Verlatingsangst: alles over de symptomen, oplossingen (inclusief praktische tips)

Verlatingsangst is de angst om mensen in je omgeving te verliezen. Je bent gehecht aan je liefdespartner, ouders, kinderen, familie en vrienden. Door verlatingsangst vind je het lastig om alleen te zijn. Hierdoor doe je er alles om niet afgewezen, verlaten of in de steek gelaten te worden.

Je wilt namelijk ergens bij horen om gezien, gehoord en gewaardeerd te worden zoals je bent. Plus je gaat ongemerkt door je verlatingsangst sociaal wenselijk gedrag vertonen. Je past je aan je omgeving aan. En dat niet alleen: vind je het ook een uitdaging om goed je grenzen te stellen en aan te geven? Het is tijd om dit patroon te doorbreken. Daarom leg ik je in dit artikel eerst uit wat verlatingsangst is, wat de meest voorkomende symptomen zijn en wat je kan doen tegen verlatingsangst aan de hand van 5 praktische tips. 

Alles wat je moet weten over verlatingsangst 

• Wat is verlatingsangst?
• Verlatingsangst symptomen: hoe herken je verlatingsangst?
• Fases verlatingsangst in een relatie
• Belangrijke oorzaak van bindingsangst
• Verlatingsangst overwinnen: hoe kom je er van af?

Wat is verlatingsangst? 

Bij verlatingsangst heb je een sterk verlangen om te verbinden. Je wilt maar als te graag een nieuwe liefde vinden. Daarom ben je ook graag actief op dating platformen om nieuwe matches te krijgen en regelmatig te daten. Of je wilt meer verbinden met je huidige liefdespartner voor een extra diepe emotionele en seksuele connectie. De valkuil is alleen dat er hoop een onzekerheid en angst achter je gedrag schuilt. Eenzaamheid probeer je telkens te voorkomen en daardoor ben je verslaafd aan liefde. Het gevolg? Je gaat regelmatig over je eigen grenzen om alsnog verbinding te ervaren met iemand met bindingsangst, want anders is de wederzijdse liefde verder te zoeken. 

Verlatingsangst symptomen: hoe herken je verlatingsangst? 

Vraag je je af of je verlatingsangst hebt? Als je last hebt van verlatingsangst herken je je ongetwijfeld in één of meerdere symptomen, want dit speelt een rol in je leven als je: 

• Op zoek bent naar bevestiging, aandacht en houvast bij de ander 
• Je snel afgewezen en ongelukkiger voelt als je geen aandacht krijgt
• Veel geduld en begrip hebt voor de ander om afwijzing te voorkomen
• Te weinig eigenwaarde, zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld hebt
• Het lastig vindt om alleen te zijn en zoekt steeds toenadering bij je partner
• Vast zit in een pijnlijk herhalend patroon om afwijzing keer op keer te vermijden 
• Verslaafd bent aan liefde en slecht je eigen grenzen stelt om wél verbinding te creëren en ervaren
• Je eigen angsten onbewust steeds aan de kant schuift door je blind te focussen op de ander
• Jezelf verliest in het ‘bereiken’ van de ander om je gezien, gehoord en geliefd te voelen

Liefde voor niet-beschikbare mannen of vrouwen

Het bijzondere bij verlatingsangst is dat je gelooft dat je voor een langdurige relatie klaar bent. Alleen dit blijkt regelmatig niet zo te zijn bij de persoon tot wie je je aangetrokken voelt. En toch stel je je dan gemakkelijk open, ook al voel je bij voorbaat al aan dat je gevoelens niet beantwoord worden. ‘Toevallig’ blijf je partners uitzoeken die nog niet toe zijn aan verbinding voor langere tijd. Zij, die bindingsangst ervaren, kijken eerst even de kat uit de boom. Er zit geen haast achter. Terwijl jij met verlatingsangst juist al je liefde en warmte wilt geven aan de ander, krijg je dit niet in dezelfde mate terug. 

Dit is even belangrijk om te beseffen: als je liefdevol contact zoekt met iemand met bindingsangst, ontstaat er een leegte. Er is sprake van een disbalans tussen liefde geven en nemen. Het gevolg? Je bent onbewust geneigd om deze leegte op te vullen door je focus te leggen op de ander in plaats van op je eigen angsten. Dit is op dat moment een ‘veilige’ optie, want hiermee vermijd je om de leegte van eenzaamheid te voelen. Puur uit zelfbescherming kies je voor de makkelijke weg, terwijl het zinvoller is om te onderzoeken waarom je dit blijft aantrekken.

