Heb je regelmatig buikpijn? Wanneer je last hebt van spastische darmen kun je zulke hevige buikkrampen hebben dat je je ziek meldt of afspraken afzegt. De buikpijn gaat pas over als je een wind kunt laten of naar het toilet kunt. Je hebt waarschijnlijk regelmatig een opgezette buik en obstipatie en diarree wisselen zich af. Daarnaast kun je enorm tegen reizen opzien vanwege de angst geen toilet te kunnen vinden.
Je darmen zijn gevoelig voor stress. Maar wat is precies het verband tussen spastische darmen en chronische stress? En hoe weet je of je spastische darmen hebt of een andere aandoening? Kun je genezen van spastische darmen?
Wat zijn spastische darmen?
Wanneer je last hebt van spastische darmen of PDS (prikkelbaredarmsyndroom) heb je regelmatig buikklachten en problemen met de ontlasting. Ook kun je last hebben van winderigheid en een opgeblazen gevoel in je buik hebben. Dit komt door een verstoring van de functie van de dikke darm.
Je darm werkt en reageert waarschijnlijk anders dan bij andere mensen. Je darm kan extra gevoelig zijn, waardoor je buikpijn hebt als je een windje moet laten of vlak voor je moet poepen. Daarnaast kan je darm te veel of te weinig bewegen. Hierdoor krijg je last van verstopping of diarree.
Wat is de link tussen spastische darmen en stress?
De manier waarop je stress ervaart, heeft invloed op darmklachten. Ook al is stress niet de oorzaak van een spastische darm, stress kan wel de klachten verergeren. Je hersenen werken namelijk nauw samen met je darmen. Je hersenen sturen signalen naar je darmen wanneer je stress hebt waardoor de klachten toenemen.
Bovendien geven de klachten van een spastische darm je meer stress en je kunt psychische klachten krijgen als je darmen niet goed functioneren. Je bent bijvoorbeeld bang dat je in gezelschap windjes moet laten. Of je maakt je zorgen over het feit dat je al een aantal dagen geen ontlasting hebt gehad. En de hevige buikkrampen zijn zo pijnlijk dat je er niet van kunt slapen of je denkt een ernstige ziekte te hebben.
Hoe kan stress de darmen beïnvloeden?
Stress beïnvloed de darmen op verschillende manieren. Je lichaam maakt bijvoorbeeld meer cortisol en minder serotonine aan. Ook maakt je lichaam zich klaar om te vechten of te vluchten. Dit zijn enkele gevolgen van stress die effect kunnen hebben op je darmen.
Effect van cortisol
De vele bacteriën die in je darmen leven vormen samen het microbioom. Deze bacteriën zijn belangrijk voor een goede spijsvertering en houden je darm gezond. Aan de ene kant sturen deze bacteriën signalen naar het zenuwstelsel, waardoor bacteriën in je darmen invloed hebben op je gedrag en je stemming. Aan de andere kant hebben stresshormonen, zoals cortisol, ook effect op de samenstelling van het microbioom. Wanneer de bacteriën je darmen veranderen, kan de binnenkant van je darm gevoeliger worden.
Vecht-vluchtreactie
Wanneer je gestrest bent, maakt je lichaam zich klaar voor een vecht- of vluchtreactie. Dit zorgt voor een verhoogde hartslag en je lichaam maakt meer adrenaline aan om sneller te kunnen reageren. Dit heeft tot gevolg dat er meer bloed naar je spieren, hart en hersenen stroomt, maar minder bloed naar je darmen gaat. Je darmen werken hierdoor trager, waardoor je last kunt krijgen van verstopping en een opgeblazen buik.
Wil je dat wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland. In de afgelopen jaren hebben we duizenden mensen geholpen.
Serotonineniveau
Bovendien verlaagt stress en spanning het serotonineniveau in je lichaam. Serotonine wordt grotendeels in je darmen aangemaakt en zorgt ervoor dat de darmen het voedsel kunnen voortbewegen. Wanneer het serotonineniveau laag is, functioneert de spijsvertering minder goed. Je darmen maken onregelmatige bewegingen, waardoor je last krijgt van verstopping of diarree.
Welke darmproblemen worden geassocieerd met stress?
Stress kan tot verschillende darmproblemen leiden. Sommigen worden misselijk en gaan overgeven van de stress of krijgen last van maagzuur. Anderen krijgen last van een opgeblazen buik en winderigheid. Je kunt ook buikpijn en buikkrampen krijgen. En je kunt zowel last van obstipatie als last van diarree krijgen. Dat zijn een hoop vervelende darmklachten die allemaal met stress geassocieerd worden!
