Wanneer je afhankelijk bent van collega’s, kan dat leiden tot veel frustratie, stress en zelfs burn-out. Zeker wanneer bepaalde werkzaamheden herhaaldelijk fout gaan zonder dat je er invloed op hebt. Tel hierbij op dat de gevolgen van deze fouten groot zijn en de weg naar een burn-out is geplaveid.
Op de werkvloer is afhankelijkheid van collega’s dus niet altijd gewenst en kan voor veel stress zorgen. Niet op één lijn zitten resulteert in veel frustraties op elk werkgebied. Juist op de werkvloer hoort een eenheid van saamhorigheid zonder machtsposities te heersen om zo goed mogelijk te kunnen functioneren als team om de beste prestatie te leveren.
Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)
Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.
Wanneer ben je te afhankelijk?
Als we het over afhankelijkheid hebben, bestaat er een verschil tussen de gezonde en ongezonde variant. Iedereen is natuurlijk op een zekere manier wel afhankelijk van iemand of iets. Een boer is tot op zekere hoogte afhankelijk van het weer in het verkrijgen van landbouwgewassen of in de bewerking van landbouwgrond. In een vliegtuig ben je afhankelijk van de bemanning om een bepaalde bestemming te bereiken. Bij een ongeval ben je afhankelijk van artsen en het ziekenhuispersoneel voor het herstel van je lichaam.
Dit zijn manieren van afhankelijkheid die niet te vermijden zijn in ons dagelijks leven en waar we ook niet over in hoeven te zitten. Dit kunnen we gezonde afhankelijkheid noemen.
Ongezonde afhankelijkheid kan gezien worden als het “niet zonder iemand of iets normaal kunnen voortbestaan”. Hiermee wordt bijvoorbeeld niet bedoeld dat een slechtziende niet zonder zijn of haar bril kan en hier dus afhankelijk van is. De afhankelijkheid wordt pas ongezond als je zonder hetgeen een deel van jezelf kwijtraakt of een deel van je vrijheid. In dit geval word je hulpbehoevend, ondergeschikt aan anderen en onzelfstandig.
Oorzaken van een ongezonde afhankelijkheid
Ongezond afhankelijk zijn van anderen kan door veel zaken ontstaan. Wellicht is er iets uit het verleden of een karaktereigenschap die zich heeft ontwikkeld over de jaren heen. In de jongste jaren van het leven van een kind worden de belangrijkste personaliteitseigenschappen gevestigd en ontwikkeld. Wanneer er zich in deze periode schadelijke gebeurtenissen voordoen, kan dit jaren later wanneer je al volwassen bent nog terugkomen en zijn uitwerking hebben.
Zie ook: Jezelf te verantwoordelijk voelen
Echter, de huidige werksituatie zelf kan ook zorgen voor stress en de vorming van een ongezonde afhankelijkheid. De druk om te presteren kan in dit geval een grote rol spelen en voor veel problemen zorgen op mentaal gebied. De afhankelijkheid heeft een negatieve invloed op de eigen wil. Men volgt in werksituaties een ander slaafs op en laat dit ook zelf toe. Mensen die onbewust of bewust in een afhankelijkheidsrelatie zitten, cijferen zichzelf geheel of grotendeels weg en verliezen grip op hun eigen authenticiteit. Indirect geef je een ander hiermee macht over jezelf wat natuurlijk niet de bedoeling is.
Zie ook: Grenzen aanvoelen en aangeven: Hoe doe je dat?
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Gevolgen van overmatige gebondenheid
Samenwerkingen binnen bedrijven kunnen voor de nodige stress en frustraties zorgen als de afhankelijkheid ongezond wordt. Zowel voor de desbetreffende medewerkers als voor het bedrijf en de klanten is dit nadelig. Voor jou als individueel zijn er een aantal negatieve gevolgen aan een ongezonde afhankelijkheid.
Gebrek aan initiatief
Er ontstaat een gebrek aan initiatief. Als je jezelf te erg afhankelijk maakt van een ander, komt dat voort uit de angst om zelfstandige beslissingen te nemen. Je stelt je passief op en laat veel keuzes aan de ander over, die deze beslissingen wel zal nemen en geen gehoor geeft aan de mening van jou door steeds de leiding te nemen. Dit gedrag versterkt de ongelijkheid alleen maar meer en houdt de ongezonde afhankelijkheid in stand.
Jij zal denken dat je een ander nodig hebt om beslissingen te nemen en de ander neemt graag positie in de leidende rol. Dit kan resulteren in een machtsverhouding, wat weer leidt tot stress. Kleine irritaties kunnen zich dan ontwikkelen tot een grote bron van opgebouwde spanning.