Emotionele kloof

Als je te maken hebt met bindingsangst, dan vermijd je juist verbinding. Bij verlatingsangst is juist het tegenovergestelde het geval. Dan probeer je er alles aan te doen om samen te zijn en blijven met je partner. Zodra iemand zich niet-beschikbaar en afstandelijk opstelt, is de verleiding groot om je gevoelens de vrije loop te laten gaan. Hoe vraag je je misschien af? Nou, zelfs zover dat je over je eigen grenzen gaat. Puur om je op emotioneel niveau diep te verbinden. Hierdoor blijf je steeds de indruk houden dat jullie liefde voor elkaar wederzijds is en het geeft je een gevoel van veiligheid en dat je geliefd bent. 

De balans tussen geven en nemen ontbreekt

In plaats van stapje voor stapje een relatie op te bouwen, kan het voor jou niet snel genoeg gaan als je verlatingsangst hebt. Binnen mum van tijd wil je direct voldoen aan alle wensen en behoeftes van de ander. Zowel emotioneel als seksueel. Des te meer je partner zijn of haar grenzen aangeeft, des te meer je je best doet om alsnog verbinding te ervaren. Het is net alsof je de grenzen van de ander niet tot je laat doordringen.

En dit heeft als gevolg dat je angsten triggert bij je partner die te maken heeft met bindingsangst. De afstand wordt alsmaar groter. En tóch doe je koste wat het kost moeite, dus ook door je eigen grenzen te overschrijden, je best om liefde en verbinding te ervaren. 

Jouw fantasieën slaan op hol 

Met verlatingsangst vind je het lastig om eerlijk te zijn naar jezelf over je liefdesrelatie. De realiteit durf je niet écht onder ogen te zien, omdat je diep van binnen voelt dat het niet helemaal oké en fijn is. Puur vanuit zelfbescherming fantaseer je daarom – vaak onbewust – over de ander en hoe je relatie er in de toekomst uit komt te zien.

Dit doe je om het gemis van het hier en nu niet dieper tot je te laten komen. Jouw fantasieën kunnen zelfs zo obsessief zijn dat je je continu verschuilt achter je eigen angsten voor eenzaamheid en afwijzing. Daardoor ben je keer op keer jezelf aan het saboteren, omdat je telkens gelooft in valse hoop. 

Je vult een tekort aan liefde op

Ongeacht de afstandelijkheid van je liefdespartner, span jij je volledig in om andermans gedrag aan te passen met goede bedoelingen. Hierdoor waardeer en accepteer je hem of niet zoals hij of zij is. Zo kan er nooit een gelijkwaardige verbinding ontstaan, omdat je telkens de reddersrol op je neemt. Zolang je zelf dit patroon blijft herhalen, zal je partner niet in beweging komen. Je hebt als het ware een blinde vlek voor de realiteit.

Je bent nog niet vrij 

Het is onmogelijk om authentiek te zijn in je relatie als je vanuit angst om verlaten te worden, steeds verbinding met de ander nodig hebt om je eigen wanhoop en leegte niet te voelen. Je bent nogal gefixeerd op verbinding met de ander en dit is een teken van een onvervulde behoefte in jezelf.

Zo kijk je ertegen op om écht uit te spreken wat je voelt en wat je niet bevalt aan de relatie, want je wilt de ander niet kwetsen. Hieronder schuilt een onzeker gevoel die je belemmert om écht jezelf te zijn, omdat je voortdurend de bevestiging van de ander nodig hebt. Deze drang naar bevestiging zorgt alleen maar voor meer afwijzing, die je onzekerheid en bijkomende stressreacties alleen maar versterken. 

Je ontkent de vervelende gebeurtenissen 

Wat je inmiddels ongetwijfeld door hebt, is dat je met verlatingsangst jezelf saboteert en je liefdesrelaties rooskleurig bekijkt. Je ziet vooral de perfecte kant van je liefdesrelatie. De moeilijke kanten schuif je aan de kant. En het is makkelijk om de vinger te wijzen naar je partner als je relatie stroef verloopt. Dan hoef je niet zelf te geloven dat je zelf liefdesbang bent. Zolang je blijft geloven dat het aan de ander ligt, blijf je ongetwijfeld de neiging hebben om je pijnlijke patroon te blijven herhalen. 

Fases verlatingsangst in een relatie

In totaal zijn er vijf fases die je doorloopt met je man of vrouw als je te maken hebt met verlatingsangst. Hieronder kan je lezen welk gedrag je vertoont per fase: 

• Fase #1: 

In het begin heb je nog niet zo goed door wat de beschikbaarheid is van de ander. Je stelt je volledig open, voorbij ieder gevoel van angst, en geeft je compleet over. Door een fijne emotionele en seksuele verbinding voel je je enorm geliefd. Zelfs zo dat je je voor je gevoel de ware liefde van je leven hebt gevonden. 

• Fase #2:

Hoewel de ander geneigd is om zich terug te trekken, doe jij er alles aan om je contact hechter te maken. Je zoekt meer toenadering om de bevestiging van de ander te krijgen. Dus je begint meer initiatief te nemen in de relatie, terwijl je maar niet wilt voelen dat de ander geen contact met je zoekt. 

• Fase #3:

De blinde vlek voor de afstandelijke relatie wordt alsmaar groter, waardoor je nog actiever je eigen grenzen verlegt uit angst dat de ander het contact helemaal verbreekt. Dus wat doe je dan? Je leeft met het gevoel: “Ik laat je niet zomaar gaan.” En dit gevoel zorgt ervoor dat je nóg meer toenadering zoekt, terwijl dit je partner met bindingsangst steeds meer afschrikt. 

• Fase #4:

Je doet je laatste pogingen om afwijzingen van je partner te volgen. Hoe weinig contact je ook hebt, je bent verslaafd aan liefde. Maar toch komt er het moment dat de ondraaglijke pijn toeneemt en het einde in zicht komt. Ook dan slaat het verdriet toe, omdat je zo’n hoop had op liefdevolle verbinding. Deze pijnlijke realiteit verberg je dan al snel met fantasieën over hoe de relatie had kunnen zijn.

• Fase #5:

De afhankelijkheid cyclus blijft zich herhalen als je partner met bindingsangst de relatie uit heeft gemaakt. Heb je zelf de moed gehad om een relatiebreuk in gang te zetten? Dan bestaat de kans dat de rollen wisselen en dat je partner met bindingsangst ineens terug begint te krabbelen met nieuwe beloftes dat hij of zij ditmaal echt gaat veranderen. Hierdoor krijg jij met je verlatingsangst direct nieuwe hoop in een alsnog een nieuw begin. 

Belangrijke oorzaak van verlatingsangst 

Verlatingsangst komt vaak voort uit een onveilige hechting in je kindertijd. De kans is groot dat je vroeger als kind moeite had om het proces te verwerken of accepteren als je afgewezen of verlaten werd. Nu in je dagelijks leven kan dit nog een enorme impact hebben op hoe je sociaal emotioneel omgaat met relaties. Onbewust werken je gevoelens door. Zowel in de liefde, op je werk en met vriendschappen. En dit beïnvloedt nu jouw vertrouwen in de mensen om je heen en je doet alles eraan om verbinding te creëren.

Als het gaat om de liefde kan je concluderen dat – als je verlatingsangst hebt – onbewust het onveilige hechtingspatroon overneemt van je ouders. Je bent als het ware hun gedrag aan het kopiëren zonder dat je het doorhebt. 

Praktisch gezien kan dit ervoor zorgen dat je: 

• Keer op keer de foute mannen of vrouwen aantrekt en daar verliefd op wordt zonder dat hij of zij écht goed voor jou zorgt. 
• Valt op niet-beschikbare partners, omdat ze er niet klaar voor zijn mede doordat ze al een relatie hebben of zelfs getrouwd zijn. 
• Jouw liefdespartner graag bij je hebt en dit kan voor de ander veeleisend en claimend overkomen

Verlatingsangst overwinnen: hoe kom je er van af?

Vraag je je af wat je tegen verlatingsangst kan doen? Dan zit je hier goed, want ik ga hieronder 5 praktische tips delen met je om met stressvrij verlatingsangst te overwinnen, zodat je ervan afkomt en meer verbinding creëert met zowel jezelf als met je liefdespartner! 

#1: Word bewust van de verlatingsangst symptomen

De eerste cruciale stap is dat je je eigen gedrag ten opzichte van de ander herkent en erkent. Alles is oké. Het gedrag mag er zijn. Schiet niet in de weerstand-modus, omdat je er ineens achterkomt hoe je jezelf saboteert en over je eigen grenzen heengaat.

Alleen het feit dat je er nu bewuster bent van wie je bent in de relatie, is een mooie vooruitgang om verlatingsangst te overwinnen. Om je bewustzijn over je verlatingsangst verder te vergroten, is het zinvol om voor jezelf te ontdekken waarom je last hebt van verlatingsangst. Want hoe voel je je? Wat denk je over jezelf, je partner en de relatie met hem of haar? Waarom wordt je getriggerd in je verlatingsangst? Wat zegt of doet je partner wat je emotioneel raakt? En hoe gedraag jij je op basis van dat je getriggerd wordt?

#2: Neem verantwoordelijk over wat je zelf kan beïnvloeden in de relatie

Als je eenmaal in de afhankelijkheidscyclus zit heb je wellicht het gevoel dat het lastig is om dit vastgeroeste patroon te doorbreken. Door het patroon verlies je steeds meer aan eigenwaarde als je last hebt van verlatingsangst. Waarom? Door je onzekerheid ga je sneller pleasegedrag vertonen om de verbinding in stand te houden. En dat terwijl sociaal-wenselijk gedrag je juist niet het resultaat oplevert waar je diep van binnen hoopt.

Je raakt juist jezelf meer kwijt. Nu kan het zijn dat je ‘mislukte fases’ in een relatie persoonlijk op je neemt. Dat je jezelf de schuld geeft en onbewust geef je hiermee naar jezelf aan dat je jezelf niet goed genoeg vindt. Mits dit het geval is, wil ik je adviseren om te achterhalen voor jezelf waarom je je niet goed genoeg voelt. Door dit onderzoeken stap je in een helingsproces en als je in staat bent om comfortabel te zijn met het oncomfortabele, dan trek je een complete andere liefdesrelatie aan. Simpelweg omdat je eerst jezelf meer waardeert en lief hebt, zodat je vervolgens ook een betere liefdespartner kan zijn.

#3: Durf je angsten te omarmen

Waar ben je dan zo bang voor? Voor innerlijke leegte? Een gevoel van afgescheidenheid, verdriet of rusteloosheid? Of voel je eenzaam, verlaten of niet geliefd als je niet samen met iemand tijd doorbrengt? Ga je vervelende gedachtes en gevoelens niet uit de weg. Negeren heeft geen zin. En altijd direct op zoek gaan naar een oplossing, heeft ook geen zin. Ik wil je uitnodigen om het gevoel van angst meer toe laten in je bewustzijn.

Ontspan je en voel maar wat de angst met je doet. Wat maakt je onzeker en angstig in een relatie? Blijf voelen. Neem er geduldig de tijd voor. Zodra je je angsten en onzekerheid meer accepteert, biedt het je meer licht en ruimte. Je voelt je vrijer. Dit helpt je in je liefdesrelatie om dan niet direct in je valkuilen te stappen, zoals het vragen van bevestiging of dat je claimgedrag vertoont. Zo sta je steviger in je eigen schoenen. 

#4: Zoek bewust de stilte op

Het is verleidelijk om alsmaar afleiding te zoeken om – bewust of onbewust – onprettige gevoelens te onderdrukken, de leegte op te vullen of om ‘de tijd te doden. Dit versterkt indirect juist je gevoelens van eenzaamheid, woede, angst of wanhoop. Door bewust te ademen word je bewuster van je gedachtes die invloed uitoefenen op je gevoelens en waarnemingen. Dus ik wil je uitnodigen om vandaag minimaal vijf minuten de tijd te nemen voor stilte. Breng je lichaam, gevoelens en waarneming tot rust. Zo geef je vreugde de kans, de vreugde van ware stilte. Want als je jezelf ook de diepere stilte van niet-denken gunt, dan zul je in die stilte een wonderbaarlijke lichtheid en vrijheid vinden. 

“Stilte is wat je nodig hebt. Stop het lawaai in je hoofd, zodat je de wonderbaarlijke geluiden van het leven kan horen. Dan kan je een authentiek, diep leven leiden.” 

#5: Communiceer kwetsbaar, open en eerlijk naar de ander

Kwetsbaarheid verbindt en daarom is het slim open en eerlijk te delen hoe je je voelt. Dan begrijp je elkaar op een dieper niveau beter. Het voordeel is dat je partner beter kan inschatten wat jij nodig hebt om jezelf te kunnen zijn in de relatie.

Zonder dat je vanwege je verlatingsangst terugvalt in oude patronen en één van de verlatingsangst symptomen. Praat dus ook open over je angsten, onzekerheden, wensen en behoeftes. Spreek je uit. Hou het niet voor jezelf. Zodra je meer deelt wat je verlangens en pijnpunten zijn, voel je je sneller veilig in een relatie. En dit zorgt ervoor dat je zowel op emotioneel en seksueel vlak meer naar elkaar toe kan groeien.

Bekijk ook de video over verlatingsangst!

Hulp bij burn out en stress

Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!

Bekijk ons aanbod voor:

• Stress coaching
• Burn out coaching
• Ondernemerscoaching

Gerelateerde artikelen

In onze kennisbank vind je honderden artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:

• Positief denken en negatieve denkpatronen doorbreken?
• Schuldig voelen – Hoe ga ik hier mee om en hoe laat ik het los? 
• Gevoelig voor de mening van een ander? Omgaan met kritiek kan je leren!