stellen.
3. Maak daar gedragsafspraken bij (zo werken wij samen). Afspraken maken over wat je wel en wat je niet gewenst gedrag vindt bij het samenwerken levert veel helderheid op en maakt het geven van feedback een stuk eenvoudiger. Als je een kernwaarde ‘open communicatie’ afspreekt, dan spreek je ook af om elkaar bijvoorbeeld altijd volledig te informeren, voor je mening uit te komen en elkaar feedback te geven. Roddelen zou in dit kader ongewenst gedrag zijn.
4. Bespreek elkaars talenten en de bijdrage van het team (Inzetten van talent) Weten wat je krachten zijn en waar je elkaars hulp kan vragen werkt efficiënt, doe de dingen waar je goed in bent, dat kost minder energie dan de dingen doen die je niet liggen…
5. Maak gezamenlijke doelen en prioriteiten (focus) Persoonlijke belangen zijn ondergeschikt aan de teambelangen, we gaan er gezamenlijk voor!
6. Plan reflectiemomenten (doen wij nog steeds de dingen die er toe doen) Zowel inhoudelijk, procesmatig als op het gebied van welbevinden is het belangrijk om terug te kijken en tijdig aan te scherpen.

Een praktische aftrap

We staan niet voor niks voor bewegen in de aanpak bij stress. Daarom delen we graag deze hulp, die je met het team simpel overal kunt uitvoeren.

Probeer deze simpele oefening eens met het team:

• Ga naar buiten
• Stel in tweetallen de vraag ‘Hoe kan ik helpen bij het verminderen van bijvoorbeeld de werkdruk van Piet’. Gedurende de wandeling worden voor de vraag zoveel mogelijk oplossingen bedacht.
• Na elke 5 minuten wisselt iedereen van gesprekspartner.
• Breng na de wandeling alle oplossingen in kaart en maak een top 5 van kansrijke oplossingen.
• Maak concrete afspraken over hoe de oplossingen verder uitgewerkt gaan worden.

Het resultaat van deze oefening

Ben je het ermee eens dat blijven zitten in je huidige situatie, een hoop overleggen en niet vooruitkomen geen zin heeft? De gevolgen van het letterlijk in beweging komen met het team zijn succesvol:

• Je komt letterlijk in beweging, en je brengt makkelijker beweging in een vastgelopen situatie.
• Bewegen is gezond, je ademhaling reguleert en je bloeddruk verlaagt.
• Bewegen vermindert stress.
• Beweging geeft rust, buiten lopen maakt het hoofd leeg.
• Je ontdekt nieuwe wegen en oplossingen doordat je in een andere omgeving bent.

Hulp bij burn out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

• Stress coaching
• Burn out coaching
• Ondernemerscoaching

Bronvermelding:

[1]

Dr. Emma Seppala, is de wetenschappelijk directeur van het centrum voor onderzoek en opleiding naar compassie en altruisme aan de universiteit van Stanford. Dr. Marissa King is professor van gedrag in organisaties aan de Yale Scool of Management. Deze tekst is gebaseerd op hun artikel Burnout at work isn’t just about exhaustion. It’s also about loneliness.