Burn-out of overspannen: burn-out, overspannen, chronisch gestrest of gewoon stress en moe? De termen worden veelvuldig door elkaar heen gebruikt. Dit artikel laat zien wat de verschillen zijn tussen deze termen.
Als je last hebt van stress, vaak vermoeid bent of een burn-out hebt, lees dan per onderdeel aandachtig door wat voor jou het beste is om hiervan te herstellen.
Wat is een burn-out?
Burn-out is de naam van een aandoening waarbij mensen zich mentaal, emotioneel en lichamelijk volledig uitgeput voelen. Het leveren van prestaties lukt niet meer, relaties onderhouden kost moeite en er heerst een algeheel gevoel van uitputting en machteloosheid. Vaak voelt een burn-out patiënt zicht angstig, onbegrepen en gefrustreerd. Het is niet vreemd dat ook negatieve, depressieve gevoelens de kop op steken.
Uiteindelijk bestonden er 3 verschijnselen waarop een burn-out gebaseerd worden (er zijn veel meer symptomen van een burn-out)
- Uitputting (extreme vermoeidheid)
- Cynisme (afstand nemen van werk en gezin)
- Laag zelfbeeld (van eigen vaardigheden)
Naast teveel stress is een sensitieve, verantwoordelijke, perfectionistische persoonlijkheid een belangrijk risico in het krijgen van een burn-out
Burn-out
Bij een burn-out slaat het hele lijf op slot. Niks wil meer en het lichaam is op. Er is een complete hormonale uitputting opgetreden die alleen met de juiste ontspanning en rust weer op te heffen valt.
Deze fase kenmerkt zich door:
- Volledige lamlendigheid
- Depressief
- Angstig
- Nadenken lukt niet
- Concentratie is onmogelijk
- Geheugen is slecht
- Emoties niet de baas
- Belachelijk moe
Wat is overspannenheid?
Overspannen zijn wil zeggen dat je een lange tijd onder grote druk hebt gestaan en dat de stress die dit opgeleverd heeft je over het randje heeft geduwd van wat je eigenlijk kunt.
Veel gehoorde klachten zijn
- Lichamelijk: Moe, alles is te veel, zin om in je bed te blijven liggen
- Psychische klachten: Gepieker, gespannen, prikkelbaar, drukte wordt te veel
- Het niet meer aankunnen. De hoeveelheid problemen die je eerst aankon lijken nu grote donkere wolken te zijn.
- Normaal functioneren kost moeite.
Overspannen zijn komt meestal door een periode van te veel van jezelf vragen. Bijvoorbeeld tijdens een zwangerschapsverlof van een collega, de dood van een naaste, opstart van een bedrijf, geboorte van een kind, etc.
Een periode van intensieve overspanning, waarbij je meer dan 100% van jezelf moet vragen om de job voor elkaar te krijgen.
In tegenstelling tot een burn-out is de opbouwfase van overspannenheid relatief kort en zal het herstel niet zoals bij een burn-out vele maanden bedragen.
Overspannen
Bij overspanning ben je de grens over. Je moet nu echt op gaan passen voor volledige uitputting. Deze fase kenmerkt zich door chronische stress: je lijf zit in een constante vecht of vlucht modus en gaat dus slecht herstellen.
Deze fase kenmerkt zich door:
- Continu moe en gespannen
- Zenuwen op scherp
- Ontspannen lukt niet
- Emotioneel somber
- Rust en slaap werken niet
- Een vakantie lijdt tot stress
- Hormonaal stelsel wordt ontwricht: het lichaam houdt zelf de stress in stand.
Burn-out of overspannen
Om het verschil tussen burn-out of overspannen te duiden, is hieronder een schematisch overzicht geplaatst:
Vermoeid
Aan normale vermoeidheid is een hoop te doen. Verandering van leefstijl, aanpassingen in werk en privé situaties en keuzes in datgene wat je doet helpt je om energie over te houden.
Kenmerken:
- Knorrig
- Humeurig
- Na een nacht goed slapen voel je je weer goed
Overbelast
Overbelast raak je wanneer je een lange tijd achtereen eerder weer inspanningen van je zelf vergt dan dat je uitgerust bent. Doordat je te weinig tijd neemt voor een gezond herstel, neemt het hersteltekort toe. Maar nog steeds zijn aanpassingen in leefstijl de mogelijkheid om hier vanaf te komen.
Kenmerken:
- Wisselende stemmingen
- Snel reageren
- Overtrokken reacties
- Na een week rust voel je je weer goed
Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)
Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.
Stressklachten
Stress is wel een steeds serieuzer probleem aan het worden. Slaap wordt minder, ontspannen lukt minder, je zit echt in een neerwaartse spiraal die doorbroken moet worden. De weg terug vraagt om stevigere keuzes in de balans tussen ontspanningen en inspanning.
Kenmerken:
- Slaapproblemen (piekeren)
- Concentratie problemen
- Vergeetachtigheid
- Ups en downs
- Uitbarstingen
Wat te doen bij overspannenheid
Overspannenheid is een noodklok. Ingrijpen is vereist maar het is nog goed mogelijk om op korte tijd te herstellen. Als je overspannen bent, ben je natuurlijk al een aantal stappen te ver.
Grijp dus stevig in om van overspannenheid te herstellen, laat je coachen om patronen te doorbreken en aan de slag te gaan met persoonlijke overtuigingen. Je mag ook best geluk en tevredenheid ervaren!
Wat te doen bij een burn-out?
Zeker de eerste fase in een burn-out is lastig. De uitweg zie je vaak niet en niks lukt.
- Accepteer dat het niet lukt: Hoe harder je werkt om beter te worden, des te zieker je wordt. Accepteer dat je ziek bent, wandel een stukje en rust vooral goed uit.
- Vermijd overbelasting. Wees deze periode heel lief voor jezelf, ook in emotioneel opzicht. Dat kan betekenen dat je een poosje niet voor je naasten kunt zorgen. Hoe meer tijd je besteed aan rust, hoe eerder je weer de oude bent.
- Hou rekening met je onvermogen: Je hoofd zit vol watten. Het is goed om daarom een tijdlang geen ingrijpende keuzes te maken. Het is beter dat je wacht tot je beter bent met het zoeken naar de oorzaken, ander werk, etc.
- Heb een veilige omgeving. Zoek een omgeving waarin je je even terug kunt trekken als het je teveel wordt zodat je je herstel kunt bespoedigen.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Professionele hulp
Zoek professionele hulp bij het beter worden. Lichaamsbeweging is cruciaal in deze fase. Beweging gaat stressreacties in het lichaam tegen namelijk. Met deze wetenschappelijke achtergrond hebben we dit programma ontwikkeld (neem er vooral een kijkje!)
Vergroot je kennis
Leer te begrijpen wat er gebeurd in je lijf. Wellicht heb je wat aan de volgende artikelen:
- Oorzaken burn-out – De dieperliggende redenen
- Hoe werkt herstel? – 7 tips die je energie geven!
- Hoe voelt iemand zich met een burn-out?
- Partner met burn-out – Hoe ga je er mee om?
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
