Misselijk zijn en misselijkheid: Er is al veel geschreven over de gevolgen van stress. Symptomen als hoofdpijn, duizeligheid en vermoeidheid zijn alom bekend. Maar van stress kun je ook misselijk worden.

Een lusteloos gevoel of het gevoel dat je vaak moet overgeven zijn erg hinderlijk. Waar komt die misselijkheid vandaan? Hoe herken je dit? Wat gebeurt er in het lichaam als je misselijk wordt? Hieronder lees je de antwoorden op deze vragen. Daarnaast staan er enkele tips om de misselijkheid te verminderen.

Oorzaken van misselijkheid

Er zijn veel dingen die een misselijk gevoel kunnen veroorzaken. Het braakcentrum, het gedeelte van je hersenen dat je misselijk maakt en de braakreactie regelt, ontvangt informatie uit verschillende delen van de hersenen. Een misselijk gevoel wordt beïnvloedt door reuk, geur, smaak of zicht. Daarnaast krijgt het braakcentrum ook informatie uit je maag-darmkanaal en het evenwichtsorgaan.

Het tijdstip van je misselijkheid geeft meestal een indicatie over de oorzaak ervan. Ochtendmisselijkheid kan wijzen op overmatig alcoholgebruik of een zwangerschap. Als je net na het eten misselijk wordt, heb je waarschijnlijk een probleem in het maag-darmstelsel. Des te langer het duurt na de maaltijd voordat je klachten krijgt, des te lager zit waarschijnlijk het probleem.

Andere mogelijke oorzaken van misselijkheid zijn:

  • Problemen in het centrale zenuwstelsel, zoals migraine, infecties of een schedeltrauma.
  • Problemen met het evenwichtsorgaan, zoals reisziekte, ziekte van Menière of benigne paroxysmale positie draaiduizeligheid.
  • Psychische oorzaken, zoals bolimia nervosa, reflexmatig braken, depressie, angst of stress.
  • Overige oorzaken, bijvoorbeeld bijwerkingen van medicatie, chemotherapie of een griepvirus.
Misselijkheid burn-out

Symptomen van misselijkheid door stress

Als je misselijk bent, heb je geen trek in eten. Al het voedsel staat je tegen. Meestal moet je braken als je misselijk bent, maar als de misselijkheid veroorzaakt wordt door stress komt dit zelden voor. Je hebt vaak een lusteloos gevoel, pijn in je maag of in je buik. Misselijkheid die veroorzaakt wordt door bijvoorbeeld een voedselvergiftiging of griep verdwijnt snel weer.

Gratis e-book:
zo herken je
een burn-out
(Inclusief checklist)

Voorkom dat je energiereserves definitief leeg raken en je in een ernstige burn-out belandt met alle gevolgen van dien. Met dit e-book leer je de symptomen tijdig herkennen.

e-book-symptomen-burnout

Wanneer de klachten door stress veroorzaakt worden, treedt de misselijkheid vaker op, met name tijdens angstige of stressvolle situaties. Ook duurt het dan langer voor de klachten weer verdwijnen. Als gevolg hiervan eet je minder, waardoor je gewicht verliest en minder essentiële voedingsstoffen tot je neemt. Wanneer je last hebt van stress, heeft jouw lichaam deze voedingsstoffen juist extra hard nodig.

De relatie tussen misselijkheid en angst

Uit onderzoek van een universiteit in Noorwegen blijkt dat bij 24% van de mensen die vaak geplaagd worden door misselijkheid sprake is van een depressie en bij 41% sprake van een angststoornis. De onderzoekers vermoeden dat depressie en angst een verlaagde activiteit van de nervus vagus veroorzaken. Dit is de hersenzenuw die veel van jouw ingewanden aanstuurt.

Ook bij misselijkheid is deze hersenzenuw minder actief. Wanneer je angstig bent, vertoont de nervus vagus minder activiteit. Daardoor voel je je misselijk. Met als gevolg dat de nervus vagus nog minder actief wordt.

Wat gebeurt er in je lichaam als je misselijk bent?

Niet al het voedsel wat we binnen krijgen is veilig. Door te braken of je een misselijk gevoel te geven, probeert je lichaam de inname van schadelijke stoffen tegen te gaan. Het braakproces kan verdeeld worden in twee fases.

Tijdens de eerste fase voel je je misselijk en heb af en toe een oprisping (waarbij wat maagzuur in je slokdarm terecht komt). In deze fase kan je het overgeven soms nog vermijden, zeker wanneer de oorzaak van jouw misselijkheid bekend is en je die wegneemt. In deze fase vormt je maag minder maagzuur en wordt de maagfunctie afgeremd door het braakcentrum in je hersenen. Je produceert meer speeksel (om de tanden te beschermen tegen het maagzuur) en vanuit de twaalfvingerige darm wordt voedsel terug omhoog geduwd.

Dan breekt de tweede fase aan: het overgeven is nu onvermijdelijk. Er treedt gelijktijdig een samentrekking van je buikspieren op en een reflexmatige ontspanning van je slokdarm. Jouw maaginhoud komt daardoor naar boven. Zelfs als je dit probeert te onderdrukken, komt de maaginhoud door je mond of langs je hand heen naar buiten. Daarnaast kan je hevig gaan zweten en daalt je hartslagfrequentie. Als je met het braken de oorzaak uitspuugt (bijvoorbeeld bij een voedselvergiftiging), voel je je daarna vaak stukken beter. Wanneer het braken een andere oorzaak heeft, volgen meestal nog meer aanvallen van misselijkheid en overgeven.

Mogelijke onderliggende aandoeningen

Misselijkheid, maagklachten en andere problemen van het maag-darmstelsel kunnen verschillende oorzaken hebben. Een aantal daarvan hebben veel te maken met angst of stress.

Het prikkelbare darmsyndroom (PDS)

Een van de aandoeningen aan het maag-darmkanaal die door stress verergert of uitgelokt wordt, is het prikkelbare darmsyndroom. PDS komt naar schatting bij 5-15% van de Nederlandse bevolking voor. Driekwart van de getroffenen is vrouw. De symptomen zijn o.a. winderigheid, een opgeblazen gevoel, diarree en buikkrampen.

De mogelijk onderliggende oorzaak is een verstoring in de aanmaak van serotonine. Dit stofje wordt voor 90% in de darmen gemaakt. Het regelt de samentrekkingen van de darmen. Een verstoring in de aanmaak van serotonine veroorzaakt daardoor diarree of juist verstopping. Serotonine noemt men ook wel het gelukshormoon.

Wil je dat wij je helpen?

Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.

Bij stress of negatieve emoties bevindt zich minder serotonine in het bloed. Omdat serotonine zo’n belangrijke rol speelt in de darmen, heb je vaker buikpijn als je last hebt van stress. Voor PDS bestaat geen eenduidige behandeling. Medicatie helpt bij sommige mensen. Anderen mijden bepaalde voedingsmiddelen of maken gebruik van probiotica. In de meeste gevallen is het wel zinvol om stress en angst zoveel mogelijk te vermijden, omdat dit de klachten verergert.

Emetofobie

Angst voor braken komt bij meer dan 100.000 mensen voor in Nederland. Als je hier last van hebt, ben je (vaak) bang dat je moet overgeven. Je mijdt voedingswaren waar je enigszins misselijk van bent geworden, uit angst dat je moet overgeven als je het weer eet of drinkt. Ook op openbare plekken voel je je niet op je gemak, omdat je niet wilt dat anderen je zien overgeven. Misschien vind je het zelfs al angstwekkend om plaatjes of filmpjes van brakende mensen te zien.

Zodra je last krijgt van een misselijk gevoel, kan je een paniekaanval krijgen. Die aanval vergroot de kans dat je uiteindelijk daadwerkelijk moet overgeven. Het is een vicieuze cirkel. De oorzaak is niet altijd bekend. Met behulp van psychologische begeleiding is deze fobie meestal goed onder controle te krijgen. Daarbij maakt de psycholoog o.a. gebruik van mindfullness, ontspanningsoefeningen en cognitieve gedragstherapie.

Wanneer ga je naar de dokter met misselijkheid?

Eenmalige misselijkheid is meestal onschuldig. Bij een van de volgende symptomen is het verstandig om contact te zoeken met je huisarts [3]:

  • Wanneer er bloed in je braaksel zit.
  • Als je meer dan twee dagen achter elkaar overgeeft én donkere urine hebt.
  • Als braken en misselijkheid gepaard gaan met een buikpijn die langer dan 1 uur aanhoudt.
  • Wanneer je wagenziek bent en daarbij oorsuizen ervaart of helemaal niets meer kunt horen.
  • Als je zonder duidelijke oorzaak langdurig last hebt van een misselijk gevoel of overgeven.

Als de dokter een duidelijke oorzaak van jouw misselijkheid vaststelt, krijg je soms medicatie mee. Welke medicatie hangt af van de oorzaak van jouw klachten.

Tips tegen misselijkheid

Wat kun je zelf doen om misselijkheid te verminderen?

Op het moment dat je misselijk bent, is het verstandig om kleine beetjes te eten. Probeer vet eten (zoals een bak patat) te mijden. Eet in geen geval voedsel dat bedorven ruikt of over de datum is. Ook is het beter om alcohol te vermijden zolang het misselijke gevoel voortduurt. Ook vallen koude dranken zwaar op een misselijke maag. Je kunt dan beter iets drinken dat warm is of op kamertemperatuur. Het is wel belangrijk om voldoende te drinken, omdat je anders uitdroogt.

Natuurlijke hulpmiddelen

Er bestaan een aantal natuurlijke middelen en trucjes die helpen om je misselijkheid te verminderen. Zo zijn er verscheidene studies waaruit blijkt dat gember helpt om misselijkheidsklachten te verminderen.

0,5 tot 1,5 gram gedroogde gemberwortel per dag zou daarbij voldoende moeten zijn. Ook de geur van pepermunt of het drinken van pepermuntthee schijnt een gunstig effect te hebben als je je misselijk voelt. Daarnaast is het belangrijk om jezelf te ontspannen. Dit kun je bereiken door bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen te doen, je spieren bewust te ontspannen of in beweging te komen.

Ontspanningsoefening tegen misselijkheid

Soms kan spanning in je nek of je rug de misselijkheid verergeren. Je kunt je rug ontspannen door op een matje te gaan liggen met je benen gestrekt tegen de muur [2]. Leg daarbij je handen op je buik en adem rustig in en uit. Blijf minstens vijf minuten of ongeveer vijftig rustige ademhalingen zo liggen. Dit verminderd de stress in je lijf en doet je misselijkheid wegzakken.

Acupressuuroefening

Acupressuur is een oude Chinese geneeswijze. Het zou de pijnboodschappen die je zenuwen naar je hersenen doorsturen moeten veranderen. In ieder geval werkt ook deze oefening ontspannend. Het drukpunt bevindt zich op je onderarm, op ongeveer een vingerlengte afstand van je pols tussen de twee grote pezen daar. Met de duim van je andere hand oefen je wat druk uit om de juiste plek te vinden. Je kunt het niet missen, want het is best gevoelig wanneer je wat meer druk uitoefent.

Zodra je het drukpunt gevonden hebt, masseer je op het ritme van je ademhaling met je duim heen en weer. Let er daarbij op dat je rustig in- en uitademt. Met de inademing geef je druk richting je pols. Met de uitademing laat je de druk weer los. Dit doe je een twintigtal ademhalingen. Daarna kun je het drukpunt op je andere onderarm masseren als je dit prettig vindt.

Ontspanningsoefeningen

Ontspanningsoefeningen helpen om stress te verminderen. Vaak helpt helpen ontspanningsoefeningen de stress te verminderen. Hoewel het doen van de ontspanningsoefeningen een tijdelijke oplossing is, biedt het vaak wel direct een resultaat.

Gerelateerde artikelen

Hulp bij burn-out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

FAQ

Ja, dat kan zeker. Wanneer je veel stress ervaart, heeft dit gevolgen voor de activiteit van je nervus vagus. Dit is de hersenzenuw die verantwoordelijk is voor je ingewanden. Ook maakt je lichaam bij veel stress minder serotonine aan. Beide effecten kunnen ervoor zorgen dat je je misselijk gaat voelen.

Neem de oorzaak van stress weg en doe ontspanningsoefeningen om weer in een ontspannen situatie te komen. Eet en drink in kleine hoeveelheden en kies voor voeding zonder sterkte smaken of geuren.

Het is verstandig een docter te raadplegen wanneer:
– Wanneer er bloed in je braaksel zit.
– Als je meer dan twee dagen achter elkaar overgeeft én donkere urine hebt.
– Als braken en misselijkheid gepaard gaan met een buikpijn die langer dan 1 uur aanhoudt.
– Wanneer je wagenziek bent en daarbij oorsuizen ervaart of helemaal niets meer kunt horen.
– Als je zonder duidelijke oorzaak langdurig last hebt van een misselijk gevoel of overgeven.

Bronnen

  1. GezondheidsPlein.nl – Misselijkheid – gevonden op 17-03-2022
    https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/misselijkheid/item32757
  2. wikihow.com – Misselijkheid verhelpen – gevonden op 17-03-2022
    https://nl.wikihow.com/Misselijkheid-verhelpen
  3. MedlinePlus.gov – Nausea and Vomiting – 17-03-2022
    https://medlineplus.gov/nauseaandvomiting.html

Vergelijkbare berichten

2 reacties

  1. Goede dag ik ben vaak misselijk ik ben er bij de dokter geweest ik heb laatst veel stress gehad ma nu wordt het al n beetje minder

  2. ik ben nu ook erg misselijk en kan juist niet braken wat ik liever ook niet doe ,is er n middel om de misselijkheid ommidelijk te verminderen wilde ik weten,ik weet niet wat ik fout heb gedaan die dag id mijn vraag aan jou

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *