Goede zelfreflectie komt niet vanzelf en vereist oefening. Echter, iedereen kan het leren en met de juiste technieken en methoden train je jezelf om er steeds beter in te worden. Met een goede zelfreflectie (ofwel introspectie) leer je hoe jij het beste kunt omgaan met stressvolle situaties en herken momenten en gedrag die zorgen voor (extra) stress en burn-out klachten.
Breng jouw gedachten, gevoelens en herinneringen onder woorden en leer daarmee jouw gedrag en emoties beter te begrijpen. Met de juiste zelfreflectie voorkom je onnodige stress en help je daarmee een burn-out te voorkomen. Sta daarnaast ook eens stil met waar je op dit moment bent in het leven en wat je allemaal hebt bereikt. Je denkt er misschien niet vaak over na, maar je hebt ongetwijfeld genoeg om trots op te zijn.
Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)
Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.
Hoe werk je aan een gezonde reflectie?
Een goede zelfreflectie is niet eenvoudig. Je leert het echter door het vaak genoeg te doen. Begin met jezelf geregeld af te vragen waarom je bepaalde keuzes maakt en waarom je op bepaalde momenten heftig of juist kalm reageert. Geef jezelf daarnaast meer credit. Ga eens na hoe vaak je positief over jezelf denkt. Geef je jezelf bijvoorbeeld weleens een compliment?
Of kijk je wel eens terug op een leuk gesprek of presentatie waarin je andere mensen een goed gevoel hebt gegeven of andere mensen aan het lachen hebt weten te brengen?
Vaak blijven negatieve momenten, zoals ongemakkelijkheid, schaamtevolle momenten of pijnlijke stiltes je veel beter bij, omdat je deze momenten vaak veel intenser beleeft. Je brein werkt nou eenmaal niet altijd positief met je mee. Vergeet niet dat deze momenten veel minder vaak voorkomen en dat je de goede momenten soms gemakkelijk vergeet.
Je eigen fouten erkennen en accepteren is daarnaast ook van belang voor een gezonde zelfreflectie. We maken allemaal fouten en door te accepteren dat we er soms even naast zaten, komen we sterker over en leren we alleen maar meer.
Vind je zelfreflectie lastig? Dat is heel normaal. Soms gaan dingen eenvoudig aan je zelf voorbij of ben je zo gewend geraakt aan bepaald gedrag dat je het zelf niet meer door hebt. Vraag je familie, je collega’s of je vrienden eens om hulp en vraag ze hoe zij over jou denken.
Lees ook: Fouten maken – Waarom is het zo lastig om te leren van je fouten?
Voorkom een ongezonde zelfreflectie
Laat het idee om perfect te moeten en willen zijn even helemaal los.
Zoals de bekende onderzoekshoogleraar maatschappelijk werk Brené Brown al omschreef:
‘‘Laat los wie je denkt te moeten zijn en omarm wie je daadwerkelijk bent’.
Geef jezelf eens wat meer credit en waardering.
Jij als geen ander weet tenslotte hoe hard je werkt en hoe goed je altijd je best doet. Dat perfecte plaatje van jezelf, jouw ideale zelfbeeld, loslaten of opgeven is niet gemakkelijk. Graag willen we geloven dat we ooit, op een zekere dag, aan ons zelfbeeld voldoen. In de tussentijd vergeten we van onszelf te houden en te waarderen wie we op dit moment zijn.
Ongezonde zelfreflectie
Wanneer je steeds maar niet tevreden bent met jezelf en je constant focust op de negatieve aspecten is er spraken van een ongezonde zelfreflectie. Aan jezelf ‘werken’, is minder makkelijk dan het klinkt. Je kunt nou eenmaal niet van de een op de andere dag aan jouw zelfgecreëerde imago en eisen voldoen. Succes komt niet uit de lucht vallen en we weten allemaal dat succes veel opoffering en energie kost.
Maar is dat eigenlijk erg? Accepteer dat niet alles mogelijk is en dat je soms dingen soms simpelweg niet graag genoeg wilt. We willen allemaal slank, succesvol en rijk zijn, maar we willen niet allemaal de uren, zweet en tranen erin stoppen om het te krijgen. En dat is logisch.
Kies de momenten waarop jij succesvol wilt zijn en dingen waarin jij wel graag tijd en aandacht wilt besteden. Maak de juiste keuzes hierin. In onze stressvolle samenleving draait het nou eenmaal om gezien te worden en willen we constant bevestiging voor wat we doen. We willen weten waar we staan en waarvoor we voor staan, continu.
