Goede voeding bij burn-out: Lange dagen maken, altijd op AAN staan, onrustige en kortere nachten maken en structureel te weinig tijd nemen om even op adem te komen, te ontspannen en bij te tanken. Vermoeidheid en gespannenheid zijn dan logische gevolgen. Waar heb je dan zin in? Juist de verkeerde voedingsmiddelen!
De gevolgen? Geen energie meer om op te staan. Al jarenlang niet meer fit en soms voel je je helemaal uitgeput. Regelmatig last van depressieve klachten en of / voedselallergieën. Je lichaam functioneert niet optimaal. Je zit niet lekker in je vel en je hebt weinig eetlust of opeens een ontzettende behoefte aan suiker en misschien last van je darmen.
Het is dan logisch dat je grijpt naar snelle suikers om jezelf even op te peppen wanneer je moe bent. Even een candybar of frisdrank voor een energieboost. Of neem je dan liever cafeïne in de vorm van koffie of een cafeïnehoudend drankje als cola of Redbull? Laten deze stoffen nu juist extra belastend zijn voor je lijf.
Extra suikerbehoefte bij stress
Stress kan makkelijk leiden tot een ongezond eetpatroon en een ongezond eetpatroon kan de nodige stressreacties in je lijf veroorzaken. Gestreste mensen blijken – als gevolg van verhoogde cortisolspiegels – vaker te kiezen voor voeding die veel vet, suiker en zout bevat.
Dit kan zomaar uitmonden in een negatieve spiraal; je eet en drinkt de verkeerde voedingsmiddelen als gevolg van de stress, en de stress neemt toe door deze slechte eetgewoonten.
Meer behoefte aan snelle suikers en koolhydraten
Wanneer je te weinig slaapt en ontspant zal je vermoeidheid onherroepelijk toenemen. Door deze vermoeidheid neemt overdag de behoefte toe aan voedingsmiddelen die je (tijdelijk) een oppepper geven. Voedingsmiddelen met snel opneembare suikers, zoals candybars en koekjes, kunnen je die oppepper geven.
Een snelle stijging van je bloedsuiker veroorzaakt dan ook in eerste instantie een adrenalineboost en geeft je inderdaad tijdelijk de gewenste oppepper, maar vormen tevens een belasting voor je systeem. Want nadat je bloedsuikerspiegel snel en sterk gestegen is, zorgt de extra insulineafgifte vervolgens namelijk weer voor een extra dip in je bloedsuikerspiegel.
Door deze dip in je bloedsuikerspiegel krijg je weer behoefte aan de volgende oppepper, enzovoort. Op den duur kan hierdoor een insulineresistentie ontstaan, waardoor er steeds meer insuline geproduceerd moet worden. Dit vergroot de opslag van koolhydraten in de vorm van vet.
Ook kan je behoefte aan koolhydraten in het algemeen toenemen, want ingenomen koolhydraten veroorzaken ook een toename van de neurotransmitter dopamine, wat even een lekker gevoel veroorzaakt.
Teveel cola en koffie
Als je in de ochtend moeilijk wakker kunt worden of overdag een vermoeidheidsdip voor je kiezen krijgt dan helpen koffie, cola en andere cafeïnehoudende drankjes inderdaad om je even op te peppen. De cafeïne zorgt voor de nodige adrenaline. Adrenaline is een hormoon dat vrijkomt door de bijnier.
Het is een stress-geactiveerd hormoon dat bedoeld is om je fysieke kracht voor een korte periode te verhogen. Het vrijkomen van het hormoon wordt gekenmerkt door een verhoogde hartslag, verhoogde bloeddruk en een verhoging van uw energie. Cafeïne kan de afgifte van dat hormoon veroorzaken, waardoor je snel energie en fysieke kracht krijgt, soms gevolgd door een crash gekenmerkt door vermoeidheid en prikkelbaarheid. Cafeïne geeft je dus wel een pep maar vormt teven een extra belasting voor je lijf.
