Psychisch verzuim: Hoe jij als leidinggevende écht verschil kunt maken

Als werkgever of HR-professional wil je dat je medewerkers goed in hun vel zitten, dat ze met plezier en energie naar het werk komen. Maar soms gaat het mis. Psychisch verzuim, ofwel uitval door psychische klachten zoals stress en burn-out, is een groeiend probleem dat niet alleen impact heeft op de medewerker, maar ook op het team en de organisatie. Het goede nieuws? Jij kunt verschil maken. In dit artikel nemen we je mee in wat psychisch verzuim precies is, wat je eraan kunt doen en hoe je het voorkomt.

Wat is psychisch verzuim en waarom is het belangrijk?

Psychisch verzuim betekent dat iemand niet kan werken door mentale klachten. Dit kan variëren van stressklachten en oververmoeidheid tot ernstige burn-out of depressie. Medewerkers die met zulke klachten kampen, voelen zich vaak machteloos en verloren. Ze willen wel, maar kunnen niet.

Als leidinggevende kan het lastig zijn om hiermee om te gaan. Je wilt helpen, maar hoe doe je dat zonder over grenzen heen te gaan? Het begint bij begrip: psychisch verzuim is geen zwakte, maar een signaal. Het is een kans om te kijken naar wat er écht nodig is, zowel voor de medewerker als binnen de organisatie.

De rol van stress en werkdruk in psychisch verzuim

Stress is een grote veroorzaker van psychisch verzuim. Misschien herken je het: medewerkers die altijd “aan” staan, extra uren draaien of perfectionistisch zijn. Eerst lijkt alles goed te gaan, maar onder de oppervlakte stapelt de druk zich op.

Denk aan medewerkers die:

• Moeite hebben om te slapen of rust te vinden.
• Snel geïrriteerd of emotioneel zijn.
• Minder geconcentreerd werken of meer fouten maken.

Als deze signalen te lang genegeerd worden, kan dit leiden tot langdurige uitval. Het goede nieuws? Door hier op tijd op in te spelen, kun je erger voorkomen.

Wat kun jij doen?

• Creëer een open sfeer waarin medewerkers durven te zeggen dat het te veel wordt.
• Stel regelmatig de vraag: “Hoe gaat het écht met je?”
• Let op subtiele signalen, zoals veranderingen in gedrag of prestaties.

De oorzaken van psychisch verzuim: een blik onder de oppervlakte

Psychisch verzuim is vaak het gevolg van meerdere factoren die samen een grote belasting vormen. Begrip van deze oorzaken helpt je om gerichter te handelen.

1. Te hoge werkdruk: Medewerkers voelen dat ze constant moeten presteren en geen ruimte hebben voor fouten.
2. Gebrek aan autonomie: Mensen die weinig invloed hebben op hoe ze hun werk doen, raken sneller gefrustreerd.
3. Onzekerheid op de werkvloer: Reorganisaties of onduidelijkheid over verwachtingen kunnen zorgen voor onrust.
4. Slechte werk-privébalans: Als werk altijd voorrang krijgt, lopen privéproblemen vaak uit de hand.
5. Privéproblemen die overslaan op werk: Financiële zorgen, ziekte in de familie of relatieproblemen kunnen extra druk geven.

Hoe begeleid je een medewerker met psychisch verzuim?

Het kan even schrikken zijn als een medewerker uitvalt met psychische klachten. Hoe zorg je ervoor dat je op de juiste manier ondersteunt?

Stap 1: Blijf in contact: Het is belangrijk dat je betrokken blijft, ook als iemand tijdelijk niet kan werken. Vraag oprechte vragen, zoals: “Wat heb je nu nodig om je beter te voelen?” of “Hoe kunnen we je helpen zonder je te belasten?”

Stap 2: Werk aan een rustig herstel: Psychisch herstel gaat niet over snelheid, maar over stabiliteit. Geef de medewerker de tijd en ruimte om weer op krachten te komen. Overweeg hulp van een coach of psycholoog die gespecialiseerd is in werkgerelateerde klachten.

Stap 3: Plan re-integratie op maat: Ga samen in gesprek over wat haalbaar is. Misschien kan iemand eerst wat uren thuis werken of lichte taken oppakken. Zorg ervoor dat er geen druk wordt gevoeld.

Wat kun je doen om psychisch verzuim te voorkomen?

Voorkomen is altijd beter dan genezen, zeker bij psychisch verzuim. Hier zijn praktische stappen die je meteen kunt toepassen:

1. Maak werkdruk bespreekbaar: Durf als leidinggevende te vragen of de werkdruk te hoog is. Medewerkers zullen het niet snel uit zichzelf zeggen.
2. Zorg voor balans: Bied flexibiliteit, zoals thuiswerken of aangepaste werktijden, zodat medewerkers hun werk en privé beter kunnen combineren.
3. Stimuleer ontspanning: Help medewerkers om tijd te nemen voor ontspanning, zowel op als buiten het werk. Organiseer bijvoorbeeld workshops over stressmanagement of mindfulness.
4. Train leidinggevenden: Vaak zien managers signalen over het hoofd. Met de juiste training leer je om stress te herkennen en bespreekbaar te maken.

De kosten van psychisch verzuim: waarom actie loont

Een medewerker die langdurig uitvalt met psychische klachten kost een organisatie gemiddeld €400 per dag. Dit is inclusief loonkosten, vervanging en verminderde productiviteit. Maar het grootste verlies? Dat is de kennis, betrokkenheid en energie van die medewerker.

Door te investeren in preventie en een gezonde werkcultuur voorkom je niet alleen uitval, maar bouw je ook aan een sterk team waarin mensen graag willen blijven werken.

Werknemer en werkgever: Samen tegen psychisch verzuim

Psychisch verzuim aanpakken is geen eenrichtingsverkeer. Het vraagt om een samenwerking waarin zowel de werknemer als de werkgever een actieve rol spelen. Voor de werknemer betekent dit openheid over wat er speelt en bereidheid om hulp te accepteren. Voor de werkgever gaat het om luisteren, ondersteunen en oplossingen zoeken die de medewerker écht verder helpen.

Een goede samenwerking begint met vertrouwen. Als medewerkers voelen dat hun welzijn serieus wordt genomen, durven ze eerder signalen van stress of overbelasting te delen. Dit voorkomt vaak dat klachten escaleren. Daarnaast kan een werkgever het verschil maken door concrete stappen te ondernemen, zoals het aanbieden van coaching, flexibel werken of het verminderen van werkdruk waar mogelijk.

Uiteindelijk is het doel hetzelfde: een medewerker die met energie en plezier kan werken, en een organisatie die profiteert van een gezonde, betrokken werkvloer. Samen staan werknemer en werkgever sterker tegen psychisch verzuim.

Wat kun je doen als leidinggevende of HR?

Psychisch verzuim is complex, maar als leidinggevende, HR-professional of werkgever heb je de kans om echt verschil te maken. Door aandacht te hebben voor wat medewerkers nodig hebben, creëer je een veilige en gezonde werkvloer. En dat gaat verder dan het voorkomen van verzuim – het zorgt ervoor dat mensen floreren.

Wil je weten hoe je dit in jouw organisatie kunt aanpakken? We denken graag met je mee. Samen bouwen we aan een gezonde, betrokken en productieve werkcultuur.

Veelgestelde vragen

Referenties

1. Cereo.nl – Verzuimkosten – Gevonden op 28/11/2024
   Link naar de pagina op cereo.nl