Hoe kom je op voor jezelf: praktische tips en adviezen

Voor jezelf opkomen is niet altijd makkelijk. Je kunt van nature verlegen zijn of je maakt je erg druk om de mening van anderen. Het kan ook zijn dat je een laag zelfbeeld hebt of negatieve gedachten over jezelf waardoor je niet altijd zegt of doet wat je eigenlijk graag zou willen.

Vind jij het moeilijk om ‘nee’ te zeggen en om je grenzen aan te geven? Zou je graag wat assertiever willen zijn? In dit artikel ontdek je waarom het zo belangrijk is dat je voor jezelf opkomt en vind je handige tips om te voorkomen dat anderen over je heen lopen.

Wat betekent voor jezelf opkomen?

Voor jezelf opkomen betekent dat je niet bang bent om je eigen mening te geven en dat je je grenzen aan durft te geven. Je bent je bewust van je eigen behoeften en maakt tijd voor jezelf. Dat betekent ook dat je je niet altijd aan anderen aanpast, als zij bijvoorbeeld jouw gevoelens opzij schuiven of over jouw grenzen heen gaan.

Voor jezelf opkomen betekent niet dat je grof en respectloos bent. Maar net zoals jij anderen respecteert, respecteer jij jezelf en je eigen mening ook. Het is daarom belangrijk dat je zelfrespect hebt en dat je jezelf aanvaard zoals je bent.

Waarom moet je voor jezelf opkomen?

Uit onderzoek blijkt dat mensen die voor zichzelf opkomen minder gestrest zijn. Als je altijd maar over je grenzen gaat, je altijd aan anderen aanpast en nooit ‘nee’ zegt, raak je overspannen. Misschien zeg ja altijd ‘ja’ om de vrede te bewaren en om conflicten uit de weg te gaan. Maar onbewust bouw je zoveel negatieve emoties op naar jezelf en anderen toe dat je vroeg of laat zult ontploffen. Zo’n ontlading van opgekropte emoties is voor niemand leuk en kun je voorkomen door te leren voor jezelf op te komen.

Wanneer je beter voor jezelf opkomt, bouw je meer zelfvertrouwen op, je voelt je minder snel aangevallen en je bespaart jezelf een hele hoop stress. Bovendien maakt het je een prettiger collega en het komt ook je relatie ten goede.

Wanneer is voor jezelf opkomen moeilijk?

Om doelgericht met jezelf aan de slag te gaan, moet je eerst achterhalen waarom je het zo moeilijk vindt om voor jezelf op te komen.

Je hebt weinig zelfvertrouwen

Voor jezelf opkomen is heel moeilijk als je vind dat jouw mening en jouw gevoelens er niet toe doen. Je hebt dan weinig zelfvertrouwen en eigenwaarde. De mening van de ander is in jouw ogen altijd belangrijker. Daarom probeer je de ander tevreden te stellen en cijfer je jezelf weg. Natuurlijk is het een mooie eigenschap als je bescheiden bent en rekening met anderen wilt houden. Dat hoef je niet te veranderen. Maar je moet oppassen dat je in het uiterste vervalt en je geen eigen mening durft te hebben en je anderen constant over jouw grenzen laat gaan.

Zie ook: Je zelfvertrouwen vergroten? 

Je bent bang voor de mening van anderen

Ten tweede kan het moeilijk zijn voor jezelf op te komen als je je heel erg druk maakt om wat anderen vinden. Je wilt niet dat anderen jouw egoïstisch vinden of jouw bezien als iemand die geen rekening met anderen houdt. Je wilt graag aardig gevonden worden en je gaat een conflict liever uit de weg. Als jij duidelijk voor jezelf opkomt. wordt de ander misschien boos en zal er negatief over jou gepraat worden. Je bent bang voor de mening van anderen en kiest ervoor toegeeflijk te zijn.

Zie ook: Ben je bang voor de mening van anderen?

Je bent verlegen

Het kan ook deels aan je persoonlijkheid liggen dat je het moeilijk vind voor jezelf op te komen. Sommigen zijn extrovert en schromen niet om hun mening te geven en anderen zijn introvert. Als je introvert bent, geef je misschien geen weerwoord om maar niet de aandacht op jezelf te vestigen. Wellicht denk je: ‘Ik ben nu eenmaal van kinds af aan altijd erg verlegen geweest. Dat is zoals ik ben.’ Het is waar dat extravert niet beter is dan introvert. Toch kunnen we allemaal van elkaar blijven leren. Vind jij het moeilijk voor jezelf op te komen uit verlegenheid? Dan zal het zeker nuttig zijn daarmee aan de slag te gaan.