Maaltijden overslaan door drukte
Heb jij ook de neiging om vaker te snacken? Door het gebrek aan tijd bij een overvol programma sla je maaltijden mogelijk ook over. Zo wordt het ontbijt, de belangrijkste maaltijd van de dag, vaak overgeslagen. Of een lunch wordt te laat gegeten omdat er geen tijd was. Juist dan neigen mensen sneller naar het snacken, even snel tussendoor iets eten. En bij een (over)vol programma heb je mogelijk te weinig tijd om rustig inkopen te doen en je maaltijd met zorg te bereiden. Fast food en kant-en-klaarmaaltijden lijken dan een uitkomst.
Ook het overslaan van maaltijden vormt geen uitzondering, er is immers geen tijd voor vanwege de hoge werkdruk. De kantines in de meeste kantoorgebouwen hebben een ruime keuze aan voedingsmiddelen, maar de neiging naar een vette hap te reiken is groot. Fast food en kant-en-klaarmaaltijden bevatten echter vaak teveel zout en vet, wat weer een extra belasting vormt voor je lichaam. Denk hierbij ook aan toename van je bloeddruk, gewichtstoename en hart- en vaatvervetting.
’s Avonds een wijntje of biertje om te ontspannen
Na een stressvolle dag heb je in de avond mogelijk behoefte om te ontspannen met een glaasje wijn of bier. Door het verdovende effect van de alcohol lijkt het inderdaad alsof je lichaam ontspant. Maar wist je dat de alcohol tegelijkertijd de cortisolspiegel in je lichaam juist doet stijgen?
En dat heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van je nachtrust, die juist zo essentieel voor je is herstel. Daarnaast moet de alcohol worden afgebroken, waarbij o.a. waardevolle B-vitamines en zink worden verbruikt.
Eten om te vergeten
Regelmatig zien wij bij cliënten met burn-out en stress ook voedingsproblemen. Vaak heb je bij stress meer behoefte aan suikers, eet je onregelmatig en ga je meer drinken of roken. Het maakt allemaal niet zoveel meer uit. Troost-eten wordt een troost-gewoonte.
Voor ieder mens is het lastig om nee te zeggen tegen suiker, roken en drinken maar juist voor mensen met stress is dit nog lastiger. Je hebt het al moeilijk, voelt je moe en hebt geen energie om eten te koken. Daarbij krijg je door stress ook meer behoefte aan suiker en zout.
Wanneer je eten als troost gebruikt, voel je je even goed en daarna weer slechter. Tevens geeft gebruik van suiker weer behoefte aan meer gebruik van meer suiker. Je zit dan in een vicieuze cirkel en komt daar moeilijk uit.
Slechte voeding in stress-situaties
Hoe ontzie je je lichaam dat het al zo zwaar heeft als gevolg van chronische stress? Je doet je lichaam al een groot plezier door bovengenoemde voedingsmiddelen zoveel mogelijk uit je voedingspatroon te schrappen. Doe je dat niet, bedenk dan dat je je lichaam onnodig extra belast.
Leuk en aardig om te weten wat je beter zo min mogelijk moet nuttigen, maar wat kan ik dan nog wel eten? Of sterker nog: wat kan ik het beste eten om mijn verdere herstel te bespoedigen. Door roofbouw te plegen op mijn lichaam heb ik mogelijk ook een aantal reserves uitgeput. Hoe kan ik die het beste zo snel mogelijk aanvullen?
Goede voeding bij een burn-out
Het kan betekenen dat je symptomen vertoont van een burn-out of stress of dat je gewoon even teveel hooi op je vork hebt genomen. Maar als je stress hebt zal je lichaam daar op reageren. Juist nu heeft je lichaam daarom extra voedingsstoffen nodig om weer te herstellen.
Helaas heeft stress ook de eigenschap om voedingsstoffen af te breken waardoor het lichaam niet optimaal gebruik kan maken van alle vitaminen en mineralen die in voeding zitten. Daardoor voel je je waarschijnlijk ook zo moe. Stress verminderen zou natuurlijk de beste remedie zijn maar ook gezonder eten helpt om je lichaam te versterken en zo stress uiteindelijk beter de baas zijn.
