Van perfectie naar vrijheid: de kunst van imperfectie omarmen

De kunst van imperfectie omarmen: Ben je iemand die graag kwaliteit wilt leveren? Ben je erg gedreven in je werk, heb je oog voor details en kun je slecht tegen fouten? Waarschijnlijk wil je niet alleen super goede prestaties op je werk leveren, maar wil je ook de perfecte echtgenoot of de perfecte ouder of de perfecte vriendin zijn. Is het echt zo erg om een perfectionist te zijn? Hoe kun je beter omgaan met imperfecties en perfectionisme loslaten?

Wat is perfectionisme precies?

Perfectionisme betekent het letterlijk perfect willen doen. Wanneer je perfectionistisch bent probeer je het volmaakte na te streven. Je legt de lat heel hoog voor jezelf en je wilt maximaal presteren. Je stelt hoge eisen in eerste instantie voor jezelf maar wellicht ook voor anderen.

Perfectionisme lijkt een mooie en positieve eigenschap. Je blinkt namelijk uit in je werk en levert goede prestaties. Bovendien ben je ijverig, gedreven, gedisciplineerd en nauwkeurig. Waarschijnlijk zijn anderen erg over je te spreken en wil je leidinggevende jou echt niet kwijt. Dus wat is er nu zo erg aan de beste of de slimste te willen zijn?

De andere zijde van perfectionisme is dat je het gevoel hebt dat het altijd beter kan. Je bent super kritisch op jezelf en volgens jou is wat je doet nooit goed genoeg. Hierdoor kun je eigenlijk niet van je eigen successen genieten. Je kunt slecht tegen fouten en daarom kan het zijn dat je extra lang over je eigen werk doet en doe je soms het werk van anderen over. Je loopt meer risico last te krijgen van stress, angsten, burn-out of een depressie, omdat je nooit echt tevreden bent.

Wat betekent het om imperfectie te omarmen?

Het is daarom de hoogst tijd dat je je eigen perfectionisme loslaat en imperfectie leert omarmen. Wat houdt dat precies in? Imperfectie omarmen betekent dat je jezelf toestaat dat je fouten maakt en ook anderen fouten laat maken. Niemand is perfect en daarom kun je gelukkiger zijn wanneer je dat accepteert in plaats van te streven naar iets wat je nooit kunt bereiken.

De wereld vergaat niet als je een e-mail verstuurt met een spelfout of als je huis een keer niet op orde is. Fouten maken is echt niet zo erg. Het is menselijk. Probeer daarom jezelf te accepteren zoals je bent met al je imperfecties en wees niet langer kritisch op anderen.

Imperfectie bij jezelf accepteren

Soms zijn we overmatig kritisch op onszelf, omdat we bang zijn voor de mening van anderen. Het is daarom belangrijk dat je stopt met jezelf met anderen te vergelijken. Kijk niet op tegen personen die het in jou ogen perfect voor elkaar hebben, maar accepteer jezelf daarentegen zoals je bent.

Je kunt imperfecties beter accepteren wanneer je je concentreert op wat echt belangrijk is. Wat is bijvoorbeeld echt belangrijk wanneer je visite krijgt? Dat er een 4-gangen menu op tafel staat en het huis spik en span is of dat het gezellig is?

Omgaan met imperfectie bij anderen

Zeggen anderen weleens dat je niet zo kritisch moet zijn? Of hebben anderen bij jou het gevoel dat ze op hun tenen moeten lopen? Dan vind je het vast jammer dat anderen zich bij jou niet op hun gemak voelen.

Vraag jezelf af of jouw manier ook echt de beste of enige manier is. Iets op een andere manier doen betekent namelijk niet dat het niet ook goed is. Misschien is het niet precies zoals jij het zou doen, maar dat maakt het niet ‘fout’. Bedenk dat het belangrijkste is dat het einddoel bereikt wordt en dat kan op meerdere manieren behaald worden.

Waarom is het zo moeilijk om imperfectie te accepteren?

Een reden waarom je het moeilijk kunt vinden je imperfectie te accepteren, is dat je een negatief zelfbeeld hebt. Ook al streef je naar perfectie, je blijft ontevreden over jezelf. Imperfectie accepteren begint dus eigenlijk met zelfacceptatie.

Perfectionisme kan ook voortkomen uit angst. Het kan gaan om angst om te falen, angst om fouten te maken, angst om de controle te verliezen of angst voor afwijzing. Je bent bijvoorbeeld bang afgewezen te worden vanwege je imperfecties. Je hebt het gevoel dat je jezelf constant moet bewijzen om door anderen geaccepteerd te kunnen worden en waardering te krijgen.

Soms speelt de opvoeding die je hebt gehad ook een rol. Wanneer je ouders bijvoorbeeld heel prestatiegericht zijn geweest, kun je als kind al het gevoel hebben gekregen dat je perfectie moet nastreven. In plaats van onvoorwaardelijke liefde te hebben ontvangen, moest je aan verwachtingen voldoen om liefde te ontvangen.

Ten slotte kan het moeilijk zijn imperfectie te accepteren, omdat we ‘perfectie levens’ via reclame en de sociale media gepresenteerd krijgen. We leven in een cultuur van presteren en perfectioneren. Hierdoor wil je voldoen aan het ideaalbeeld dat door de wereld om je heen gepromoot wordt. Je moet mooi zijn. Je moet succesvol zijn. Je moet een fantastisch leven hebben.

De link tussen perfectionisme en stress

Wanneer je perfectionistisch bent, moet je heel veel van jezelf. Je legt jezelf hoge normen op waar je aan moet voldoen. Niemand eist dit van jou, maar het is een grote druk die je jezelf oplegt. Hierdoor kun je veel stress hebben.

Daarnaast ben je door perfectionisme minder of niet bewust van hoe je je voelt. Je bent zo gefocust op het bereiken van perfectie dat je niet doorhebt dat je eigenlijk heel moe bent. Je kunt zelfs gevoelens negeren of wegstoppen, omdat je vindt dat je die niet hoort te hebben.

Je kunt het ook moeilijk vinden om te ontspannen. Je bent in je hoofd continu bezig met waarin je tekortschiet. Wat je doet, is namelijk nooit goed genoeg. Hierdoor kun je niet tot rust komen en kan je lichaam zich moeilijk ontspannen.

Perfectionisme gaat bovendien vaak hand in hand met faalangst. Je hebt de lat zo hoog voor jezelf gelegd dat je je constant een mislukkeling voelt. Het gevoel constant te falen en niet de gewenste resultaten te bereiken, geeft enorm veel stress. Je kunt je gefrustreerd en schuldig voelen. En omdat je denkt te falen, moet je van jezelf nog meer je best doen waardoor je jezelf nog meer stress op de hals haalt.

Hoe perfectionisme de basis kan zijn van burn-out

Hoe hard je ook je best doet om naar perfectie te streven, je zult het nooit bereiken. Je ziet vooral waar je tekortschiet en wat je moet verbeteren en daardoor kom je nooit tot rust. Wanneer je dit niet bij jezelf herkent en alsmaar doorgaat, loop je het risico uiteindelijk burn-out te raken.

Normaal gesproken wanneer je doelen stelt, bereik je die binnen een vastgestelde tijd. Je kunt tijdelijke stress hebben om ze te behalen, maar daarna heb je een voldaan gevoel als je ze eenmaal bereikt hebt. Wanneer je perfectionistisch bent, stel je gauw onrealistische doelen. Deze doelen zijn onhaalbaar en daardoor houdt de stress aan.

Constante stress is slopend voor je lichaam en je geest. Perfectionisme gaat daarom vaak samen met negatieve gedachten. Je hebt het gevoel niet goed genoeg te zijn en altijd maar te falen. Deze negatieve gedachten geven je veel stress waardoor je niet alleen risico loopt depressief te worden, maar ook burn-out te raken.

Wat zijn de voordelen van het accepteren van imperfecties?

Een groot voordeel van je imperfecties accepteren is daarom dat je minder stress hebt. Je kunt eindelijk ontspannen en tot rust komen. Je ‘moet’ niets meer en je hoeft niet meer te geven wat je niet in huis hebt.

Dit zorgt er ook voor dat je meer tevreden en gelukkiger zult zijn. Wat je doet, is goed genoeg. Je hoeft niet meer onbereikbare doelen na te streven. Eindelijk kun je die kritische houding loslaten en kun je meer genieten van wat je doet en je voldoen voelen over wat je bereikt.

Bovendien kun je pas groeien en je ontwikkelen wanneer je je imperfecties accepteert. Je kunt namelijk een heleboel van je imperfecties en je fouten leren. Maar als je je imperfecties camoufleert en je fouten verdoezelt, groei je ook niet.

Hoe kan ik leren om imperfectie te accepteren?

Imperfectie accepteren begint bij jezelf accepteren zoals je bent met al je onvolmaaktheden en onhebbelijkheden. Niemand is perfect, dus jij ook niet. Wees daarom minder hard voor jezelf en oordeel jezelf niet. Wat vind je mooi aan jezelf? Wat zijn een paar mooie eigenschappen die je bezit? Je kunt voor jezelf een aantal positieve punten opschrijven.

Werk aan je eigenwaarde

Dit zal je ook helpen om je eigenwaarde op te krikken. Leer jezelf goed kennen door jezelf af te vragen wat je belangrijk vindt, waar je goed in bent en wat je kernwaarden zijn. Wanneer je ontdekt wie je bent en waar je voor staat, voel je je zelfverzekerder en kun je beter met imperfecties omgaan.

Koppel ‘doen’ niet aan ‘zijn’

Een mislukking betekent niet dat je een mislukkeling bent. Het is belangrijk dat je dit van elkaar leert los te koppelen. Je zult dan minder bang zijn fouten te maken. Probeer fouten ook niet groter te maken dan ze zijn. Wanneer een keer iets niet goed gaat, betekent dat niet dat je nooit iets goed kunt doen.

Maak je minder druk om de mening van anderen

Vaak denken we dat iedereen altijd op de hoogte van ons leven is en overal een mening over heeft. Het is waar dat sommigen gelijk met hun mening klaarstaan. Maar uiteindelijk leeft iedereen zijn eigen leven en over het algemeen zijn we een foutje of een blunder van een collega al gauw vergeten. Maak je daarom minder druk om de mening van anderen en focus je op wat jou blij maakt.

4 tips om imperfectie te omarmen

Vind je het nog steeds moeilijk om je imperfecties te omarmen? Blijf je krampachtig naar perfectie streven? Dan kunnen de volgende tips je wellicht helpen om meer van jezelf te houden inclusief al je imperfecties.

Hou van jezelf

Je bent goed genoeg zoals je bent. Aanvaard jezelf met je kwetsbare kanten daarom volledig. Je bent echt de moeite waard, maar daar moet jij overtuigd van zijn. Je bent niet perfect, maar je bent het zeker waard liefde te ontvangen. Stop daarom met kritiek geven op jezelf en wees vaker wat liever voor jezelf.

Maak fouten

Een fout maken geeft je de kans om ervan te leren. Vraag jezelf de volgende keer dat je een fout maakt af hoe erg het is. Is er iemand overleden? Is de wereld vergaan? Meestal zijn de consequenties niet zo ernstig. Bovendien hangt je succes niet af van dat je nooit een fout maakt, maar je succes wordt vooral bepaald door hoe je met je fouten omgaat.

Beloon jezelf

Je kunt ook beter met imperfecties om leren gaan door jezelf voortaan voor elke prestatie te belonen, ook als het resultaat niet ‘perfect’ is. Dit kan je helpen minder perfectionistisch te worden en meer tevreden te zijn met je imperfecties.

Sport regelmatig en verzorg jezelf

Door goed voor jezelf te zorgen, kom je beter in je vel te zitten en krijg je meer eigenwaarde. Dit helpt je blij te zijn met jezelf en je minder druk te maken over imperfecties. Ga daarom lekker regelmatig sporten, eet gezond en zorg voor voldoende nachtrust.

Veelgestelde vragen

Referenties

1. Instituutvoorfaalkunde.nl – Fouten maken moed – gevonden op 28/04/2023
   Link naar pagina op Instituutvoorfaalkunde.nl