Zie ook: Omgaan met werkdruk en stress op de werkvloer
Het verliezen van jezelf
Door een overmaat van afhankelijkheid kun je de weg naar jezelf kwijtraken. Je bent vergeten hoe je zelf beslissingen moet maken en hoe je zelfstandig door het leven moet gaan. Dit komt doordat je steeds in een ander investeert. Het vertoonde gedrag is verstikkend, omdat je steeds verder van jezelf verwijderd raakt.
Eveneens kan de verantwoordelijkheid van de ander ook te groot worden en leiden tot een gevoel van prestatiedruk. Het geeft een beklemmend gevoel wat thuis misschien wordt afgereageerd op de mensen waar je van houdt.
Stress leidt tot klachten
De ongezonde afhankelijkheid kan voor veel stress zorgen wat zich onbewust ophoopt en wat op een gegeven moment een maximum kan bereiken. De continue behoefte aan goedkeuring wordt te veel en uiteindelijk kan je zelfs thuis komen te zitten met een burn-out, depressie of andere mentale of fysieke klachten.
Zie ook: Eerste tekenen van burn-out
De oplossing voor een afhankelijke relatie
Er zijn verschillende mate waarin je afhankelijk kan zijn binnen een bepaalde relatie en elke verbondenheid verschilt weer. Zoals al eerder aangegeven is er immers altijd wel sprake van een zekere mate van afhankelijkheid. Voor een ongezonde afhankelijkheid speelt de bewustwording een hele grote rol.
Vaak zijn mensen zich helemaal niet bewust van hun eigen onzelfstandigheid en gehoorzame gedrag tegenover anderen. Denk goed na hoe jouw situatie in elkaar zit en als je oneffenheden opmerkt is het van belang in gesprek te gaan met anderen over jouw rol in de situatie.
Aan jezelf werken
Door aan jezelf te werken kunnen verstikkende patronen doorbroken worden en kan iedereen op het werk een gelijkwaardige positie terugkrijgen. Dit heeft een positief effect op het bedrijf en iedereen die er werkt. Sommige bedrijven stellen zelfs een coach beschikbaar voor medewerkers en daar moet ook vooral gebruik van worden gemaakt. Deze persoon kan je ondersteunen in de herkenning van bepaalde ongezonde patronen en helpen om weer autonoom te worden.
Dit is het vermogen om zelf dingen uit te voeren en beslissingen te maken. Autonoom zijn of worden geeft niet alleen veel vrijheid, het beantwoordt ook de behoefte om niet van anderen afhankelijk te zijn. Autonoom zijn draait om een aantal essentiële zaken.
Volledige controle is een illusie
Het is een illusie te denken dat we niet onszelf zijn als we rekening houden met anderen of vasthouden aan regels. Het leven gaat niet precies zoals we dat willen en we moeten accepteren dat geluk niet altijd aan onze kant staat. Het open staan voor onverwachtse gebeurtenissen en de controle een beetje loslaten, maakt ons minder kwetsbaar voor veranderingen in routines en is in lijn met een autonome leefstijl.
Zie ook: Controledwang: hoe ga je om met altijd de controle te willen houden?
De ander speelt altijd een rol
Altijd de mogelijkheid hebben om te kiezen en altijd de vrijheid hebben om alles te doen wat jij wil, is onmogelijk en uiteindelijk onbevredigend. We kunnen nooit helemaal zelf de richting bepalen van ons leven zonder een beetje hulp van anderen in ontvangst te nemen. Om autonoom te zijn, maak je bewuste keuzes voor jezelf die in lijn zijn met jouw behoeften. Rekening houden met anderen hoeft daarin niet limiterend te zijn.
Tussen gevoel en verstand in
Rationeel leven waarin je zelfstandige keuzes maakt en waardoor je je leven als geslaagd kunt beschouwen is een autonoom leven. Hiermee kun je vertrouwen op verandering en open staan voor de dingen die op je afkomen. Autonoom ben je om jezelf te blijven en dingen te doen waar jij achterstaat, ook als dit in verband is met de situatie van een ander.
Afhankelijk zijn van anderen is tot op zekere hoogte een onvermijdelijk gegeven. Door het nemen van rationele, autonome keuzes waar jij als individu achterstaat, kun je verhoudingen op de werkvloer gelijk houden en de waarde aan jezelf hooghouden. Stressvolle situaties kunnen worden voorkomen en een gezonde afhankelijkheid kan worden gecreëerd.
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Gerelateerde informatie
In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
- Oorzaken uit de jeugd die gevolg kunnen hebben voor burnout
- Burn-out door parentificatie – Omgekeerde ouder-kind relatie
- Verschil burn out en depressie – Hoe weet je wat je hebt?