Prikkelbaredarmsyndroom
Als deze klachten een tijdlang aanhouden zou je ongewenst kunnen gaan afvallen. Bovendien kunnen de klachten met de tijd ernstiger worden of aangeven dat er meer aan de hand is. PDS-klachten worden bijvoorbeeld direct geassocieerd met stress. Stress is wellicht niet de oorzaak van het ontstaan van een prikkelbare darm, maar is wel de oorzaak van de klachten die erger worden.
Darmontstekingen
Andere darmproblemen die geassocieerd worden met stress zijn darmontstekingen. De ziekte van Crohn [1] en colitis ulcerosa zijn chronische darmontstekingen die jaren kunnen duren. Het is niet zeker of stress deze chronische darmontstekingen veroorzaakt. Maar stress lijkt wel invloed te hebben op de ernst van de klachten.
Wat zijn de symptomen van spastische darmen door stress?
De klachten bij een spastische darm verschillen per persoon. Je kunt weinig of juist heel veel klachten hebben en dat kan zelfs per dag verschillen. Wanneer je last heb spastische darmen herken je je waarschijnlijk in een aantal van de volgende symptomen:
Buikpijn
Het eerste symptoom dat je waarneemt, is dat je regelmatig buikpijn hebt. Het kan gaan om buikkrampen, maar de pijn kan ook overal in je buik zitten. Soms is het lastig aan te geven waar de pijn is, omdat je deze de ene keer op een bepaalde plek voelt en de volgende keer op een andere.
Je kunt ook een vervelend opgeblazen gevoel in je buik hebben en last hebben van winderigheid. De buikpijn kan meer of minder worden na het eten of nadat je hebt gepoept.
Onregelmatige ontlasting
Een ander symptoom bij spastische darmen is verstopping of juist diarree. Je kunt daardoor problemen hebben dat je dagenlang niet naar de wc kunt gaan of juist het tegenovergestelde dat je constant naar de wc moet rennen. Je kunt ook het ene moment diarree hebben en daarna last hebben van verstopping.
Hoe weet ik of stress de oorzaak is van mijn spastische darmen?
Om erachter te komen welke factoren jouw klachten erger maken, kun je voor jezelf gaan bijhouden op welke momenten je last hebt van spastische darmen. Heb je bijvoorbeeld vooral buikpijn na het eten? Reageren je darmen gevoelig op bepaald voedsel of na bepaald drinken? Of heb je vooral klachten als je spanning en stress hebt? Hou een tijdlang een soort logboekje bij om een beter beeld te krijgen van wanneer je klachten opspelen.
Bovendien is het belangrijk om andere oorzaken, zoals een darmontsteking uit te sluiten. Ga daarom allereerst met je klachten naar de huisarts. Wanneer je spastische darmen hebt, is er waarschijnlijk een afwijking in de aansturing van de darmen door de zenuwen. Je darmen werken en reageren anders dan bij mensen zonder spastische darmen.
Om spastische darmen vast te stellen is geen kijkonderzoek nodig. Maar afhankelijk van jouw klachten kan het zijn dat de dokter wel eerst een aantal onderzoeken wil doen, zoals een onderzoek van de darmen en een bloedonderzoek. Als deze onderzoeken andere darmziekten uitsluit en er geen afwijking in de darm gevonden wordt, kunnen spastische darmen gediagnosticeerd worden.
Wat is de behandeling bij spastische darmen door stress?
Als je veel klachten hebt en een behandeling wilt proberen, kun je een afspraak bij je huisarts maken. Je kunt medicijnen voorgeschreven krijgen, maar je kunt ook doorverwezen worden naar een diëtist of naar een psycholoog. Samen met de huisarts kies je een behandeling die het beste bij jou past.
Medicijnen en supplementen
Heb je vooral last van verstopping, diarree of buikpijn? Op basis van welke klachten bij jou overheersend zijn, kun je medicijnen voorgeschreven krijgen. Sommigen hebben baat bij psyllium-vezels of psyllium-zaad, zodat ze beter naar de wc kunnen gaan. Als je veel last van diarree hebt, kan loperamide een goed medicijn zijn. Anderen die vooral buikpijn hebben, zouden pepermuntolie kunnen slikken in pillen die niet in de maag opengaan.
Dieet- en leefstijladviezen
Voeding kan de klachten bij een spastische darm veroorzaken en verminderen. Hoe weet je nu wat je wel en beter niet kunt eten? Je kunt het beste voor een persoonlijk voedingsadvies naar een diëtist gaan. De klachten zijn namelijk per persoon heel verschillend. Onder begeleiding van een diëtist zou je het FODMAP-dieet kunnen volgen om goed uit te zoeken wat je wel en niet kunt eten.
Psychologische behandelingen
Voel je je soms bang, somber of machteloos door je klachten? Merk je dat je vooral darmklachten krijgt wanneer je gestrest bent? Cognitieve gedragstherapie kan je helpen om erachter te komen welke gedachten en gevoelens de klachten erger maken. Je kunt leren om anders over je klachten te denken en anders met je klachten om te gaan.
Hoe kun je stress verminderen om spastische darmen te voorkomen?
Helaas kun je stress niet volledig uit je leven bannen. Bovendien kan een beetje stress af en toe ook positief zijn. Maar stress moet natuurlijk binnen de perken blijven. Hoe doe je dat? De volgende stressmanagementtechnieken kunnen je helpen.
Bron van stress achterhalen
Allereerst moet je de bron van stress achterhalen. Waar word jij nu echt gestrest van? Heb je strakke deadlines? Ben je erg perfectionistisch? Of heb je te maken met gezinsproblemen of gaat het financieel niet lekker? Zodra je een duidelijk beeld hebt van je stressbronnen, kun je leren anders met de stress om te gaan.
Onderliggende overtuigingen loslaten
Het kan ook zijn dat je worstelt met bepaalde overtuigingen waardoor je niet goed met spanning om kunt gaan. Misschien vind je van jezelf dat je niet mag falen of dat het niet aardig is om ‘nee’ te zeggen. Of je hebt jezelf opgelegd dat je goed moet kunnen multitasken. Probeer deze overtuigingen te weerleggen en los te laten.
Gezonde leefstijl
Wanneer je veel stress hebt, kun je vervallen in ongezonde gewoontes die niet alleen meer stress veroorzaken, maar ook de klachten van een spastische darm kunnen verergeren. Hou daarom vast aan een gezonde leefstijl om stress te verminderen. Denk aan regelmatige lichaamsbeweging, gezonde voeding, voldoende nachtrust en ontspanning.
Tips bij spastische darmen door stress
Gezonde voeding
Wanneer je last hebt van spastische darmen is het belangrijk dat je gezond eet. Denk bij gezonde voeding aan groente, fruit en vezels eten en voldoende water drinken. Zorg er ook voor dat je regelmatig eet en geen maaltijden overslaat. Eet niet teveel in een keer en kauw goed.
E-book: Richtlijnen voeding bij hevige stress of een burn-out
Met dit e-book voorkom je dat een voedingspatroon hanteert wat je extra stress oplevert. Je krijgt handige recepten en dagmenu’s die je kunt volgen.
Nu van € 19,95 voor € 9,95
Voldoende bewegen
Voldoende bewegen en sporten is goed om stress terug te dringen en is ook belangrijk voor je gezondheid. Wanneer je last hebt van spastische darmen probeer dan minstens een half uur per dag te bewegen.
Ontspanningsoefeningen
Meer ontspanning en meer rust in je hoofd kan je helpen om de klachten te verminderen. Neem daarom voldoende tijd om te ontspannen. Sommigen helpt het om ontspanningsoefeningen te doen om je spieren te kunnen ontspannen of ademhalingsoefeningen om de spanning los te kunnen laten.
Erover praten
Praat met je partner of je vrienden over hoe je je voelt. Het is niet altijd makkelijk om over spijsvertering en ontlasting te praten. Maar door er toch over te praten ontstaat er begrip en zul je minder stress hebben en minder klachten.
Conclusie
Spastische darmen of PDS is een functiestoornis van de darm. Je hebt daardoor last van onregelmatige ontlasting en buikpijn. Stress kan de klachten erger maken. Daarom is het belangrijk stress zo veel mogelijk terug te dringen en beter met stress om te leren gaan.
Hulp bij burn-out en stress
Het verminderen van stress en het herstellen van een burn-out is geen sinecure. Heb je ondersteuning nodig, dan kan je op onze hulp rekenen. Onze coaches zijn allemaal gespecialiseerd in jouw problematiek. Door hun jarenlange ervaring kunnen ze samen met jou werken aan jouw herstel. Van het resultaat van onze 1-op-1 coaching heb jij je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Veelgestelde vragen
Bronnen
- Thuisarts.nl – Ik heb de ziekte van Crohn – 01/02/2023
Link naar pagina op thuisarts.nl
