Burn-out door een narcistische partner: meer dan eens komen we tijdens onze coachingsgesprekken mensen tegen die een burn-out (mede) hebben gekregen door een narcist. Veelal is dit een narcistische partner. In dit artikel besteden we aandacht aan dit gevoelige onderwerp. Ik zal eerst aandacht besteden aan wat narcisme is, waarom je hierdoor opbrandt en wat je kunt doen als je deze situatie herkent.
Een burn-out herken je aan de symptomen. Welke symptomen herken jij?
Download gratis ons e-book: symptomen burn-out
Wat is narcimse?
Freud was de eerste die sprak over narcisten. We spreken van narcisme wanneer iemands gedrag zich kenmerkt door een obsessie voor de eigen persoonlijkheid, egoisme, dominantie, ambitie en een gebrek aan inlevingsvermogen. Narcisme wordt ook wel geduid als ‘verliefd zijn op jezelf’.
De kernsymptomen van narcisme zijn; ‘een instabiele basis’, ‘zichzelf opblazen’, ‘gebrek aan wederkerigheid’ en ‘afstoten’. Deze vier symptomen vormen een vicieuze cirkel (de narcistische cirkel).
In tegenstelling tot wat heel veel mensen denken, heeft een narcist vaak een zeer laag zelfbeeld. Dit lijkt vreemd, want narcisten komen vaak zeer zelfverzekerd over en stralen dat ook uit. Om zich te beschermen tegen kritiek heeft een narcist niet veel aandacht voor de mening of de gevoelens van anderen. Het gevolg hiervan is onderontwikkeld inlevingsvermogen.
Lees ook: een narcistische leidinggevende
Een narcist herkennen
Een narcist is slecht in het opbouwen van relaties. Zowel in de privé sfeer als op het werk lopen relaties stuk. Het kan zijn dat dit in de jeugd van iemand met narcisme reeds wordt opgebouwd (een gebrek aan relatie met de ouder), maar ook een biologische kwetsbaarheid kan de oorzaak zijn van het niet kunnen opbouwen van langdurige relaties.
Om wantrouwen van de omgeving niet op te merken, blaast een narcist zich op. Het komt vaak over als dominantie, gevoelloosheid en eigenliefde. Hieruit vloet het gebrek aan wederkerigheid: het enige wat telt is de narcist zelf. De behoefte van de ander wordt niet gezien, laat staan dat er op ingespeeld wordt. Zo kan het zijn dat de grenzen van de ander behoorlijk overschreden worden.
Een narcist zal mensen afstoten door de fout bij de ander te leggen, minachting uit te stralen en door woedend te worden wanneer de ander een foutje maakt. Er is in het geheel weinig tot geen tolerantie.
Een narcist probeert zijn instabiele psychische basis niet te voelen door zich op te blazen. Hierdoor neemt hij veel meer ruimte in dan mensen normaal gesproken nodig hebben. Een narcist heeft hier echter geen last van, omdat hij op een eenrichtingsweg leeft. Andere mensen moeten hem dienen of voor hem applaudisseren. Zo niet, dan verstoot hij ze.
Lees ook: voor jezelf opkomen
Kenmerken van narcisten
- Uiterst gevoelig voor kritiek
- Streven naar (sexuele) controle/ macht
- Denderen volledig over je heen
- Wisselende normen en waarden
- Nooit genoeg aandacht
- Dwingen bewondering af.
Ben jij in een burn-out beland door een narcistische partner?
Blijf dan niet zelf aanmodderen en kies nu echt voor jezelf en je gezondheid!
Bekijk hier: coaching bij burn-out
Narcisme in de relatie
Een narcistische partner kan desastreuze gevolgen hebben. Een narcistische partner wil zichzelf verhogen ten kosten van jou, je gezin en alles en iedereen om zich heen. (Narcisten kunnen mannen en vrouwen zijn overigens!).
Het gevolg van een narcistische partner is dat je jezelf volledig weg (moet) cijferen ten wille van je partner. Het leven met een narcist houdt in dat je een leven kent dat altijd belastend is, schrijnend, uitputtend en betekent dat je moet overleven in plaats van leven.
Meer dan eens denken de partners van mensen met narcisme dat het aan hun ligt (de partner zal dit zeker bevestigen)
Trudy, een vrouw van een narcist, laat weten: mijn man negeerde mij in het openbaar. Meer dan eens werd ik tijdens familiefeestjes voor paal gezet. Als ik ergens mee zat gaf hij niet thuis, maar andersom moest ik klaar staan. Dit heeft zelfs wel eens geleid tot huiselijk geweld omdat ik een keer geen zin had om naar hem te luisteren. Ook de kinderen werden vernederd in het openbaar waardoor één van de kinderen een hevige depressie kreeg en een ander een eetstoornis.
