Wat is DHEA? – De werking van DeHydroEpiAndrosteron
Wat is DHEA? DHEA is de afkorting van DeHydroEpiAndrosteron. Maar waarschijnlijk wordt het daarmee niet veel duidelijker. DHEA is het meest voorkomende hormoon in ons lichaam. Het wordt, net zoals zo’n 150 andere hormonen, in onze bijnieren aangemaakt.
Daarnaast wordt DHEA in mindere mate aangemaakt in onze voortplantingsorganen. Ook onze hersenen zijn voor een kleinere productie van dit stofje verantwoordelijk.
Wat doet DHEA?
Dit veel voorkomende hormoon DHEA wordt gevormd uit cholesterol en is de voorloper van vele andere hormonen. Anders gezegd: uit DHEA worden andere hormonen gemaakt die we nodig hebben om ons lichaam goed te kunnen laten functioneren.
Voorbeelden van dit soort hormonen zijn testosteron en oestrogeen. Omdat DHEA de fundering is van zoveel andere hormonen, worden er elke dag zo’n 200 miljard nieuwe DHEA moleculen in je lichaam gevormd.
> Lees meer over adrenaline
Een andere belangrijke rol die DHEA in ons lichaam heeft, is de bescherming die het biedt wanneer het lichaam stress ervaart. In geval van stress wordt er cortisol aangemaakt. Te veel cortisol kan op langere termijn zorgen voor onder andere spierafbraak, het krimpen van de hersenen, een minder werkend immuunsysteem en zelfs burn-out.
Zodra cortisol geproduceerd wordt, wordt er ook DHEA in het lichaam gevormd. DHEA controleert de hoeveelheid cortisol. Zodra de aanmaak van cortisol te hoog wordt, kan DHEA dit proces blokkeren. Dit heeft als gevolg dat de negatieve effecten van cortisol gecompenseerd kunnen worden.
Evenwicht tussen deze twee stoffen is dus van groot belang. Wanneer de bijnierschors niet goed functioneert of is aangetast, kan het zijn dat er te weinig DHEA wordt aangemaakt om de hoeveelheid cortisol te compenseren.
Wil je DHEA verhogen dan is het een must om je stress te verlagen. Wil je een steuntje in de rug hierbij? Bekijk ons aanbod: coaching bij stress
De werking van DHEA in je lichaam.
Buiten het feit dat DHEA dus een belangrijke rol speelt bij stressreductie en het aanpakken van burn-out problemen, heeft DHEA een veel grotere invloed op ons lichaam dan dat mensen beseffen. Een paar andere aspecten van de werking van dit hormoon zullen hierna worden uitgelegd.
DHEA verbetert je geheugen en denkactiviteit.
Je denkactiviteit wordt verbeterd doordat DHEA de elektrische activiteit verhoogt tussen cellen. Hersencellen werken hierdoor sneller en efficiënter. Deze activiteit geldt met name voor de cellen in hypothalamus en in de cortex (hersenschors)
DHEA zorgt er daarnaast ook voor dat er meer neurotransmitters vrijkomen. Neurotransmitters brengen zenuwprikkels over; het zijn stofjes die signalen en impulsen doorgeven tussen zenuwcellen of spiercellen. Ze beïnvloeden onder andere je geheugen en stemming.
> Lees meer over een goed geheugen in relatie tot stress
Het versterkt je immuunsysteem.
DHEA versterkt het immuunsysteem doordat DHEA het aantal natuurlijke afweercellen verhoogt. Naarmate je als mens ouder wordt, nemen deze afweercellen af. Dit is dus ook de reden dat oude(re) mensen vatbaarder zijn voor ziekte.
DHEA gaat overgewicht tegen.
Overgewicht heeft vele oorzaken. De meest voor de hand liggende oorzaken kunnen mensen over het algemeen wel bedenken. Minder bekend is dat het hormoon cortisol een belangrijke factor is bij overgewicht of zelfs obesitas. Zoals we hierboven reeds omschreven: wanneer je stress hebt, wordt er cortisol aangemaakt.
Cortisol zorgt er weer voor dat er meer insuline in je lichaam wordt aangemaakt. Insuline zorgt er weer voor dat de suikeropname in je spieren wordt vergroot. Deze suikers zijn nodig om inspanning te leveren. Om te vechten, of te vluchten. Het is dus een overleefsysteem in je lichaam. Deze suikers geven je extra energie, die het lichaam hard nodig heeft om langere tijd te kunnen blijven functioneren onder stress.
