Een trage schildklier, is stress echt de oorzaak?

Je bent rusteloos, nerveus. Je loopt de hele tijd rond met een hongergevoel, hoeveel je ook eet, en je blijft maar afvallen. Je hebt het warm en je bent bezweet. Je probeert in slaap te komen, maar het lukt niet, en overdag heb je de grootste moeite om je te concentreren. Klinkt dat bekend? Dan heb je misschien last van schildklier problemen zoals een trage schildklier.

Moeheid, traagheid, een verslechterd geheugen, droge huid, depressieve gevoelens, een trage hartslag, spierkrampen en zelfs haaruitval. Dit kunnen allemaal symptomen zijn van problemen met je schildklier, hetzij een te snel werkende of te traag werkende schildklier. Ook een pijnlijke of gezwollen schildklier kan je leven er niet bepaald fijner op maken.

Vermoed je schildklierproblemen en wil je er graag meer over weten? We helpen je graag verder.

Wat is de schildklier en wat doet het in ons lichaam?

Het kan goed zijn dat je nog niet veel weet over je schildklier, het is namelijk niet het meest besproken deel van je lijf. Toch is het een belangrijk en gevoelig radertje in de systemen van je lichaam. Dit kleine vlindervormige onderdeel bevindt zich in je hals, tussen je borstbeen en strottenhoofd [1].

De twee ‘vleugels’ van de ‘vlinder’ – het linker en rechter gedeelte – zijn gevuld met een substantie genaamd colloïd. Dan zijn er aan de achterkant van de schildklier nog de vier kleinere bijschildklieren, die de hoeveelheid calcium in je lichaam bijhouden.

De functies van de schildklier

Klein orgaantje, grote verantwoordelijkheid. Je schildklier regelt allerlei systemen in je lichaam, vandaar ook dat schildklierproblemen zoveel invloed kunnen hebben op je algemene gezondheid. Elke cel in je lichaam staat onder invloed van dit orgaan, omdat iedere cel receptoren voor schildklierhormonen bevat.

Je schildklier helpt bij je voedselverwerking, oftewel de spijsvertering, maar reguleert ook je bloeddruk en hartslag. Hij regelt de vetverbranding, heeft invloed op je hersenactiviteit en de hormonale balans bij vrouwen. Daarnaast functioneert de schildklier als zenuwgeleider, stimuleert hij je metabolisme en reguleert hij de balans van het calcium in je bloed.

De werking ervan is dus best complex en uitgebreid. Maar hoe komt stress dan in het spel?

Hoe kan stress een trage schildklier veroorzaken?

Dat stress ons flink in de weg kan zitten of zelfs ziek kan maken is geen geheim. Maar ook wanneer het gaat over onze schildklier komt het aan de orde, want de schildklier is er vaak niet blij mee.

Stress en hormonen gaan hand in hand. Je hypothalamus, een gedeelte van je hersenen, is het regelcentrum als het aankomt op de aanmaak van hormonen. Zo ook de aanmaak van de hormonen in je schildklier.

Bij (chronische) stress kan de werking van je hypothalamus verstoord raken. Hij kan namelijk niet zowel schildklierhormonen als stresshormonen tegelijkertijd aanmaken. Geen wonder dus dat in zo’n geval je schildklier van slag is en je bijvoorbeeld een gezwollen gevoel in je hals hebt.

Welke schildklierproblemen kunnen ontstaan door stress?

Om wat duidelijker te krijgen wat er nou precies met je schildklier gebeurt, is het goed om te kijken naar de verschillende effecten. Je kunt naast de eerder genoemde gezwollen schildklier namelijk ook te maken krijgen met een te traag werkende of juist te snel werkende schildklier. Hoe zit dat?

• Bij een te traag werkende schildklier is er sprake van het zogeheten hypothyreoïdie. Bij deze aandoening maakt je schildklier te weinig hormonen aan en kun je last gaan krijgen van vermoeidheid, gewichtstoename, een droge huid en haaruitval. Ook vergeetachtigheid, obstipatie, spierpijn en hartklachten komen hierbij voor. Daarnaast kan je je koud en trillerig voelen, of last krijgen van heesheid in je keel.
• Je raadt het misschien al: bij een te snel werkende schildklier produceert deze juist te veel hormonen. Deze hyperthyreoïdie kan weer leiden tot onder andere een hoge bloeddruk, trillende handen, gewichtsverlies en een snelle hartslag. Daarnaast kunnen slapeloosheid, diarree, een klamme huid en prikkelbaarheid voorkomen bij een te vlotte schildklier.
• Bij een gezwollen schildklier heb je te lijden onder thyroïditis, waarbij de schildklier ontstoken is. Dit leidt weer tot pijn en zwelling in de nek. Ook hierbij kan je last krijgen van heesheid of benauwdheid.

Omdat de lijst van problemen bij een te trage of snelle schildklier zo lang is, kan het moeilijk zijn om puur op de klachten af te gaan. Veel klachten komen namelijk ook bij andere gezondheidsproblemen of aandoeningen voor. Daarom kan alleen een bloedonderzoek echt uitwijzen of je het ‘aan de schildklier’ hebt.

Wat zijn symptomen van schildklierproblemen door stress?

Misschien heb je wel eens gehoord van cortisol, het hormoon wat je lichaam aanmaakt bij stress. Wanneer deze stresshormonen te veel worden aangemaakt, wordt de aanmaak van nuttige schildklierhormonen onderdrukt, wat tot je klachten kan leiden.

Zoals je hiervoor hebt kunnen lezen maakt het uit wat voor schildklierproblemen je precies hebt. De symptomen verschillen per vorm, maar de meest voorkomende symptomen bij schildklierproblemen door stress zijn:

• Snel aankomen, zonder een duidelijke oorzaak;
• Erge haaruitval;
• Niet goed tegen kou kunnen;
• Last van slaperigheid of andere vermoeidheidsklachten;
• Depressieve gevoelens;
• Hartkloppingen;
• Constipatie;
• Een onregelmatige menstruatie;
• Kortademig zijn;
• Minder snel kunnen denken en handelen;
• Verminderd libido of erectieproblemen;
• Pijnlijke spieren;
• Meer vocht dat wordt vastgehouden in je lichaam, voornamelijk in de enkels.

Wat is de behandeling bij een trage schildklier door stress?

Zodra je eenmaal verschillende symptomen merkt en hier erg last van hebt, is het natuurlijk verstandig ermee naar de dokter te gaan. Zoals eerder gezegd is een bloedonderzoek hetgeen wat echt zal moeten uitwijzen of je problemen hebt met je schildklier. Wanneer je dit weet, kun je gaan kijken naar de juiste behandeling.

Wanneer blijkt dat je een te traag werkende schildklier hebt, ga je meestal een behandelplan met medicatie in. Wanneer je juist te kampen hebt met hyperthyreoïdie, word je meestal doorgestuurd naar de internist, oftewel een specialist die gespecialiseerd is in aandoeningen aan de organen. Hij of zij gaat dan kijken een behandeling die bij jou geval past.

Als duidelijk is dat stress een grote rol speelt in de klachten die je ervaart, is het van groot belang hier actief actie op te ondernemen. Onderzoek in je dagelijks leven welke bronnen van stress je kunt herkennen en welke stappen je kunt doen om die te verminderen. Hoewel stress voorkomen vaak onmogelijk is kunnen we vaak wel de frequentie terug brengen en daarmee het probleem verminderen.

Naast verminderen van de hoeveel stress is het ook zaak om te zoeken naar manieren om te ontspannen en ontstressen. Geef op die manier je lichaam de kans om zich te herstellen en de balans stukje bij beetje terug te vinden.

De uitdaging van schildklierproblemen tijdens burn-out herstel

Als jij in de situatie zit waarin je een burn-out hebt en daarbij ook nog schildklierproblemen, misschien door je stress, dan weet je hoe moeilijk dat is. Je hebt nu niet alleen te ‘dealen’ met je burn-out, maar krijgt nu ook nog uitdagingen in gezondheid erbij. Het lastige is dat je energie nodig hebt om achter je klachten aan te gaan, te achterhalen wat de oorzaak is en er iets aan te doen.

Juist die energie ontbreekt vaak wanneer je in een burn-out zit. Nu kun je natuurlijk met je klachten naar de arts gaan, maar ook daarvoor heb je toch wat energie nodig. Als het wel lukt naar de dokter te gaan is dat fijn, maar lukt het niet zou je kunnen overwegen om een burn-out coach in te schakelen.

Zo kun je ervoor zorgen dat je aan beide problemen tegelijk werkt, en hopelijk ook beide kunt oplossen. Afhankelijk van je persoonlijkheid, situatie en de staat van je schildklier, kun je ervoor kiezen eerst je moeilijkheden met je schildklier op te lossen of juist eerst je best te doen om te herstellen van je burn-out (bijvoorbeeld met de hulp van een coach).

Voorkomen is beter dan genezen: reageer op de stresssignalen!

Zoals we bij de behandeling al noemden is voorkomen altijd beter dan genezen. Wees daarom scherp op de signalen die misschien spelen in jouw leven. Dit verschilt enorm per persoon, en daarom is er ook geen ‘one size fits all’ oplossing voor stress. Alleen al op internet zijn er duizenden adviezen te vinden en kan je soms door de bomen het bos niet meer zien.

Dus wat werkt voor jou? Denk bijvoorbeeld eens aan de volgende vragen, en probeer daarmee te reflecteren op jouw leven:

• Wat geeft mij echt ontspanning? En hoe zou ik dit kunnen toepassen?
• Waar word ik echt gelukkig van in mijn leven?
• Waarom zou ik stress kunnen hebben? Waar komt het vandaan?

Hoe meer je kunt vinden (en uitbreiden) wat jou blij maakt, hoe meer vreugde je ervaart. Dat klinkt simpel, maar je staat er soms van te kijken hoe je dat uit het oog bent verloren. Hoe beter je erachter kunt komen wat voor jou werkt als ontspanning, hoe beter je dit toe kunt passen in je leven en hoe minder stress je zult ervaren. Of hoe effectiever je de stress aan kunt vliegen die je nu al in je leven hebt.

Natuurlijk gaat dit niet van de ene op de andere dag. Gun jezelf de tijd, bijvoorbeeld om stukje bij beetje de bovenstaande vragen te beantwoorden. Je inzichten kunnen veranderen, en soms maak je dingen mee waardoor je weer net iets beter weet hoe je met stress om kunt gaan.

Veelgestelde vragen

Referenties

1. Schildklier.nl – De Schildklier – gevonden op 15/03/2023
   Link naar pagina op schildklier.nl