Ben jij een streber: de relatie met stress

Ben jij een streber: Zeggen anderen weleens tegen je dat je niet zo streberig moet zijn? Misschien vraag je je dan af waarom anderen jouw ambitieuze houding als iets negatiefs bezien. Wat is er nu zo erg aan een streber te zijn? Het is waar dat de meeste leidinggevenden heel blij zijn met harde werkers. Toch is het goed je af te vragen of je een streber bent of hoe je beter om kunt gaan met strebers op het werk. Streberig gedrag beïnvloedt namelijk de werksfeer en kan je veel stress bezorgen. Is er iets wat je kunt doen om minder streberig te worden?

Wat betekent het een streber zijn?

Een streber zijn betekent dat je eerzuchtig bent. Het woord ‘streber’ hebben we ontleend aan het Duits ‘Streber’ wat ‘eerzuchtig mens’ betekent [1]. Het Duitse werkwoord ‘streben’ betekent ‘streven’ in het Nederlands. Wanneer je streberig bent, streef je er altijd naar om verder te komen. Je wilt altijd het hoogste resultaat bereiken.

Een streber staat bekend als een carrièremaker of een carrièrejager en is erg ambitieus. Natuurlijk is het mooi dat iemand zich volledig inzet, maar helaas gaat deze ijver vaak gepaard met een opgeblazen en trotse houding. Het maakt je niet uit als jouw ambitie ten koste van anderen gaat. Je kunt zo streberig zijn dat je in staat bent alle middelen te gebruiken om je doel te bereiken. 

Signalen dat je een streber bent

Altijd een race tegen de klok

Allereerst kun je streberig gedrag bij jezelf herkennen als je kijkt naar je houding op het werk. Sta je bekend als een harde werker? En kom je altijd tijd tekort om alle taken af te ronden? Als je een streber bent, is de kans groot dat je zelfs kleine taken hoge prioriteit geeft. Je probeert zo veel mogelijk opdrachten zo snel mogelijk af te ronden.

Geen grenzen

Als je een streber bent, heb je geen limiet. Dat is tenminste wat jij denkt. Je kunt altijd harder werken en uren overwerken. Je weet van geen ophouden. Wanneer je een extra opdracht krijgt, neem je die altijd aan. Je kent geen grenzen. Je wilt gewoon de top bereiken en het allerbeste van jezelf geven!

Nooit tevreden

Je wilt absoluut niet overkomen als iemand die geen ambitie heeft of lui is. Daarom heb je overdreven hoge verwachtingen van jezelf en ben je prestatiegericht. Je bent eigenlijk nooit tevreden over wat je hebt bereikt. Je kunt altijd verbeteringen aanbrengen of je op een nieuw project storten.

Geen oog voor persoonlijke behoeften

Doordat je tot alles in staat bent om succes te behalen, heb je geen oog voor je persoonlijke behoeften. Je voelt je schuldig als je even niets doet of als je een dag vrij hebt, plan je die direct vol met dingen die je nog moet doen. Je denkt misschien dat het niet belangrijk is om pauzes te nemen en je beziet ontspanning als tijdverspilling.

Waarom ben je een streber?

Sommigen zijn als kind gepusht om beter te presteren en hogere cijfers te halen.  Al vanaf jongs af aan werd ze ingeprent: ‘werken gaat voor spelen’. Daardoor kun je nu nog steeds het gevoel hebben dat je je waarde moet bepalen door middel van prestaties, diploma’s en andere successen.

Een andere rede waarom je een streber kunt zijn, is dat je werk als het belangrijkste beziet. Hard werken is voor jou een doel op zich en je kunt werk als een noodzaak voor geluk zien. Bovendien moet je wel een goede baan hebben om te kunnen leven volgens de hoge standaarden en om steeds meer te kunnen consumeren.

Ten slotte kun je jezelf gek maken door jezelf constant met anderen te vergelijken. Door sociale media word je constant geconfronteerd met het leven van anderen. En wat zij bereiken moet jij ook kunnen bereiken en het liefst nog iets meer. Daardoor stel je hoge eisen aan jezelf en ben je ambitieus en streberig.

Verschil tussen gedreven en streberig zijn

Iemand die gedreven is, is heel erg enthousiast. Je bent bevlogen en je kunt ook anderen inspireren en overtuigen. Je wilt graag persoonlijke ontwikkeling zien, maar je hoeft niet per se beter dan anderen te zijn. Daarom zul je graag je kennis en ideeën met je collega’s delen. Een streber daarentegen wil wel beter dan zijn medewerkers zijn en zal zijn ideeën voor zichzelf houden om te kunnen winnen.

Bovendien is iemand die gedreven is, gefocust op zijn eigen ontwikkeling. Het is niet erg als anderen beter dan jij zijn zolang je in je eigen proces maar vooruitgang ziet. Terwijl een streber alleen gericht is op resultaten en zichzelf met anderen vergelijkt. Ook zal een gedreven persoon doorwerken ondanks tegenslagen. Je gaat door om het gewenste resultaat te bereiken en je leert van je fouten. Maar een streber zal zijn fouten verbergen.

Valkuilen voor een streber

Ontspanning is niet alleen iets voor luie mensen die tijd overhebben. Iedereen heeft rust en ontspanning nodig om goed te functioneren. Helaas zien veel strebers dat niet zo. Ze kunnen moeilijk rusten en ontspannen en hebben het gevoel dat ze gedwongen onophoudelijk moeten werken.

Een andere valkuil is dat een streber zijn eigenwaarde af laat hangen van successen. Je ziet je eigen kwaliteiten en ontwikkelingen niet. Daarom denk je dat je altijd aan het werk of druk bezig moet zijn. Je leven bestaat uit het leveren van prestaties zonder dat je kunt genieten van het geleverde werk. Je presteert alleen om erkenning en bevestiging te krijgen. Betekent dit dan dat je zonder je werk niets voorstelt?

Daarnaast is het voor een streber bijna onmogelijk gezonde relaties en vriendschappen te hebben. Je komt altijd tijd tekort en je geeft niet de prioriteit aan familie en vrienden. In het begin kan dat door sommigen geaccepteerd worden, maar op een gegeven moment zullen velen afhaken.

Waarom strebers meer stress ervaren

Het feit dat je geen rust kunt nemen, zal voor steeds meer stress zorgen. Er is niets mis met acute stress die je kunt voelen om een deadline te halen. Je spieren spannen zich dan aan, je ademhaling versnelt en je hart gaat sneller kloppen. Dit is gezonde stress die van korte duur is.

Maar doordat je geen rust neemt en alsmaar doorgaat, bouwt de spanning zich steeds meer op en je geeft je lichaam niet de kans te herstellen. Dit kun je even volhouden, maar op de lange termijn zal deze ongezonde stress tot overspannenheid of een burn-out leiden.

Een andere reden waarom strebers meer stress ervaren, is dat ze geen grenzen kennen. Je zult nooit een opdracht afwijzen en je bent altijd bereid over te werken om je deadline te halen. Bovendien zijn strebers meestal ook perfectionistisch.

Deze eigenschappen vormen een risico voor chronische stress. Je lichaam maakt te veel van het stresshormoon cortisol aan en door langdurige stress kun je lichamelijke klachten krijgen, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn en buikpijn. Ook je weerstand kan afnemen waardoor je vatbaarder bent voor ziektes en je kunt psychische klachten krijgen, zoals concentratieproblemen, gespannenheid en somberheid.

Wat doet streberig gedrag met de werksfeer? 

Streberig gedrag veroorzaakt competitiedrang op het werk en staat teamwork in de weg. Goede samenwerking is erg belangrijk voor een prettige werksfeer. Wanneer collega’s naar elkaar luisteren en elkaar helpen is er een fijne samenwerking en een goede sfeer. Maar door streberig gedrag gaan medewerkers elkaar als rivalen bezien, ze zullen elkaar niet helpen en zullen geen ideeën uitwisselen. Zo ontstaat er verdeeldheid op het werk en een cultuur van ‘ieder voor zich’.

Hoe beter om te gaan met een streber?

Wat kun je doen als een van je medewerkers een streber is? Hoe ga je daarmee om? Het kan lastig zijn goed om te gaan met een leidinggevende of een medewerker die een streber is. Maar probeer in eerste instantie begrip te tonen. Vraag je af waarom iemand zich zo gedraagt. Eigenlijk is het heel triest dat iemand moet presteren om zichzelf te bewijzen en geen oog heeft voor zijn eigen behoeften.

Geef daarnaast het goede voorbeeld. Laat het belang zien van pauzes nemen en ontspannen. Je bent productiever en ervaart minder stress. Geef ook specifieke complimenten over het werkproces, over hoe iemand te werk gaat, over de samenwerking en niet over resultaten. 

As het binnen jouw macht ligt, leg dan de nadruk op gezamenlijke winst als bedrijf en niet als individu. Beloon het succes van een team dat prettig samenwerkt in plaats van individuele prestaties. En ook al willen anderen over je heen lopen, verlies niet het vertrouwen in jezelf.

Wat kan ik doen om minder streberig te zijn?

Het eerste wat je moet doen om minder streberig te zijn, is erkennen en accepteren dat je een streber bent. Je bent iemand die alles perfect wilt doen. Maar vraag je af: Wat zijn de consequenties als ik het iets rustiger aan doe? Wat gebeurt er als ik een keer niet de beste ben? Wat zijn de voordelen als ik een dag vrij neem en meer tijd voor ontspanning inplan?

Realiseer je dat je geluk niet afhangt van die goed betaalde baan. Probeer niet te voldoen aan een ideaalplaatje. Onderzoek voor jezelf wie jij wilt zijn en wat jouw eigen wensen zijn in plaats van bezig te zijn met wat je zou moeten doen en wie je zou moeten zijn.

Veelgestelde vragen

Bronnen

1. Wiktionary.org – streber – gevonden op 15-08-2022
   Link naar pagina op wiktionary.org
2. Icm.nl – Gezond egoïsme: hoe bewaak je je grenzen… – gevonden op 15-08-2022
   Link naar pagina op icm.nl