Henk, een man van een vrouw met narcisme, laat weten: In het begin had ik een prachtige vriendin, die me echter steeds meer begon te claimen. In onze relatie was uiteindelijk totaal geen ruimte meer voor mij. Ze bepaalde alles. Mijn omgeving vond mij zwak en vond dat ik ‘maar eens met de vuist op tafel moest slaan’. Uiteindelijk bepaalde mijn vrouw alles, tot mijn kleding aan toe wenste ze de controle te houden. Mijn telefoon werd vaak gecontroleerd omdat ze bang was dat ik vreemd ging.
De gevolgen van narcistische mishandeling:
- Posttraumatisch StressSyndroom (PTSS)
- Depressie
- Suïcidale gedachten
- Afstand nemen van de wereld om je heen
- Een enorm laag zelfbeeld
- Talloze lichamelijke klachten
- Uitgeput (burn-out)
Burn-out door een narcistische partner
Meer dan eens ontstaat een burn-out door een narcistische partner. Je hebt jezelf dan zover gepusht om gehoor te geven aan de (extreme) eisen en verlangens van je partner, dat je jezelf volledig bent kwijtgeraakt. Dat je zo ver van jezelf ontvreemd bent geraakt dat je totaal geen idee meer hebt van wie je bent of van wat je kunt.
Dat je zo ver van jezelf ontvreemd bent geraakt dat je totaal geen idee meer hebt van wie je bent of van wat je kunt. Je hebt alles op alles gezet om je partner te plezieren (gehoord, gezien en gewaardeerd te worden) dat dit ten koste is gegaan van jezelf.
Zeker in het geval van een gezin, is het lastig om duidelijke stappen te nemen in de strijd tegen burn-out. De kans is groot dat je partner met narcisme niet gaat veranderen (waarom zou hij/zij, hij/ zij is immers fantastisch?)
Veel mensen die in een relatie belanden met een narcist, kennen in narcistische ouder.
Burn-out door een narcistische partner voorkomen
Narcisme is (voor een deel) te behandelen, mits de narcistische partner hiermee instemt. Soms zetten de narcistische partners wel de eerste stap, maar wanneer het puntje bij paaltje komt, haken ze af. Telkens weer heb je hoop en wordt de hoop weer de grond in geboord. Wel blijft ondertussen je relatie doormodderen (en jouw energie afnemen)
Wanneer iemand niet instemt met een therapie of behandelplan, is de toekomst onzeker. Vaak is de herstel rust en overzicht in de relatie als eerste een belangrijk punt, om daarvanuit keuzes te maken.
Bedenk:
- Blijf jezelf
- Het ligt niet aan jou!
- Jouw mening en ideeën zijn ook goed
- Een goede relatie bestaat uit 50/ 50 (hij en zij)
- Jij mag er ook zijn!
Heb jij veel stressklachten, herken je je in dit artikel, en wil je een burn-out voorkomen?
Bekijk dan hier: preventieve burn out coaching
Heb jij een burn-out door een narcistische partner?
Bedenk dat een burn-out door een externe factor vaak goed te verhelpen is. Wellicht zullen deze artikelen je ook helpen:
Voel je vrij om contact op te nemen:
Hulp bij stress en een burn-out
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Erg leerzaam en verduidelijkt mijn burn-outs.
Mijn ex en haar familie zijn complete narcisten, dus jouw stuk verklaarde een hoop waarom ik van mijn 25e tot mijn 49e last had van jaarlijks terugkerende burnouts. Bedankt Ruud!
Graag gedaan Sven!
Bestaat dat? Dat het jaarlijks terug kwam een burn-out? Snap ik niet? Kan je dat uitleggen?
Boeiend artikel, zo herkenbaar. En zo vaak nog zo onderschat door hulpverleners. Mijn ervaring is dat ik vanuit deze hulpverlening het allemaal nog eens dunnetjes voor mijn kiezen kreeg. T/m de eindrapportage deze week. Met advies dat wanneer ik opnieuw hulp zou vragen deze hulpverlener mijn persoonlijkheid/identiteit diepgaand onderzocht moet worden omdat ik het zo lastig vind om patronen te doorbreken. Dat de narcistische ex-partner nog steeds met allerhande acties bezig is en die van invloed op mij zijn, wordt niet benoemd. Kortom, ik ben erg blij om weer een artikel te lezen dat zo duidelijk beschrijft wat het is en dat mijn burnout ook daaraan is gerelateerd. Dus bedankt!
Jij ook bedantk voor je reactie Mathilde!
Ohhh wat is dit herkenbaar! Ben mezelf helemaal verloren met een narcistische partner……en dan de weg naar geluk en gezondheid terugvinden ……dat is een strijd
Ik herken de strijd……ben nu 2 jaar gescheiden maar ben het vertrouwen in mezelf behoorlijk kwijt geraakt door mijn ex-narcistische partner.