Als deze energie niet wordt verbruikt, zoals in de hedendaagse files, meetings, etc etc, dan worden deze overschotten opgeslagen in de vorm van vetreserves. Het helpt cortisol in balans te houden, maar houdt ook de bloedsuikerwaarden onder controle door de gevoeligheid voor insuline te verhogen.
Lees ook: aankomen door stress
Andere effecten van de stof DHEA
DHEA is een stof met veel effecten. Het speelt onder andere een rol bij:
- Versterken van het immuunsysteem
- Het vergroten en behouden van je libido (Uit DHEA wordt indirect testosteron gemaakt
- Het vergroot een goed gevoel (gevoel van psychisch welzijn)
- Het bouwt spieren op (invloed van testosteron)
- Vermindert cholesterol
- Helpt om meer groeihormonen aan te maken
- Het zet vet om in vetzuren
- Versterkt de werking van insuline, en daardoor beschermend tegen diabetes
- Vergroot het denkvermogen en beschermt het brein tegen aftakeling en Alzheimer
- Verbetert het geheugen
- Verbetert de huid
- Beschermt hart en bloedvaten
- Remt het stresshormoon cortisol
- Reduceert vet
- Verhoogt lichaamseigen productie van testosteron en groeihormoon
Een burn-out herken je aan de symptomen. Herken je bepaalde symptomen?
Download een compleet overzicht: Symptomen van burn out
Wanneer wordt DHEA aangemaakt?
Het belang van een voldoende hoeveelheid DHEA in je lichaam zal vast duidelijk zijn. Maar hoe kan je de productie van dit stofje beïnvloeden?
Opbouw van DHEA (en daarmee opbouwen van bijvoorbeeld een goed gevoel) doe je door deze stappen:
- Slaap goed: DHEA wordt aangemaakt tijdens je slaap
- Eet voldoende eiwitten. Eiwitten is een noodzakelijk bestandsdeel van DHEA
- Doe krachttraining/ duurtraining: tijdens sporten motiveer je je hormoonproductie
- Beperk stress: Het stresshormoon cortisol vermindert de aanmaak van DHEA.
- Ontspanning en positief denken verhoogt DHEA productie
Wat is de oorzaak van een laag DHEA niveau?
Om het DHEA niveau in je lichaam te ‘boosten’ kun je twee dingen doen. Allereerst kun je ervoor zorgen dat het DHEA niveau stijgt, maar aan de andere kant kun je er ook voor zorgen dat het DHEA niveau niet daalt.
Om het DHEA niveau niet te laten dalen, is het goed om te weten dat je niet altijd invloed hebt op het DHEA niveau. Je leeftijd speelt namelijk ook een rol. De maximale aanmaak van DHEA is rond het 20e levensjaar. Op je 65e is dit ongeveer nog maar 10 a 20 procent van wat het op het hoogtepunt was. Op je 80e blijkt hier nog maar een fractie van over te zijn.
Normaal gesproken wordt de hoeveelheid DHEA alleen minder naarmate we ouder worden. Maar een hypofyse-hypothalamus-bijnier as die verstoord is kan dat ook veroorzaken.
Daarnaast zijn er ook factoren die de hoeveelheid doen verminderen. Op deze factoren kun je vrij eenvoudig invloed uitoefenen:
- Roken
- Alcohol
- Cafeïne
- Overgewicht
- Tekort aan voedingsstoffen
- Te weinig onverzadigde vetzuren eten
- Te veel snelle suikers eten
Kijk voor effectieve coaching bij burnout op: individuele coaching burn out
Overgaan tot actie
Hopelijk zie je na dit artikel het belang van een gezond DHEA gehalte in. We willen je er graag bij helpen. Neem eens vrijblijvend contact op en vraag naar de mogelijkheid voor jouw persoonlijke situatie
Lees ook over een hormonale disbalans
Gerelateerde artikelen:
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Ik herken wel veel in het artikel. Kun je de stof DHEA ook meten, bijvoorbeeld in je bloed?
Ja Mia. DHEA staat op een formulier om bloed te prikken. Als de huisarts er een kruisje achter zet,(overtuig hem eerst van eventuele vermoeidheid, uitputting of slaapproblemen) en je laat bloedprikken, weet je binnen 1 a 2 weken wat jouw D H E A gehalte is. Hoe ouder hoe minder, hoe meer stress hoe minder. In de VS noemen ze het gewoon het levenshormoon. Als het DHEA erg laag is , onder de 1.5 dan heb je gewoon ook al een tijd geen goed gevoel. Met een machtiging van huisarts of internist naar de zorgverzekering, krijg je DHEA vergoed. 25 mg of 50 mg.