Zie ook: Verlegenheid: een positieve of negatieve eigenschap?

Je bent niet ad-rem

Ook kan het zijn dat je niet ad-rem bent. Dit kan een ander probleem zijn waarom je niet voor jezelf opkomt. Het lukt je gewoon niet direct een goed antwoord te geven. Als je achteraf over het gesprek nadenkt, weet je pas wat je beter had kunnen zeggen.

Je bent hooggevoelig

Als je hooggevoelig bent, heb je snel door hoe de mensen in jouw omgeving zich voelen en wat ze van jouw verwachten. Hierdoor kun je je verantwoordelijk gaan voelen voor een situatie of voor een probleem van een ander. De gevoelens van anderen boven je eigen gevoelens stellen kan het voor jou moeilijk maken voor jezelf op te komen.

Zie ook: Ben jij hoogsensitief?

Voor jezelf opkomen op het werk

Je werk is een terrein waarop het erg belangrijk is om voor jezelf op te komen. Doe je dat niet, zullen anderen al gauw van je profiteren. Het is voor anderen makkelijk om werk af te schuiven op die collega die nooit ‘nee’ zegt. Dit betekent voor jou dat je zoveel taken op je neemt dat je boven je kunnen gaat werken. Je zult veel stress hebben en je kunt uiteindelijk burn-out raken.

Stel je grenzen

Je kunt pas assertiever op je werk zijn als je duidelijk weet waar je grenzen liggen. Het kan zijn dat je nu niet duidelijk je eigen grenzen ziet als je anderen jarenlang over jouw grenzen hebt laten gaan. Maar dat kun je veranderen!

Sta voor jezelf eens stil bij de volgende vraag: Wat is mijn eerste reactie als mijn leidinggevende op vrijdagmiddag vraagt nog even een extra opdracht af te ronden? Komt hetzelfde gevoel bij je op als het om een dinsdagmiddag gaat? Door voor jezelf dergelijke situaties te analyseren, worden je eigen grenzen duidelijker.

Heb je vaak het gevoel dat je voor het blok wordt gesteld? Laat je niet onder druk zetten om direct antwoord te geven en gelijk ‘ja’ te zeggen. Vraag om bedenktijd en maak een goede afweging.

Zie ook: hoe goed geven jouw werknemers grenzen aan?

Durf om loonsverhoging te vragen

Voor jezelf opkomen betekent niet alleen voorkomen dat anderen over je grenzen gaan, maar betekent ook dat je opkomt voor je rechten. Wat doe je bijvoorbeeld als je weet dat je recht hebt op een loonsverhoging en je leidinggevende er maar niet mee komt? Blijf je netjes wachten en de verwachting voor je uitstellen?

Je kunt niets doen en tevreden zijn met je huidige salaris, maar als je stiekem blijft hopen zal de uitgestelde verwachting je een naar gevoel geven. Je kunt steeds meer aan jezelf gaan twijfelen en dat is niet goed voor je zelfvertrouwen.

Of ga je de confrontatie met je leidinggevende uit de weg en ga je op zoek naar een beter betaalde baan? Je kunt jezelf een hoop gedoe besparen door zelf om loonsverhoging te vragen. Wacht daar natuurlijk wel het goede moment voor af. Bijvoorbeeld nadat je een belangrijke prestatie hebt geleverd en je ziet dat je leidinggevende een rustig momentje heeft.

Voor jezelf opkomen in een relatie

Voel jij je soms minderwaardig in je relatie? Bepaalt je partner bijna alles en heb je weinig inbreng in de beslissingen die worden genomen? Dan is het de hoogste tijd om assertiever in je relatie te worden.

Hetzelfde kan ook gebeuren in je relatie met vrienden of andere familieleden. Je kunt het gevoel hebben dat de ander altijd over je heen loopt en jij weinig inbreng hebt. Hoe kom je op een aardige manier voor jezelf op?

Je hebt een waardevolle inbreng

Het kan zijn dat je minder je mening geeft en je meer moeite heb om je uiten. Hierdoor kan de ander onbewust dingen voor jou invullen of denken dat je het nemen van een bepaalde beslissing niet zo belangrijk vindt.

Besef daarom ten eerste dat jouw mening waardevol is in een relatie. Jij en je partner kunnen een mooi team vormen als jullie beiden op een liefdevolle manier je gedachten en gevoelens uiten. Stilstaan bij jouw waarde in de relatie kan je het vertrouwen geven om meer inbreng in de relatie te hebben.