Voeding waarmee je je lichaam helpt herstellen
Voeding is één van de ondersteunende elementen die bijdragen aan een verlaging van stress of burn-outklachten. In voeding zitten veel verschillende voedingsstoffen. De kunst is om juist de voeding tot je te nemen die jouw lichaam nodig heeft om zich beter te gaan voelen. De slechte voedingsgewoonte zullen energie remmend werken op je lichaam en de gezonde voedingsgewoonte geven je lichaam juist meer energie. Zet dus je energieremmers om in energiegevers.
Weinig mensen weten dat je door chronische stress een aantal micronutriënten extra verbruikt. Micronutriënten is de verzamelnaam voor vitaminen, mineralen en sporenelementen. Zo zijn calcium, kalium, zink, ijzer en koper, in combinatie met vitamine C, B3, B5 en B11, bijvoorbeeld nodig voor een adequate aanmaak van cortisol.
En je kunt je voorstellen dat bij langdurige chronische stress de toegenomen aanmaak van cortisol ook tot gevolg heeft gehad dat je genoemde vitamines en mineralen extra hebt verbruikt.
Voor je herstel is het daarom ook van belang voeding tot je te nemen die rijk zijn aan die micronutriënten waar je mogelijk ook roofbouw op hebt gepleegd. Welke stoffen zijn dat dan? Hieronder enkele voorbeelden van vitamines en mineralen die extra aandacht behoeven in en na periodes van chronische stress.
Goede voeding bij burn-out
Wat is goede voeding bij een burn-out?
Magnesium
Magnesium wordt meer verbruikt in stressvolle periodes, waardoor je magnesiumvoorraad afneemt. Als je een langdurig tekort hebt aan magnesium kunnen zowel lichamelijke als psychische klachten ontstaan. Naast onrust, hoofdpijn en migraine hebben de klachten met name betrekking tot stress, je spieren, je energie en weerstand. Een magnesiumtekort maakt je gevoeliger voor stress. Het tekort aan magnesium wordt alleen maar groter en leidt dus tot meer stress. Het is een vicieuze cirkel waarin je belandt.
Bij stress of burn-out klachten is er dus veelal een verhoogde behoefte aan magnesium. Dit mineraal speelt o.a. een rol bij de energieproductie. Natuurlijke magnesiumbronnen zijn o.a. Biologische volle granen, groenten ( vooral bladgroenten ) en fruit ( pruimen en grapefruit ) peulvruchten en zaden en noten (pompoen, zonnebloempit en sesampasta/ tahin )
Vitamine B
B-vitaminen zorgen allemaal voor lagere cortisolgehaltes in het bloed. Daarnaast heeft elk B-vitamine nog specifieke andere effecten:
Vitamine B6 (pyridoxine) is daarnaast ook een belangrijke cofactor bij de vorming van sommige neurotransmitters (GABA, dopamine en serotonine) die in verband staan met stress.
Het helpt ook bij de omzetting van tryptofaan naar serotonine.
Vitamine B6 komt voor in vlees, vis, eieren, graanproducten, aardappelen en peulvruchten. In mindere mate komt het voor in melk, kaas en groente. Vitamine B11 (foliumzuur) zorgt verder ook voor een goede werking van het zenuwstelsel en het immuunsysteem. Foliumzuur komt onder andere voor in broccoli, spinazie, spruitjes, ei en volkorenbrood.
Vitamine C
Vitamine C is van invloed op de afscheiding van adrenaline en noradrenaline vanuit de bijnieren. Adrenaline en noradrenaline hebben een effect op het immuunsysteem en het slaap-waak-ritme. Een adequate inname van vitamine c zorgt ervoor dat de stemming bij mensen verbeterd.
In veel onderzoeken is geconcludeerd dat vitamine C leidt tot een afname van stressreacties in je lichaam. Vitamine C doet namelijk de hoeveelheid cortisol in je bloed na een stressreactie sneller dalen. Daarnaast is vitamine C een sterke anti oxydant, die schadelijke oxidatieprocessen tegengaat waardoor de algehele afweer tegen ziekte toeneemt.