Dat is zeker waar ‘Engel’. Heel veel sterkte!
Wat herkenbaar! Na 23 jaar met regelmatig huiselijk geweld te maken hebben gehad de relatie verbroken. Partner was enorm agressief en heeft mij bijna 2 x vermoord op het einde. Lig nu in een enorm juridisch gevecht en al 1,5 jaar onder behandeling. Ben het strijden zo zat, kan bijna niet meer.
Wat heftig Yvonne! Blijf je om jezelf denken?
Dit is zo herkenbaar ! Ik heb 13 jaar een relatie met een narcist, kan niet meer. Volg gesprekstherapie en ik lees er veel over. De boosheid is er nog steeds, ik werd door hem nooit begrepen. Hij negeerde mij dagen aan een stuk, heeft daarbovenop alcoholprobleem, en telkens weet hij mijn vragen of hij vreemd gaat (vele aanwijzingen) op sluwe wijze tegen mij te keren. Ik ben “niet normaal” om dit te durven denken. Hij betrekt mij nergens bij, neemt alle beslissingen alleen, snapt niet dat ik er ook nog ben. Ik kan zo nog lang doorgaan. Ik kan niet meer, al mijn energie gaat naar zoeken naar vragen waar ik geen antwoord op vind. Hoe kan iemand zo meedogenloos zijn.
Hoi Linde,
Wat een vervelende situatie voor je. Een narcist handelt vanuit een zeer laag zelfbeeld. Het is dus een reactie waar zeer moeilijk door heen te komen valt.
Denk goed om jezelf Linde!
Ik ben geattendeerd op narcisme. Ik ben zelf hsp en heb een collega met kenmerken van narcisme. Ze is getrouwd maar volgens collegas obsessief naar mij toe. Collegas waarschuwen mij maar ik geloof niet in t gevaar….. dank voor t stuk
Graag gedaan M.
Blijf dichtbij jezelf
De narcist wordt in dit artikel als een soort van blauwdruk neergezet: ze zijn arrogant etc. etc. Ik ken mensen die uitermate vriendelijk,, sympathiek en bescheiden zijn naar de buitenwereld toe, maar totaal veranderen zodra ze thuis zijn. Dit zijn mensen met twee gezichten en juist dit aspect is zo tekenend voor narcisme. De buitenwereld gelooft hierdoor de slachtoffers niet, want het is zo’n leuke man/vrouw. Ik zag dat terug in een van de reacties waar zelfs de hulpverlener het slachtoffer afstrafte. Dat is nu juist precies waar de narcist op uit is. Ik zie hier helemaal niets van terug in het artikel.
Ik leef zo al meer dan 40 jaar met een narciste. Een vrouw uit de duizend eens ze buitenshuis is. Sociaal ingesteld, hulpvaardig, vriendelijk, lief, steeds bereid anderen te helpen met raad en daad, nooit iets te veel, kortom een weldaad voor de maatschappij. Is zelfs bereid vrijwilligerswerk te verrichten in een ouderlingentehuis, dit tot 4 maal toe per week. En ja, eens ze thuiskomt valt het masker af. Dan lijkt ze opeens apatisch voor alles wat haar man aangaat. Is hij niet saai dan is hij onmogelijk in zijn dagelijkse bezigheden en doet ze overal haar beklag hoe ze wel mishandeld wordt, vernederd. De omgekeerde wereld zeg maar. Een vrouw die je uiteindelijk gaat haten om haar twee gezichten, een vrouw die haar echtgenoot naar de verdoemenis helpt. En ja, ooit was haar moeder dominant over haar, bepaalde die moeder wat ze moest doen en laten tot in de kleinste details. Een moeder waar ze op haar 64ste levensjaar, slechts een 20 jaar mee “in verstandhouding” geleefd heeft en diezelfde moeder al meer dan 40 jaar niet mee contacteert. Bah, waarom blijf ik toch bij die vrouw ? Sexueel een hele nul, een hele grote ijsberg. Typisch een asexuele vrouw, een mening over seks die ze nog leuk vindt ook, er zelfs fier op is en maar moet gevolgd orden door haar echtgenoot.Maar eens buitenshuis, ho maar, mooi opgetutte sexy kledij. Wat wil je nog meer ?
Is verlekkerd op een glaasje champagne. Heerlijk zou je zeggen. Natuurlijk, maar zeker niet onder vier ogen met de echtgenoot. Wat dacht je wel. Eens er vriendinnen langs komen, vloeit de champagne dan wel rijkelijk. Merkwaardig toch ?
Heel heftig, maar toch bedankt voor het delen.
Kunnen we iets voor jou doen?