Mensen die uitgeput zijn, een burnout hebben , of veel operaties achter de rug hebben, chronisch ziek zijn,of veel stress met werk, relatie of noem maar op, hebben grote kans dat het DHEA peil flink gezakt is. Dat kan de huisarts of endocrinoloog meten. Gewoon een bloedtest. CVS, fibromialgie, burnout, PTSS, en nog héél veel andere aandoeningen zijn het gevolg of de oorzaak(wisselwerking) van een veel te laag DHEA gehalte in het bloed. In de V.S. gebruikt het bijna iedereen, omdat je er heel veel kwalen mee kunt bestrijden, en je energiepeil gaat omhoog. Je slaapt beter, en het gaat depressies tegen. In Nederland kun je er met de huisarts over praten, en een machtiging aanvragen, voor een recept DHEA.
Dank voor je aanvulling Kim!
Nederland is het land met de meeste regels en wetten wat betreft medicatie. Vroeger kon je DHEA gewoon kopen in een reformhuis. In de V.S. kun je het ook gewoon kopen ,in apotheek, reformhuis enz. Ook mensen met immuunaandoeningen hebben er veel baat bij. Crohn colitis, enz enz enz. Het immuunsysteem werkt weer normaal bij DHEA gebruik. Maar je moet er wel even moeite voor doen in Nederland om DHEA van de arts te krijgen. In de V S kost t ook bijna niks, hier zijn de pillen zo duur, omdat die regels en wetten er zijn. Veel zieken zouden er flink baat bij hebben.
WAT DOE JE AAN EEN TE HOOG DHEA EN WAT BETEKEND DAT?
Natasia, hoi. Te hoog DHEA krijg je niet vanzelf, alleen door supplementen, maar bij een hoog DHEA gehalte wordt het overtollige uitgescheiden of opgeslagen. Te veel heeft gewoon geen nut. Het is ook helemaal niet goed voor de lever,te hoge doseringen , i.v.m. stapeling. Bij een goed gehalte DHEA heb je energie, slaap je goed, het geheugen werkt beter, levenslust. Het wordt ook het * levenshormoon*genoemd. Als mensen ouder worden, zakt het DHEA gehalte , soms dramatisch. Mijn mening is; geef iedereen DHEA, dan hebben ouderen en bejaarden ook iets aan hun leven. Wordt ook als anti aging ingezet, en tegen depressies ,energie tekort enz.
Dus in principe kun je stellen al ben je 40 jaar of ouder en minder energie ervaart je het beste dhea kunt nemen? Is 50mg per dag voor mannen te beschouwen als een veilige dosis?
Jasper , hoi. Minder energie kan door ontzettend veel dingen veroorzaakt worden. Schildklier, B12 tekort ,hypofyse, malabsorbtie ,lever,nieren, bloedarmoede/ijzertekort, mineralen/kalium natrium calcium tekort enz enz enz enz enz enz Maar idd na je 20 of 30 e zakt het DHEA level. Na hun 40 e nemen in de V.S. veel mensen dit bijnierschorshormoon, als supplement, daar kun je het gewoon kopen, apotheek drogist ,ik dacht zelfs in de supermarkt bij de vitaminen. Hier maken ze er zo’n ontzettend drama van. 50 mg voor mannen en 25 voor vrouwen, dat is de dosering die in de VS wordt aanbevolen.
Hoi allen,
Het is natuurlijk vrij om op deze website te reageren, echter onthouden wij ons van advies over bepaalde supplementen. Dank u 😉
Als je topsporter bent en je wordt op doping gecontroleerd, neem dan GEEN DHEA!! Het staat op de lijst van verboden middelen. Dit omdat het indirect je testosteronwaarde kan beïnvloeden. Een Nederlandse veldrijdster is er vorig jaar een half jaar voor geschorst.
DHEA het antistresshormoon , is nu te krijgen op verschillende betrouwbare sport- en kracht trainings web shops. Burn out , futloos , ouderdomskwalen , stress, slechte nachtrust enz enz enz verdwijnen al na 10 -14 dagen gebruik. Het normale gebruik is 2 x daags 25 mg. In de V.S. kun je het gewoon kopen zoals hier een vitamine pil gewoon te koop is. DHEA wordt daar ook het levenshormoon genoemd. Het zou geweldig zijn als men dit hormoon ( dat in de loop der jaren verminderd tot op 10 % van wat je had toen je 20 was) dat ouderen verlost van veel problemen met de gezondheid, gewoon als aanvulling zou geven .