Waarom mentale en fysieke problemen niet los staan van elkaar: Steeds meer onderzoeken wijzen erop dat mentale en fysieke problemen veel invloed hebben op elkaar. Je mentale gesteldheid kan een negatief of juist positief effect hebben op je lichamelijke gezondheid, maar ook andersom is het zo dat lichamelijke klachten kunnen zorgen voor emotionele problemen. In dit artikel bespreken we alle relevante informatie met betrekking tot dit onderwerp.
Hoe heeft het lichaam effect op de mentale toestand?
Vaak komt het voor dat iemand geen geen zin heeft om te bewegen of om te sporten. Eenmaal geweest, voelt men zich doorgaans goed en energiek. Dit algemene verschijnsel is al een voorzichtig bewijs dat lichaam en de mentale toestand met elkaar in verband staan. Tientallen studies bevestigen dit, en laten zien dat lichamelijke klachten of verbeteringen een duidelijk effect hebben op de mentale toestand. Volgens de Nederlandse Multidisciplinaire richtlijn Depressie is er bijvoorbeeld een duidelijk verband tussen fysieke trainingen en het verlichten van depressie. Het kan ingezet worden als monotherapie of simultaan naast andere therapieën tegen depressie, en zorgt in veel gevallen voor een duidelijke bevordering van de gesteldheid van een persoon.
Waarom heeft beweging of sport een positief effect op de mentale toestand?
Er zijn verschillende factoren waardoor het lichaam een duidelijk verband heeft met de mentale toestand. Tijdens fysieke trainingen stel je een doel voor jezelf, bereik je verschillende prestaties, en vergroot je zo je zelfwaardering. Dit alles heeft een positief effect op je mentale toestand. Ook komt er tijdens een stevige wandeling of het beoefenen van sport het stofje “endorfine” vrij. Dit stofje zorgt voor een vrolijk en relaxed gevoel, wat dus logischerwijs een positieve bijdrage heeft op je humeur.
Ook is het zo dat je door regelmatig (30 minuten per dag) bewegen en sporten beter gaat slapen. Een goede nachtrust is erg belangrijk voor je gemoedsrust. Als je niet goed slaapt kan dit zorgen voor mentale vermoeidheid, somberheid, een verzwakt immuunsysteem, en ga zo maar door. Door regelmatig te sporten/bewegen zal je de kwaliteit van je slaap verbeteren, en dus zorgen voor een algehele verbetering van je mentale toestand vanuit meerdere aspecten.
Bij depressieve gevoelens (bijvoorbeeld door stress) is de drempel om te gaan bewegen vaak hoog. In deze gevallen is het vaak lastig om in beweging te komen. Het kan zijn dat iemand dan een gevoel van falen krijgt omdat ook sport niet meer lukt. Het zou kunnen zijn dat er dan extra stress ontstaat wat ertoe kan leiden dat de depressieve nog verder in het dal zakt. Het is dus belangrijk om dit uit te voeren onder goede begeleiding en met voldoende kennis van zaken.
Zie ook: Geen zin om te sporten? Bewegen tegen de stress!
Je mentale toestand heeft ook effect op je lichaam
Het is dus zo dat je lichaam effect heeft op je mentale toestand, maar ook andersom is dit het geval. Vanuit meerdere aspecten zien we dit terug. Zo zijn er onderzoeken die aantonen dat een ontsteking depressie in de hand kan werken. Edward Bullmore, neuropsychiater aan de universiteit van Cambridge, heeft dit onderwerp uitvoerig onderzocht en er het boek ‘het ontstoken brein‘ over geschreven
Hierin komt naar voren dat een ontsteking op verschillende plekken in het lichaam oorzaak kan zijn van een depressie. Hormonen in het lichaam kunnen ontstekingen veroorzaken en signalen uitzenden naar de hersenen. Dit zorgt voor een negatief effect op je gemoedsrust, en kan uiteindelijk leiden tot een depressie. Zelfs een ontsteking rond de tanden en kiezen (periodontitis) kan de reden zijn van een depressie. Dit is helaas iets waar artsen meestal overheen kijken, aldus Edward. Het wordt dus tijd dat er meer aandacht besteedt worden aan zulke zaken, zodat de daadwerkelijke oorzaak sneller gevonden kan worden.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Emotionele problemen verzwakken het immuunsysteem
Onze weerstand zorgt ervoor dat we vele virussen en andere ziekteverwekkers tegen kunnen houden. Onderzoek toont aan dat emotionele problemen een negatief effect hebben op het immuunsysteem, en we dus eerder vatbaar zijn voor infectieziektes zoals verkoudheid en griep. Frustratie bijvoorbeeld zorgt voor een tijdelijke afname van T-cellen. Deze cellen zijn betrokken bij het afweren van ziektes, en verminderen dus tijdens deze negatieve emoties.
Psychosomatische klachten
Psychosomatische klachten zijn ook een duidelijk voorbeeld van hoe het lichaam en de mentale toestand met elkaar in verband staan. Vaak komt het voor dat iemand met typerende klachten bij de huisarts komt, waar geen duidelijke oorzaak voor te vinden is op lichamelijk gebied. Het is zelfs zo dat ongeveer 20% tot 35% van de bezoeken bij de huisarts valt onder psychosomatische klachten. Deze klachten zijn meestal het gevolg van een psychologisch probleem wat zich uit in fysieke klachten. We noemen dit somatisatie.
Er zijn verschillende oorzaken voor deze klachten, waaronder het persoonlijke karakter, erfelijke factoren, en sociale en culturele factoren. Al deze oorzaken zorgen voor een langdurige stress waardoor psychosomatische klachten ontstaan. De mentale problemen die deze persoon daardoor heeft, kan zich uiten in lichamelijke klachten als hoofdpijn, buikpijn, en rugpijn. Vaak hebben mensen met psychosomatische klachten last van een depressie of angststoornis. De klachten kunnen zodanig erg worden dat zelfs werk en sociale relaties moeilijker gaan, en er geen oplossing gevonden wordt voor het soms steeds groter wordende probleem. Dit logischerwijs omdat er geen duidelijke oorzaak is op lichamelijk gebied. Ook hier zien we dus weer dat het erg belangrijk is om ook de mentale gezondheid goed te waarborgen.
Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)
Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.
Stress en psychosomatische klachten
Psychosomatische klachten hebben dus over het algemeen stress als oorzaak. Deze stress die sommige mensen dagelijks ervaren kunnen op de lange termijn zelfs zodanig effect hebben dat er niet alleen algemene klachten zoals rugpijn en hoofdpijn ontstaan, maar zelfs besmettelijke ziektes zoals griep, verkoudheid, en herpes veroorzaken, aldus Bruce McEwen, Psycholoog aan de universiteit van Yale.
Langdurige stress zorgt ervoor dat het geheugen en de cognitieve functies achteruit gaan. Dit is ook niet heel vreemd. De hypothalamus (een deel van de hersenen) die emoties als zorgen, angst en onrust verwerkt, is namelijk erg gevoelig voor langdurige stress. Dit deel van de hersenen interpreteert gevoelens als stress en andere soortgelijke emoties als een bedreiging. Hierdoor geeft de hypofyse en de bijnierschors stresshormonen vrij. Deze hormonen hebben op de korte termijn een positief effect, maar op de lange termijn kan het schadelijke gevolgen hebben. Een flinke lijst aan klachten en aandoeningen kunnen opkomen door een langdurige blootstelling aan stress, waaronder:
- Hartklachten
- Ademhalingsproblemen
- Spijsverteringsproblemen
- Obesitas
- Gewichtsverlies
- Haaruitval
- Zwakker immuunsysteem
- Huidaandoeningen
- Allergieën
- SOLK
Lees ook: hoe werken stresshormonen
Gevolgen van van mentale problemen en fysieke problemen
Hieronder omschrijven we een aantal voorbeelden waarbij mentale en fysieke problemen met elkaar in verband staan:
Emotionele gastritis
Dit is een lastige aandoening die de mentale toestand als oorzaak heeft. Emotionele gastritis is een aandoening waarbij het maagslijmvlies ontstoken raakt, en er allerlei lastige symptomen op kunnen komen zoals maagpijn, misselijkheid, maagzuur, een gevoel van zwaarte door een slechte spijsvertering, en een slechte eetlust. In het geval van emotionele gastritis zijn bacteriën dus niet de boosdoener, maar stress en angst.
Negatieve emoties en een verhoogde bloeddruk
Je bloeddruk is één van de processen in je lichaam die je graag stabiel wilt houden. Een te hoge bloeddruk kan namelijk zorgen voor hartklachten, aderverkalking, vermoeidheid, hoofdpijn, etc. Negatieve emoties hebben een schadelijk effect op de bloeddruk. Vooral emoties als grote woede en hevig verdriet kunnen iemands bloeddruk een flinke stijging bezorgen. Ook hier zien we dus weer het verband tussen de mentale toestand van een persoon, en het effect daarvan op het lichaam.
Persoonlijkheid heeft invloed op lichamelijke conditie
Ook iemands persoonlijkheid heeft een duidelijke invloed op de lichamelijke gesteldheid. Meerdere onderzoeken wijzen uit dat negatieve emoties zoals irritatie, vijandigheid, woede, en verdriet, de kans op een hartaanval vergroten. Mensen die eerder kalm zijn van nature, en makkelijker met moeilijke situaties om weten te gaan, hebben over het algemeen minder kans op een hartaanval. Verder wees het onderzoek uit dat ook depressie en angst het risico van een hartaanval kunnen vergroten.
Emotionele intelligentie
Door het duidelijke verband van emoties en lichamelijke klachten, wordt er steeds meer aandacht besteedt aan emotionele intelligentie. Dit houdt in dat je de mogelijkheid hebt om jezelf te beschermen tegen stress, en andere factoren die een negatief effect op de gezondheid en algemene gesteldheid kunnen hebben. Emotionele intelligentie is nauw verbonden aan sociale en praktische intelligentie, alsook de psychologische instelling van de mens.
Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat emotionele intelligentie een positieve invloed kunnen hebben op de lichamelijke en psychologische gezondheid. Toch is het nog best moeilijk om dit in de toekomst daadwerkelijk te realiseren, en wordt er geadviseerd dit concept met grote voorzichtigheid toe te passen.
Conclusie
Zoals naar voren is gekomen in alle onderzoeken ligt er dus zeker een duidelijk verband tussen de psychische en fysieke toestand van een persoon. Wel is het zo dat we hier nog erg veel over moeten leren, en het dus nog veel onderzoek en tijd kost om dit concept ook op de juiste manier toe te passen. Toch kunnen we uit deze informatie al veel positieve kennis halen, die voor velen veel van nut zal zijn.
Hulp bij burn out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Gerelateerde informatie
In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