Dank je wel voor je bereidheid mijn verhaal te lezen. Dit vanwege een man die reeds meer dan 40 jaar hondstrouw zijn echtgenote tracht te steunen. Waarom dan nog zul je zeggen ? Omdat ik ooit van haar hield. Fysiek en mentaal. Zielsveel. Nu nog en dat is misschien ongelooflijk. Jaren heb ik gestreden opdat we beiden in therapie zouden gaan. Uiteindelijk hapte ze toe, niet omdat ik het zou willen, wellicht omdat de huisarts haar op een ander idee bracht, een huisarts die ze om haar vinger kon draaien door die brave man een heel verhaal te doen over hoe ze wel meer dan 40 jaar vernederd werd, gepest, verhinderd in haar leven …
Zo ver zelfs dat die huisarts vond dat ik maar eens moest ophouden haar het leven zuur te maken, haar te pesten. Wat dacht je nu ? Als zij zich voordoet als een vrouw met ruggegraat en moest ik haar zo erg het leven onmogelijk gemaakt hebben, zou ze het dan 40 jaar volhouden met dezelfde man ? Nee toch ? Waarom dan die afstandelijkheid ? Een minnaar ? Gevolgen van de overgang ? De moed niet hebben te zeggen dat ze na al die jaren een ander leven wil ? Ik weet het niet meer. Ik ben er bijna 70, ondanks alles nog levendig genoeg om een minimale seksuele behoefte te hebben, een waardering, een knuffel, een – zeg maar gerust – licht erotische omhelzing …
Nee dat is er allemaal niet meer bij. Zij is aseksueel en daarmee basta. Moet ik het dan ook maar zijn. Op de koop toe is ze best nog aantrekkelijk voor haar 60 jaar. Wat wil je als je echt van een vrouw houdt, dan is ze nog altijd best aantrekkelijk. Weet je el hoe eng het is om ’s nachts van je eigen vrouw te dromen ? Je eigen vrouw die na al die jaren (wellicht meer dan 20) opeens opnieuw een te veroveren liefde geworden is ? Ach, je gaat kapot. Zelfbevrediging ? Porno kijken ? Een vriendin ? Ben je gek op mijn leeftijd ? Zo denkt ze er ook over. Gek word ik, tussen haat en liefde tenslotte. Liefde omdat ze zo is en ooit was, ooit passionele seks gehad, natuurlijk, zelfs initiatief langs haar kant, nu stilaan haat door wat ze niet meer wil zijn, maar het best nog kan. Graag nog in de belangstelling staan van andere mannen, graag eens een sexy stukje kledij dragen, genieten van geile blikken. Verdraaid, wat gaat er in haar hoofd om ? En ja, toch voel ik dat ze me niet wil opgeven, maar waarom dat emotioneel terrorisme, want zo noem ik het. En ja, alle hulp zou welkom zijn. Hulp die zou leiden tot een antwoord op de vraag waarom ze zo is. Zo geworden zeg maar. Want ooit haatte ze haar eigen moeder en nu nog meer dan ooit. Wat is er ooit tussen die twee gebeurd ? Je eigen moeder die haat je toch niet zomaar. Die vraag stel ik me al die jaren al, een antwoord krijg ik niet. Of toch … haar moeder pestte haar gedurende haar puberjaren, zei ze jaren terug.
Pesten lijkt wel de rode draad in mijn grote liefde haar leven. Toch maar eens uitkijken naar wat een therapeut(e) hier zal over zeggen …
O ja, alsof een man alle fysieke en mentale bevrediging onthouden door compleet asekueel gedrag te vertonen, dat is toch nota bene een vorm van pesterijen ?
Zou ik mijn leven delen met een super narciste ?
ga weg bij haar
Ik denk dat je het dan over ‘verborgen’ narcisme hebt. Vaak iemand die pleasend gedrag heeft, makkelijk zich slachtoffer voelt maar zich toont als zeer voorkomend, een aardige persoon. Thuis in de relatie alles afreageert door de controle te willen, discussies aangaat en manipuleert door bv gaslighting. Hierover is een goed boek geschreven door een Amerikaanse psychotherapeut Robin Stern.
Mooi stuk alleen wel alsof dit over me eigen man gaat
Ik ben nog jong en heb inmiddels vier jaar relatie met in mijn ogen narcist die ook verslaafd is aan de drank
Je voelt weinig liefde en gekke is dat als je een keer in de zoveel tijd Iets aardigs krijgt te horen je daar zo 7 maanden op kan teren en denk ach alles komt wel weer goed
Maar dan stoot je je hoofd weer hij veranderd toch niet je zelf Voor de gek houden is dat denk ik
Door narcist zet je alles opzei en je vliegt en rent na zijn eisen om hem maar tevreden te houden
Maar waarom is zo moelijk om uit zoon relatie te stappen en blijf je alles doen voor zoon man ?
Dag Sandra,
Vaak ligt de oorsprong hiervan al in je eigen jeugd. Herken je dit?