Stress bij boeren. Stress verminderen in de agrarische sector

Stress bij boeren: De meeste jongeren ambiëren geen baan in de agrarische sector en willen liever in een kantoor met een pak, stropdas en airconditioning zitten. Landbouw wordt gezien als ‘werk van de arme man’, vol van geestdrift en moeite, met weinig mogelijkheden tot zelfontplooiing.

Niets is minder waar. Net als de meeste sectoren kent ook het boerenberoep de nodige uitdagingen, maar zijn er genoeg mooie momenten die het de moeite waard maken. Wie voor het beroep van boer heeft gekozen, is daar uiterst trots op. Jonge boeren zien het potentieel, de kansen en de financiële voordelen van investeren in de landbouw. Het credo “Ik ben er trots op een boer te zijn” staat hen op ’t lijf geschreven.

Een burn-out herken je aan de signalen.

Denk je last te hebben van een (beginnende) burn-out?

Download dan hier het gratis e-book: symptomen burn-out

Vereiste vaardigheden voor boeren

Van boeren, mannen én vrouwen, wordt verwacht dat ze een dozijn transacties beheersen. Succesvolle landbouw vereist de vaardigheden van ondernemer, manager, agronoom, meteoroloog, monteur, arbeider en dierenarts. Door hieraan de taken van echtgenoot of echtgenote en vader of moeder toe te voegen, kan men enig idee krijgen van de complexiteit van eisen die aan moderne boerenmannen en -vrouwen worden gesteld.

Succesvolle boeren hebben analytische en kritisch denkende vaardigheden nodig om de kwaliteit van hun land te meten en goede beslissingen te nemen als het gaat om het verbeteren van gewassen en oogsten. Goed kunnen omgaan met mensen is essentieel, zowel bij het werken met leveranciers als bij het omgaan met werknemers. Boeren moeten ook weten hoe ze landbouwmachines moeten bedienen en repareren.

Verantwoordelijkheden van boeren

De meeste boeren houden toezicht op de productie van gewassen, van planten tot oogsten. Ze evalueren marktfactoren en bodemomstandigheden om te bepalen hoe gewassen kunnen worden geteeld. Ze kiezen en kopen zaden, meststoffen, machines en andere benodigdheden.

Ook repareren ze defecte apparatuur en onderhouden de boerderijinfrastructuur, inclusief waterleidingen, slangen en hekken. Ze verkopen gewassen en houden registers bij over financiën, belastingen en productie. Boeren onderhandelen ook met geldschieters voor financiering om zaad en machines te kopen en ze volgen de technologische vooruitgang om de oogst te verbeteren.

Boeren die grotere operaties beheren, hebben werknemers om te helpen met fysieke arbeid. De meeste boeren hebben een middelbare schooldiploma. Het wordt echter steeds belangrijker om een vierjarige opleiding te volgen aan een landbouwacademie met een focus op studies in bedrijfsbeheer, agronomie of landbouweconomie. Landbouwstudenten leren over gewassen, groeiomstandigheden, plantenziekten en zelfs Commodities Trading en gewasmarketing. Aspirant-boeren trainen doorgaans onder ervaren boeren in stages of stageplaatsen.

Veel stress bij boeren

Veel mensen hebben het idee dat landbouw een stressvrij leven betekent, dat het leven op het platteland gezonder is en helpt het hechte familiebanden te smeden of te behouden. Ook verkeert men in de veronderstelling dat een boer minder financiële zorgen heeft. Dat kon de vorige eeuw wel het geval zijn, maar deze situatie is de afgelopen jaren veranderd.

Het is best interessant om te weten dat landbouw één van de bezigheden is die veel stress veroorzaken. Stress is onze reactie op alles dat onze overleving bedreigt. Het overleven kan fysiek, emotioneel, financieel of anderszins, zolang het ook belangrijk is voor het menselijk leven. Heb je korte tijd stress, dan kan dit je helpen je mentaal en fysiek klaar te maken voor de taak.

Maar als iemand last heeft van te veel stress, vooral als het lang duurt, dan wordt het distress gebied. Langdurig leed kan ernstige gevolgen hebben, zoals fysieke en / of emotionele problemen. In veel plattelandsgebieden is een hoog percentage bezoeken aan huisartsen te wijten aan stress gerelateerde ziekten. Stress kan ontstaan uit een kans, vraag, beperking, bedreiging of uitdaging, wanneer de uitkomst van de activiteit zowel belangrijk als onzeker is.

Beroepsstress

Over het algemeen creëren zaken of situaties die buiten onze invloedssfeer liggen na verloop van tijd de meest stressvolle situaties. Beroepsstress is het negatieve effect op het individu uit de som van verschillende factoren op een werkplek, die kunnen optreden als spanning.

Het is verder gedefinieerd als een waargenomen onbalans tussen beroepseisen en het vermogen van het individu om te presteren, wanneer de gevolgen van falen worden geacht belangrijk te zijn. Beroepsmatige stress wordt gedefinieerd als een aandoening die voortkomt uit de interactie van mensen en hun banen en wordt gekenmerkt door veranderingen, die mensen dwingen zich anders dan normaal te ontwikkelen.

En tegenwoordig is het boerenberoep één van de gevaarlijkste beroepen, onder meer vanwege de kans op het oplopen van verwondingen en ziekten wegens gevaarlijke situaties.

Veel last van stress?

Beperkt de stress het plezier in het leven?

Blijf dan niet aanmodderen:

Coaching bij stress

Stress bij boeren: Externe factoren

Over het algemeen is de aard van de landbouw zelf de oorzaak van stress voor sommige boerengezinnen: landbouw kan een zeer isolerend beroep zijn, boeren werken traditioneel lange dagen en werken – vaak in hun eentje – in weer en wind. Een overheidsbeleid dat onvoldoende inspeelt op de wensen en behoeften van de boer, financiële problemen en tijdsdruk zijn de belangrijkste stressfactoren.

Financiële zaken, werk- en gezondheid gerelateerde zaken, maar ook de weersomstandigheden zorgen voor nóg meer sociale en psychologische stress. Boeren hebben altijd te kampen gehad met de onvoorspelbaarheid van het weer.

Wellicht één van de redenen waarom landbouw zo’n stressvolle bezigheid is; er zijn een aantal elementen die moeten samenkomen om te slagen in de landbouw. Gunstig weer is zeker zo’n element. Om een goede oogst te produceren, moet het weer meewerken: een optimaal bereik van temperaturen, zonneschijn en vocht doet wonderen.

Emotionele en financiële stress

Veel van de factoren die als emotionele stress bij boeren worden gezien zijn niet door de boer zelf beïnvloedbaar. Zoals het weer, bepaalde ziekten of plagen, grondstoffenprijzen, kosten van input, het uitvallen van apparatuur. Maar ook het beeld dat de media schetst van de landbouwindustrie, het overheidsbeleid en het gebrek aan adequate, betaalbare, toegankelijke kinderopvang.

Een moeilijke financiële situatie voor boeren is tegelijkertijd een serieuze bron van stress voor boerderijfamilies. De meeste boeren zitten vanwege de continue verhoging van prijzen en de financiële levensvatbaarheid van het familiebedrijf voortdurend onder druk. Lage grondstoffenprijzen, stijgende kosten, hoge schuldenlast, gebrek aan reguliere cashflow en te weinig geld voor benodigdheden leiden tot stress bij boerengemeenschappen.

Andere mensen als stressoren

Hoewel interacties met anderen een verrijking kunnen betekenen, bestaat ook de kans dat deze ‘andere mensen’ soms ook belangrijke bronnen van stress zijn. Sommige van de stressfactoren die in deze categorie vallen, zijn:

Problemen met familieleden (bv: Ouders) wanneer er sprake is van een boerderijwerkingsovereenkomst
Niet genoeg mensen zien
Conflicten met echtgenoot of echtgenote
Beslissingen worden genomen zonder een ander persoonlijk in kennis te stellen;
Niet genoeg tijd doorbrengen met partner en gezinsleden
Door anderen niet als een belangrijke schakel van het landbouwbedrijf worden beschouwd.

Dagelijkse, kleine obstakels

Tot deze stressoren behoren de tientallen kleine eisen en druk, die tegelijkertijd een essentieel onderdeel vormen van de landbouw en het leven op het platteland. Uitval van apparatuur in de piektijd, grote afstanden afleggen voor goederen en diensten, problemen met onkruid of insecten, ziekte bij vee, druk om nieuwe technologieën en producten bij te houden, verlies van hulp van boerenbedrijven wanneer dat het hardst nodig is, gebruik van gevaarlijke chemicaliën, zich aanpassen aan nieuw beleid en nieuwe regelgeving zijn slechts enkele.

In het verleden heeft de overheid van oudsher massale subsidies in landbouwbedrijven geïnjecteerd, waardoor ze werden gecompenseerd voor lage productprijzen en relatief hoge kosten. Zonder subsidies zouden een aantal boerderijen verloren zijn gegaan. Subsidiëring van de landbouw betekent een ernstige belasting voor de staatsbegroting, maar deze last werd noodzakelijk geacht, omdat men daarmee verzekerd was van lage voedselprijzen voor de bevolking.

Lees ook: graag alles onder controle houden

Veranderde economische en politieke klimaat

In de afgelopen jaren is het economische en politieke klimaat echter veranderd, zijn de subsidies verdwenen, en zonder hun maskerende werking is het aantal boerderijen met verliezen dramatisch toegenomen. Boerderijen hebben te maken met een geheel andere reeks externe factoren gekoppeld aan overheidsbeleid, die een zeer sterke impact hebben op de winstgevendheid. Zonder subsidies kunnen landbouwbedrijven gelet op de huidige productiestructuur en –beheerstrategie haast niet rendabel zijn.

De landbouwgemeenschap heeft in de voorbijgaande jaren een hoge mate van onzekerheid, frustratie en uitdaging ervaren. Enkele van de uitdagingen waarmee boeren te kampen hebben, zijn hoge prijsfluctuaties, automatisering, financiële problemen, enzovoort. Tegenwoordig werken boerenfamilies in een sociale en economische omgeving die uitdagender is dan ooit tevoren, en deze druk kan in veel landen een hoge mate van stress veroorzaken.

Verminderen van stress bij boeren

Door de aard van boerderijwerk hebben we over veel zaken in ons dagelijks leven geen controle. We hebben bijvoorbeeld geen controle over het weer, de marktprijzen of de rentetarieven. Vanwege deze constante stress kunnen boeren uiteindelijk fysieke, emotionele en gedragsproblemen vertonen.

Het is dan ook zaak om manieren te identificeren om stress bij de boerengemeenschap te verminderen of weg te nemen. Stress is verbonden met talrijke ziekten en ziekten zoals hartziekten, zweren, hypertensie en infectie. De landbouwgemeenschap blijkt een hoog stressniveau te hebben. Het verminderen van de stress bij boeren is dan ook een grote noodzaak.

Burn-out bij boeren

Bovenstaande stressfactoren zorgen nogal eens voor een burn-out bij boeren. Ook kennen we veel situaties van een verminderd werkvermogen: een boer valt niet uit, maar heeft forse stress gerelateerde klachten die zijn functioneren beperken.

Wat de reden ook is van burn-out bij boeren, primair komt het er vaak op neer dat een boer niet meer aan het stuur van eigen onderneming, of zelfs leven kan staan. Dit kan zijn door de benoemde wet en regelgeving, druk vanuit familieleden, een hoge financiële last, etc.

Vaak gebeurd er het volgende:

Een boer moet hard werken voor zijn inkomen
Is zeer betrokken bij zijn bedrijf
De druk vanuit familie en financieel oogpunt is hoog
Wet en regelgeving druist in tegen het gevoel / normen en waarden
Er moet harder en harder gewerkt worden
Een boer kan niet meer doen waar hij voor wil staan
Zelfsturendheid wordt kleiner
Lichamelijke klachten nemen toe
Een burn-out is het gevolg

Burnout bij boeren

Burn-out bij boeren voorkomen

Wil een boer een burn-out voorkomen, dan is het zaak om ondanks alle factoren die meespelen in de stress bij boeren, toch zelf aan het roer te blijven staan. Zelf te kiezen voor wat hij wil. Onmogelijk? Zeker niet.

Hulp bij stress en een burn-out

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

Adviesgesprek
aanvragen