Beweegangst is angst om te bewegen nadat je een burnout hebt gehad. Maar helaas: niks doen, in bed blijven liggen of een dag televisie kijken zorgt juist voor een afbraak van fysieke en mentale vermogens.

Het is niet moeilijk voor te stellen dat beweegangst een grote impact heeft op het leven. De angst om in beweging te moeten komen levert heel veel stress op waardoor het lijkt alsof de lichamelijke klachten niet overgaan. Juist de stress zorgt voor een vermoeid gevoel, hoofd vol watten en pijnlijke ledematen.

Schaalgrootte

Naar schatting heeft 25% van de mensen die een burnout hebben gehad na 2 jaar nog steeds last van angst om te gaan bewegen (van Dam, Radboud). Zeker mensen die overtraind zijn geweest (vorm van burnout) waarbij beweging de oorzaak lijkt van een burnout.

De oorzaak van beweegangst

Dat beweegangst ontstaat is niet vreemd. Sterker nog, tijdens een burnout is het een bescherming van het lichaam om niet teveel te gaan doen. Je moet tijdens een burnout herstellen. De extreme overbelasting moet ophouden. Het lichaam slaat alarm wanneer het over de grenzen heengaat.

In een latere fase wanneer het lichaam (deels) hersteld is, werkt dit alarmsysteem vaak te snel. Het waarschuwt al voordat je je echt moe voelt.

Hoe voelt het?

Stel je voor dat je stervoetballer bent en je moet morgen de finale van de Champions League voetballen. De vorige 2 finales heb je verloren en iedereen kijkt naar jou, als topscorer zijnde. Hoe zou je die nacht slapen?

Zo voelt beweegangst voor iemand die een burnout heeft gehad. Je hebt een burnout gehad en morgen/ vanmiddag heb je een verhuizing, fietstochtje, feestje en je ziet er echt als een berg tegenop. Gedachten als:

  • Lukt het me wel?
  • Straks word ik weer ziek!
  • Ik zweet me nu al kapot!
  • Vanmorgen voelde ik me al moe
  • Ik denk niet dat ik dat al kan

schieten door je hoofd. De adrenaline die hierbij vrijkomt en de aanmaak van cortisol die er uit voortvloeit verhogen stress. Uiteindelijk zorgt de stress voor vermoeidheid wat een beloning geeft voor de negatieve gedachten (‘ik zei het toch!’). Het gevaar is dat je op deze manier nooit helemaal uit een burnout komt.

Niet alleen vooraf heb je angst, maar ook achteraf als je merkt dat je moe bent. Je denkt vaak dat je beter kunt gaan herstellen dan doorgaan. Ook als de vermoeidheid heel normaal is (je hebt een drukke dag gehad bijvoorbeeld) kan de angst ontstaan. De vermoeidheid lijkt op die tijdens je burnout en dat brengt angst met zich mee.

Gevolgen van beweegangst

Het is lastig om te kampen met beweegangst. Als je het nog nooit gevoeld hebt, beeld dan een andere angst in: bijvoorbeeld hoogtevrees. De angst om je lichaam te belasten is gelijk aan het staan op een wiebelige ladder op een meter of 10 hoog. Je verkrampt, hartslag omhoog, zweet breekt je uit en je wilt maar één ding: stoppen!

De gevolgen zijn:

  • Sociaal isolement
  • Nooit helemaal afrekenen met burnout
  • Blijvend veel stress
  • Blijvende vermoeidheid
  • Lichamelijke problemen (maag/darm/hart/vaat)

‘Aangeleerde hulpeloosheid’

Van Dam (Radboud) omschrijft de term ‘aangeleerde hulpeloosheid’ bij mensen met beweegangst. Dit is een toestand waar in je hebt geleerd dat je zelf je situatie niet kunt veranderen (‘ik ben moe, dus ik lig op bed’) en dan wegzakken in apathie (‘ik wacht wel af tot ik me beter voel’) Het lukt niet meer om te zoeken naar oplossingen (‘als ik vandaag een rondje wandel hou ik een goed gevoel over’)

Een afhankelijkheid van de omgeving hierin kan de reden zijn. Als een partner/ familielid/ goede vriend je continu verzorgd heeft tijdens jouw burnout, bestaat de kans dat dit de angst vergroot. Het wordt je wel heel makkelijk gemaakt om niks meer te doen, juist wanneer rustig aan doorgaan het belangrijkst is. Vaak is zo’n omgeving die zegt ‘joh, zou je vandaag niet rustig aan doen?’.

Je bent dus niet de enige die uit een burnout komt, ook jouw omgeving moet hierin mee.

Wel willen niet kunnen

Opmerkelijk is dat een extra beloning voor een stapje harder niet werkt. Een financiële beloning voor een medewerker die terugkeert na een burnout werkt niet, waarbij die voor een gezonde medewerker wel werkt. Het zit dus niet ’tussen de oren’ en het is al helemaal geen motivatieprobleem. De wens om je goed te voelen (en dus niet/ nooit meer ziek te zijn) is vele malen groter dan de wens om weer iets te doen.

Mijn ervaring

Ik weet nog heel goed dat ik een aantal jaar na mijn burnout de Alpe d’Huzes fietste. Dit betekent dat je zes keer de Alpe d’Huez opfietst. De dag er op was ik bang, echt heel erg bang om weer ziek te worden. Ik voelde me kapot, zweet gutste weer over mijn lijf en niks lukte me nog. Tot grote verbazing van mijn vrouw, die het doodnormaal vond dat je na zo’n prestatie moe was. Dit was voor mij de bevestiging uiteindelijk dat ik toch nog steeds heel erg sterk was en mijn burnout voorbij.

Pas na een monstertocht op de racefiets was ik er van overtuigd dat ik niet meer ziek was

Door stapje voor stapje te gaan verkennen wat je kunt, zorg je er voor dat je bewijst aan je geest dat je het wel weer kunt. Tast voorzichtig je eigen mogelijkheden af. Als het niet lukt, stel dan je tempo bij in plaats van helemaal te stoppen. Zorg voor een goed dag en nachtritme, optimaliseer je slaap ga niet over je grenzen heen, maar wees ook niet overvoorzichtig.

Heb je vragen over dit artikel? Wees welkom om contact op te nemen voor een vrijblijvend adviesgesprek.

Hulp bij burn-out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

Vergelijkbare berichten

2 reacties

  1. Ik herken me hier gedeeltelijk in.. ik ga wel bewegen.. maar onbewust kome toch die gedachtes van wat als het teveel is, wat als ik terugval dan tijdens het bewegen of naar een winkel gaan naar boven, vervolgens word ik onrustig en word me door de onrust dan pas bewust van deze negatieve gedachtes, dan kan ik gelukkig hiermee omgaan en goed relativeren. Echter zijn dan wel de stresshormonen al in werking gezet, hoe kan ik dit tegen gaan??

  2. Ik herken me ook gedeeltelijk hierin, en heb na herstel van de BO vooral moeite met spontane uitstapjes met een groep of even een drankje gaan doen met meerdere vrienden. 1-op-1 lukken de spontane momenten makkelijker dan wanneer ik de aandacht moet verdelen, daar heb ik dan de dagen erna veel meer last van, en is momenteel niet haalbaar als ik de dag erna moet werken. Helaas leid dit tot onbegrip bij mijn omgeving.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *