De invloed van stress op serotonine – Wat kun je doen aan een serotonine tekort?

Wat is Serotonine?

Serotonine is een hormoon en neurotransmitter dat je helpt een goed gevoel te krijgen, maar reguleert ook je dag en nacht ritme. Serotonine is terug te vinden in meerdere plaatsen in ons lichaam en heeft verschillende functies. In ons maagdarmkanaal bijvoorbeeld, waar serotonine het meest voorkomt, tot wel 100 miljoen neuronen.

Voor de productie van dit hormoon in de hersenen is het aminozuur tryptofaan nodig. Serotonine wordt gemaakt van tryptofaan in relatie tot vitamine B6. In het maagdarmkanaal heeft serotonine een hormoonfunctie. Voor een gezonde productie, is het hiervoor dus belangrijk voldoende gezond te eten. Het wordt getransporteerd via het bloed en komt zo bij de desbetreffende organen aan, waar serotonine de organen aanzet tot bepaalde acties.

Wat is een neurotransmitter

Een volgende en belangrijke functie van serotonine is de neurotransmitter. Een neurotransmitter wordt ook wel een overdrachtstof genoemd. Het zijn als het ware de koeriers die ervoor zorgen dat een bepaalde boodschap, zoals honger en bloeddruk, wordt afgeleverd naar de rest van het lichaam.

De belangrijkste neurotransmitters zijn acetylcholine, dopamine, GABA en serotonine. Elke neurotransmitter heeft invloed op verschillende delen van het lichaam, die vervolgens weer invloed hebben op onze stemming. Er is dus een verbinding tussen de lichamelijke toestand en het humeur.

Wat doet serotonine?

De boodschappen die neurotransmitters doorsturen hebben invloed op ons lichaam en op onze mentale stemming. In onze maag stuurt serotonine de maagmotiliteit aan, die de maag uit laat rekken. Als je veel eet rekt je maag uit en stuurt serotonine informatie naar de hersenen dat je maag vol zit.

Je hebt geen behoefte meer om te eten. Daarnaast reguleert serotonine ons gevoel van moe zijn. Zodra het donker wordt, wordt serotonine omgezet in melatonine, wat ons het gevoel geeft te willen slapen. Daarnaast staat serotonine bekend als rusthormoon en staat in relatie tot het gevoel van veilig zijn, ons zeker voelen, tevreden zijn en onze seksuele activiteit.

Serotonine en stress

Op het moment dat we stress hebben, gebeuren er veel dingen in ons lichaam die vooral te maken hebben met een disbalans van verschillende hormonen. Een tekort aan serotonine is te zien op momenten dat we ons onbelangrijk voelen, depressief zijn, eenzaam of agressief. Eigenlijk zowat alle emoties die ons een onrustig gevoel geven.

Op het moment dat we deze stress ervaren en het niveau van serotonine laag is, doen deze neurotransmitter niet goed meer hun werk. De boodschappen komen verkeerd aan en zorgen er bijvoorbeeld voor dat de hersenen het bericht van vol zitten niet ontvangen.

Op zo’n moment kan er dus een eetstoornis ontstaan, het overeten. Ook een slaapstoornis kan er worden ontwikkeld met een tekort, doordat de serotonine niet wordt omgezet in melatonine en het moe gevoel nooit komt. Vervolgens zorgen deze stoornissen natuurlijk voor nog meer problemen in het lichaam.

De rest van de neurotransmitters raakt in disbalans waardoor het rotgevoel nog sterker wordt. Zo beland je in een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken is.

Tekort aan serotonine

Een tekort aan serotonine heeft daarnaast gevolgen voor andere andere:

• Een onrustig en opgejaagd gevoel: op het moment dat er minder serotonine is, blijken er meer van de tegengestelde neurotransmitters aanwezig te zijn, zoals dopamine die een opgejaagd gevoel geeft.
• Migraine: een laag gehalte kan een oorzaak zijn van migraine.
• Een lage pijngrens: door een tekort kan de pijngrens zijn verlaagd.

Daarnaast blijkt serotonine ook een duidelijke invloed te hebben op onze seksuele opwinding. Op het moment dat er een tekort is aan serotonine (door bijvoorbeeld stress) zakt de seksuele opwinding, of is het moeilijker plezier te hebben in seks. Zo is bekend dat een laag serotonine gehalte zorgt voor een vroegtijdige ejaculatie bij mannen.

Bij vrouwen zorgt het gevoel van onveilig zijn ervoor dat ze niet graag hun intimiteit delen en zich onzeker voelen.

Serotonine hoog of laag

We doen veel verschillende dingen om onbewust ons serotonine niveau te verhogen. Zo zijn we allemaal wel bekend met het puntensysteem op school en veel andere systemen waarbij we vragen om een goede beoordeling (of een like op Facebook). Steeds als we die like krijgen, of een goed cijfer, stijgt ons serotonine gehalte.

En omgekeerd daalt dus ook ons serotonine niveau op het moment dat we een slechte beoordeling krijgen en ons onzeker en onbelangrijk voelen. Daarnaast is bekend van mensen die veel om aandacht vragen, vaak een laag gehalte serotonine hebben. Ze zijn op zoek naar bevestiging en het gevoel dat ze belangrijk zijn, zodat het gehalte weer op een ‘normaal’ niveau is.

Wat je zelf kunt doen voor een goed serotonine niveau

Omdat serotonine tryptofaan nodig heeft, dat niet in het lichaam wordt aangemaakt, wordt geadviseerd goed gezond te eten. Vooral voedsel waar eiwitten inzitten zijn goed. Deze breekt het lichaam namelijk af tot aminozuren waarin tryptofaan is te vinden, wat uiteindelijk weer om wordt gezet tot serotonine.

Voedsel als kikkererwten, melk en cacao zijn goed voor de bevordering van serotonine. Maar ook voedsel waarin vitamine B3, B6 en magnesium zijn te vinden, zoals bruin brood en aardappelen. Daarnaast bevordert de zon ook de aanmaak van serotonine.

Middelen voor meer serotonine

Er zijn middelen op de markt die een tekort aan serotonine behelpen, antidepressiva genaamd. Het zijn medicijnen die werken in relatie tot verschillende neurotransmitters, zoals. Echter, vanwege de grote hoeveelheid serotonine worden de emoties zo afgezwakt dat ook vrolijke emoties heel afgezwakt ervaren worden. Serotonine is immers een rusthormoon dat ook de goede emoties kalmeert. Deze medicijnen hebben daarnaast vaak heftige bijwerkingen.

Omdat stress zoveel effect heeft op serotonine is het meest effectiefst ervoor te zorgen zo weinig mogelijk stress te hebben. Beweging blijkt zelfs nog beter te werken dan antidepressiva voor de aanmaak van niet alleen serotonine, maar ook andere neurotransmitters die bijdragen aan een goed gevoel. En het heeft geen bijwerkingen. Daarnaast kan het helpen jezelf te herinneren aan momenten waarop je trots was op jezelf als je het gevoel hebt te weinig van belangrijke neurotransmitter in je lichaam te hebben.

Serotonine is één van die zovele belangrijke stofjes die invloed heeft op ons lichaam en onze stemmingen. Het mag dan onduidelijk zijn of stress een tekort veroorzaakt, of dat een tekort stress veroorzaakt, het is duidelijk dat goed voor ons lichaam en onze mentale staat zorgen niet alleen bevorderend werkt voor het serotonine gehalte, maar ook voor de stemming.