Het lichaam zit erg vernuftig in elkaar en bij onevenwicht kunnen er allerlei kwaaltjes komen opzetten. Dat is ook zo met onze hormoonbalans. De hoeveelheid aan testosteron, dat hoofdzakelijk als het mannelijke hormoon wordt beschouwd, heeft een grote invloed op onze fysiek en zeker ook ons mentaal welzijn. Dit bij zowel mannen en in iets mindere mate ook bij vrouwen. Er zijn gelukkig beproefde methodes en middelen op de markt om een antwoord te bieden op een te laag of te hoog testosterongehalte.
Wat is testosteron?
Testosteron is een geslachtshormoon dat hoofdzakelijk bij mannen voorkomt en in kleinere concentraties ook bij vrouwen. Het hormoon wordt aangemaakt in de bijnieren en teelballen. De hoeveelheid testosteron schommelt gedurende het leven van een man. Tijdens de puberteit klimt het testosterongehalte relatief snel naar een piek toe, die vanaf het dertigste levensjaar weer erg traag begint af te nemen.
Een ideaal testosterongehalte bestaat niet en is afhankelijk van persoon tot persoon. Er werden echter minimale en maximale waardes in het bloed vastgelegd waartussen een gezonde man zou moeten schommelen qua testosterongehalte. Wie dus teveel van het hormoon aanmaakt of net een tekort heeft, zal even moeten experimenteren met verschillende middelen tot het gewenste niveau aan testosteron bereikt wordt. Dit is bijvoorbeeld ook het geval bij mensen die een geslachtsverandering hebben ondergaan.
Wat doet testosteron in ons lichaam?
Bij embryo’s zorgt testosteron voor de ontwikkeling van de primaire mannelijke geslachtskenmerken. Tijdens de puberteit neemt de hoeveelheid testosteron bij mannen toe en zorgt het hormoon voor de secundaire geslachtskenmerken zoals het verlagen van de stem en haargroei.
Bij volwassenen heeft het hormoon een sterke invloed op het libido, productie van sperma, spiergroei, gewichtsbehoud en zelfs je stemming of stressniveau. Soms wordt gesteld dat mensen met een hoog testosteronniveau sneller geprikkeld raken, opvliegender kunnen zijn of zelfs agressief.
Uit onderzoek blijkt dat een hoog testosterongehalte in het bloed mensen echter aanzet tot de weg die de meeste winst en aanzien met zich meebrengt. Agressie of empathie worden afhankelijk van de situatie toegepast door mensen met een hoger testosterongehalte om status te bereiken.
Wat is de link tussen stress en testosteron?
Maar wat is nu de relatie tussen stress en testosteron? Een laag testosterongehalte kan leiden tot lage energie, tekort aan motivatie en stress. Stress zelf leidt tot slechtere slaap, minder zin in sport waardoor minder testosteron wordt aangemaakt.
Mannen die erg veel stress en eventueel angstgevoelens ervaren, maken daarnaast veel cortisol aan. Dit gekende stresshormoon geeft het lichaam op korte termijn een boost om de stressvolle situatie het hoofd te kunnen bieden. Ervaar je dit dag na dag, dan stapelt de cortisol zich in het bloed op zonder een uitweg te krijgen. Je gaat slechter slapen, maakt nog minder testosteron aan om stress het hoofd te kunnen bieden en komt terecht in een neerwaartse spiraal.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Laat je dit erg ver komen, dan kan cortisol zelfs fysieke klachten met zich meebrengen, bijvoorbeeld ook aan de prostaat of teelballen. Daarnaast leidt een teveel aan cortisol bij veel patiënten ook tot een extra opslag van vet en overgewicht tot gevolg. Klachten die op hun beurt weer kunnen leiden tot een verminderd testosterongehalte.
Testosteron is dus een ontzettend belangrijk hormoon om in het oog te houden als je stress ervaart, weinig slaap hebt, futloos bent, je libido erg laag is en zelfs doemgedachten krijgt. Je kunt snel in een vicieuze cirkel terechtkomen. Gelukkig bestaat er therapie en medicatie om hier een oplossing voor te vinden!
Een laag testosterongehalte
Wat is het gevolg van een laag testosterongehalte?
Afname van testosteron is een natuurlijk proces. Ongeveer vanaf het dertigste levensjaar neemt het testosterongehalte bij mannen per jaar ongeveer met één tot twee procent af. Anders dan bij vrouwen, waar het oestrogeengehalte in korte tijd plots erg zakt tijdens de menopauze, is het bij mannen een geleidelijke afname.
Toch blijkt dat door onze huidige levensstandaard testosteronniveaus gemiddeld lager zijn dan aangewezen is. Stress en een tekort aan slaap blijken hier twee grootste invloeden op de lagere aanmaak van het geslachtshormoon bij mannen.
Een te laag testosteron kan leiden tot fysieke en mentale kwalen zoals:
- Verminderde zin in seks en erectieproblemen
- Futloosheid en vermoeidheid
- Verlies van spiermassa
- Vermindering van lichaamsbeharing
- Botontkalking en broos beendergestel
- Angstgevoelens en depressie
- Borstgroei
- Concentratieproblemen
- Onvruchtbaarheid
- Hart- en vaatziekten
Bij de jaarlijkse controle bij de arts is het daarom best belangrijk om je testosterongehalte te laten testen. Bovenstaande testosteron gevolgen zijn niet min en kunnen van kwaad naar erger evolueren als ze niet worden aangepakt. Indien je ook jaarlijks je testosteronniveau in het bloed laat testen, weet de dokter wat jouw gemiddelde waarde is. Zo kan er makkelijker een geschikte behandeling worden opgestart.
Hoe kan ik een tekort testosteron aanvullen?
Gelukkig zijn er voldoende oplossingen op de markt om een tekort aan testosteron aan te vullen. Dat kan met behulp van medicatie in de vorm van pillen, een injectie of gel. Deze verschillende typen behandelingen hebben hun voor- en nadelen. De keuze van therapie hangt af van de patiënt in overleg met de behandelende arts.
De injectie is het meest gebruiksvriendelijke middel. Hiervoor moet vier keer per jaar naar de arts voor een prik met de juiste dosis testosteron. De dosis kan via een injectie perfect bepaald worden. Hou natuurlijk rekening met wat pijn na de prik. Deze spuit wordt namelijk recht in een spier geplaatst en kan voor wat verstramming zorgen.
Een hormonenpil moet met regelmaat geslikt worden, namelijk drie keer per dag. Daardoor vinden veel mensen dit een omslachtige manier om het tekort aan testosteron aan te vullen. Pillen bieden het voordeel dat er geen driemaandelijks bezoek aan de arts nodig is. De opname van het hormoon is minder stabiel dan een prik of gel. Het hangt onder meer af van de hoeveelheid voedsel in je maag of je stoelgang bijvoorbeeld. Pillen worden steeds minder voorgeschreven. Niet iedereen houdt echter van een injectie, in dit geval kan een hormonencapsule wel handig zijn.
Een laatste mogelijkheid is hormonengel. Deze methode vraagt net zoals de pil om wat discipline van de patiënt. De gel wordt dagelijks op de huid gemasseerd en de hormonen worden via de huid opgenomen. Dankzij de vlotte opname via de huid kan een relatief stabiele dosering worden toegediend. Let wel op met knuffelen, je partner kan deze gel ook via de huid opnemen en zo ongewenst testosteron opnemen.
Een hoog testosterongehalte
De gevolgen van een te hoog testosterongehalte
Als je bovenstaande symptomen leest van een laag testosteronniveau, dan zou je kunnen denken dat een overschot of reserve misschien beter is. Toch klopt dit niet. Een te hoog testosterongehalte brengt ook mentale en fysieke klachten met zich mee. Een goede, gemiddelde hormonenbalans is gezonder dan een overschot.
Een te hoog testosterongehalte gaat vaak gepaard met:
- Overdreven overredingskracht
- Risico op hartfalen of hartritmestoornissen
- Epilepsie gepaard met migraine
- Snellere kaal worden indien kaalheid genetisch is
- Erectieproblemen zoals priapisme (te lang aanhoudende erectie) of net impotentie
- Depressie en mentale vermoeidheid
- Krimpen van de teelballen of vergroten van de prostaat
Vaak kunnen bij een teveel aan mannelijk geslachtshormoon dezelfde klachten terugkomen als bij een te laag testosterongehalte. Dat is zo omdat het lichaam probeert het teveel aan testosteron te onderdrukken. Klachten zoals acne, borstgroei, erectiestoornissen zijn een gevolg van dit natuurlijk mechanisme.
Aan een hormonenkuur zijn dus ook risico’s verbonden, de dosering moet net goed zijn. Volg deze dus steeds onder toezicht van een arts. Wie zichzelf het hormoon toedient, zonder vakkundig advies loopt de kans om een te hoge dosering in te nemen. Wat ernstige gevolgen met zich kan meebrengen. Het lichaam kan namelijk in een te hoge versnelling gaan, spieren groeien te snel en emoties kunnen sneller oplaaien. Het hart moet te snel pompen om deze extra spiergroei te kunnen voeden, vocht kan zich opslaan met oedeem als gevolg… Overdreven veel hormonen die gieren door het lichaam zijn absoluut niet gezond.
Wat moet ik doen bij een hoog testosteron?
Heb je de indruk dat je een te hoog testosterongehalte hebt? Ervaar je bepaalde van bovenstaande klachten? Dan ga je in eerste instantie best naar een arts die na bloedonderzoek kan nazien als je hormonenspiegel zich tussen de normale gemiddelde waarden bevindt.
Neem je geen medicatie en is deze verhoging van je testosterongehalte relatief recent? Dan zit er misschien een kwaadaardige oorzaak aan de verhoogde hormonenbalans. Er moet dus steeds worden gekeken naar de bron van het probleem. Teveel aan testosteron kan namelijk te wijten zijn aan een tumor die groeit in de bijnieren. In dat geval moet deze verwijderd worden en eventueel verdere behandeling krijgen.
Je kunt ook teveel aan het mannelijke geslachtshormoon aanmaken als gevolg van diabetes of bijvoorbeeld schade aan de teelballen. Als dit wordt opgelost, kan het zijn dat het testosterongehalte vanzelf volgt.
Natuurlijk kan er ook medicatie worden genomen wanneer het teveel aan hormonen echt hinderlijk is en tot schadelijke gevolgen kan leiden. In dit geval zal een arts kleine dosissen van een anti-androgeen medicijn voorschrijven tot je hormonenbalans weer in evenwicht is.
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Veel gestelde vragen
Bronnen
- Apotheek.nl – testosteron – gevonden op 30-05-2022
Link naar pagina op apotheek.nl - Wikipedia.org – Testosteron – gevonden op 30-05-2022
Link naar pagina op wikipedia.org - Andros.nl – Testosterontekort – gevonden op 30-05-2022
Link naar pagina op andros.nl - mmc.nl – Testosterontekort – gevonden op 30-05-2022
Link naar pagina op mmc.nl