Probeer deze gedachten eens los te laten. Zonder referentiewoorden als ‘beste, de meeste, vooruitstrevende, optimale’, wordt jouw zelfbeeld en toekomstbeeld meteen een stukje gemakkelijker en realistischer. Herken je jezelf hierin en heb je last van negatieve zelfreflectie? Blijf hier niet mee zitten en vraag om hulp bij professionals of bij bekenden.
Naast mensen zijn hartstikke blij met jou
Ongetwijfeld is jouw familie of zijn jouw vrienden hartstikke blij met jou als persoon en heb je helemaal niet die intense drang tot verbetering nodig om maar steeds aan jezelf te hoeven werken. Vraag geregeld andere om hulp en blijf kritisch op jouw gedrag en gedachten. Laat jezelf niet steeds omlaag praten en focus op energie gevende en positieve gedachten.
Lees ook: Een negatief zelfbeeld als oorzaak van stress en een burn-out?
Reflecteer ook op stressvolle situaties
Hoe cliché het ook klinkt: geloof in jezelf. Vertrouw erin dat je ook op stressvolle momenten tot een kalme redenering kunt komen. Kalme mensen maken andere mensen kalm. In stressvolle situaties, zoals in heftige discussies of beschuldigingen, hebben we vaak de neiging om acuut te moeten reageren. Stressvolle situaties spelen in op onze emoties en daardoor zijn we geneigd om in emotie te antwoorden.
Probeer de eeuwenoude ‘tel-tot-tien’ methode toe te passen en eens diep na te gaan waarom jij irritatie, woede of afgunst voelt op dat moment. Door geregeld terug te reflecteren op stressvolle situaties kun je in de toekomst beter je emoties herkennen en leer je om beter om te gaan met jouw emoties. Voel je je boos, of voel je angst?
Ga na waarom voel je deze specifieke emoties voelt. In plaats van op deze emoties in te gaan en tot een uitbarsting te komen tijdens een stressvolle situatie. Probeer eens een ander uit te leggen hoe je je voelt en vraag jezelf af wat wellicht de achterliggende oorzaken zouden kunnen zijn voor jouw gedrag. Goed kunnen omgaan met stressvolle situaties is dé beloning van regelmatig zelf reflecteren en jezelf goed te kennen. De erkenning van je emoties is vaak de eerste stap naar een kalme reactie en redenering.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Voorkom een burn-out en werk aan een regelmatige zelfreflectie
Ga aan de slag met zelfreflectie en voorkom burn-out klachten zoals moeheid, concentratie- of slaapproblemen of prikkelbaarheid. Tegenwoordig lijken steeds meer mensen te maken te hebben met een burn-out. Dat is ook niet heel erg gek. De wereld verandert snel en we krijgen van alles mee over de hele wereld. Van de nieuwste technologieën, tot aan oorlogssituaties en klimaatcrisissen. De ‘wereldburger’ van tegenwoordig hoort zich overal zorgen om te maken en zich in iedere discussie te kunnen mengen.
Op werk hoor je ‘flexibel’ diensten te kunnen overnemen en op elk moment van de dag aan jouw opdrachten te kunnen werken. We zijn ontwikkeld tot echte multitaskers en denken continue aan efficiëntie en effectiviteit. Vraag jezelf wel geregeld af of jij ook die kant op wilt en of je hieraan mee wil doen. Soms is het gewoon even allemaal te veel gevraagd, zoals het onderhouden van contacten waar je geen energie uit krijgt en je niet gelukkiger van wordt. We moeten leren om energie te steken in de dingen waar je energie van krijgt. Zoals Oscar Wilde het ooit verwoorden: ‘Het leven is veel te belangrijk om serieus te nemen’.
Focus op de dingen waar jij gelukkig van wordt en probeer bij sociale constructies en verplichtingen jezelf te blijven afvragen of het daadwerkelijk wat toevoegt aan jouw welzijn en geluk.
Lees ook: Positief denken en negatieve denkpatronen doorbreken?
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Gerelateerde informatie
In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
- Niet goed genoeg zijn – Hoe denk je weer positief over jezelf?
- Het nadeel van altijd positief zijn
- Eigenwaarde en zelfrespect: hoe goed ken jij jezelf?
- Naïef zijn en de relatie met stress en burn-out
