De invloed van stress op het immuunsysteem: Het immuunsysteem heeft twee belangrijke taken: Ten eerste zorgt het voor de verdediging tegen binnendringers als virussen, bacteriën, schimmels etc. Het lichaam heeft daarbij een zelf lerend vermogen zodat de volgende keer een indringer eenvoudiger en effectiever aangepakt kan worden. Je wordt immuun voor een indringer.

Ten tweede zorgt het voor opruim en herstelwerk in je lichaam. Dit wordt belangrijker naarmate je ouder wordt. Niet alleen in je lijf, maar ook in je hersenen.

We weten dat stress slecht is voor je lichaam. Maar heb je ook in de gaten wanneer het slecht wordt? Over het algemeen merk je de gevolgen wel van stress: je zweet meer, je windt je op, je wordt bang of boos, je hart klopt sneller, etc. Maar we merken niet dat cellen in het immuunsysteem reageren met veranderingen in hun activiteit.

Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)

Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.

e-book-symptomen-burnout

Een interessant onderzoek naar het immuunsysteem

Aan een aantal gezonde vrijwilligers werd gevraagd zich te concentreren op twee emoties: boosheid, of medelijden. Vervolgens werd de antistof (IgA) gemeten van het immuunsysteem, dat het lichaam helpt om indringers als bacteriën en virussen te weerstaan.

Uitkomst was dat degenen die zich vijf minuten concentreerden op een gebeurtenis die hen boos had gemaakt, of gefrustreerd had, het niveau van IgA steeg, maar vervolgens weer aanmerkelijk zakte, en 5 uur laag bleef.

Maar wanneer de onderzochten zich concentreerden op een fijne gebeurtenis, met kenmerken als compassie en zorgzaamheid, dan steeg het IgA niveau en bleef gedurende 6 uur hoog.

Conclusie: Hieruit blijkt dat de gedachten die iemand heeft (positief, dan wel negatief) een sterke invloed heeft op het lichaam.

Bekijk ook: symptomen burnout

Opmerkelijk

Opmerkelijk is dat mensen die gedurende een lange tijd een zieke partner verzorgen, of verzorgd hebben, wonden trager genezen, blijven langer ziek en de algehele weerstand is laag. Het immuunsysteem wordt dus nadelig beïnvloedt wanneer spanning onbeheersbaar wordt

De invloed van stress op het immuunsysteem

Herstel van het immuunsysteem

Net als ons complete lichaam heeft het immuunsysteem tijd nodig om te herstellen. Dit herstel is ontzettend belangrijk: het moet gebeuren. Dit lukt alleen als je weer rustig wordt en het hormonale stelsel (adrenaline en cortisol) weer kan stabiliseren.

Op het moment dat je niet rustig wordt, in geval van chronische stress, herstel je niet, of te beperkt na stressvolle gebeurtenissen. Dit is ook het geval bij het herstel van fysieke wonden.

Zo was er een onderzoek bij studenten die geopereerd werden aan hun kaak. De helft werd na het onderzoek op vakantie gestuurd, en de andere helft werd aan het leren gezet voor een komende examenweek. Wat bleek? Na 2 weken was de wond bij de studenten die op vakantie waren geweest vrijwel genezen, waarbij de studerende studenten nog open wonden hadden!

Cortisol en herstel

Cortisol onderdrukt de ontstekingen in het lichaam. Deze ontstekingen zijn bedoeld om de rommel op te ruimen. Het lichaam blijft in een vecht of vlucht modus staan, en dus niet in een herstel modus.

Kenmerken van een hoog cortisol niveau zijn:

  • Slecht slapen
  • Hoge bloeddruk
  • Concentratieproblemen
  • Uitputting
  • Hart en vaatklachten
  • Allergische reacties

Opmerkelijk is dat als iemand een ‘verminderde weerstand’ heeft, of ‘een koudje heeft gevat’ er vaak geen direct lichamelijke oorzaken kent (temperatuur zorgt niet voor een verkoudheid) Wel is er een direct verband tussen een slecht werkend immuunsysteem en chronische stress.

Uitgeput immuunsysteem

Ontkennen dat je moe bent, of last hebt van een spannende gebeurtenis is moordend voor een goed werkend immuunsysteem. Vooral wanneer je defensief omgaat met stress, dat vooral bestaat uit het vermijden, ontkennen of onderdrukken van emoties, leidt juist tot een grote en langdurige stressreactie.

In tegenstelling tot mensen die problemen actief te lijf gaan: zij vertonen juist nauwelijks een stressreactie, zowel in hun sympathisch zenuwstelsel (daar waar de bron van beweging ligt) als in de productie van het stresshormoon cortisol.

Simpelweg: Actief bezig zijn met je problemen de deur uit te werken leidt tot minder stress, en een beter immuunsysteem.

De invloed van stress op het immuunsysteem

Prof. Dr. Cobi Heijnen, hoogleraar pschychoneuro-immunologie (universiteit van Utrecht): ‘we weten wel dat stress invloed heeft op ons lichaam, maar we staan er niet bij stil dat wanneer we ons opwinden, schrikken, bang of boos worden bijna alle cellen in ons lichaam een verandering ondergaan. We merken dat het hart sneller klopt, we krijgen het warm, maar we merken niet dat ook cellen van het immuunsysteem reageren met veranderingen in hun activiteit’

Een sterk immuunsysteem

Herstellen van stressvolle gebeurtenissen (zowel mentaal als fysiek) is cruciaal om niet chronisch gestrest te raken, of zelfs een burn-out te krijgen. Een sterk immuunsysteem ontwikkel je door voldoende rust en herstel, met daarbij de juiste voeding en beweging. Is het dan mogelijk overal afweer tegen te hebben? Nee, hoewel je lichaam zelflerend is, dat wil zeggen dat je afweer opbouwt tegen de virussen, bacteriën, schimmels die je lichaam al eerder heeft gezien, is een complete afweer onmogelijk. Er zijn zo ontzettend veel infecties dat het onmogelijk is dat je daar overal afweer tegen kunt hebben.

Een betere weerstand door minder stress

Als we het over weestand hebben, wordt met name bedoeld hoe goed je lichaam in staat is weerstand te bieden aan infecties. Maar in feite is het een functie van ons afweersysteem. Dit afweersysteem dient om ons te beschermen tegen bedreigingen van buitenaf zoals virussen, bacteriën, schimmels. Stress slaat gaten in je afweer. Stress zorgt voor een vechten of vluchten modus, waarbij herstel op dat moment niet aan de orde is. Om je weerstand te vergroten, is herstel ontzettend belangrijk. Je lichaam raakt zo klaar om de volgende indringer aan te pakken. Mensen die dit niet doen zijn vaak ziek, hebben last van allerlei kwalen als verkoudheid, ontstekingen, astma, hart en vaatziekten etc.

Rust

Zorg na gebeurtenissen, zowel mentaal als fysiek, altijd voor rust. Dit kan zijn door te slapen, maar ook een actieve rust door ontspannende activiteiten in een prettige omgeving zorgen voor rust, en daarmee herstel.

De hoeveelheid rust die je nodig hebt om te herstellen verschilt per persoon. Wat betreft slaap is 8 a 9 uur per nacht aan te bevelen. Daarnaast is het belangrijk om goed te luisteren naar je lichaam:

Vraag je af:

  • Heb ik zin om weer aan de gang te gaan?
  • Lukken de activiteiten weer? Of gaat het nog moeizaam?

Als je op beide vragen een ‘nee’ zegt, ben je waarschijnlijk nog niet herstelt. Neem de tijd, uiteindelijk gaat rust je meer opleveren dan meteen weer aan de gang te gaan.

Vaak ziek door stress

Voeding

Gezonde voeding draagt bij aan het versterken van je immuunsysteem. Gezonde en gevarieerde voeding hebben een betere uitwerking dan het aanvullen met supplementen.

Een voedingspatroon dat rijk is aan groente en fruit voorziet het lichaam meer dan voldoende aan vitaminen, mineralen en antioxidanten. Aangevuld met voldoende water maakt het je lichaam sterk.

Bij de wens om gewicht te verliezen is een crash dieet sterk af te raden, zeker bij het herstel van een gebeurtenis. Zorg daarom eerst voor herstel, en als je eenmaal hersteld bent kun je kijken of je je inname lager kunt leggen dan het verbruik van je lichaam. Op deze wijze zal je evenwichtig, zonder risico’s op terugval en ziekte, gewicht verliezen

voeding voor betere weerstand

Beweging

Beweging is belangrijk om het immuunsysteem effectief te laten functioneren. Door te bewegen worden hart en bloedvaten versterkt. Bovendien is de samenwerking tussen organen sterk afhankelijk van beweging. Studies laten zien dat een goede samenwerking tussen de organen het lichaam beter in staat stellen bacteriën eerder te doden, en de bloedcirculatie beter verloopt.

Kijk voor een onderbouwing: Sporten tegen de stress

Echter: te actief sporten leidt juist tot het aanmaken van meer giftige stoffen als cortisol en adrenaline. Hierdoor zet je juist het immuunsysteem onder druk, in plaats van dat je het versterkt. Gezond bewegen is het verstevigen van het lichaam.

Wel intensief, niet obsessief

Dit mag best intensief zijn, maar niet obsessief. Afhankelijk van de conditie is actief bewegen erg gezond. Zolang er niet over grenzen gegaan wordt, versterkt dit de weerstand.

Wandelen is een goede oefening om het immuunsysteem te stimuleren. De buitenlucht, het nemen van (grote) stappen, en eventueel het meenemen van een rugzak, zorgen hiervoor. Zorg (afhankelijk van de conditie) voor een matig tot stevig tempo wat je een langere tijd kunt volhouden. Zo draag je bij aan de bloedsomloop, die zuurstof en voedingsstoffen door het lichaam voert, en zo in staat is afvalstoffen af te voeren.

Hulp bij burn-out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

Vergelijkbare berichten

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *