Welke fasen heeft een rouwproces?

Een rouwproces is een enorm verwarrende, moeilijke tijd, waarbij niemand met een oplossing kan komen. Dit proces is heel persoonlijk, en je gevoel verandert bijna dagelijks. Daarom kan iedereen je van alles vertellen, maar uiteindelijk ligt het proces bij jou. 

Wat wel kan helpen is wat meer begrip in jezelf. Door je te verdiepen in de fases van rouw weet je waar je staat in het proces. Zo kan je misschien iets meer vooruitkijken. 

Deze vijf fases zijn onderzocht door een psychiater genaamd Elisabeth Kübler-Ross. Dit zijn fases waar de meeste mensen mee te maken zullen krijgen bij een verlies van een dierbare. Hier zit een bepaalde volgorde in, maar het hoeft niet zo te zijn dat iedereen deze volgorde ook volgt. Kijk vooral naar de inhoud; hoe ziet de fase waar ik nu in zit eruit, en wat kan mij op dit moment helpen? 

Het begint met ontkenning

De eerste fase is de ontkenningsfase. Hierbij wil je, of kan je, nog niet geloven dat je iemand bent verloren. Logisch, want deze realiteit wil niemand ervaren. Je lichaam kan zo veel verdriet eigenlijk helemaal niet verdragen. Daarom is de natuurlijke reactie hierop dat je gaat ontkennen wat er is gebeurd, om minder emotie te hoeven voelen. Later laat je wel steeds meer emoties binnen. Zo geef je je lichaam de ruimte om door te gaan naar het volgende proces. Vergeet niet dat acceptatie begint bij het besef!

Boosheid in het rouwproces

Als je door de ontkenningsfase heen bent en steeds meer emoties binnenlaat, komt er vaak veel boosheid naar boven. Want waarom overkomt dit jou? Waarom moest het zo? Waar heb je dit aan verdiend? Die boosheid kan zich richten op van alles. Naar onbekenden, naar jezelf en naar je omgeving. Het komt bijvoorbeeld vaak voor dat nabestaanden na een ernstig ongeluk veel woede hebben richting de hulpverleners. 

De reactie hierop is vaak onbegrip vanuit de mensen om je heen. Let daarom op hoe je je woede uit en vooral naar wie. Vergeet niet dat je vol emoties zit en dat anderen dit misschien helemaal niet hebben verdiend. 

Tijd om te vechten

De volgende fase bestaat uit vechten. Dit is de fase waarin je jouw leven probeert op te pakken. Deze fase komt van pas als mensen beseffen dat de boosheid over de situatie niet werkt. 

Nabestaanden stellen gedurende deze fase vaak hun eigen doelstellingen op. Bijvoorbeeld stoppen met roken, of elke dag 5 kilometer lopen. Je probeert de regie over je leven weer terug te krijgen.

Plaats voor depressie depressie

Hierna komt vaak pas het verdriet om de hoek kijken. Nu durf je het onder ogen te komen, en kan lichaam het misschien verdragen (zonder weg te lopen of te ontkennen). Hier is de realiteit doorgedrongen. Vaak omdat je er dan achter bent gekomen dat de eerste drie fases, ontkennen, boosheid en vechten, niet hebben geholpen. Daarom kan deze fase ook erg moeilijk zijn. Je bent bang dat niets meer zal helpen, omdat je waarschijnlijk al een tijd in je rouwproces zit. 

Bij deze fase komt veel verdriet, angst, spijt en onzekerheid kijken. Contact met familie of vrienden wordt soms verbroken. In deze fase voel je je enorm machteloos, maar onthoud dat ook dit beter wordt. 

Laatste stap van het rouwproces – aanvaarding

Dan de laatste fase, de aanvaarding. Na (meestal) een lange tijd zit je op het punt dat je de rouw kan aanvaarden. Dit betekent absoluut niet dat je het vergeet, maar het betekent wel dat je het verlies iets beter een plekje kan geven. Het betekent ook dat je jouw leven weer iets meer richting weet te geven zonder jouw dierbare. Probeer in deze fase vooral actief te blijven en blijf dingen doen die je leuk vindt. Zo creëer je langzaam je nieuwe leven zonder jouw dierbare.

Het rouwproces – Ieder op zijn of haar eigen manier

Zoals eerder gezegd is het dus niet zo dat iedereen deze volgorde aanhoudt. Probeer je te herkennen in één van de fases, en fases die je mogelijk al hebt doorlopen. Lukt het je niet zelf om door je rouwproces heen te komen? Bij depressieve klachten is het aan te raden om contact op te nemen met je huisarts of een andere professional.