Heb ik een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis: Sommige mensen hebben graag een grote groep om zich heen, hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Anderen voelen zich fijner in een rustige omgeving, of zelfs alleen. Hoewel dit soort verschillen tussen karakters heel normaal zijn, kun je er last ervaren van het ontwijken van groepen mensen. Wanneer je je erg onprettig voelt wanneer je onder de mensen bent, je vaak minderwaardig voelt of heel erg gevoelig bent voor kritiek of negatieve oordelen, dan kan het zijn dat je een Ontwijkende Persoonlijkheidsstoornis (OPS) of vermijdingsstoornis hebt.

Wat is een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis?

Hoewel sommige mensen nu eenmaal niet zo graag onder de mensen zijn, is er bij een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis meer aan de hand. Zo hebben mensen met zo’n stoornis vaak last van angst en onzekerheid, zelfs binnen de vriendschappen en relaties met mensen die ze al lang kennen.

Bij een vermijdingsstoornis hoort dat je erg gereserveerd bent, en je niet graag openstelt naar mensen. Er is een constante angst om iets verkeerds te doen of iets stoms te zeggen, waardoor je vaak maar de kat uit de boom blijft kijken. Pas na een langere periode, wanneer de persoon met een vermijdingsstoornis het idee heeft dat hij geaccepteerd wordt, komt hij een beetje los en durft gesprekken aan te gaan.

Heb ik een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis

Een belangrijk kenmerk van een vermijdende persoonlijkheidsstoornis is hierbij dat de persoon in kwestie vaak een vervelend, minderwaardig gevoel heeft. Een slecht zelfbeeld wordt vaak gecombineerd met het gevoel dat anderen je ook niet leuk zullen vinden. Je hebt hierdoor extra moeite om met feedback en kritiek om te gaan, omdat het heel makkelijk is om elke opmerking te zien als een bevestiging dat je inderdaad niet voldoet aan de standaarden van anderen. Door deze angst voor afkeuring ontstaan er een situatie waarin je sociale situaties maar liever uit de weg gaat – dit noemen we een vermijdende persoonlijkheidsstoornis of ontwijkende persoonlijkheidsstoornis.

Hoe ontstaat een vermijdende persoonlijkheidsstoornis?

Er kunnen allerlei oorzaken ten grondslag liggen aan het ontstaan van een vermijdende persoonlijkheidsstoornis. Vaak ontstaat deze bij jongvolwassenen, maar ook op eerdere en op latere leeftijd kan de stoornis zich voordoen.

Hoewel we niet goed weten hoe een vermijdende persoonlijkheidsstoornis precies ontstaat, gaan we er vanuit dat er allerlei oorzaken aan kunnen bijdragen – psychologische, sociale en genetische. Er is bijvoorbeeld een patroon dat erop wijst dat mensen die tijdens hun kindertijd al last hadden van bepaalde angststoornissen, op latere leeftijd ook vatbaarder zijn voor een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis. Deze erfelijke terughoudendheid, geremdheid en verlegenheid dragen bij aan OPS.

Ook externe factoren kunnen een vermijdende persoonlijkheidsstoornis triggeren – denk dan aan nare gebeurtenissen of zaken als pestgedrag in de omgeving. OPS kan zich direct na zo’n voorval openbaren, maar het kan ook een opeenstapeling van kleine dingen zijn, waar je pas later last van krijgt.

Welke symptomen horen bij een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis?

Herken je 1 of meer van de volgende symptomen? Wellicht heb je een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis:

  • Jezelf niet goed genoeg vinden, je hebt een laag zelfbeeld of hebt een hekel aan jezelf.
  • Je maakt je snel zorgen over of mensen je wel leuk vinden en bent bang voor afwijzing
  • Moeite hebben om vriendschappen en relaties te onderhouden omdat je bang bent dat mensen je raar zullen vinden.
  • Nieuwe contact liever vermijden
  • Sociale situaties ontlopen omdat je bang bent daar mensen tegen te komen
  • Lastig vinden om nieuwe activiteiten te ondernemen
  • Je hebt last van verlegenheid
  • Het liefst zo veel mogelijk vermijden van lichamelijk contact
  • Je brengt veel tijd door in een innerlijke fantasiewereld, om zo de echte wereld te vermijden
  • In extreme gevallen kun je last hebben van straatvrees

Wat is de link met stress en burn-out?

Stress en burn-out zijn zo vervelend omdat ze diep ingrijpen op het hele gestel – je voelt je over het algemeen veel prikkelbaarder, vermoeider en gespannener en kan daardoor bijkomstige zaken slecht aan. Stress en burn-outklachten spelen af in het fundament waar de rest van je leven op gebouwd is. Je gaat vaak slechter slapen, waardoor je moe bent. Je voelt je lusteloos en alles is snel teveel. Vanuit deze positie is het heel lastig om andere zaken ook aan te pakken, dus wanneer je merkt dat je klachten ervaart, is het altijd raadzaam om te kijken hoeveel stress je eigenlijk ervaart en waar deze vandaan komt.

Specifiek met betrekking tot de ontwijkende persoonlijkheidstoornis is het zo dat zowel mensen met een sociale fobie als mensen met OPS heel erg gericht zijn op hun eigen reacties in het sociale verkeer. Mensen met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis zijn daarnaast ook nog heel erg bezig met de reacties van de omgeving. Hierdoor komen er enorm veel prikkels binnen, waardoor de situatie voor nog meer stress zorgt. Het kan, door het wegen van al die factoren, lastig zijn om uit je woorden te komen. Ook dit slecht uit je woorden komen bevestigd weer een negatief zelfbeeld en de gedachte dat je het niet goed hebt gedaan.

Hoe kunnen wij je helpen?

Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland en zeer ervaren in het oplossen van stress en burn-out klachten.

Niet iedereen is het er trouwens over eens dat een sociale fobie en OPS als afzonderlijke stoornissen ingedeeld moeten worden – sommige onderzoekers gaan er liever vanuit dat ze deel uitmaken van hetzelfde spectrum.

Hoe herstel ik van een vermijdende persoonlijkheidsstoornis?

Een vermijdende persoonlijkheidsstoornis is belemmerend en zorgt voor een heel vervelend gevoel waar je graag vanaf wilt! Gelukkig zijn er voor een vermijdende persoonlijkheidsstoornis verschillende behandelingen die je verder kunnen helpen.

Vaak is het nodig om eerst goed in kaart te brengen hoe de vermijdende persoonlijkheidsstoornis eruit ziet, wat de precieze symptomen zijn en waar deze vandaan kunnen komen. Soms is er namelijk daadwerkelijk iets heel vervelends aan de hand en word iemand bijvoorbeeld op het werk gepest. Het is dus goed om te kijken naar de situaties waarin je je begeeft en waar je wel en geen spanning ervaart.

In een behandelplan worden verder allerlei individuele factoren meegenomen, zoals de relaties in je leven, je dagelijkse emotionele functioneren en de symptomen die je ervaart – hoe hardnekkig en frequent zijn deze? Ook wordt bekeken hoe je tot nu toe met de stoornis bent omgeven en welke copingstrategieën goed voor je werkten en welke niet.

hoe kan ik herstellen van een Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis

Een behandeling van een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis kan bestaan uit cognitieve gedragstherapie, sociale-vaardigheidstraining, medicatie, groepstherapie en exposure-therapie, waarin je je sociale vaardigheden kunt oefenen en veilig in contact met mensen wordt gebracht, waardoor je zult merken dat er in lang niet alle gevallen stress bij menselijk contact hoeft te komen kijken.

Een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis of vermijdende persoonlijkheidsstoornis volgt onder de Cluster C persoonlijkheidsstoornissen. Deze persoonlijkheidsstoornissen kunnen ook goed behandeld worden met schematherapie. Schematherapie is erop gericht bepaalde patronen te gaan herkennen, en de patronen waar je last van hebt te gaan doorbreken. In medisch zware gevallen, waarbij iemand zeer belemmerd wordt door een persoonlijkheidsstoornis, zal dit onder begeleiding van een psycholoog of psychiater gebeuren.

Hoe kan een coach helpen met het herstel van een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis?

Bij mildere varianten van een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis of vermijdende persoonlijkheidsstoornissen kan een goede coach je in gesprekken ook verder helpen. Door te praten over eventuele ervaringen uit je jeugd en recentere ervaringen en momenten waarop de symptomen heftig waren, herken je bepaalde patronen. “Elke keer dat ik in een grotere groep sta, voel ik me heel vervelend. Vroeger heb ik me vaak niet veilig gevoeld in grotere groepen”.

Wanneer je deze patronen zorgvuldig bekijkt, en aan de kaak stelt, kun je andere gedachten over het patroon ontwikkelen: “Toen ik met mijn familie bij elkaar was, voelde ik me wel fijn, en dat is ook best een grote groep. Onder vrienden gaat het ook goed, ik kán me dus wel goed voelen in groepen mensen”.

Een coach helpt bij vermijdende persoonlijkheidsstoornis door patronen duidelijk te maken

Deze patronen zijn voor elk mens anders, maar in een persoonlijk gesprek kom je vaak al een stuk verder! Een coach kan in gesprekken veel tijd voor je nemen en heeft veel persoonlijke aandacht voor wie jij bent als mens. Een coach kijk ook niet alleen naar medische factoren, maar naar jouw hele functioneren. Op deze manier krijg je hulp bij de dingen die voor jou belangrijk zijn.

Zo kan een coach je helpen beter te gaan voelen wat jouw behoeftes zijn en gezonde copingmechanismen te ontwikkelen voor vervelende situaties. Daarnaast kan een coach je helpen te ontdekken waarom jij als mens helemaal de moeite waard bent, om zo een slecht zelfbeeld te overwinnen.

Gerichte hulp bij burn-out, stress en verzuim

Of je nu middenin een burn-out zit, overspannen bent, last hebt van hevige stress, of als werkgever langdurig verzuim wilt verminderen als gevolg van stress, we snappen dat dit een behoorlijke struggle is. Het proces kan behoorlijk lastig, tijdrovend en frustrerend zijn.

Maar je hoeft het niet alleen te doen!

Wij van Meulenberg Training & Coaching begrijpen jouw situatie. We hebben het zelf ook meegemaakt op zowel persoonlijk als zakelijk vlak. Je vindt daarom begrip, warmte, medegevoel, maar ook een praktische, gedegen aanpak naar een toekomst met energie, plezier en voldoening.

Zoals onze klanten zeggen: Van het resultaat van onze aanpak heb je je leven lang plezier!

burn-out coach
Wij staan voor je klaar!

Veelgestelde vragen

Van een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis zal je omgeving niet snel last ervaren, mensen met deze stoornis zijn zelden vervelend voor hun omgeving. Het is daarentegen voor degene die de klachten ervaart wel heel vervelend. Je hebt een laag zelfbeeld, en geeft jezelf over alles wat je doet kritiek. Dat is niet prettig en ook helemaal niet nodig. Je dus kunt stellen dat de stoornis vaak zo ernstig is als je hem zelf ervaart.

Soms komt het voor dat je eigenlijk helemaal niet meer de deur uit durft omdat je zo bang bent dat mensen iets van je vinden. Of je durft nauwelijks nog activiteiten te ondernemen, omdat je bang bent dat je het niet goed doet. Overweeg in al dit soort gevallen om hulp te gaan zoeken, omdat deze je kwaliteit van leven enorm kan verbeteren.

Hoewel triggers persoonlijk zijn, zijn er een aantal dingen die mensen met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis of een vermijdende persoonlijkheidsstoornis kunnen triggeren. Denk dan aan zaken als:

Sociale evenementen, waarbij een hoop mensen bij elkaar komen
Nieuwe dingen moeten proberen ten overstaan van anderen
Een competitieve (werk)omgeving, waarin veel verwacht wordt en mensen elkaar snel op hun fouten afrekenen

Een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis kan vanzelf overgaan, maar dan moet je erg veel geluk hebben. Soms komt het in een omgeving voor dat er veel steun is, en er door positieve ervaringen nieuwe inzichten ontstaan. Vooral bij jongvolwassenen kan het zo zijn dat de onzekerheid tijdelijk is, en dat oorzaken als een nieuwe studie in een nieuwe stad een heftige periode hebben veroorzaakt. Wanneer je gewend bent aan de situatie en wat vertrouwde mensen hebt gevonden, voel je je vaak een stuk rustiger.

Toch kan het ook zijn dat de stoornis geen verband houdt met dit soort zaken en het lage zelfbeeld je belemmert. Als je zo zelf-kritisch bent, wordt het ook lastig om de successen te herkennen – je bent vooral bezig met alles wat er niet goed gaat. In zo’n geval is het goed om hulp te zoeken om deze patronen te doorbreken en realistischer naar jezelf te kunnen gaan kijken!

Een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis of een vermijdende persoonlijkheidsstoornis is soms lastig te herkennen. Bij twijfel kun je ervan uitgaan dat er sprake van een stoornis is, als jij er zelf last van ervaart. Wanneer je meer dan vier van de symptomen uit de lijst hierboven herkent, is het raadzaam om contact op te nemen met de huisarts om te zien of die bijvoorbeeld gesprekken met een coach aan zou raden.

Bronnen

  1. Parnassiagroep.nl – Vermijdende persoonlijkheidsstoornis – gevonden op 01-07-2022
    Link naar pagina op parnassiagroep.nl
  2. Wikipedia.org – Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis – gevonden op 01-07-2022
    Link naar pagina op wikipedia.org
  3. Thuisarts.nl – Ik heb een persoonlijkheidsstoornis – gevonden op 01-07-2022
    Link naar pagina op thuisarts.nl

Vergelijkbare berichten

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *