Zelfafwijzing is erg pijnlijk. Lees wat je kunt doen om van jezelf te houden

Zelfafwijzing is erg pijnlijk. Negatieve overtuigingen geven je stress en staan je geluk in de weg. Bovendien maakt zelfafwijzing je extra gevoelig voor de afwijzing van anderen. Toch kan het erg moeilijk zijn om negatieve gedachten over jezelf te doorbreken en te vervangen door positieve gedachten.

Dit artikel kan je op weg helpen in je persoonlijke zoektocht naar de oorzaak van zelfafwijzing. De volgende vragen komen aan bod: Wat is zelfafwijzing precies? Waarom denk je zo negatief over jezelf? En hoe kun je jezelf accepteren zoals je bent?

Let op: zelfafwijzing leidt regelmatig tot veel stress en zelfs een burn-out. Je doet er daarom goed aan om te leren houden van jezelf, alhoewel dat geen makkelijke taak is. Wil je een praktische steun in je rug?

Bekijk ons aanbod voor:

Adviesgesprek
aanvragen

Betekenis van zelfafwijzing

Zelfafwijzing is het tegenovergestelde van zelfliefde. Bij zelfafwijzing heb je negatieve gedachten over jezelf waarmee je je omlaag haalt en afwijst. Iedereen denkt natuurlijk weleens iets negatiefs over zichzelf. Maar bij zelfafwijzing neem je deze gedachte serieus en je gelooft die echt.

Voorbeelden van zelfafwijzende overtuigingen zijn:

Ik ben niet goed genoeg
Ik ben dom
Ik ben lelijk
Ik ben zwak
Ik ben te dik
Ik ben onopvallend
Ik ben te veel

Bij zelfafwijzing kun je voortdurend boos op jezelf zijn. Je kunt er niet tegen wanneer je een fout maakt en je bent heel kritisch op jezelf. Ook kun je je heel snel schamen en je schuldig voelen. Waar komt dit innerlijke conflict met jezelf vandaan?

Lees ook over: Jezelf wegcijferen

Oorzaak van zelfafwijzing

Zelfafwijzing kan ontstaan door een nare gebeurtenis in het verleden. Het kan zijn dat je als kind afwijzing van je ouders hebt gevoeld wanneer ze kritiek op je hadden of je straften. Maar het kan ook zijn dat je vroeger werd gepest, je in de steek bent gelaten of je vaak genegeerd hebt gevoeld.

De oorzaak van zelfafwijzing kan heel divers zijn en vraagt om een persoonlijke zoektocht. Maar wat de meesten gemeen hebben is dat een nare gebeurtenis niet goed wordt verwerkt. Je hebt daardoor als kind – of misschien op latere leeftijd – een negatieve conclusie over jezelf getrokken en deze overtuiging wordt in je geheugen opgeslagen.

Elke keer dat er iets gebeurt dat deze herinnering oproept, word je onbewust ook aan deze negatieve overtuiging herinnert. Als je bijvoorbeeld de negatieve overtuiging hebt dat je niets waard bent, kan een relatie die stukloopt extra pijnlijk zijn. Het is dan alsof je voor jezelf bevestigt: “Zie je wel dat het heel moeilijk is om van mij te houden.”

Lees ook: een burn-out door je jeugd

Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)

Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.

Gevolgen van zelfafwijzing

Zelfafwijzing kan verstrekkende gevolgen hebben die van grote invloed zijn op je dagelijkse leven. Ook hier geldt dat de gevolgen van persoon tot persoon kunnen verschillen. Maar misschien herken je je in een of meerdere van de volgende omschrijvingen.

Afhankelijk van liefde en erkenning van anderen

Aangezien je jezelf afwijst, is de mening van anderen heel belangrijk voor je. Je bent er constant mee bezig wat anderen denken en je wordt afhankelijk van hun erkenning. Voor alles wat je doet, verlang je bevestiging van de buitenwereld dat je het goed genoeg doet.

Je voelt je pas goed na een schouderklopje of een complimentje. Pas als je liefde van anderen krijgt, denk je positief over jezelf en voel je even niet de pijn van het niet goed genoeg zijn.

Gevoelig voor de afwijzing van anderen

Je negatieve zelfbeeld maakt je ook extra gevoelig voor afwijzing van anderen. Je teert op complimenten en aanmoedigende woorden van anderen om je goed te voelen. Zodra iemand ook maar iets negatiefs zegt – of iets zegt wat jij negatief kan opvatten – voel jij je gelijk afgewezen en die afwijzing kan je heel diep raken.

Een afwijzing van een ander voelt als een steek in de door jouzelf aangerichte wond van zelfafwijzing. Het is voor jou een bevestiging van je eigen overtuigingen.

Je raakt snel geïrriteerd

Ook al heb je wellicht een sterke wil om het anderen naar hun zin te maken, zelfafwijzing kan je een kort lontje geven. Je vat alles heel persoonlijk op en je schiet snel in de verdediging. Het kan zelfs anderen gaan opvallen dat je snel geïrriteerd raakt, terwijl je eigenlijk niet zo bent.

Waarom reageer je dan ineens zo? Elke keer wanneer iets niet goed gaat of wanneer je een verwijt voelt, komt dat sterke gevoel van zelfafwijzing naar boven. Om zo snel mogelijk van die pijn af te komen of om die pijn te verbergen, reageer je je gelijk af.

Lees verder: snel geirriteerd zijn

Willen bewijzen dat je goed genoeg bent

Zelfafwijzing kan je bovendien erg perfectionistisch maken. Vooral als het jouw zelfafwijzende overtuiging is dat je niet goed genoeg bent, kan het zijn dat je alles op alles wilt zetten om het tegenovergestelde te bewijzen.

Vervolgens zul je moeite krijgen met ‘nee’ zeggen en je grenzen aan te geven. Je moet en zal de wereld bewijzen dat je goed genoeg bent met alle gevolgen van dien. Je ervaart veel stress en hoe langer je in deze overtuiging volhoudt, hoe groter het risico dat je burn-out raakt. En het typische van zelfafwijzing is dat je eigenlijk alleen jezelf hoeft te overtuigen.

Lees over prestratiedrang

Zelfafwijzing vervangen door zelfliefde

De eerste stap naar een evenwichtiger zelfbeeld is de negatieve gedachtenpatronen over jezelf herkennen. Wat zijn jouw terugkerende negatieve gedachten waarmee jij jezelf veel pijn bezorgt?

We hebben allemaal de neiging negatief te denken en veel zelfkritiek te hebben. Maar besef dat jij boven die gedachten kunt staan en invloed kunt hebben op wat je wel en niet denkt. Jij bepaalt wat wel en niet waar is.

De negatieve gedachten over jezelf ben je in de loop der jaren gaan geloven. Maar nu ontdek je dat je al die tijd in een leugen hebt geloofd. Nu je dat weet, kun je op zoek naar de waarheid over jezelf en daarin gaan geloven. Onthoud goed: De gedachten zitten in je hoofd, maar je bent deze gedachten niet.

Het is de hoogste tijd dat je jezelf leert accepteren en van jezelf gaat houden. Dat kost tijd en daar mag je de tijd voor nemen. Schrijf bijvoorbeeld eens op wat je wel leuk aan jezelf vindt en vul je lijstje aan met complimenten die je van anderen krijgt. Een groot deel van je leven voer je gesprekken in je hoofd en zit je opgescheept met je eigen gedachten. Maak van je gedachtenwereld daarom een mooie wereld waarin negatieve gedachten over jezelf niet welkom zijn.

Wat helpt jou om negatieve gedachten te doorbreken en jezelf te accepteren zoals je bent?

Lees ook: Omgaan met je gevoelens

Hulp bij burn out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!