Omega 3 vetzuren
Omega-3-vetzuren dagelijks innemen zorgt voor lagere cortisol, adrenaline en noradrenaline concentraties. Door een daling van de adrenalineconcentratie voel je je minder gestrest. Het aanvullen van de voeding met omega 3 vetzuren heeft verder een mogelijk gunstig effect op depressieve klachten.
Omega 3 zit vooral in levertraan maar er zijn ook andere mogelijkheden. Je kunt Omega 3 ook terug vinden in een vet visje zoals zalm, makreel of sardientjes. Bovendien heeft het eten van vette vis een stimulerende werking op ons brein en schijnt vette vis vele malen gezonder te zijn dan andere dierlijke vetten.
Omega-3-vetzuren zitten o.a. in vette vis zoals zalm, makreel, paling en haring. Omega 3 Kun je ook vinden in walnoten, soja, lijnzaad, raapzaadjes, pompoen en hennepzaad.
GABA
Gamma-amino-boterzuur (GABA) is een rustgevende neurotransmitter. Het bevordert het gevoel van ontspanning en de nachtrust. Het verlaagt tevens de cortisolwaarden in het bloed. GABA komt voor in broccoli, groene groenten (spinazie), zaden, verse noten, aardappelen, bananen, uien en scharreleieren.
Tryptofaan
Tryptofaan is een onderdeel van serotonine, een kalmerende neurotransmitter. Bovendien is Tryptofaan een essentieel aminozuur. Essentieel wil zeggen dat het lichaam deze stof niet zelf kan aanmaken en het via de voeding binnen moet komen. Uit onderzoek blijkt dat tryptofaan helpt bij het afnemen van paniek- en slaapstoornissen.
Variatie
Eet zo gevarieerd mogelijk (dus niet alleen maar chocolade 🙂 ) zorg dat je als het lukt op vaste tijden eet. 3 x per dag en 3 x gezonde tussendoortjes. Zo biologisch en puur mogelijk. Bewerkt voedsel bevat vaak weer allerlei toevoegingen die je een vermoeid gevoel kunnen geven. En probeer zoveel mogelijk hartig te eten en de suiker te vermijden. Zo blijft de bloedsuikerspiegel in balans.
Groene thee
Thee bevat ingrediënten die een gunstige invloed hebben op stressreacties zoals catechinen, polyfenolen, flavonoïden en aminozuren. Vooral groene thee maar ook zwarte thee helpen om het cortisol niveau te laten dalen.
Cortisol is een hormoon dat vrijkomt bij elke vorm van stress. Een beetje cortisol op z’n tijd is niet erg maar niet wanneer het continu aangemaakt wordt, put het je lichaam uit. Je lichaam kan dan niet meer herstellen en staat contant op z’n spanning.
B-vitamines
Aanhoudende stress vermindert je B vitaminen. B vitamines vind je o.a. in: bonen, asperges, erwten, champignons, zilvervliesrijst, broccoli, avocado’s, linzen, eieren, volkoren producten, bananen, noten en zaden.
Dit overzicht is zeker niet compleet en ook niet bedoeld om je af te schrikken door de complexiteit. Het is vooral bedoeld om je te doordringen van het feit dat verschillende stoffen een rol spelen bij stress en dat ook voeding een zeer belangrijke bijdrage kan leveren aan je herstel.
Wat moet ik eten bij burn-out?
Je kunt natuurlijk gaan googlen waar bijvoorbeeld veel magnesium in zit of vitamines B6 etc. en daarmee een gezond dieet proberen samen te stellen. Maar grote kans dat je daarmee andere stoffen weer over het hoofd ziet. Het is echt te ingewikkeld om je al deze kennis eigen te maken en vervolgens te vertalen naar een dagelijks gezond voedingspatroon.
Gelukkig hoef je jezelf niet te gaan verdiepen in deze complexe materie, dat hebben anderen al gedaan zoals bijvoorbeeld orthomoleculaire voedingsdeskundigen. Zij kunnen niet alleen adviseren welke voedingsmiddelen je nu het beste kunt nemen, maar ook met welke supplementen je het herstel nog verder kunt bespoedigen. Onze coaches kunnen je goed en gericht verwijzen voor een deskundig advies op dit gebied.
