Je hebt de term zelfbeeld ongetwijfeld geregeld voorbij horen komen. Maar wat houdt een zelfbeeld nou daadwerkelijk in, en wat zijn zoal de gevolgen van een negatief zelfbeeld? In dit artikel leg ik je uit wat een zelfbeeld is, wat voor verschillende soorten zelfbeelden je kunt hebben, hoe een negatief zelfbeeld ontstaat en hoe je met een negatief zelfbeeld om kunt gaan. Ook krijg je in dit artikel handige tips voor het verbeteren van jouw zelfbeeld en krijg je antwoord op belangrijke vragen.
Wat is je zelfbeeld?
Je zelfbeeld is de manier waarop je naar jezelf kijkt en het beeld dat je over jezelf schept. Dit hoeft geen daadwerkelijke afspiegeling te zijn van de werkelijkheid, maar is over het algemeen vaak een samenkomst van ideeën, gedachten, gevoelens en oordelen die je door de jaren heen over jezelf hebt verzameld. Je zelfbeeld is dus als het waren jouw beoordeling over jezelf. De manier waarop je naar jezelf kijkt en hoe je over je zelf denkt kan positief of negatief zijn.
Positief vs. negatief zelfbeeld
Wanneer je vaak negatief over jezelf praat (tegen jezelf en een ander), heb je een negatief zelfbeeld (ook wel laag zelfbeeld of een minderwaardigheidscomplex genoemd). Een negatief zelfbeeld houdt in dat je met name let op jouw slechte eigenschappen en de dingen die fout gaan in jouw leven, en de goede eigenschappen en momenten vaak over het hoofd ziet. Je focust je op de dingen die niet goed gaan in het leven en ziet niet in wat jouw goede capaciteiten daadwerkelijk zijn. Een negatief zelfbeeld kan voor negatieve gevoelens zorgen. Denk bijvoorbeeld aan gevoelens van onzekerheid, angst of minderwaardigheid.
Een positief zelfbeeld is het tegenovergestelde van een negatief zelfbeeld. Je staat positief in het leven en bent je bewust van jouw sterke en positieve eigenschappen. Je bent zelfbewust en hebt geen bevestiging van andere nodig. Mensen met een positief zelfbeeld staan over het algemeen positief in het leven en zijn hierdoor een stuk gelukkiger.
Hoe ontstaat een negatief zelfbeeld?
Een negatief zelfbeeld kan verschillende oorzaken hebben en kan niet altijd gemakkelijk te herleiden zijn. Vaak hebben mensen met een negatief zelfbeeld negatieve ervaringen meegemaakt waardoor ze geen gevoel van waardering of veiligheid hebben gehad. Denk bijvoorbeeld aan pestgedrag dat een persoon onzeker kan maken. Ook kan een negatief zelfbeeld simpelweg komen door je aanleg. Wanneer je bijvoorbeeld een gevoelig karakter hebt en opmerkingen en ervaringen je hierdoor zwaarder aangaan, heb je meer kans op het ontwikkelen van een negatief zelfbeeld.
De betekenis van een laag zelfbeeld in je dagelijks leven
Een negatief zelfbeeld kan invloed hebben in je dagelijks leven. Jouw negatieve gedachten kunnen invloed uitoefenen op jouw dagelijkse acties. Voor sommige mensen is een zelf laagbeeld dan ook de oorzaak van tal van problemen. Zoals wanneer je niet goed contact kunt zoeken met andere mensen, geen zelfvertrouwen hebt op de werkvloer, geen nieuwe stappen durft te zetten en hierdoor een minder succesvolle carrière hebt. Je remt jezelf als het ware af in het leven om geen verkeerde zetten te maken en niet op te vallen.
Het gevaar van een laag zelfbeeld
Een laag zelfbeeld kan vervelende gevolgen hebben en kan je hele leven beïnvloeden. Belangrijk is daarom om een laag zelfbeeld te herkennen en in te grijpen. Het gevaar van een laag zelfbeeld kan in ernstige gevallen onder andere depressie en stress veroorzaken.
Depressie
Mensen met een laag zelfbeeld hebben een hoge mate van zelfkritiek, wat tot veel naïviteit zorgt en depressie als gevolg kan hebben. Depressie kan zowel een symptoom als een risicofactor zijn van een te laag zelfbeeld. Zo hebben mensen met een laag zelfbeeld meer kans om een depressie te hebben en zijn mensen met een depressie meer gevoelig waardoor ze vaak een lager zelfbeeld hebben.
Stress
Een ander gevaar van een laag zelfbeeld is een verhoogd stressniveau. Wanneer je continu negatieve gedachten hebt over jezelf, zoals over de manier waarop je presteert, over je uiterlijk of over wat je zegt, kun je hierdoor stress ervaren. Je voelt voortdurend een druk om jezelf te moeten bewijzen en dat je niet goed genoeg bent. Denk bijvoorbeeld aan mensen die uren voor de spiegel staan en niet goed naar buiten durven.
De link tussen een slecht zelfbeeld en stress
Een laag zelfbeeld gaat vaak samen met negatieve gevoelens en vertaalt zich in spanning, vermoeidheid en stress. Op lange termijn kan dit zich ook lichamelijk uiten middels pijnklachten. Mensen met een laag zelfbeeld denken vaak dat ze niet goed kunnen omgaan met stress of met problemen en ervaren hierdoor juist meer stress.
Wie kan me helpen om mijn zelfbeeld te verbeteren
Wanneer je geen goed zelfbeeld hebt, is het belangrijk om hulp te vragen. Samen sta je namelijk sterker dan alleen. Ga na wie jou eventueel kan helpen in jouw netwerk of klop aan bij een professional. Wees niet bang om vrienden, collega’s of familie te benaderen en om eerlijke feedback te vragen. Hoe meer input je krijgt van een ander, hoe realistischer het beeld van je zelf wordt.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Indien je hulp zoekt van een professional kun je terecht bij een coach, psycholoog of therapeut. Een expert kan jou helpen om jouw negatieve zelfbeeld in kaart te brengen en deze kritisch te evalueren. Nadat je jouw zelfbeeld hebt geëvalueerd kun je vervolgens een beter en realistisch zelfbeeld creëren en daarmee meer op jouw positieve eigenschappen en krachten focussen. Je zult merken dat je hierdoor een stuk beter in je vel gaat voelen en sterker in je schoenen gaat staan.
Praktische tips voor een positiever zelfbeeld
Er zijn tal van manieren om aan een positief zelfbeeld te werken. Wat precies werkt hangt af per persoon. Om je een handje te helpen kun je een kijkje nemen bij enkele onderstaande tips die voor vele mensen werken.
Schrijf je gedachten op
Door je gedachten op te schrijven kun je altijd teruggrijpen op jouw gedachten en gevoelens. Schrijf bijvoorbeeld op wat je gedaan hebt en hoe je daarbij voelt. Overdenk je acties en gedachten en kijk of je op lange termijn patronen ziet. Zijn jouw acties vaak positief of negatief, en hoe voelt het om jouw gedachten terug te lezen?
Vergelijk jezelf niet met een ander
Vaak zijn we geneigd om ons zelf te vergelijken met een ander. We zien voortdurend beelden op sociale media voorbijkomen van mensen die andere (in onze ogen, betere) levens lijden. Hierdoor kun je het gevoel hebben dingen te missen in het leven en minder goed te zijn dan een ander. Echter is het belangrijk om te beseffen dat sociale media vaak een verkeerde indruk scheppen van andermans leven en het niet mogelijk is om een realistisch beeld te krijgen middels sociale mediakanalen. Wees eerlijk naar jezelf en zie de levens en acties van een ander niet als maatstaf.
Experimenteer
Door nieuwe dingen te proberen en jezelf open te stellen voor nieuwe avonturen kom je meer over je zelf te weten. Wellicht had je nooit eerder beseft dat je talent hebt in bepaalde dingen en kom je door te experimenteren erachter wat je allemaal in huis hebt. Wees niet bang om nieuwe stappen te zetten en zet een stap buiten je comfort zone.
Zelfstudie
Een goed zelfbeeld begint bij een goede zelfstudie. Om jezelf beter te leren kennen is het belangrijk om jouw acties en gedachten helder in kaart te brengen. Meditatie en reflectie kan je hierbij helpen. Verdiep je daarnaast in verschillende zelfstudie boeken. Door meer over verschillende onderwerpen, zoals karaktereigenschappen, zelfontwikkeling en psychologie in het algemeen, te weten te komen leer je jezelf beter te begrijpen. Verzamel een stapel boeken en kijk welke voor jou nuttig kunnen zijn. Investeren in zelfkennis en zelfontwikkeling zal je helpen met het verbeteren van jouw zelfbeeld.
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Veelgestelde vragen
Bronnen
- PsyNed.nl – Zelfbeeld – gevonden op 19-09-2022
Link naar pagina op psyned.nl - Psychologiemagazine.nl – Hoe maak ik een negatief… – gevonden op 19-09-2022
Link naar pagina op psychologiemagazine.nl - Opvoeden.nl – Negatief zelfbeeld – gevonden op 19-09-2022
Link naar pagina op opvoeden.nl - Ggz-delfland.nl – Negatief zelfbeeld – gevonden op 19-09-2022
Link naar pagina op ggz-delfland.nl
