Wat is verlatingsangst? Ontdek alle verlatingsangst symptomen, oplossingen en tips

Verlatingsangst is de angst om mensen in je omgeving te verliezen. Je bent gehecht aan je liefdespartner, ouders, kinderen, familie en vrienden. Door verlatingsangst (ook wel separatieangst genoemd) vind je het lastig om alleen te zijn. Hierdoor doe je er alles om niet afgewezen, verlaten of in de steek gelaten te worden.

Je wilt namelijk ergens bij horen om gezien, gehoord en gewaardeerd te worden zoals je bent. Plus je gaat ongemerkt door je verlatingsangst sociaal wenselijk gedrag vertonen. Je past je aan je omgeving aan. En dat niet alleen: vind je het ook een uitdaging om goed je grenzen te stellen en aan te geven? Het is tijd om dit patroon te doorbreken. Daarom leg ik je in dit artikel eerst uit wat verlatingsangst is, wat de meest voorkomende symptomen zijn en wat je kan doen tegen verlatingsangst aan de hand van 5 praktische tips.

Wat is verlatingsangst precies?

Verlatingsangst is een diepe angst om in de steek gelaten te worden door iemand aan wie je sterk gehecht bent. Je kunt hierbij denken aan een partner, ouder, vriend of kind. Het is geen gewone, normale bezorgdheid, maar een aanhoudende, verlammende angst die je gedachten en gedrag sterk beïnvloeden. Mensen met verlatingsangst ervaren vaak een diepe angst, grote stress of intense onrust als de ander er niet is, of wanneer de ander anders of later reageert dan normaal gesproken (op bijvoorbeeld een belletje of whatsapp bericht)

Deze angst gaat vaak gepaard met een sterke innerlijke overtuiging dat je niet waardevol genoeg bent om van gehouden te worden, en dat mensen je uiteindelijk toch zullen verlaten. Dat leidt regelmatig tot controledrang, pleasegedrag, overmatige bevestiging zoeken of juist het tegenovergestelde: de ander zelf op afstand houden zodat je niet gekwetst wordt. Je kunt dus steeds heen en weer schieten tussen aantrekken en afstoten.

Verlatingsangst vindt vaak zijn oorsprong in de jeugd. Bijvoorbeeld wanneer je als kind emotioneel niet goed werd begrepen, of wanneer belangrijke hechtingsfiguren onvoorspelbaar, afwezig of afwijzend waren. Het gevolg is dat je op zoek gaat naar een bevestiging en je er vervolgens alles aan doet om deze afwijzing nogmaals te ervaren.

Op de diepere oorzaken zullen we later in dit artikel terugkomen.

Feiten en cijfers van verlatingsangst

Volgens een grootschalige studie van de World Mental Health Survey heeft gemiddeld 4,8% van de bevolking verlatingsangst(separatieangststoornis). Opmerkelijk is dat dit bij 43,1% van de gevallen dit begon op een volwassen leeftijd (18 jaar of ouder), wat de erkenning van deze stoornis bij volwassenen onderstreept [1].​

Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 3 a 4 op de 100 Nederlanders hier in hun leven mee te maken krijgt. En in een jaar tijd heeft zo’n 0,6% van de volwassenen — dat zijn tienduizenden mensen — last van verlatingsangst. Dat lijkt misschien een klein percentage, maar in de praktijk zijn het veel mensen die dagelijks worstelen met de angst om iemand kwijt te raken. Vooral in relaties of vriendschappen speelt dit sterk. Je merkt het bijvoorbeeld als je overdreven bezorgd bent dat iemand je verlaat, of als je moeite hebt om alleen te zijn. Deze gevoelens kunnen je flink in de weg zitten — op je werk, in je sociale leven en in hoe je met anderen omgaat [2].

Ook is er een verschil tussen mannen en vrouwen. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer twee derde vrouw (66,7%) is die te maken heeft met verlatingsangst. Veel van hen hadden ook andere psychische aandoeningen zoals gegeneraliseerde angststoornis, depressie of paniekstoornis. Dit laat zien dat verlatingsangst vaak samen voorkomt met andere psychische klachten [3].

Verlatingsangst is tevens een symptoom van een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS). Mensen met BPS ervaren vaak intense angst om verlaten te worden, wat kan leiden tot extreme gedragingen om dit te voorkomen, zoals vastklampen aan partners of juist hen afstoten. ​Let op: je hoeft dus geen borderline te hebben om een separatieangst te hebben, maar andersom komt het wel vaak voor [4].

Verlatingsangst of separatieangst volgens de DSM 5

De DSM-5 erkent [5] separatieangststoornis als een angststoornis die niet alleen bij kinderen, maar ook bij volwassenen kan voorkomen. De diagnose vereist ten minste drie van de volgende symptomen van verlatingsangst:

1. Herhaaldelijke, buitensporige angst bij het anticiperen op of ervaren van scheiding van belangrijke hechtingsfiguren.​
2. Aanhoudende en buitensporige zorgen over het verliezen van deze hechtingsfiguren of dat hen iets overkomt.​
3. Aanhoudende zorgen over gebeurtenissen die tot scheiding kunnen leiden, zoals verdwalen of een ongeluk.​
4. Weigering om naar school, werk of andere plaatsen te gaan vanwege angst voor scheiding.​
5. Overmatige angst om alleen thuis te zijn of zonder hechtingsfiguren.​
6. Weigering om elders te slapen of zonder nabijheid van hechtingsfiguren.​
7. Terugkerende nachtmerries over scheiding.​
8. Fysieke spanning en klachten (zoals hoofdpijn of buikpijn) bij of voorafgaand aan een scheiding.​

Deze symptomen moeten gedurende ten minste zes maanden aanwezig zijn en daarbij ook een significant lijden of beperkingen in een sociaal of beroepsmatig functioneren veroorzaken.​

Wat is het verschil tussen verlatingsangst en bindingsangst?

Verlatingsangst en bindingsangst worden vaak in één adem genoemd, en dat is niet vreemd — ze komen regelmatig samen voor in relaties. Toch zijn het twee verschillende dingen, met elk hun eigen symptomen, oorzaken en dieperliggende pijn:

Verlatingsangst draait om de angst om alleen gelaten te worden. Iemand met verlatingsangst is vaak sterk gericht op de ander, zoekt heel veel bevestiging, en doet er alles aan om afwijzing te voorkomen. Er is een diep verlangen naar nabijheid, maar dat verlangen is vaak doordrenkt van onzekerheid: “Blijf je wel bij me? Vind je me nog wel leuk genoeg? Laat je me straks niet achter?” Die constante zoektocht naar bevestiging kan leiden tot overaanpassing, sterk claimend gedrag of juist emotionele uitbarstingen.

Bindingsangst, aan de andere kant, gaat over de angst om jezelf echt te verbinden en bloot te geven aan iemand anders. Iemand met bindingsangst voelt zich vaak verstikt als een relatie serieuzer wordt of als de ander emotioneel dichterbij komt. De neiging is dan om afstand te nemen, te rationaliseren of zelfs de relatie te saboteren om zodoende je niet te hoeven binden. Onder deze angst ligt vaak een diepgewortelde overtuiging dat jezelf weggeven gevaarlijk is — dat het verlies van autonomie, controle of zelfs identiteit kan betekenen.

Symptomen verlatingsangst : hoe herken je verlatingsangst? 

De symptomen van verlatingsangst zijn soms erg subtiel of juist goed verstopt. Het wil ook niet zeggen dat je helemaal van het padje af bent als je last hebt van separatieangst . Vraag je je af of je verlatingsangst hebt? Als je last hebt van verlatingsangst herken je je ongetwijfeld in één of meerdere symptomen.

De symptomen van verlatingsangst:

• Je bent op zoek naar bevestiging, aandacht en houvast bij de ander. Je hebt bevestiging nodig om blij en gelukkig te zijn.
• Je voelt je snel afgewezen en ongelukkig als je geen aandacht krijgt.
• Veel geduld en begrip hebt voor de ander om afwijzing te voorkomen.
• Te weinig eigenwaarde, zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld.
• Je vindt het lastig alleen, of je ervaart paniek wanneer je alleen bent en zoekt steeds toenadering bij je partner.
• Je zit vast in een pijnlijk herhalend patroon om afwijzing keer op keer te vermijden .
• Je bent verslaafd aan liefde en slecht je eigen grenzen stelt om wél verbinding te creëren en ervaren.
• Je eigen angsten onbewust steeds aan de kant schuift door je blind te focussen op de ander.
• Jezelf verliest in het ‘bereiken’ van de ander om je gezien, gehoord en geliefd te voelen.
• Herhaaldelijk nachtmerries waarin het brein ’s nachts onbewuste angsten verwerkt.
• De balans tussen geven en nemen ontbreekt. In plaats van stapje voor stapje een relatie op te bouwen.
• Keer op keer de foute mannen of vrouwen aantrekt en daar verliefd op wordt zonder dat hij of zij écht goed voor jou zorgt. 
• Valt op niet-beschikbare partners, omdat ze er niet klaar voor zijn mede doordat ze al een relatie hebben of zelfs getrouwd zijn. 
• Jouw liefdespartner graag bij je hebt en dit kan voor de ander veeleisend en claimend overkomen.

Oorzaken verlatingsangst

Verlatingsangst komt vaak voort uit een onveilige hechting in je kindertijd. De kans is groot dat je vroeger als kind moeite had om het proces te verwerken of accepteren als je afgewezen of verlaten werd. Nu in je dagelijks leven kan dit nog een enorme impact hebben op hoe je sociaal emotioneel omgaat met relaties. Onbewust werken je gevoelens door. Zowel in de liefde, op je werk en met vriendschappen. En dit beïnvloedt nu jouw vertrouwen in de mensen om je heen en je doet alles eraan om verbinding te creëren.

Als het gaat om de liefde kan je concluderen dat – als je verlatingsangst hebt – onbewust het onveilige hechtingspatroon overneemt van je ouders. Je bent als het ware hun gedrag aan het kopiëren zonder dat je het doorhebt. 

De oorzaken van verlatingsangst zijn vaak dus erg breed en liggen meestal diep. Verlatingsangst gaat daarom vaak niet zomaar over. De oorzaken van verlatingsangst is vaak een combinatie van factoren die je gevoelig maken voor deze angst.

• Onveilige hechtingsstijl vanuit de jeugd
  Een van de belangrijkste oorzaken is een onveilige hechtingsstijl. Als je als kind niet consistent werd gezien, gerustgesteld of geliefd voelde, ontwikkel je al vroeg de overtuiging dat liefde onzeker is. Hechtingsproblemen worden ook wel een angstige hechtingsstijl of een gebrek aan veilige hechting genoemd. Wanneer je last hebt van hechtingsproblemen hebt je onbewust geleerd dat een relatie niet veilig is en je krijgt zo een negatief gevoel bij een intieme relatie. Een onveilige hechting uit je kindertijd heeft dus een grote invloed op het gedrag van volwassenen.
• Verlies of verlating op jonge leeftijd
  Een ingrijpende gebeurtenis zoals het verlies van een ouder, een scheiding, of langdurige afwezigheid van een verzorger kunnen diepe sporen nalaten. Ze versterken het idee dat je mensen kunt kwijtraken of dat ze je verlaten en dat met name op de momenten dat je ze echt nodig hebt. Een kind dat veel te maken heeft gehad met ouders die niet aanwezig waren (emotioneel of fysiek) vertoont daardoor claimend gedrag of kan extreem jaloers worden wanneer een ander de aandacht krijgt die voor hem/haar bedoeld was. Een gezonde hechting zorgt voor stabiele en liefde volle relaties.
• Opvoeding met weinig emotionele veiligheid
  Opgroeien in een gezin waarin gevoelens werden genegeerd, afgekeurd of waar je ‘sterk’ moest zijn, kan ertoe leiden dat je moeite hebt met het reguleren van je emoties. De angst om afgewezen of verlaten te worden kan dan snel de overhand nemen. Het gevolg in een volwassen leven is dat je daardoor meer bevestiging nodig hebt of juist erg bang bent dat een partner vreemdgaat.
• Trauma’s of traumatische gebeurtenis
  Ook op latere, volwassen leeftijd kan verlatingsangst ontstaan of verergeren, bijvoorbeeld na een heftige relatiebreuk, een overlijden, bedrog of emotionele manipulatie in een vorige relatie. Een dergelijk trauma kan ervoor zorgen dat de klachten zich versterken. Ook als je vaker gekwetst bent, raak je sneller het vertrouwen in oprechte verbinding kwijt. Overigens kan de relatie tussen verlatingsangst en trauma ook veel lichamelijke klachten veroorzaken.
• Laag zelfbeeld
  Wanneer je diep van binnen het gevoel hebt dat je niet goed genoeg bent kent dat een negatieve impact op je eigen waarde waardoor er een constante angst is dat anderen dat ook zullen zien — en je zullen verlaten. Deze onzekerheid werkt verlatingsangst vaak sterk in de hand. Door jezelf sterk te gaan beschermen kan het zijn dat je gaat overkomen als koud en kil, terwijl juist het tegenovergestelde gewenst is. Een laag zelfbeeld kan er ook toe leiden dat je naarstig op zoek bent naar liefde, snel verliefd wordt en daarmee net de verkeerde mensen treft waarmee je juist geen warme, liefdevolle relatie kunt opbouwen.

Verlatingsangst is dus meestal geen op zichzelf staand probleem, maar het gevolg van ervaringen waarin emotionele veiligheid ontbrak.

De gevolgen van verlatingsangst

Bij verlatingsangst heb je een sterk, bijna ziekelijk verlangen om je te verbinden. Je wilt maar al te graag een nieuwe liefde vinden zodat er weer van je gehouden kan worden. Sommigen zijn daarom erg actief op datingplatforms, op zoek naar een nieuwe liefde. Of je wilt meer verbinden met je huidige liefdespartner voor een extra diepe emotionele en seksuele connectie. De valkuil is alleen dat er hoop een onzekerheid en angst achter je gedrag schuilt. Eenzaamheid probeer je telkens te voorkomen en daardoor ben je verslaafd aan liefde. Het gevolg? Je gaat regelmatig over je eigen grenzen om alsnog verbinding te ervaren met iemand met bindingsangst wat altijd weer leidt tot meer afwijzing, afkeuring en een nog grotere onzekerheid.

Verlatingsangst in relaties

Als je last hebt van verlatingsangst, kan een relatie onbedoeld een bron van ongezonde spanning worden. Je bent dan steeds bezig met de vraag: “Blijft hij wel bij me?” of “Houdt zij nog wel van me?” Je zoekt bevestiging, probeert de ander tevreden te houden, maar je moet ook vaak vechten tegen neiging om bepaalde negatieve gedachten niet te boventoon te laten voeren.

Dit constante ‘aanstaan’, het alert zijn op signalen van afwijzing, je aanpassen om conflicten te vermijden, jezelf volledig wegcijferen, zorgt natuurlijk voor veel en langdurige stress. Doordat je continu alert bent maakt je lichaam voortdurend stresshormonen aan, alsof je in een continue staat van spanning leeft.

Sommige mensen met verlatingsangst zijn overmatig zorgzaam of pleasen uit angst de ander te verliezen. Anderen raken uitgeput door de innerlijke strijd tussen ‘ik wil liefde en aandacht’ en ‘ik ben bang gekwetst te worden’. Hoe dan ook: het kost je enorm veel energie om een relatie te behouden, terwijl die eigenlijk veiligheid, liefde en rust zou moeten geven. Als je te lang op deze manier leeft, komt een burn-out steeds dichterbij — juist omdat je zo hard werkt om liefde vast te houden.

Relatieproblemen door verlatingsangst

Verlatingsangst is niet alleen een innerlijke strijd, het heeft vaak ook een directe impact op je relatie. Als jij voortdurend op je hoede bent, overanalyserend of extra gevoelig bent voor afwijzing, kan dat erg veel spanning veroorzaken. Kleine misverstanden voelen groot. Momenten van afstand wekken paniek op. En elk meningsverschil voelt als een mogelijke breuk.

In veel gevallen leidt dat tot een patroon van aantrekken en afstoten. Jij zoekt (wanhopig?) naar liefde die soms door de ander als ‘te veel’ wordt ervaren. Het logische gevolg? De ander trekt zich terug, wat voor jou bevestigt dat je angst terecht was en vervolgens ga je nog harder je best doen, waardoor de negatieve cirkel is ingezet. Je begrijpt dat dit erg uitputtend is op zowel emotioneel, maar ook op lichamelijk vlak. Het gevoel altijd op scherp te staan, te moeten ‘presteren’ in je relatie, of op eieren te lopen, veroorzaakt chronische stress.

Ook de spanning tussen je eigen behoeften en het willen voldoen aan de verwachtingen van de ander is een bekende valkuil. Je wilt rust, maar stelt het uit. Je bent moe, maar durft geen ‘nee’ te zeggen. Je hebt ruimte nodig, maar voelt je schuldig als je die neemt. Op de lange termijn leidt dat tot roofbouw op jezelf. Het gevolg is vaak dat je jezelf kwijtraakt, de relatie steeds meer onder spanning komt te staan en een burn-out (voor beide partijen) steeds dichterbij komt.

Fases verlatingsangst in een relatie

In totaal zijn er vijf fases die je doorloopt met je man of vrouw als je te maken hebt met verlatingsangst. Hieronder kan je lezen welk gedrag je vertoont per fase: 

• Fase #1: 

In het begin heb je nog niet zo goed door wat de beschikbaarheid is van de ander. Je stelt je volledig open, voorbij ieder gevoel van angst, en geeft je compleet over. Door een fijne emotionele en seksuele verbinding voel je je enorm geliefd. Zelfs zo dat je je voor je gevoel de ware liefde van je leven hebt gevonden. 

• Fase #2:

Hoewel de ander geneigd is om zich terug te trekken, doe jij er alles aan om je contact hechter te maken. Je zoekt meer toenadering om de bevestiging van de ander te krijgen. Dus je begint meer initiatief te nemen in de relatie, terwijl je maar niet wilt voelen dat de ander geen contact met je zoekt. 

• Fase #3:

De blinde vlek voor de afstandelijke relatie wordt alsmaar groter, waardoor je nog actiever je eigen grenzen verlegt uit angst dat de ander het contact helemaal verbreekt. Dus wat doe je dan? Je leeft met het gevoel: “Ik laat je niet zomaar gaan.” En dit gevoel zorgt ervoor dat je nóg meer toenadering zoekt, terwijl dit je partner dat steeds meer afschrikt. 

• Fase #4:

Je doet je laatste pogingen om afwijzingen van je partner te volgen. Hoe weinig contact je ook hebt, je bent verslaafd aan liefde. Maar toch komt er het moment dat de ondraaglijke pijn toeneemt en het einde in zicht komt. Ook dan slaat het verdriet toe, omdat je zo’n hoop had op liefdevolle verbinding. Deze pijnlijke realiteit verberg je dan al snel met fantasieën over hoe de relatie had kunnen zijn.

• Fase #5:

De afhankelijkheid cyclus blijft zich herhalen als je partner de relatie heeft gestopt. Heb je zelf de moed gehad om een relatiebreuk in gang te zetten? Dan bestaat de kans dat de rollen wisselen en dat je partner ineens terug begint te krabbelen met nieuwe beloftes dat hij of zij ditmaal echt gaat veranderen. Hierdoor krijg jij met je verlatingsangst direct nieuwe hoop in een alsnog een nieuw begin.

De relatie tussen stress en verlatingsangst

Verlatingsangst zorgt niet alleen voor emotionele pijn, maar ook voor veel aanhoudende stress. Die stress komt niet alleen voort uit wat er nú in je relatie gebeurt, maar is meestal geworteld in eerdere ervaringen waarin je je niet veilig, gezien of geliefd voelde die we hierboven als oorzaken van verlatingsangst hebben besproken.

In feite ontwikkel je zodoende de overtuiging dat jij niet oké bent en er niet mag zijn. Niemand wil deze gevoelens wat als gevolg heeft dat we gaan compenseren: We leren onszelf overleeftechnieken aan om toch die liefde en aandacht, het gevoel dat je er mag zijn, te ontvangen. Het probleem is echter dat deze technieken vaak ongezond en erg belastend zijn.

Je stresssysteem raakt overbeDank je, helder. Je wilt dat de tekst duidelijk maakt hoe iemand met verlatingsangst zichzelf stukje bij beetje verliest in de poging om verbinding te behouden — en hoe dát leidt tot burn-out. Hier is de herschreven versie, met meer emotionele diepgang en focus op het verliezen van jezelf:

Burn-out als gevolg van verlatingsangst

Het gevolg van langdurige stress bij verlatingsangst is dat je leven draait om jezelf wegcijferen zolang die ander maar blijft. Je voelt haarfijn aan wat de ander nodig heeft, past je voortdurend aan en houdt jezelf klein om afwijzing te voorkomen. Dat lijkt op het eerste gezicht liefde of betrokkenheid, maar intussen raak je jezelf volledig kwijt.

Je gevoelens stop je weg. Je grenzen schuif je op. Je behoeften stel je uit — of je kent ze op een gegeven moment niet eens meer. Alles om de verbinding niet te verliezen en weer in het oude trauma terecht te komen. Maar die voortdurende zelfverloochening eist zijn tol. Je raakt uitgeput, prikkelbaar, somber, leeg. Je bent zó lang bezig geweest om te zorgen dat je niet verlaten werd, dat je jezelf onderweg bent kwijtgeraakt.

Precies daarom is erkenning de eerste stap naar herstel: niet alleen van de burn-out, maar ook van jezelf. Herstellen begint dus bij het omarmen van wie jij bent, dat je oké bent en dat er van je gehouden kan worden, simpelweg omdat jij oké bent.

Praktijkvoorbeeld: Eva (34) – Burn-out en verlatingsangst

Eva is 34, werkt als communicatiemedewerker, en stond bekend als iemand die altijd klaarstond voor iedereen. Ze was betrokken, loyaal en sociaal, maar voelde zich van binnen steeds leger. In haar relatie met haar partner Tom merkte ze dat kleine dingen haar uit balans brachten: als hij even afstand nodig had, raakte zij in paniek. Ze durfde het niet uit te spreken, maar voelde zich diep vanbinnen afgewezen en onzeker. Op haar werk bleef ze doorgaan, ook als het te veel werd. Grenzen aangeven deed ze nauwelijks, bang om niet meer nodig te zijn.

Toen Eva uiteindelijk volledig instortte en door haar huisarts werd doorverwezen, kreeg ze de diagnose burn-out. In eerste instantie dacht ze dat het door de werkdruk kwam. Maar tijdens de coaching bij Meulenberg Training & Coaching werd duidelijk dat er meer speelde. Onder de uitputting zat een diepe angst om verlaten te worden — een patroon dat al sinds haar jeugd aanwezig was. Ze had geleerd zich aan te passen, te zorgen voor de ander, zichzelf weg te cijferen. Niet omdat ze dat wilde, maar omdat het ooit nodig was om zich veilig te voelen.

Tijdens de coaching leerde Eva deze patronen herkennen. Ze ontdekte hoe haar angstige hechtingsstijl haar relaties en keuzes beïnvloedde — en hoe ze constant leefde vanuit de overtuiging dat ze niet genoeg was om echt voor gekozen te worden. Ze oefende met het voelen en uitspreken van haar eigen behoeften, zonder meteen bang te zijn dat de ander haar zou afwijzen.

Langzaam keerde haar energie terug. Niet omdat de omstandigheden veranderden, maar omdat zijzelf veranderde: minder gericht op het ‘houden van de verbinding’, meer verbonden met zichzelf. Voor het eerst durfde ze haar eigen ruimte serieus te nemen, zonder schuldgevoel.

Verlatingsangst overwinnen: hoe kom je er van af?

Vraag je je af wat je tegen verlatingsangst kan doen of hoe je verlatingsangst overwinnen? Verlatingsangst kun je goed behandelen en daarvoor kun je zelf al snel een aantal stappen zetten. Hieronder delen we praktische tips om stressvrij verlatingsangst te overwinnen

#1: Word bewust van de verlatingsangst symptomen

De eerste cruciale stap is dat je je eigen gedrag ten opzichte van de ander herkent en erkent. Alles is oké. Het gedrag mag er zijn. Schiet niet in de weerstand-modus omdat je er ineens achterkomt hoe je jezelf eigenlijk saboteert en over je eigen grenzen heengaat.

Alleen al het feit dat je er nu bewuster bent van wie je bent in de relatie, is een mooie vooruitgang om verlatingsangst te overwinnen. Om je bewustzijn over je verlatingsangst verder te vergroten, is het zinvol om voor jezelf te ontdekken waarom je last hebt van verlatingsangst. Want hoe voel je je? Wat denk je over jezelf, je partner en de relatie met hem of haar? Waarom wordt je getriggerd in je verlatingsangst? Wat zegt of doet je partner wat je emotioneel raakt? En hoe gedraag jij je op basis van dat je getriggerd wordt?

#2: Ga de reis aan naar binnen

Verlatingsangst overwinnen begint bij jou. Zolang je blijft zoeken naar bevestiging van buitenaf, blijf je afhankelijk van de liefde, aandacht of aanwezigheid van een ander om je geliefd te voelen. Maar die veiligheid kun je pas écht ervaren als je jezelf weer gaat zien en leert om van jezelf te houden. Niet als iemand die zich moet aanpassen om geliefd te worden, maar als iemand die er mag zijn, precies zoals je bent.

Dat betekent: stilstaan bij wat jíj voelt, wat jij nodig hebt, wat jouw grenzen zijn. Dat kan in het begin spannend zijn, vooral als je gewend bent jezelf weg te cijferen. Maar het is erg belangrijk wil je verlatingsangst overwinnen. Je leert stap voor stap om jezelf serieus te nemen, om oude overtuigingen los te laten (“ik moet mijn best doen om niet verlaten te worden”) en om de relatie met jezelf te herstellen.

Pas als jij jezelf leert vasthouden, hoeft de wereld je niet meer steeds gerust te stellen. Dan komt er rust. Niet omdat je zeker weet dat niemand je ooit zal verlaten, maar omdat jij jezelf niet langer verlaat.

#3: Neem verantwoordelijk over wat je zelf kan beïnvloeden in de relatie

Als je eenmaal in de afhankelijkheidscyclus zit heb je wellicht het gevoel dat het lastig is om dit vastgeroeste patroon te doorbreken. Door het patroon verlies je steeds meer aan eigenwaarde als je last hebt van verlatingsangst. Waarom? Door je onzekerheid ga je sneller pleasegedrag vertonen om de verbinding in stand te houden. En dat terwijl sociaal-wenselijk gedrag je juist niet het resultaat oplevert waar je diep van binnen hoopt.

Je raakt juist jezelf meer kwijt. Nu kan het zijn dat je ‘mislukte fases’ in een relatie persoonlijk op je neemt. Dat je jezelf de schuld geeft en onbewust geef je hiermee naar jezelf aan dat je jezelf niet goed genoeg vindt. Mits dit het geval is, wil ik je adviseren om te achterhalen voor jezelf waarom je je niet goed genoeg voelt. Door dit onderzoeken stap je in een helingsproces en als je in staat bent om comfortabel te zijn met het oncomfortabele, dan trek je een complete andere liefdesrelatie aan. Simpelweg omdat je eerst jezelf meer waardeert en lief hebt, zodat je vervolgens ook een betere liefdespartner kan zijn.

#4: Durf je angsten te omarmen en aan te kijken

Waar ben je dan zo bang voor? Voor innerlijke leegte? Een gevoel van afgescheidenheid, verdriet of rusteloosheid? Of voel je eenzaam, verlaten of niet geliefd als je niet samen met iemand tijd doorbrengt? Ga je vervelende gedachtes en gevoelens niet uit de weg. Wil je separatieangst behandelen heeft negeren geen zin. En altijd direct op zoek gaan naar een oplossing of een nieuwe relatie heeft ook geen zin. Ik wil je uitnodigen om het gevoel van angst meer toe laten in je bewustzijn.

Ontspan je en voel maar wat de angst met je doet. Wat maakt je onzeker en angstig in een relatie? Blijf voelen. Neem er geduldig de tijd voor. Zodra je je angsten en onzekerheid meer accepteert, biedt het je meer licht en ruimte. Je voelt je vrijer. Dit helpt je in je liefdesrelatie om dan niet direct in je valkuilen te stappen, zoals het vragen van bevestiging of dat je claimgedrag vertoont. Zo sta je steviger in je eigen schoenen. 

#5: Zoek bewust de stilte op in het dagelijks leven

Het is verleidelijk om alsmaar afleiding te zoeken om – bewust of onbewust – onprettige gevoelens te onderdrukken, de leegte op te vullen of om ‘de tijd te doden. Dit versterkt indirect juist je gevoelens van eenzaamheid, woede, angst of wanhoop. Door bewust te ademen word je bewuster van je gedachtes die invloed uitoefenen op je gevoelens en waarnemingen. Dus ik wil je uitnodigen om vandaag minimaal vijf minuten de tijd te nemen voor stilte. Breng je lichaam, gevoelens en waarneming tot rust. Zo geef je vreugde de kans, de vreugde van ware stilte. Want als je jezelf ook de diepere stilte van niet-denken gunt, dan zul je in die stilte een wonderbaarlijke lichtheid en vrijheid vinden. 

“Stilte is wat je nodig hebt. Stop het lawaai in je hoofd, zodat je de wonderbaarlijke geluiden van het leven kan horen. Dan kan je een authentiek, diep leven leiden.” 

#6: Communiceer kwetsbaar, open en eerlijk naar de ander

Kwetsbaarheid verbindt en daarom is het slim open en eerlijk te delen hoe je je voelt. Dan begrijp je elkaar op een dieper niveau beter. Het voordeel is dat je partner beter kan inschatten wat jij nodig hebt om jezelf te kunnen zijn in de relatie.

Zonder dat je vanwege je verlatingsangst terugvalt in oude patronen en één van de verlatingsangst symptomen. Praat dus ook open over je angsten, onzekerheden, wensen en behoeftes. Spreek je uit. Hou het niet voor jezelf. Zodra je meer deelt wat je verlangens en pijnpunten zijn, voel je je sneller veilig in een relatie. En dit zorgt ervoor dat je zowel op emotioneel en seksueel vlak meer naar elkaar toe kan groeien.

De angst om verlaten te worden definitief overwinnen?

Leven met verlatingsangst betekent vaak leven onder constante spanning. Die voortdurende stress vreet aan je energie, je zelfvertrouwen en uiteindelijk ook aan je gezondheid. Misschien voel je dat je jezelf kwijt bent geraakt in de pogingen om liefde vast te houden. Of misschien ben je inmiddels helemaal opgebrand, en herken je jezelf in de signalen van stress en burn-out.

Je hoeft dit niet alleen te doen. Bij Meulenberg Training & Coaching helpen we je om de diepere oorzaak van je stress en uitputting aan te kijken — en om weer thuis te komen bij jezelf. In een veilige, persoonlijke setting werk je aan herstel van binnenuit. Niet met een ‘trucje’, maar met echte aandacht voor wie jij bent, wat jij nodig hebt, en waar jij grenzen mag stellen. Je kunt tenslotte alleen een diepe verbinding aangaan met een ander als je die ook hebt met jezelf!

Klaar om los te komen van angst en spanning? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Samen kijken we wat jij nodig hebt om weer stevig te staan — in verbinding met anderen, én met jezelf.

Veelgestelde vragen

Referenties

1. Pmc.ncbi.nlm.nih.gov – Pediatric-Onset and Adult-Onset Separation Anxiety Disorder Across Countries in the World Mental Health Survey – Gevonden op 23/04/2025
   Link naar de pagina op pmc.ncbi.nlm.nih.gov
2. Tijdschriftvoorpsychiatrie.nl – Prevalentie van veelvoorkomende psychische aandoeningen en trends – Gevonden op 23/04/2025
   Link naar de pagina op tijdschriftvoorpsychiatrie.nl
3. Oatext.com – An examination of separation anxiety disorder symptoms in adults from a clinical population – Gevonden op 23/04/2025
   Link naar de pagina op oatext.com
4. Stichtingborderline.nl – Stemmingsschommelingen/emotionele instabiliteit – Gevonden op 23/04/2025
   Link naar de pagina op stichtingborderline.nl
5. Ncbi.nlm.nih.gov – DSM-5 Changes: Implications for Child Serious Emotional Disturbance – Gevonden op 23/04/2025
   Link naar de pagina op ncbi.nlm.nih.gov