Uit een burn-out komen met goede voeding
Goede voeding bij burn-out is dus zeer belangrijk. Ik wens je veel succes met het omzetten van de energieremmers naar de energiegevers. Neem er ook de tijd voor. Boodschappen doen en uitgebreid koken kan tijdens een burn-out behoorlijk inspannend zijn. Mocht het je niet lukken, laat dan je boodschappen bezorgen.
Zo weet je zeker dat je altijd de juiste voeding in huis hebt en niet teruggrijpt naar de snelle, ongezonde, energienemende hap. Geniet van iedere hap.
Niet voor niks krijgen mensen die door ons gecoacht worden recepten (en boodschappenlijstjes) met gezonde voeding. Zo zijn ze zeker van goede voeding bij burn-out.
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Hoeveel pure chocolade moet ik eten, een stukje per dag of meer?
Dag Martin,
Niet teveel blindstaren op chocolade. Eet gezond en evenwichtig, dat is het belangrijkste
ik eet gezond en evenwichtig al jaren, en toch komt er geen verandering, verbetering.
heb al zovele deskundige op het gebied van alles gehad.
Wat kan ik nog doen?
Hallo Trees, ik kan me voorstellen dat het frustrerend is dat je ondanks je investering in gezonde voeding nog geen gewenste resultaten boekt. De realiteit is vaak wat complexer dan dat we in een artikel even kunnen schetsen. Stel dat je bijvoorbeeld door verkeerde ademhaling teveel CO2 kwijtraakt, dan verandert oa ook je darmflora, wat weer invloed heeft op hoe vitamines en mineralen ea voedingselementen wel of niet opgenomen kunnen worden. En naast voeding en ademhaling zijn nog diverse andere factoren van invloed op je herstel. Je zou dit met een van de coaches eens in kaart kunnen brengen. Ik ben benieuwd wat je hiervan vindt en hoor dus graag je reactie hierop.
Hallo. Ik ben helaas afhankelijk van.anderen voor een maaltijd. Ik probeer het zelf wel, maar het gaat moeizaam. Ik eet wel.alles volkoren. Naast mijn voeding slik ik supradyn forte, visolie en magnesium. Ik heb een ellendige burn out van 9 mnd. Het is 70% stil liggen niksen en 30% iets doen over de dag en meteen onstabiel en duizelig, zwaar lichaam. Wat vind u van.de extra supplementen?
Dag Yvonne,
Goede, (normale) supplementen zijn zeker aan te bevelen. Daarnaast zijn beweging en rust ook zeer belangrijk!
Hallo Yvonne, het gebruik van supplementen kan zeker een bijdrage leveren aan je herstel. Het bepalen welke supplementen in jouw geval het beste zullen werken hangt af van de rest van je voedingspatroon. En de magnesium heb je bijvoorbeeld in verschillende versies (de een beter opneembaar dan de andere). Het beste zou je je hierin kunnen laten adviseren door een orthomoleculair voedingsdeskundige. Ik hoor graag als je hierover nog vragen hebt.
Met sportieve groet, Han
Hallo, ik ben er pas net een week achter dat ik waarschijnlijk een burn-out heb na al 4.5 maand niet lekker te zijn. Pijn bij mijn maag en darmen en gevoel van iets in mijn keel ook elke dag duizelig en veel last van zere rug en nek en hele zware benen. Al met al een hele benoeming van zeurende klachten die me leven op dit moment erg beïnvloeden. Uit bloedonderzoek komt niks behalve B12 aan de hoge kant en ontlasting onderzoek alleen een waarde in me darmen wat verhoogt. Ik weet niet zo goed waar ik moet beginnen om mezelf weer op orde te krijgen. Heb continue angst en paniek aanvallen en heb ze niet onder controle. Bij de geringste inspanning slaat de duizeligheid direct toe. Kunnen jullie mij helpen? Waar moet ik op letten en wat moet ik doen?
Hoi Melis,
Natuurlijk kunnen we je helpen. Ik wil je vragen contact op te nemen vie info@ruudmeulenberg.nl.