Je kunt de ander niet veranderen

Het is altijd makkelijker om de ander de schuld te geven van het feit dat hij of zij over je heen loopt. Maar de ander kun je niet veranderen en jezelf wel. Je hebt er dus meer aan om eerlijk naar jezelf te kijken. Ben je duidelijk in de communicatie? Of ga je confrontaties altijd uit de weg om ruzie te voorkomen?

Anderen zullen je beter begrijpen als je jezelf opener stelt en beter communiceert. Dat betekent niet dat je geen rekening hoeft te houden met de gevoelens van de ander. Je kunt op een heldere en vriendelijke manier voor jezelf opkomen zonder de ander te kwetsen. De volgende tips kunnen je daarbij helpen.

Opkomen voor jezelf. Praktische tips:

Doe een zelfonderzoek

De eerste stap om voor jezelf op te komen is jezelf goed kennen. Je kunt pas goed aangeven wat je wilt als je dat zelf duidelijk weet. En je kunt je grenzen pas aangeven als jij eerst zelf de grenzen trekt. Analyseer daarom eerst voor jezelf de situatie waarin je meer voor jezelf wilt opkomen en formuleer wat je graag anders ziet.

Kweek meer zelfvertrouwen

Hoe meer zelfvertrouwen je hebt, hoe makkelijker het is voor jezelf op te komen. Je kunt je zelfvertrouwen vergroten door positieve dingen van jezelf te benoemen. Pak bijvoorbeeld een pen en papier en schrijf jouw kernkwaliteiten en pluspunten op. Vind je dit moeilijk? Vraag een goede vriend of vriendin om je hierbij te helpen.

De toon maakt de muziek

Assertief zijn betekent niet grof en respectloos zijn. Je kunt veel zeggen zonder onaardig gevonden te worden als je maar nadenkt over de manier waarop je het zegt. Het kan daarom nuttig zijn eerst te wachten tot je zelf rustig en kalm bent voordat je aangeeft dat je iets vervelend vindt.

Praat vanuit jezelf

Door de ik-vorm te hanteren voorkom je dat de ander zich aangevallen voelt. Je kunt benoemen wat er gebeurt en welk effect dat op jouw heeft. ‘Het is vrijdagmiddag en als ik nu nog aan die opdracht moet beginnen, zit ik hier vanavond nog. Ik wil er vanavond voor mijn familie zijn.’ Door vanuit jezelf te spreken, zeg je nooit iets dat niet waar is en beschuldig je de ander nergens van. Bovendien stel je jezelf kwetsbaar op en daardoor kom je juist sterk over.

Let op je lichaamstaal

Je lichaamstaal moet bij je boodschap passen. Als je met een glimlach op je gezicht tegen je collega zegt dat je geen tijd hebt om hem te helpen, zal hij je niet serieus nemen en het nog een paar keer proberen. En als je met gebogen hoofd en een kromme rug op je leidinggevende afstapt en om een loonsverhoging vraagt, zul je niet heel overtuigend overkomen.

Door met je hoofd rechtop en je schouders naar achteren te lopen, ga je je zelfverzekerder voelen en dat zul je ook naar anderen uitstralen.

Hou het kort

Het is niet altijd nodig in detail te gaan of om uitleg te geven. Door algemeen en beknopt te zijn, voorkom je dat er een discussie ontstaat en dat je je alsnog laat overhalen. Wees dus gewoon kort maar krachtig als de situatie zich daarvoor leent.

Wees realistisch

Je kunt het niet altijd iedereen naar zijn zin maken. En je kunt ook niet door iedereen aardig gevonden worden. Je kunt natuurlijk wel van jouw kant altijd vriendelijk naar anderen toe zijn, maar we zijn allemaal anders. Waarschijnlijk kun jij het ook met bepaalde personen beter vinden. Laat de angst om niet aardig gevonden te worden dus geen belemmering voor je zijn om voor jezelf op te komen.

Waarom vind jij het moeilijk om voor jezelf op te komen? Is er een bepaalde tip die voor jou gewerkt heeft? Laat dan gerust een reactie achter! Jouw ervaring kan anderen helpen om ook voor zichzelf op te komen.

Hulp bij burn out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

• Stress coaching
• Burn out coaching
• Ondernemerscoaching

Gerelateerde artikelen

In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:

• Wat zijn de symptomen van bindingsangst?
• Zit je vast in je baan?
• Trillend ooglid en de relatie met stress