Introspectie is zelfbeschouwing of zelfreflectie [1]. Maar wat houdt introspectie nu precies in, wat kun je ermee en waarom hebben mensen dit nodig? In dit artikel leggen we het uit.
Wat is introspectie?
Introspectie of zelfreflectie is een activiteit waarbij de eigen gedachten, gevoelens en herinneringen tot onderwerp van overdenking gemaakt worden. Reflecteren is het doorgronden en herkennen van processen die bewust en onbewust plaatsvinden. Introspectie betekent letterlijk ‘naar binnen kijken’. Je kijkt naar je eigen gedachten, gevoelens, motieven, gedrag en fantasieën. Je kunt op deze manier onder andere jouw gedrag en ervaringen waarnemen en beoordelen. Het helpt je bij het vinden van een antwoord op de vragen waarom en op welke wijze je iets gedaan hebt, wat je gevoel hierbij was. Je observeert jezelf en bij deze observatie kun je patronen in je gedrag gaan herkennen die steeds terugkomen. Introspectie zorgt ervoor dat je jezelf beter begrijpt. Je komt erachter wat voor jou belangrijk is, wat voor waarde je hecht aan al je ervaringen.
Hoe herken je dat je introspectie moet uitvoeren?
Iedereen is constant druk, druk, druk. Je bent constant bezig en iedereen verwacht iets van je. Voor veel mensen is het een uitdaging om privé en werk goed te combineren. Bij een druk gezinsleven en/of een veeleisende baan komt veel stress bij kijken. Daarom is het belangrijk om goed te reflecteren op jezelf. Doe jij aan introspectie? Introspectie is namelijk een fantastische manier om erachter te komen wat je écht voelt. Je wordt je bewust van wat je voelt en wat dit met je doet. Je leert stil te staan bij je eigen gedachten en gevoelens. Op deze manier verminder je stress.
Waarom introspectie waardevol is?
Lees hieronder waarom introspectie zeer waardevol is:
- Negatieve gedragspatronen in je leven herkennen: na herkenning kun je een alternatieve aanpak gaan proberen in dergelijke situaties.
- Je krijgt meer focus op het geheel.
- Je maakt je minder zorgen over zaken waar je geen invloed op hebt.
- Het helpt je je angsten onder ogen te zien.
- Je weet beter wat je gelukkig maakt.
- Het helpt je om bewuste keuzes te maken.
- Verandering levert mee geluk op!
Wat als je doorschiet in een bepaalde eigenschap?
Een goede zelfreflectie uitvoeren kun je als je goed oefent. Iedereen kan het leren en met de juiste technieken en methoden train je jezelf om er steeds beter in te worden. Met een goede introspectie weet je hoe jij het beste kunt omgaan met stressvolle situaties en herken je de situaties die zorgen voor meer stress.
Gevolgen introspectie
Het is belangrijk om een ongezonde introspectie te voorkomen. Wanneer je steeds maar niet tevreden bent met jezelf en je constant focust op de negatieve aspecten, is er sprake van een ongezonde introspectie. Aan jezelf werken is belangrijk en je kunt uiteraard niet in één dag overgaan tot een gezonde introspectie. Het kost energie, maar het is het zeker waard.
Praktijkvoorbeeld
Een goed voorbeeld van zelfreflectie is wanneer je een onbetaalde stage hebt en tegen het einde van de middag alleen nog denkt aan het afsluiten van je pc om zo snel mogelijk naar huis te gaan. Maar, zonder die werkervaring wordt die droombaan moeilijk bereikbaar. Wanneer je geen doel hebt voor de toekomst, worden de dagelijkse taken zinloos en kun je hierdoor veel stress krijgen. Een helder beeld door zelfreflectie helpt hierbij, omdat het je helpt om bewuste keuzes te maken.
Relatie met stress en burn-out
Vooral in stressvolle situaties is het nodig om te reflecteren. In stressvolle situaties, zoals in heftige discussies of beschuldigingen, hebben we vaak de neiging om direct te reageren. Stressvolle situaties spelen in op emoties en daardoor zijn mensen geneigd om emotioneel te reageren. Bedenk voor jezelf waarom jij je zo voelt. Probeer eens een ander uit te leggen hoe je je voelt en vraag jezelf af wat wellicht de mogelijke, achterliggende oorzaken zijn voor jouw gedrag en gevoel. Goed kunnen omgaan met stressvolle situaties kan door regelmatig zelfreflectie.
Praktische tips
Het doel van introspectie is niet per se de zelfrectie. Het gaat erom wat je doet met de inzichten die je krijgt in je eigen gevoelens. Door bewust aan zelfreflectie te doen, ontdek je misschien gevoelens en details waar je anders niet bij stil zou hebben gestaan. Dit betekent dat je de kans krijgt om iets te verbeteren en te luisteren naar je gevoel.
Introspectie kun je op ieder gewenst moment, overal toepassen. De vraag is of het handig is om dat te doen. Wie goed aan introspectie wil doen, moet hier dus bewust even tijd voor vrijmaken. Het is verstandig om een juiste balans te vinden in wanneer je dit doet, in relatie tot je gedachten en gevoelens, maar ook de situatie. Probeer vaste momenten van introspectie in te plannen. Je kunt elke dag, een aantal keer per dag zelfreflectie uitvoeren. Het is belangrijk dat je voor jezelf uitvindt wat bij je werkt. Zolang je een start maakt, ben je al aardig op weg.
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
